Ograniczanie wyników
Czasopisma help
Autorzy help
Lata help
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 27

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  badania archeologiczne
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
Przedmiotem artykułu są wyniki badań archeologicznych i architektonicznych, przeprowadzonych jesienią 2022 r., które rzucają nowe światło na rozwój przestrzenny i charakter układu urbanistycznego Chojny w województwie zachodniopomorskim. Celem badań było ustalenie obrysu zabudowy istniejącej wzdłuż południowo-wschodniej pierzei placu rynkowego do 1945 r. oraz określenie zakresu i stanu zachowania jej reliktów podziemnych w związku z koniecznością wskazania zakresu bezwzględnej ochrony i możliwości ich wykorzystania w przypadku nowego zagospodarowania przedmiotowej przestrzeni. Badania przeprowadzono w oparciu o wykopy sondażowe i analizę odkrytych w nich fragmentów ścian piwnicznych i fundamentowych. Najważniejszym wynikiem badań poza pozytywną weryfikacją przedwojennego układu parcelacji na danym obszarze jest ustalony brak reliktów zabudowy średniowiecznej. Powyższe odkrycie pozwala na postawienie tezy dotyczącej pierwotnego kształtu i skali placu targowego w średniowiecznej Chojnie.
EN
This paper presents the results of an archaeological and architectural investigation, conducted in autumn 2022, which sheds new light on the spatial development and character of the urban layout of Chojna in the West Pomeranian Voivodeship. The research aimed to determine the outline of the buildings existing along the south-eastern frontage of the market square until 1945 and to determine the scope and state of preservation of its underground relics in connection with the need to indicate the scope of absolute protection and the possibility of their use in the event of a new development of the area in question. The research was based on survey excavations and analysis of fragments of basement and foundation walls discovered there. The most important result of the research, apart from the positive verification of the pre-war parcellation system in a given area, is the established lack of relics of medieval buildings. This discovery allows us to put forward a hypothesis regarding the original shape and scale of the market square in medieval Chojna.
PL
Badania archeologiczne w namacalny sposób opowiadają historię naszych przodków. Pokazują nie tylko ich kulturę, ale także życie poprzez zachowane fragmenty odzieży, narzędzia i przedmioty codziennego użytku. Jednym z takich przedmiotów znalezionych podczas prac archeologicznych prowadzonych na terenie kościoła pod wezwaniem św. Jakuba w Toruniu były osiemnastowieczne okulary.
PL
W artykule został omówiony współcześnie występujący na szeroką skalę problem ochrony dziedzictwa kulturowego w świetle dynamicznego rozwoju obszarów zurbanizowanych. Horyzontalna struktura murów obronnych i bram wielowiekowej zabudowy miejskiej jest ważnym źródłem dokumentacji. Wykorzystanie zabytkowych terenów pod wysokie budownictwo, prestiż i wartość renty gruntowej przyczyniają się do powstawania nowych akcentów przestrzennych, które często niszczą lub zniekształcają historyczne panoramy miast.
EN
This article discusses the contemporary large-scale problem of cultural heritage protection in light of the dynamic development of urbanised areas. The horizontal structure of the defensive walls and gates of centuries-old urban development is an important source of documentation. The use of historic areas for high-rise construction and the prestige and value of land rent contribute to the emergence of new spatial accents, which often destroy or distort historical city panoramas.
EN
The ruins of the castle in Koło are one of the better-preserved examples of a stronghold from the times of Kazimierz Wielki in the lowlands. The building has been in a state of ruin since the 17th century. A prominent corner tower with a fragment of three curtains has survived to this day. The purpose of this text is to discuss the results of architectural and archaeological research carried out in the years 2019–2020 and the project of the castle’s partial protection. The analysis of the aforementioned research made it possible to state that the construction of the stronghold began with the residential tower in the northern part. Subsequently, a tower was built in the south-west corner. In the next few stages, curtain walls were erected, closing the courtyard. In the southern part there was a gatehouse. A different construction technique enables us to conclude that there were several workshops working on it, which used single-rack and overhang scaffolding. The condition of the ruins was so bad that it was necessary to arrange a project to protect parts of one of the walls, which was completed in 2020.
