Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Transformacja społeczno-ekologiczna – zrównoważony rozwój z jeszcze innej perspektywy

Katunin Andrzej

Przegląd Techniczny : Gazeta Inżynierska

|

2024

|

nr 7

20--22

PL

świetle postępujących zmian klimatycznych i nasilających się kryzysów geopolitycznych idea zrównoważonego rozwoju stała się wiodącą w osiągnięciu wzrostu gospodarczego przy zachowaniu balansu we wspomnianych i wielu innych kwestiach. Realizacja Celów Zrównoważonego Rozwoju, definiujących sposób implementacji poszczególnych zadań na rzecz osiągnięcia zrównoważonego rozwoju, napotyka wiele trudności i prawdopodobnie nie jest w pełni możliwa w zdefiniowanym horyzoncie czasowym. Pozostaje jednak najważniejszym katalizatorem zmian nie tylko technologicznych, ale także społecznych. W niniejszym artykule, polemizuję na temat możliwości implementacji Celów Zrównoważonego Rozwoju, modeli transformacyjnych, a także przytaczam przykład transformacji, która już odbywa się – transformacji paliwowej w przemyśle lotniczym.

EN

In the light of ongoing climate change and intensifying geopolitical crises, the idea of sustainable development has become a leading factor in achieving economic growth while maintaining balance in the above-mentioned and many other issues. The implementation of the Sustainable Development Goals, which define how to implement individual tasks to achieve sustainable development, encounters many difficulties and is probably not fully possible within the defined time horizon. However, it remains the most important catalyst of not only technological but also social change. In this article, I argue about the possibilities of implementing the Sustainable Development Goals, transformation models, and also present an example of a transformation that is already taking place – the fuel transformation in the aviation industry.

2

How do sustainable aviation fuels shape the conditions for aviation growth?

Tłoczyński Dariusz, Czerepko Joanna, Mirocki Artur

Economics and Environment

|

2024

|

No. 2

art. no. 848

EN

According to forecasts, the aviation market will be characterised by dynamic growth. At the same time, a reduction in GHG emissions from transport is postulated. One of the proposed solutions is sustainable aviation fuels (SAF). The aim of this article is to analyse the impact of sustainable aviation fuels on the development of the aviation market. Economic and environmental criteria will be considered. The paper uses an approach based on an analysis of foundational data, including academic articles, industry reports and sustainability reports presented by carriers. Given the dynamics of the market, it seems difficult at this point to secure the right quantities of SAF. Larger aerospace companies are seeking to secure supply by, among other things, signing memoranda and co-funding innovation activities to develop supply. The main added value of the presented research is that it highlights the need for cooperation between several stakeholders in the aviation market who are committed to the growth of air transport.

PL

Według prognoz, rynek lotniczy będzie charakteryzował się dynamicznym wzrostem. Jednocześnie postulowana jest redukcja emisji gazów cieplarnianych z transportu. Jednym z proponowanych rozwiązań są zrównoważone paliwa lotnicze (SAF). Celem niniejszego artykułu jest analiza wpływu zrównoważonych paliw lotniczych na rozwój rynku lotniczego. Rozważone zostaną kryteria ekonomiczne i środowiskowe. W artykule zastosowano podejście oparte na analizie danych podstawowych, w tym artykułów naukowych, raportów branżowych i raportów zrównoważonego rozwoju wybranych przewoźników. Biorąc pod uwagę dynamikę rynku, wydaje się, że w tym momencie trudno jest zapewnić odpowiednie ilości SAF. Większe firmy lotnicze starają się zabezpieczyć dostawy, między innymi podpisując memoranda i współfinansując działania innowacyjne w celu rozwoju dostaw. Główną wartością artykułu jest przegląd kwestii zrównoważonych paliw lotniczych.

