Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Torfowiska - jako archiwa potencjalnie toksycznych pierwiastków z depozycji atmosferycznej

Miszczak Ewa

Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski

|

2023

|

nr 3

30--35

PL

Od kilku tysięcy lat działalność człowieka ma wpływ na emisję zanieczyszczeń do atmosfery, co powoduje powszechne zanieczyszczenie środowiska, m.in. potencjalnie toksycznymi pierwiastkami (PTP). Zanieczyszczenia te oddziałują nie tylko lokalnie, ale w wyniku transportu z masami powietrza na duże odległości również wpływają na odległe obszary, w tym także polarne. Jednym ze sposobów ilościowego określania zanieczyszczeń atmosferycznych jest badanie archiwów środowiskowych, które mogą zachować chronologiczny zapis ich osadzania się. Obiektami, które wykazują szczególną przydatność do wykorzystania jako archiwa depozycji atmosferycznej PTP, są torfowiska ombrotroficzne, ze względu na okres ich formowania się, sięgający setek, a nawet tysięcy lat, powszechne występowanie w skali globalnej, brak wpływu wód gruntowych oraz właściwości sorpcyjne materii organicznej zatrzymującej pierwiastki w warstwie torfu. Archiwa te okazały się bardzo cenne dla szczegółowej rekonstrukcji chronologii skażenia środowiska na całym świecie.

EN

For several thousand years, human activities have influenced the emission of pollutants into the atmosphere, causing widespread environmental pollution, e.g. with potentially toxic elements (PTE). These pollutants act not only locally, but as a result of long-range transport with air masses, they also affect remote regions, including the polar area. One of the methods of quantifying atmospheric pollutants is to study environmental archives, which can maintain a chronological record of their deposition. Objects that are particularly useful as environmental archives of PTE atmospheric deposition are ombrotrophic peat bogs, due to their formation period, reaching hundreds or even thousands of years, widespread occurrence on a global scale, no Impact of groundwater, and the sorption properties of organic matter retaining elements in the peat layer. These archives have proven to be very valuable for the detailed reconstruction of the chronology of environmental contamination around the world.

2

Heavy metal atmospheric deposition study in Azerbaijan based on moss technique and neutron activation analysis

Madadzada Afag I., Nuhuyeva Shahla S., Mammadov Elshad A., Ibrahimov Zakir A., Jabbarov Natig S., Strelkova Lyudmila P., Frontasyeva Marina V.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2022

|

Vol. 29, nr 2

143--153

EN

The results of this investigation show that Azerbaijan industries and agricultural sector provide considerable anthropogenic impact on the environment of Caucasus. The use of moss biomonitoring technique and neutron activation analysis (NAA) is a first attempt to study heavy metal atmospheric deposition in Azerbaijan, a country different relief and climate. The study was undertaken in the summer of 2015 of atmospheric deposition of man-made heavy metal pollutants in the area of mining and processing plant in Gadabay and Dashkasan mininig district. At the same time samples were collected from the Goygol State Reserve in the Lesser Caucasus not far from the city of Ganja. A total 85 moss samples (predominantly Pleurozium schreberi) collected in both environmentally contrast area. Elemental determination was carried out by epithermal neutron activation analysis (ENAA) at the reactor IBR-2 of Joint Institute for Nuclear Research (FLNP JINR). For the first time 44 elemental concentrations were determined (Na, Mg, Al, Si, Cl, K, Ca, Sc, Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, As, Se, Br, Rb, Sr, Mo, Ag, Cd, In, Sb, I, Cs, Ba, La, Ce, Nd, Sm, Eu, Tb, Tm, Yb, Hf, Ta, W, Au, Th, U). Multivariate statistical analysis of the analytical results obtained will make it possible to identify the main sources of pollution and to assess the role of long-range transport of pollutants.