PL
Przedmiotem artykułu są ruiny zamku w Kole. To jeden z najlepiej zachowanych przykładów warowni z czasów Kazimierza Wielkiego na terenach nizinnych w Polsce. Budowla ta już od XVII w. znajdowała się w stanie ruiny. Do dziś zachowała się wydatna wieża narożna z fragmentem trzech kurtyn. Celem autorów niniejszego artykułu było omówienie wyników przeprowadzonych w latach 2019–2020 badań architektonicznych i archeologicznych ruin zamkowych oraz projektu częściowego zabezpieczenia tych pozostałości. Wykonane analizy pozwoliły na konstatację, że budowę warowni rozpoczęto od wieży mieszkalnej w części północnej. W dalszej kolejności powstała wieża w narożniku południowo-zachodnim. W kolejnych kilku etapach wzniesiono mury kurtynowe, zamykając dziedziniec. W części południowej funkcjonował budynek przybramia. Zastosowane różne techniki budowlane prawdopodobnie świadczą o tym, że pracowało przy niej kilka warsztatów, które wykorzystywały rusztowania jednosztandarowe i przewieszone. Stan zachowania ruin był na tyle zły, że konieczne było wykonanie projektu zabezpieczenia fragmentu jednej ze ścian, co też wykonano w 2020 r.
PL
Targ Rybny, położony w najstarszej dzielnicy Szczecina – Podzamczu, przedstawiano w dotychczasowej historiografii miasta nie jako plac targowy, lecz ulicę o niewyróżniającej się formie, łączącą Targ Warzywny z Rynkiem Nowym. W niniejszym artykule zaprezentowano wyniki badań archeologicznych i architektonicznych z lat 1999–2000 i 2017, które stały się podstawą rekonstrukcji układu urbanistycznego tej części miasta. Dowiedziono, że średniowieczny Targ Rybny w Szczecinie miał formę ciągu ulicznego (Strassemarkt) o szerokości około 19 m – czyli analogiczną do form ulic targowych zastosowanych w miastach portowych południowego i południowo-wschodniego wybrzeża Bałtyku lokowanych w średniowieczu, w okresie kolonizacji niemieckiej (m.in. w Lubece, Gdańsku, Elblągu, Braniewie, Kłajpedzie). Targ Rybny wraz z Targiem Warzywnym, Rynkiem Nowym i Rynkiem Siennym tworzył system przestrzeni rynkowych o interesującej kompozycji urbanistycznej, odtwarzanej współcześnie w trakcie odbudowy Podzamcza.
EN
The Fish Market, located in Szczecin’s oldest district- Podzamcze- had been presented in the city’s previous historiography not as a market square, but a street with an indistinct form that linked the Vegetable Market with the New Market. This paper presents the findings of archaeological and architectural studies from the years 1999–2000 and 2017, which became the basis for reconstructing the urban layout of this part of the city. It was proved that the medieval Fish Market in Szczecin had the form of a street sequence (Strassemarkt) with a width of around 19 m - analogous to the forms of commercial streets featured in port towns of the southern and south-eastern coast of the Baltic Sea that had their charters granted in the Middle Ages, during the period of German colonization (e.g., in Lübeck, Gdańsk, Elbląg, Braniewo and Klaipėda). The Fish Market, together with the Vegetable Market, the New Market and the Hay Market, formed a system of commercial spaces with an interesting urban composition that is currently being reconstructed as Podzamcze is being rebuilt.