3

Airport security management in the context of fire protection on the example of the Chopin Airport in Warsaw

Matysek Kamil, Wojakowska Monika

Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej

|

2023

|

Nr 85

191--215

EN

Airport security management is a rapidly evolving process which results in new regulations, new procedures or equipment and the acquisition of new skills for aviation personnel. The fire protection of the Chopin Airport in Warsaw serves as an example intended to show a pattern of activities of entities responsible for safety that clearly strive for perfection, and are comprised by the safety management process, which can be replicated by other institutions. The essence of the article is to identify the key factors that determine the safety of an airport on the example of the Chopin Airport in Warsaw. The article presents the results of own research. The analysis of expert interviews conducted with airport personnel responsible for security and officers of the State Fire Service showed the reality of airport security management from the perspective of the entity responsible for it. New directions of change and areas for improvement were thus acknowledged. The result of the interviews is the development of the author’s concept of the improvement of tools used within the Safety Management System at the Warsaw Frederic Chopin Airport.

PL

Zarządzanie bezpieczeństwem portów lotniczych jest bardzo szybko rozwijającym się procesem, co przekłada się na powstawanie nowych uregulowań prawnych, nowych procedur czy wyposażenia i nabywania nowych umiejętności personelu lotniczego. Ochrona przeciwpożarowa Lotniska Chopina w Warszawie to przykład, który ma ukazać dążący do perfekcji schemat działania podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo, ujęty w procesie zarządzania bezpieczeństwem, mogący być naśladowany przez inne instytucje. Istotą artykułu jest identyfikacja kluczowych czynników determinujących bezpieczeństwo portu lotniczego na przykładzie Lotniska Chopina w Warszawie. W artykule przedstawiono wyniki badań własnych. Analiza wywiadów eksperckich przeprowadzonych z personelem lotniska odpowiedzialnym za bezpieczeństwo oraz z funkcjonariuszami Państwowej Straży Pożarnej pokazała rzeczywistość zarządzania bezpieczeństwem portów lotniczych z perspektywy podmiotu za nie odpowiedzialnego. Dostrzeżono dzięki temu nowe kierunki zmian i obszarów wymagających doskonalenia. Wynikiem przeprowadzonych wywiadów jest opracowanie autorskiej koncepcji doskonalenia narzędzi wykorzystywanych w ramach Safety Management System na Lotnisku im. Fryderyka Chopina w Warszawie.

4

Modelling of the Monolithic Stiffener Forming Process from a Peak Thermoplastic Composite Matrix Using Pam-Form Software

Polański Witold

Transactions on Aerospace Research

|

2023

|

Nr 2 (271)

58--75

EN

The growing use of thermoplastic composites in aviation, automotive, sports and medical industries is forcing the development of processing technology. Due to the properties of thermoplastic composite materials, their shaping is subject to many restrictions. For this reason, it is not always possible to obtain components with complex geometry and adequate quality. By using numerical analysis and experience in the production of parts using hot pressing technology, we are able to predict the course of the process and the behaviour of the material during formation. The article describes how to build a model for numerical analysis of the process of thermoforming monolithic inspection door stiffening for an ILX-34 aircraft using a toray Cetex® TC1225 carbon composite material with a thermoplastic polyaryletherketone (PAEK) matrix. Pam-Form v2019.0 software version V1.9.N was used for modelling. The results of the analysis were compared with those of the part produced by the Institute of Aviation, Łukasiewicz Research Network.

5

Conclusions from the use of aviation in the first half of the first year of the Ukrainian-Russian war

Lubiejewski Sylwester

Security and Defence Quarterly

|

2023

|

Vol. 42, No. 2

68--104

EN

The aim of the article is to suggest a desirable direction in which the Polish air force, and indeed the air forces of other NATO countries, should develop so that they are better prepared for the challenges identified in the conflict in Ukraine so far. In order to achieve the aim of the research and answer the formulated research question, the collection and qualitative analysis of texts and documents, observation and interviewing took place. In order to have the ability to deter and gain air superiority during a defensive operation, the Polish air force, and air forces of other NATO countries, should have a large resource of fighter, multi-role, and fighter-bomber aircraft. An object-oriented multi-layer air defence of every military airfield needs to be organised and certain roads reconstructed as runways in the event of war. In turn, helicopter aviation units should be able to organise forward arming and refuelling points for helicopters to effectively support land forces. Attack helicopters should also have integrated fire systems that allow them to attack from a distance beyond the range of man-portable air-defence systems. All warplanes should be equipped with proven and modern systems of active and passive self-defence to make them less susceptible to enemy influence. To sum up, in light of the war in Ukraine, the article explains what aviation equipment is necessary and what actions should be taken to increase both Polish air force’s ability and other NATO air forces’ ability to perform tasks during wartime.