3

Selected Characteristics of the Atmospheric Deposition in the Area of Košice

Hancul'ak Jozef, Spaldon Tomislav, Sestinova Olga

Inżynieria Mineralna

|

2020

|

no. 1, vol. 2

45--50

EN

The contribution deals with the atmospheric deposition of solid particles and selected elements in the typical urban area with many sources of pollution. The main sources of pollution are represented by neighboring the iron and steel works and the thermal power station. The samples were collected from the eleven sites, which are located from 3.6 to 16 km from the iron and steel works. Qualitative and quantitative characteristics of the total deposition of solid particles, the deposition fluxes of elements Fe, Al, Mn, Zn, Pb, Cu, Cr, Cd, As and their seasonal variations were studied. Results from the years of 2009–2018 are introduced. The research has shown a significant influence of local sources of pollution on the studied parameters of atmospheric deposition. Compared to the values of deposition measured in the other areas, extremely high values of iron (28, 120), manganese (1,106) and chromium (34.1 μg.m–2.day–1) deposition as well as high, above-average values of other monitored elements were measured in the proximity of the ironworks. The portion of emission sources of iron and steel works on the Fe fluxes at the individual sites in the city was calculated in the range from 24.7 to 54.1%. On the basis of the emission situation of the monitored area, it is possible to use selected compounds of the AD as an environment quality indicator and to quantify the contribution of emissions to area’s environmental stress.

PL

Artykuł dotyczy emisji do powietrza cząstek stałych i wybranych pierwiastków w typowym obszarze miejskim z wieloma źródłami zanieczyszczeń. Głównymi źródłami zanieczyszczeń są sąsiednie huty żelaza i stali oraz elektrownia cieplna. Próbki pobrano z jedenastu miejsc, które znajdują się w odległości od 3,6 do 16 km od huty żelaza i stali. Badano cechy ilościowe i jakościowe całkowitej emisji cząstek stałych, strumienie osadzania pierwiastków Fe, Al, Mn, Zn, Pb, Cu, Cr, Cd, As oraz ich sezonowe zmiany. Przedstawiono wyniki z lat 2009–2018. Badania wykazały znaczący wpływ lokalnych źródeł zanieczyszczeń na badane parametry zanieczyszczeń w atmosferze. W porównaniu z wartościami depozycji zmierzonymi w innych obszarach, wyjątkowo wysokie wartości zawartości żelaza (28, 120), manganu (1106) i chromu (34,1 μg.m–2 dni–1), a także wysokie, ponadprzeciętne wartości innych monitorowanych pierwiastków zmierzono w pobliżu huty. Część źródeł emisji hut żelaza i stali w poszczególnych lokalizacjach w mieście stwierdzono w przedziale od 24,7 do 54,1%. Na podstawie sytuacji emisyjnej monitorowanego obszaru można zastosować wybrane związki AD jako wskaźnik jakości środowiska i określić ilościowo udział emisji w obciążeniu środowiskowym obszaru.

4

Sources of Magnetic Particles from Air Pollution in Mountainous Area

Kantor Pavel, Raclavska Helena, Matysek Dalibor, Raclavsky Konstantin, Svedova Barbora, Kucbel Marek

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 1

47--52

EN

Measurement of magnetic susceptibility of topsoil represents a very useful tool for the detection of atmospherically deposited magnetic particles. The samples of forest soils from the Moravian-Silesian Beskydy Mountains (the Czech Republic) were used for identification of emissions sources of particles with magnetic ordering. Magnetic susceptibility was measured at bulk samples of grain size class under 2 mm. Microanalysis using electron microscope with an energy dispersive X-ray spectrometer was used for the determination of particles in the magnetic fraction. The samples of dust from the sintering plant of the Iron Works in the town of Třinec were analysed. The values of magnetic susceptibility of forest soils in the Třinec region are increased. In the relatively near vicinity of the industrial area, the average value for Javorový Mount was 7.90×10-6 m3/kg, for Ostrý Mount it was 6.69×10-6 m3/ kg. It was proved that they were higher than the average values from the Beskydy Mountains (4.64×10-6 m3/kg). The concentrations of lead and magnetic susceptibility in soils showed significant correlation dependence (rs = 0.85). The iron and steel industry represent the primary source of the pollution load in forest soils of the studied area. Statistically, significant dependences between the organic matter content and the lead and zinc concentrations as well as between the magnetic susceptibility values and the iron concentrations in forest soils were found. It was confirmed that the airborne particles are deposited on vegetation and accumulated in the organic horizon of forest soils.