PL
W artykule przedstawiono wyniki ratowniczych badań archeologicznych prowadzonych w 2015 roku w pomieszczeniu wschodniego skrzydła dawnego pałacu królewskiego w Łobzowie przeznaczonym docelowo pod instalację windy. Ten zabytkowy obiekt jest obecnie siedzibą Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, stąd konieczność jego dostosowania do nowych funkcji. Przypadkowo odkryte podczas prac budowlanych relikty znajdowały się w lokalizacji wspominanej w źródłach historycznych jako przypuszczalne miejsce wzniesienia średniowiecznego fortalicjum Kazimierza Wielkiego, stąd tak duże znaczenie odkrycia. Przeprowadzone badania zdają się potwierdzać informacje zawarte w źródłach i hipotezy wcześniejszych badaczy.
EN
The article presents results of rescue archaeological research conducted in the year 2015 in the room in the east wing of the former royal palace in Łobzow, intended for the installation of the lift. The historic building currently houses the Department of Architecture of the Cracow University of Technology, and hence the necessity to adapt it to new functions. The relics, discovered accidentally during construction work, were found in the place mentioned in historical sources as the supposed site on which the medieval fortalice of Casimir the Great might have been erected, hence the immense significance of the discovery. The carried out research seem to confirm the information recorded in the sources as well as the hypotheses of previous research scientists.
PL
Prace archeologiczne czy antropologiczne wiążą się z ingerencją w badane obiekty. Dobitnym przykładem jest eksploracja urn z przepalonymi kośćmi. Tomografia komputerowa pozwala stworzyć i zapisać cyfrowy obraz obiektu. Jego analiza daje z kolei możliwość zaplanowania dalszego postępowania, w tym wypadku eksploracji popielnic. Celem pracy jest opracowanie metodyki badania TK, urn kremacyjnych (popielnic) tarnobrzeskiej kultury łużyckiej zawierających przepalone szczątki ludzkie. Badanie przeprowadzono na zlecenie Instytutu Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Analiza uzyskanych danych pozwoliła opracować optymalne parametry będące podstawą do badania TK podobnych obiektów w przyszłości.
EN
Archaeological or anthropological work involves interference in the objects studied. One clear example is the exploration of urns with burnt bones. Computed tomography enables us to create and save digital images of the objects. Analysis of such images provides in turn an opportunity for planning the next steps - in this case, for the exploration of urns. The aim of this study was to draft a methodology of CT scanning of cinerary urns of the Lusatian culture of Tarnobrzeg which contained burnt human remains. CT scans were performed upon the order of the Rzeszów University Institute of Archaeology. Analysis of the data obtained has enabled us to work out optimal parameters for future CT scanning of similar objects.
PL
Artykuł prezentuje wybrane aspekty metodologiczne nowego projektu archeologicznych badań powierzchniowych przeprowadzonych przez Uniwersytet Jagielloński w Krakowie w regionie miasta At-Tafi la (płd. Jordania). Nacisk położony jest głównie na metodykę prac prowadzonych w dwóch pierwszych sezonach badań. Przedstawiona jest również krótka historia projektu. Wymagający górski teren wybrany do badań oraz duża liczba odkrytych artefaktów wymaga odpowiedniego podejścia oraz właściwych metod dokumentacji i organizacji danych zebranych przy pomocy dostępnych urządzeń GPS i oprogramowania GIS.
EN
This paper presents some methodological aspects of a recent archaeological surface survey carried out by Jagiellonian University in Cracow (Poland) in the at-Tafila region of Jordan. It focuses mainly on methodological aspects of the survey and GIS technology in the first two seasons of the project along with a brief history of the research. The difficult mountain terrain and the large amount of artifacts discovered required appropriate methods of recording and gathering the data, using available GPS devices and GIS software.