6

The Legal and Organizational Aspects of Crisis Management in the Single European Sky

Markiewicz Marek Telesfor

Safety & Defense

|

2023

|

2

62--70

EN

Crisis situations in civil aviation pose a serious threat to the safe operation of aviation stakeholders (airports, airlines, air navigation service providers) as well as to passengers using air transport. Therefore, there is a need for an aviation crisis management system that identifies threats, assesses the risk of their occurrence and takes preventive action. The purpose of this paper is to present the determinants of air traffic crisis management in the European Air Traffic Management Network (EATMN). This paper analyses the evolution of this process from the perspective of the EU Single European Sky (SES) legislation. The author also presents lessons learned from the crisis situation that have occurred in European airspace over the last two decades and emphasizes the role of the Network Manager (NM) in resolving them. This article has been developed using a combination of research on EU aviation legislation and background documents and the case study method.

7

Forecasting Trends of Safety Performance Indicators in Aviation

Kobaszyńska-Twardowska Anna, Krzyżanowski Mariusz, Siwka Paweł

Safety & Defense

|

2023

|

2

1--11

EN

The article concerns the issues of forecasting trends of safety performance indicators (SPIs)in civil aviation. The main objective was to present a proposal for the method of forecasting trends in air traffic safety performance indicators in the future. For this purpose, a SPI forecasting method based on Holt's exponential smoothing model was proposed. To confirm the correctness of the proposed method, a selected, sample safety performance indicator for Airspace Infringement occurrences was forecasted. An analysis of the obtained results was carried out, as well as the directions of further research in this area were presented. The article discusses also the issues of forecasting development trends of selected safety performance indicators and their variability over time for the Polish airspace.

8

Computer vision based leakage detection system dedicated for use in aviation component test laboratories

Kabala Tomasz, Weremczuk Jerzy

Przegląd Elektrotechniczny

|

2023

|

R. 99, nr 9

37--41

EN

Oil is used for lubrication and cooling in every standard jet engine. Therefore, hydraulic installations are one of main parts of most of component test rigs and in some cases, they could be large and complicated. Removing sources of leakages is significant task for engineers and technicians. Oil leakages generate costs, reduce reliability of tests and are difficult to detect with use of classic sensors. This paper describes implementation of computer vision methods in the aviation component test laboratory. Three algorithms were proposed and successfully tested.

PL

Olej jest wykorzystywany do smarowania i chłodzenia w każdym silniku odrzutowym. Z tego względu instalacje olejowe s ˛a jednymi z głównych części stanowisk badawczych, a usuwanie przyczyn wycieków jest znaczącym zadaniem inżynierów i techników. Wycieki oleju generują koszty, ograniczają wiarygodność testów i są trudne do wykrycia przy pomocy klasycznych czujników pomiarowych. Dokument opisuje implementację metod widzenia maszynowego w lotniczych laboratoriach badawczych. W ramach prac zostały zaproponowane i przetestowane trzy algorytmy.