PL

Pomiar podatności magnetycznej wierzchniej warstwy gleby stanowi bardzo przydatne narzędzie do wykrywania osadzonych z atmosfery cząstek magnetycznych. Próbki gleb leśnych z Beskidu Morawsko-Śląskiego (Czechy) wykorzystano do identyfikacji źródeł emisji cząstek o właściwościach magnetycznych. Podatność magnetyczną mierzono w próbkach zbiorczych w klasie ziarnowej poniżej 2 mm. Mikroanaliza z użyciem mikroskopu elektronowego ze spektrometrem dyspersyjnym energii rentgenowskiej została użyta do oznaczenia frakcji magnetycznej cząstek. Przeanalizowano próbki pyłu ze spiekalni Huty Żelaza w Trzyńcu. Stwierdzono wzrost wartość podatności magnetycznej gleb leśnych w regionie Trzyńca. W stosunkowo bliskim sąsiedztwie obszaru przemysłowego Javorový Mount średnia wartość wynosiła 7,90 × 10-6 m3/kg, w przypadku Ostrý Mount 6,69 × 10-6 m3/kg. Wykazano, że były one wyższe niż średnie wartości dla Beskidów (4,64 × 10-6 m3/kg). Zawartość ołowiu i podatność magnetyczna w glebach wykazały istotną korelację (rs = 0,85). Hutnictwo żelaza i stali stanowi główne źródło ładunku zanieczyszczeń w glebach leśnych badanego obszaru. Stwierdzono statystycznie istotne zależności między zawartością materii organicznej a stężeniem ołowiu i cynku, a także między wartościami podatności magnetycznej a stężeniami żelaza w glebach leśnych. Potwierdzono, że zawieszone w powietrzu cząstki osadzają się na roślinności i gromadzą się w organicznym horyzoncie gleb leśnych.

5

Influence of the Copper Smelter in Krompachy (Slovakia) on Atmospheric Deposition

Hancul'ak Jozef, Spaldon Tomislav, Sestinova Olga

Inżynieria Mineralna

|

2019

|

R. 21, nr 1

7--12

EN

The contribution deals with the evaluation of atmospheric deposition monitoring in 2009–2017 which was realised in the vicinity of the copper smeltery in Krompachy (Slovakia). The samples were collected from the seven sites, which are located from 1.2 to 10 km from the main pollution source. The atmospheric deposition fluxes of solid particles and elements (Fe, Al, Mn, Zn, Pb, Cu, Cr, Cd, As) were determined separately for “water soluble” and “insoluble” fraction. The detailed analysis of deposition fluxes showed a significant effect of the copper smeltery. In addition to the expected high levels of deposition of copper (21–140), the above-average high deposition of lead (11–124), zinc (86–464) and cadmium (0.6–3.4 μg.m–2.day–1) were measured in comparison with different areas. The highest values of deposition fluxes of these elements were detected at sites near the copper smeltery. The level of zinc deposition disagrees with its registered emissions.

PL

Artykuł dotyczy oceny poziomu emisji pyłów do atmosfery spowodowanej przez Hutę Miedzi Krompachy (Słowacja) w latach 2009–2017. Próbki opadu pobrano z siedmiu miejsc, które znajdują się w odległości od 1,2 do 10 km od głównego źródła zanie- czyszczeń. Zbadano osadzanie się cząstek stałych i zawartości pierwiastków (Fe, Al, Mn, Zn, Pb, Cu, Cr, Cd, As). Zawartości pierwiastków określono oddzielnie dla frakcji rozpuszczalnej w wodzie i nierozpuszczalnej. Szczegółowa analiza źródeł opadów atmosferycznych wykazała znaczący wpływ huty miedzi. Oprócz oczekiwanego wysokiego poziomu zawartości miedzi (21–140), stwierdzono wysoką depozycję ołowiu (11–124), cynku (86–464) i kadmu (0,6–3,4 μg.m-2 dzień-1). Najwyższe zawartości pier- wiastków w opadzie atmosferycznym wykryto w pobliżu huty miedzi. Stwierdzona zawartość cynku w opadzie nie odpowiada wielkości emisji.