PL
Artykuł został oparty na wynikach badań opublikowanych w monografii pt. „Almeida – O Castelo de D. Dinis e a Fronteira de Portugal / The Castle of King Dinis and the Frontier of Portugal” (Câmara Municipal de Almeida, 2013), która zachęcała do refleksji na temat rewaloryzacji obszaru zamku twierdzy Almeida. Twierdza to jeden z najważniejszych przykładów nowożytnej architektury obronnej w Portugalii o ogromnym znaczeniu dla kulturowego dziedzictwa, natomiast zamek i teren wokół stanowi zabytek archeologiczny o szczególnym znaczeniu dla historii kraju i historiografii nowożytnej obronności. Pierwsze fortyfikacje po przeciwnej stronie naturalnej granicy pomiędzy Portugalią i Hiszpanią stawiał tu król Dionizy I, co w roku 1297 utorowało drogę do podpisania traktatu pokojowego w Alcañices, a w wiekach późniejszych miały tu miejsce ważne zdarzenia o historycznym znaczeniu dla formowania się świadomości narodowej Portugalczyków.
EN
This article is based on the research published in the book “Almeida – O Castelo de D. Dinis e a Fronteira de Portugal / The Castle of King Dinis and the Frontier of Portugal” (ed. Câmara Municipal de Almeida, 2013), which sought to inspire reflection about the restoration of the Castle of Almeida. The stronghold is one of the most impressive examples of modern fortification architecture in Portugal, and is of great value to cultural heritage, while the castle and its surroundings constitute an archaeological monument of considerable importance for the history of the country and the historiography of the modern art of military defence. The first fortifications on the opposite side of the natural border between Spain and Portugal were erected by king Dinis, paving the way for signing the momentous Treaty of Alcañices in 1297. The fortress went on to become the site of major historical events which played a significant role in the formation of Portuguese national identity.
PL
Dzieje przekształceń oraz początków letniej rezydencji królewskiej w Łobzowie wciąż budzą wiele kontrowersji i pytań, przede wszystkim w kontekście lokalizacji najstarszej fazy obiektu – fortalicjum z czasów panowania Kazimierza Wielkiego oraz późniejszych jego przeobrażeń pod kątem wzniesienia tu zespołu pałacowo-ogrodowego projektu Santi Gucciego, a następnie Giovanniego Trevana. Należy podkreślić, iż większość informacji dotyczących historii obiektu dostępna jest w wyniku interpretacji źródeł głównie ikonograficznych oraz przekazów historycznych. W zasadzie dopiero archeologiczne badania ratownicze przeprowadzone w 1999 roku, poprzedzające inwestycję modernizacji i adaptacji budynku, wniosły kilka nowych, istotnych informacji związanych z dziejami pałacu.
EN
The history of transformations and the beginnings of the royal summer residence in Łobzow still give rise to controversy and questions, primarily concerning the location of the oldest phase of the object – the fortalice from the reign of king Kazimierz Wielki, and its later transformations into the palace-and-garden complex designed by Santi Gucci, and then by Giovanni Trevano. It ought to be emphasized that most information concerning the history of the object is available as a result of interpreting mostly iconographic sources and historic records. It was only the rescue archaeological research carried out in 1999, preceding the modernisation and adaptatio n of the building, introduced crucial new information connected with the history of the palace.
PL
W badaniach podjęto rozważania nad praktycznym wykorzystaniem technologii cyfrowych stosowanych w archeologii, projektowaniu architektonicznym i dyscyplinach pokrewnych do wirtualnej rekonstrukcji średniowiecznej osady odkrytej na dziedzińcu zamkowym w Pułtusku. Przypadek pułtuski jest na tle europejskim wyróżniającym się zjawiskiem tzw. protomiasta. Zastosowane w badaniach technologie parametryczne uznano za uniwersalną metodę wzmacniającą warsztat naukowy.
EN
The research was concerned with the application of information technologies used in archaeology, architecture design and related disciplines to produce a virtual reconstruction of a mediaeval settlement discovered in the castle courtyard in Pułtusk. The Pułtusk settlement stands out in Europe as a case of the so-called proto-city. The parametric technologies applied in the study were found to be a universal method of enhancing research methodology.