9

Silnik lotniczy jako obiekt badań tribologicznych

Nidzgorska Adrianna, Witoś Mirosław, Perczyński Jerzy, Kułaszka Artur

Journal of KONBiN

|

2023

|

Vol. 53, iss. 3

87--128

PL

Podczas pracy silników lotniczych (turbinowych i tłokowych) występują procesy zużycia w węzłach tribologicznych, które w znaczny sposób wpływają na niezawodność i bezpieczeństwo eksploatacji statków powietrznych. W artykule przedstawiono aspekty diagnostyki tribologicznej silników lotniczych bazującej na okresowych badaniach próbek środka smarnego w laboratoriach. Na początku przedstawiono obiekt badań z uwzględnieniem cech konstrukcyjnych, parametrów pracy i stosowanych środków smarnych oraz podstawy teoretyczne badań tribologicznych. Następnie opisano metody badań stosowane w diagnostyce tribologicznej silników lotniczych, uwzględniając procesy starzenia i zanieczyszczenia środków smarnych, normy, metodyki badawcze i doświadczenia eksploatacyjne opisane w literaturze, w tym krzywą podatności eksploatacyjnej. Możliwości metod badawczych zobrazowano wynikami z okresowych badań tribologicznych silników turbinowych, uzyskanymi w akredytowanym laboratorium diagnostyki systemów tribologicznych. W dalszej części wskazano rolę analizy trendu i kryteriów statystycznych w procesie diagnozowania i zarządzania ryzykiem eksploatacji silników lotniczych, eksploatowanych zarówno według stanu technicznego, jak i planowanych obsług technicznych (resursów). Zasygnalizowano możliwość poprawy wiarygodności diagnostyki tribologicznej silników lotniczych na bazie doświadczeń z przemysłu – monitorowania wybranych parametrów tribologicznych w czasie rzeczywistym. W podsumowaniu wskazano na wysoką efektywność i rolę diagnostyki tribologicznej w utrzymaniu bezpieczeństwa eksploatacji floty różnych typów statków powietrznych.

EN

During the operation of aero-engines (turbine and piston engines), wear processes occur in tribological nodes, which significantly affect the reliability and safety of flight operations. This paper presents aspects of tribological diagnostics of aircraft engines based on periodic testing of lubricant samples in laboratories. Firstly, the object of research with its design features, operating parameters and used lubricants is presented, as well as the theoretical basis of tribological testing. This was followed by a description of the testing methods used in tribological diagnostics of aero-engines, taking into account lubricant degradation and contamination processes, standards, testing methodologies and operating experience described in the literature, including the machine failure curve. Next, the capabilities of the testing methods are illustrated with results from periodic tribological testing of turbine engines, obtained at an accredited tribological systems diagnostics laboratory. In the following section, the role of trend analysis and statistical criteria in the process of diagnosing and managing the risk of operation of aero-engines, exploited according to both their technical condition and planned maintenance, was indicated. Then, the possibility of improving the reliability of tribological diagnostics of aero-engines on the basis of experience from industry - real-time monitoring of selected tribological parameters - was signalled. In conclusion, the high efficiency and role of tribological diagnostics in maintaining the operational safety of a fleet of different aircraft types is indicated.

10

Fuel flow test through a leaky fuel assembly

Ułanowicz Leszek, Jastrzębski Grzegorz, Tomaszek Łukasz, Szczepaniak Paweł

Journal of KONBiN

|

2023

|

Vol. 53, iss. 1

109--136

EN

The occurrence of an external leak in the aviation fuel unit leads to a catastrophic aviation event. The aim of the research was to estimate the flow of the fuel stream through the fuel filter chamber with its external unsealing. The research was carried out using experimental methods and computer CFD modelling. Experimental studies were carried out on a specially designed test stand. During the tests, the flow rate of the fuel stream flowing out to the environment was changed. Numerical calculations allowed to obtain the values of the stream and pressure inside the leaky filter chamber. The results of numerical calculations were compared with the results of experimental measurements. The CFD method significantly supplemented the information on the fuel flow inside the considered filter chamber at its external unsealing. The use of software based on the CFD method allows to obtain reliable values characterizing the fuel flow in the aviation fuel unit.

PL

Wystąpienie nieszczelności zewnętrznej w lotniczym zespole paliwowym prowadzi do katastroficznego zdarzenia lotniczego. Celem badań było oszacowanie przepływu strugi paliwa przez komorę filtra paliwowego, przy jego zewnętrznym rozszczelnieniu. Badania wykonano metodami eksperymentalnymi oraz z użyciem komputerowego modelowania CFD. Badania eksperymentalne przeprowadzono na specjalnie zaprojektowanym stanowisku badawczym. W czasie badań zmieniano natężenie przepływu strugi paliwa wypływającej do otoczenia. Obliczenia numeryczne pozwoliły uzyskać wartości strumienia i ciśnienia wewnątrz nieszczelnej komory filtra. Wyniki obliczeń numerycznych zostały porównane z wynikami pomiarów eksperymentalnych. Metoda CFD w znacznym stopniu uzupełniła informacje o przepływie paliwa wewnątrz rozpatrywanej komory filtra przy jego zewnętrznym rozszczelnieniu. Wykorzystanie oprogramowania bazującego na metodzie CFD pozwala uzyskać wiarygodne wartości charakteryzujące przepływ paliwa w lotniczym zespole paliwowym.