6

Ilości niektórych pierwiastków wnoszone do gleby z opadami atmosferycznymi w rejonie Wrocławia w latach 2002-2010

Czyżyk F., Rajmund A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2011

|

Nr 27

5-12

PL

W pracy przedstawione są wyniki 9-letnich badań składu chemicznego opadów atmosferycznych. Celem badań był o uzyskanie danych o ilości pierwiastków ważniejszych dla żyzności gleby, wnoszonych do niej z opadami atmosferycznymi. Dane te powinny być uwzględniane w innych badaniach, a także w praktyce rolniczej. Badania prowadzono na wschodnich obrzeżach Wrocławia narażonych na zanieczyszczenia powietrza z różnych źródeł . Zbierano i badano opad całkowity (mokry łącznie z suchym). Analizy prób wykonano metodami aktualnie zalecanymi (referencyjnymi). Średnie stężenia składników w opadach obliczano jako średnie ważone, gdzie wagą była wysokość opadów. Roczne ilości składników wnoszonych na powierzchnię gleby obliczano jako iloczyn rocznej sumy opadów i średniego rocznego stężenia danego pierwiastka. Uzyskane wyniki wykazały wysokie zawartości niektórych składników, a zwłaszcza azotu, siarczanów i chlorków w opadach atmosferycznych, a tym samym duże ich ilości wnoszone do gleby. Są to ilości wpływaj ą ce na właściwości chemiczne gleb, a tak ż e na ich żyzność . Średnie roczne ilości siarczanów (43 kg Nźha-1), azotu (36 kg Nźha-1) i chlorków (27 kg Nźha-1), s ą znacznie większe ni ż w innych regionach Polski, mniej narażonych na zanieczyszczenia powietrza. Ilości azotu wnoszone do gleby z opadami są na tyle wysokie, ż e powinny by ć uwzględniane w bilansie nawozowym gospodarstw rolnych, a szczególnie gospodarstw ekologicznych. W badanych opadach występuje przewaga ilości jonów kwasogennych (SO42-, Cl-, NO3-) nad ilością jonów zasadowych (Ca2+, Na+, K+, Mg2+), co może pogarsza ć odczyn gleb. Okres badań charakteryzował się bardzo dużym zróżnicowaniem, zarówno miesięcznych jak i rocznych sum opadów atmosferycznych. Zróżnicowane były równie ż stężenia badanych składników w opadach atmosferycznych. Obliczenia statystyczne wyników badań nie wykazały jednak żadnej zależności stężeń składników w opadach od ich wielkości.

EN

Presented in the paper are results of 9-year studies relating to chemical composition of atmospheric precipitations. The purpose of the study was to obtain data of quantities of elements more important for soil fertility, carried into it with precipitation. This data should be taken into consideration in other studies as well as in agricultural practice. The studies were conducted in the eastern outskirts of Wrocław exposed to air pollution from different sources. Total precipitation (wet together with dry) was collected and tested. Analysis of samples was performed by methods currently recommended (referential). Average concentration of components in precipitation was calculated as weighted average, where the weight was amount of precipitation. Annual quantities of components carried onto the soil surface were calculated as the product of annual sum of precipitation and average annual concentration of the given element. Results obtained showed high contents of certain components, particularly nitrogen, sulfates and chlorides in atmospheric precipitation, and hence their large quantities carried into the soil. They are quantities that affect the chemical properties of soil as well as its fertility. Average annual quantities of sulfates (43 kg Nźha-1), nitrogen (36 kg Nźha-1) and chlorides (27 kg Nźha-1), are significantly larger than in other regions of Poland that are less exposed to air pollution. Quantities of nitrogen carried into the soil with precipitation are high enough to require consideration in fertilizer balance of agricultural farming, especially in ecological farming. In the precipitations examined, there is predominance in quantities of acidic ions (SO42-, Cl-, NO3-) over quantities of basic ions (Ca2+, Na+, K+, Mg2+), which could worsen soil reaction. Period of studies was characterized by very large, diversified, both monthly as well as annual sums of atmospheric precipitation (Table 1). Also diversified were concentrations of tested components in atmospheric precipitation (Table 2). Results of testing (including statistical methods) did not however show any dependence of concentrations of components in precipitation from their amounts, since these concentrations depend on pollution of air originating from various sources and from varying intensity of their emission and air mass circulation.