12
Content available remote Energoaktywne przekrycie ulicy w Perugii
PL
Projekt energoaktywnego przekrycia Energy Roof jest częścią zadania badawczego realizowanego przez uniwersytet w Perugii: „Camminare nella storia. Nuovi spazi pedonali per la Perugia del terzo millennio” określanego jako Spacer po historii. Przyjęta koncepcja badań archeologicznych charakteryzowała się eksperymentalnym podejściem, pozwalającym precyzyjnie określić rozmieszczenie etruskich murów. Badania te uzupełnione zostały o propozycję stworzenia nowej architektonicznej ikony miasta.
EN
The Energy Roof design meant to create a new architectural icon of Perugia, which is part of the research project "Walking through the History", implemented by the Universita degli Studi di Perugia. The concept by the Vienna studio Coop Himmelb (I) au comprises covering Via Giuseppe Mazzini Street with energy active canopy generating energy from renewable sources. This transparent roof is an exposed element in the urban fabric that integrates public spaces of the streets Corso Pietro Vannucci and Via Baglionii.
PL
W artykule podjęto polemikę z utrwaloną w literaturze naukowej rekonstrukcją palatium wawelskiego jako „sali o 24 słupach”, która w tej wersji nie znajduje analogii wśród budynków palatialnych średniowiecznej Europy, stanowiąc ewenement architektoniczny. Autorka analizując dotychczasowy stan badań nad obiektem oraz zachowane relikty murów przedstawia alternatywną propozycję wizualizacji badanego obiektu. Wersja zaproponowana przez autorkę wpisuje się w cykl budowli pałacowych wczesnego średniowiecza, zarówno w kontekście rozwiązań piastowskich, jak też przykładów cesarskich pfalzów, do których budowla ta nawiązuje w wyraźny sposób.
EN
The article is a polemic with the consolidated in scientific literature reconstruction of the Wawel palatium as the “hall with 24 pillars” which, in this version, has no analogy among palatial buildings in medieval Europe, thus constituting an architectonic phenomenon. Having analysed the current state of research on the object, as well as the preserved relics of walls, the author presents an alternative visualization of the examined object. The version proposed by the author fits into the series of palatial buildings of the early medieval period, both in the context of the Piast solutions, and the examples of imperial ‘pfalzen’ to which that building clearly alludes.
PL
Ekspozycja muzealna pod Rynkiem Głównym w Krakowie jest sumą odkryć i wyników badań archeologicznych Głównym , podczas wymiany jego nawierzchni i modernizacji infrastruktury. Prace te mogły spowodować zagrożenie dla budynku Sukiennic, w związku z odsłonięciem jego fundamentów. Realizacja płyty żelbetowej grubości 20-38 cm pozwoliła na zabezpieczenie konstrukcyjnie tych problemów i stworzenie efektywnej przestrzeni muzealnej.
EN
The museum exhibition under the Cracow Main Square presents discoveries and results of archeological examination carried out during the change of the top layer and modernizing infrastructure. Those works caused the danger of damaging the building of the Cloth Hall due to uncovering its foundations. The reinforced concrete slab 20-38 cm thick was used for structural protection and creating appropriate space for a museum.
PL
Włączenie badań archeologicznych w jakikolwiek proces inwestycyjny, w tym związany z eksploatacją złóż kopalin, wciąż spotyka się z niechęcią przedsiębiorców. Niewatpliwie wiąże się to z koniecznością ponoszenia dodatkowych kosztów, w opinii większości inwestorów - bezsensownych - oraz z potencjalnym wydłużeniem czasu realizacji inwestycji. Musimy jednakże być świadomi, że dziedzictwo archeologiczne, a więc to, co pozostało po naszych poprzednikach, podlega w Polsce ochronie prawnej i jest własnością nas wszystkich. Artykuł będzie się składał z dwóch części: w pierwszej (czyli w niniejszym artykule) autor przedstawia podstawowe informacje na temat archeologii i jej ochrony prawnej, w następnej części zajmie się rodzajami prac archeologicznych i ich kosztami oraz miejscem badań archeologicznych w procesie eksploatacji złóż naturalnych.