11

Trenażery i symulatory lotnicze - problemy definicyjne

Bogusz Dariusz

Aviation and Security Issues

|

2023

|

No. 1

151--166

PL

W artykule przedstawiono problem definiowania terminów »trenażer« i »symulator lotniczy«. Nowoczesne środki dydaktyczne, jakimi są trenażery i symulatory lotnicze, umożliwiają dobre przyswajanie wiedzy, a także bezpieczeństwo szkolenia lotniczego oraz przygotowanie pilotów wojskowych do wykonywania zadań bojowych. Pomimo wielu opracowań nie istnieje naukowa definicja symulatora i trenażera lotniczego, co jest podstawą rozumienia pojęć w trakcie realizacji badań w dyscyplinie nauk o bezpieczeństwie w obszarze lotnictwa. Powstanie sytuacji problemowej wynikało z zamiennego używania terminów symulator i trenażer lotniczy. Oprócz podziałów i klasyfikacji wynikających ze specyfikacji certyfikowania tych urządzeń przez odpowiednie władze lotnicze (także zaprezentowane w artykule), nie istnieje naukowa definicja trenażera i symulatora lotniczego, a nazwy te używane są zamiennie. Celem artykułu było stworzenie naukowej definicji symulatora i trenażera lotniczego. Zastosowano metody teoretyczne i empiryczne.

EN

The article presents the definition problem related to flight trainers and simulators. Modern teaching aids, such as aircraft trainers and simulators, enable good acquisition of knowledge, as well as the safety of aviation training and the preparation of military pilots to perform combat tasks. Despite many studies, there is no scientific definition of a flight simulator and trainer, which is the basis for understanding the terms during research in the discipline of safety sciences in the field of aviation. The problem situation resulted from the interchangeable use of the terms simulator and flight trainer. Apart from the divisions and classifications resulting from the specifications for certification of these devices by the relevant aviation authorities (also presented in the article), there is no scientific definition of a flight trainer and a flight simulator, and these terms are used interchangeably. The aim of the article is to create a scientific definition of a flight simulator and trainer. Theoretical and empirical methods were used.

12

Predictive tools as part of decission aiding processes at the airport – the case of Facebook Prophet library

Korga Sylwester, Żyła Kamil, Józwik Jerzy, Pytka Jarosław, Cybul Kamil

Applied Computer Science

|

2023

|

Vol. 19, no 4

51--67

EN

Prophet is a quite fresh and promising open-source library for machine learning, developed by Facebook, that gains some significant interest. It could be used for predicting time series taking into account holidays and seasonality effects. Its possible applications and deficit of scientific works concerning its usage within decision processes convinced the authors to state the research question, if the Prophet library could provide reliable prediction to support decision-making processes at the airport. The case of Radawiec airport (located near Lublin, Poland) was chosen. Official measurement data (from the last 4 years) published by the Polish Government Institute was used to train the neural network and predict daily averages of wind speed, temperature, pressure, relative humidity and rainfall totals during the day and night. It was revealed that most of the predicted data points were within the acceptance threshold, and computations were fast and highly automated. However, the authors believe that the Prophet library is not particularly useful for airport decision-making processes because the way it handles additional regressors and susceptibility to unexpected phenomena negatively affects the reliability of prediction results.

13

Usage of Cold Forcing Method for a Gas Turbine Engine of Supersonic Transport

Gutakovskis Viktors, Gudakovskis Vladimirs, Blumbergs Ilmārs, Sarma Elina

Advances in Science and Technology. Research Journal

|

2023

|

Vol. 17, no 1

267--273

EN

The article discusses the current state of development of supersonic transport, analyses the main limitation of the use of gas turbine engines when flying at high supersonic flight speeds, proposes a method for expanding the range of GTE limitations in these flight modes of the aircraft, using cold forcing of the engine, conducts an analytical study of the effectiveness of this approach, proposes one of the possible devices for the implementation of cold forcing, the efficiency of an engine with cold forcing is shown, which may be of significant interest for the application of cold forcing methods in gas turbine engines of supersonic transport.