17
Content available remote LiDAR zmienia archeologię
PL
Badania archeologiczne prowadzone w dolinie Białki w Jaskini Obłazowa, prowadzone w latach 1985-95 przyniosły wiele niezwykłych odkryć. Najciekawsze znaleziska to najstarszy na świecie bumerang wykonany z ciosów mamuta oraz wiele przedmiotów o znaczeniu magicznym dla człowieka prehistorycznego. Znaleziska te datowane są na 30 tys. lat p.n.e. Po kilku latach przerwy w badaniach, rozpoczęto przygotowania do następnego etapu prac archeologicznych, mających na celu dotarcie do skalnego dna jaskini Muszą one jednak być poprzedzone pracami zabezpieczającymi w tym obiekcie. Obecny stan techniczny jaskini zagraża bezpieczeństwu przebywających w niej ludzi. Wykonano więc projekt zabezpieczenia wyrobiska. Miał on za zadanie stabilizację ociosów i stropu jaskini. Prace zostały tak zaprojektowane, by nie zaburzyły pierwotnego wystroju wyrobiska, jednocześnie zapewniając pełne bezpieczeństwo osób przebywających w jej wnętrzu a widoczne elementy zabezpieczenia zostały zamaskowane i niewidoczne po zakończeniu robót. Zastosowane materiały miały odpowiednie certyfikaty, dopuszczające je do użycia w trudnych warunkach i są neutralne w stosunku do otaczającego środowiska.
EN
The archeological investigations that were conducted in the valley of the Białka river in the Obłazowa cave in 1985-95 resulted in many significant discoveries. Among them were the world oldest boomerang made of the mammoth tusks and many objects with magical significance to the prehistoric man. The discoveries were dated from 30 thousand years BC. After a few-year break in the investigations, preparations to the next stage of archeological investigations started that aimed at reaching the rock bottom of the cave. However, they had to be preceded by preservation operations as the present technical condition of the cave posed a danger to people inside. Preservation operations were carried out aiming at the stability of the walls and the roof. They did not destroy the initial looks of the working but at the same time they ensured full safety to people inside. What is more the safety elements were masked and invisible when the work was completed. The materials applied had suitable certificates that alloved them to be used in difficult conditions, and were neutral to the surrounding environment.
PL
Przeprowadzono analizę przyczyn zmiennych poziomów kumulacji ołowiu w nawarstwieniach historycznych Małego Rynku w Krakowie, dokonaną na podstawie badań fizyko-chemicznych próbek gruntu pochodzących z dwóch profili a pozyskanych w trakcie badań archeologicznych w 2007 roku. Badania ujawniły dużą zmienność składu fazowego i różny poziom zanieczyszczenia gruntów metalami. Korelacja wyników badań archeologicznych i geologiczno-geochemicznych umożliwi identyfikację źródeł metali i tras ich przenikania. Prace będą kontynuowane, co umożliwi sformułowanie głębszych wniosków co do genezy zmiennych poziomów ołowiu w nawarstwieniach Małego Rynku.
EN
On the base of physic-chemical study of the ground samples, coming from two profiles of historical sequence layers, exposed within archaeological excavations conducted in 2007, the analysis of the reasons of Pb concentration variability, have been carried out. Analytical samples constitute grain fractions, obtained as a result of wet separation, on plastic sieves. Most of chemical investigations were carried out on fractions < 0,18 mm, while mineralogical ones on the fractions 0,5-1 mm. Additionally, inorganic anion concentrations, LOI, pH and SEC, have also been measured. For chosen samples, enriched in artefacts, scanning and X-ray investigations were conducted to identify anthropogenic phases. Correlation of the archaeological and geological-geochemical results of investigations, enabled the identification of metal sources and the routes of their migration. The study will be continued.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.