14

The impact of teaching load on the safety of performing aviation tasks

Stołtny Bartosz, Peruń Grzegorz, Łazarz Bogusław, Stołtny Adam

Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie

|

2022

|

nr 72 (144)

25--33

EN

Flight training is occupied by many hours of theoretical and practical training. Polish universities offer the possibility of conducting the aforementioned training as part of academic training. A young aviation student, implementing himself in this process, takes on the burden of academic training and aviation training. The aviation environment is sensitive to safety issues. These include the occurrence of incidents, events, and aviation accidents. This issue arises directly from the possibility of endangering the health and lives of bystanders as well as aviation personnel and the damage or destruction of aviation equipment. In addition, there are issues related to the immobilization of airports, aviation organizations, excess repairs, or cases settled in court. Despite all the above, it should be mentioned that air transport is described as the safest means of transportation where – although incidents, events, or high-profile crashes are occasionally recorded. It is desirable for personnel to remain as focused as possible during aviation tasks. The multitude of tasks carried out by aviation students, combined with the burden of academic study, can carry a significant impact on maintaining concentration, lowering perception, or at least meticulousness. These topics correlate closely with the human factor. As a research problem, the submitted work was adopted to determine the impact of academic teaching load on the safety of aviation activities performed, in the context of aviation training provided at universities. The research included aviation mechanics and aircraft crews within its scope.

15

Logistics in today’s airforce shape of maneuver

Łukowski Dariusz, Prokopowicz Wojciech

Wiedza Obronna

|

2022

|

nr 3

125--136

EN

In the era of dynamically developing unmanned systems and standoff ammunition, special attention should be concentrated on a new way to increase the viability of aviation differ from the concept of centralized single-capability air bases with advanced anti-aircraft systems. The concept of diversification of airports and landing sites, with the simultaneous location of multi-domain aviation task forces there, creates information saturation of the potential enemy and increases survivability of the force. Air bases become centers responsible for development of capabilities in order to establish properly prepared air forces task groups, capable to operate both closer to the FEBA (Forward Edge of Battle Area) and deeper into the own territory. This requires the creation of decentralized appropriate multi-domain logistics support systems. Provision based on autonomous logistic elements composed with resource packages located at appropriate operation level to firmly, flexibly and quickly secure aviation operations. The key is to depart from the philosophy of conducting operations, using specialized task groups of people and equipment, towards comprehensive multimodal and modular packages of combat and logistic capabilities.

16

Human as a main risk driver: undeclared dangerous goods in maritime transport & aviation

Maternová Andrea, Materna Matúš

Transport Problems

|

2022

|

T. 17, z. 4

197--209

EN

Dangerous goods (DGs) not declared for transport as required by the regulations can give rise to risks, as they can endanger public safety or the environment. This study explains the risks posed by undeclared shipments by providing information about the most common undeclared DGs aboard aircraft and maritime ships, legal frameworks regulating the proper transportation of DGs, and key mechanisms for preventing the occurrence of undeclared DG shipments. This paper identifies the responsibilities of each stakeholder involved in the process of DG transportation. The main objective of this paper is to reveal human errors and dishonest techniques within the supply chain when DGs are transported by air and sea.

17

Determination of the Geometric Properties of a Jet Engine Fan Blades Based on Modal Vibration Testing

Osiewicz Maciej, Cieślak Sławomir, Bielecki Marcin

Transactions on Aerospace Research

|

2022

|

Nr 3 (268)

56--74

EN

The article presents an experimental method of determining the geometric properties of jet engine rotor airfoils based on modal vibration testing. The procedure is based on adjusting the results of analytical calculations to the laboratory outcomes. Experimental tests were carried out on a set of 20 jet engine fan blades made of AL7022-T6 aluminium alloy. Each blade differed in weight and geometric dimensions within the accepted design tolerance. Numerical analysis of five airfoils that differed in thickness was performed. Modal vibration test results were summarised and compared with the results obtained by the numerical method. The comparison revealed a high similarity of the frequency and form of vibrations acquired by numerical simulation for each of the blades in relation to the executed vibration testing. Based on the verification of the theoretical model with the results obtained through experimental testing, conclusions were drawn about the object’s dynamic behaviour and its technological quality and geometric properties, whereby each of airfoil was probably thinned.

18

Rola odlewnictwa precyzyjnego w inżynierii materiałowej

Wiśniewski Paweł

Szkło i Ceramika

|

2022

|

R. 73, nr 3

30--37

PL

W artykule przedstawiono zagadnienia związane z inżynierią materiałową, ceramiką i odlewnictwem precyzyjnym. Opisano historię i przebieg procesu odlewania detali i części silników lotniczych metodą traconego wosku. Manuskrypt zawiera również generalne informacje o spoiwach, proszkach, masach formierskich, formach odlewniczych i nadstopach niklu. Zaprezentowano podstawowe dane o spoiwach zawierających nanocząstki ceramiczne, modelach woskowych, na które nanoszone są masy lejne oraz o SiC - jednym z perspektywicznych proszków formierskich.

EN

The paper presents the main issues related to materials engineering and technology, ceramics and precision casting process. The history and methodology of the lost-wax casting process of elements and aircraft engine parts is described. The manuscript also contains general information on binders, powders, molding compounds, foundry molds and nickel superalloys. Basic data on binders containing ceramic nanoparticles, wax models and SiC - one of the prospective molding powders are presented.

19

Ochrona odgromowa samolotów – problem, wynikający z postępów w lotnictwie

Katunin Andrzej

Przegląd Techniczny : Gazeta Inżynierska

|

2022

|

nr 8

17--20

PL

Wraz z szerokim wykorzystaniem kompozytów polimerowych jako materiału konstrukcyjnego w lotnictwie pojawił się nowy problem, nie występujący dotychczas w elementach metalowych samolotów. Problem dotyczy braku przewodności elektrycznej w nowoczesnych kompozytach polimerowych i w związku z tym konieczności zapewnienia takiej przewodności w celu ochrony odgromowej samolotów. Obecnie stosowane rozwiązania w tym zakresie zapewniają taką ochronę, jednak powodują wiele wyzwań, powodujących, że wciąż poszukiwane są nowe rozwiązania materiałowe, aby chronić samoloty przed piorunami skuteczniej i taniej.

EN

With the widespread use of polymer composites as a construction material in aviation, a new problem has arisen, which has not appear so far in metallic parts of aircraft. The problem relates to a lack of electrical conductivity in modern polymer composites, and therefore the need to provide such conductivity in order to ensure lightning strike protection. Currently used solutions in this area provide such protection, but generate a number of challenges, resulting in the fact that new material solutions are still being searched for in order to protect aircraft against lightning more effectively and cheaper.

20

Nowoczesne materiały, a zrównoważony rozwój

Katunin Andrzej

Przegląd Techniczny : Gazeta Inżynierska

|

2022

|

nr 10

21--24

PL

Trudno wyobrazić sobie współczesne samoloty czy turbiny wiatrowe, które miałyby być wykonane z materiałów innych niż kompozyty polimerowe. Dzięki swoim wyjątkowym właściwościom, a przede wszystkim bardzo korzystnemu stosunkowi wytrzymałości do masy, z sukcesem zastąpiły tradycyjne metale. Dodatkowym atutem jest znacznie większa żywotność kompozytów polimerowych: są odporne na korozję i starzenie, a proces zmęczenia jest dla nich znacznie dłuższy. Patrząc na ten problem z innej perspektywy, polimerowe kompozyty często nie nadają się do recyklingu lub taki recykling jest nierentowny. Nasuwa się zatem pytanie: czy na pewno powinniśmy projektować nowoczesne materiały w taki sposób, aby były niezniszczalne?

EN

It is difficult to imagine modern airplanes or wind turbines made of materials other than polymer composites. Thanks to their unique properties, and above all, a very favorable strength-to-weight ratio, they have successfully replaced traditional metals. An additional advantage is the much longer service life of polymer composites: they are resistant to corrosion and aging, and the fatigue process is much longer for them. Looking at this problem from a different perspective, polymer composites are often not recyclable or such recycling is not profitable. The question then arises: are we sure we should design modern materials in such a way that they are indestructible?