7

Air pollution studies in Bulgaria using the moss biomonitoring technique

Marinova S., Yurukova L., Frontasyeva M., Steinnes E., Strelkova L., Marinov A., Karadzhinova A.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2010

|

Vol. 17, nr 1

37-52

EN

The moss biomonitoring technique was used to study trace element atmospheric deposition in four areas of Bulgaria (the Western Thracian-Rhodope, the Eastern Thracian-Rhodope, the South-Eastern and the North-Central Bulgaria) during the European moss survey in 2005. A total of 41 elements (Na, Al, Cl, K, Ca, Sc, Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, As, Se, Br, Rd, Sr, Mo, Cd, Sb, I, Cs, Ba, La, Ce, Nd, Sm, Tb, Dy, Tm, Yb, Hf, Ta, W, Au, Pb, Th, and U) were determined by instrumental epithermal Neutron Activation Analysis (NAA) and Atomic Absorption Spectrometry (AAS) in 97 samples of terrestrial moss. The moss species used was Hypnum cupressiforme. Principal component analysis (factor analysis) was used to identify and characterize different pollution sources and to point out the most polluted areas. The interpretation of the factor analysis findings points to natural crust, marine, and vegetation components as well as to anthropogenic sources: ferrous (Plovdiv, Haskovo) and non-ferrous industries (Plovdiv, Kardzhali, Burgas); oil refining (Burgas), and central heating stations (Plovdiv, Haskovo, Stara Zagora, Burgas). Comparison of the medians of the elemental concentrations in moss samples collected in Bulgaria with those in the Balkan and other European countries reveals that the Balkan countries show considerably higher concentrations of most elements in moss than observed in other European countries where moss sampling has been employed.

PL

Za pomocą biomonitoringu z wykorzystaniem mchów zbadano zawartość pierwiastków śladowych w opadzie atmosferycznym na czterech obszarach Bułgarii (Zachodnia Tracja - Rodopy, Wschodnia Tracja - Rodopy, południowo-wschodnia i północno-środkowa Bułgaria). Badania prowadzono w ramach europejskiego programu badania mchów w 2005 roku. Oznaczono 41 pierwiastków (Na, Al, Cl, K, Ca, Sc, Ti, V, S. Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, As, Se, Br, Rd, Sr, Mo, Cd, Sb, I, Cs, Ba, La, Ce, Nd, Sm, Tb, Dy, Tm, Yb, Hf, Ta, W, Au, Pb, Th i U) w 97 próbkach naziemnych mchów, z wykorzystaniem neutronowej analizy aktywacyjnej (NAA) i absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS). Do badań wykorzystano mech Hypnum cupressiforme. Do identyfikacji i charakterystyki różnych źródeł zanieczyszczeń oraz wyznaczenia obszarów najbardziej zanieczyszczonych wykorzystano analizę głównych składowych (analiza czynnikowa). Interpretacja wyników analizy czynnikowej pozwala wskazać naturalne źródła tych pierwiastków: skorupę ziemską, składniki morskie oraz elementy roślinne, a także źródła antropogenne: przemysł Selaza (Plovdiv i Haskovo), przemysł metali nieSelaznych (Plovdiv, Kyrdali i Burgas), przetwórstwo ropy naftowej (Burgas) oraz ciepłownie (Plovdiv, Haskovo, Stara Zagora i Burgas). Porównanie wartości mediany stężeń oznaczanych analitów w próbkach mchów pobranych w Bułgarii z pobranymi na Bałkanach i w innych krajach europejskich wskazuje, że mchy z Bałkanów wykazują znacznie większe stężenia w przeważającej części tych pierwiastków w porównaniu z mchami w innych krajach europejskich.

8

Seasonal Variation in the Concentrations and Loads of Mineral Nitrogen Compounds in Atmospheric Precipitation in the Vicinity of Olsztyn (NE Poland)

Szymczyk S.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 2-3

233-247

EN

The present study was conducted during the hydrological years 1993-2008 at the meteorological station in Tomaszkowo near Olsztyn (NE Poland). The study involved the determination of daily precipitation levels, water sampling after each precipitation event, and the measurement of pH, electrolytic conductivity (EC), the concentrations and loads of mineral nitrogen compounds: N-NO2, N-NO3, N-NH4. It was found that the 1993-2008 period was characterized by the average amount of precipitation in the vicinity of the city of Olsztyn. Three years were classified as wet, three years were dry and one year was very dry. The majority of the annual precipitation (77 % on average) occurred in the summer half-year. Summer was the wettest season (37 % of the total annual precipitation on average), and winter was the driest season (17 %). The pH of precipitation water ranged from 3.8 to 8.12 (pH 5.6 on average). Rainfall was usually slightly acidic (72 %) to acidic (21 %). The total nitrogen load in precipitation was determined by precipitation levels and the concentrations of mineral nitrogen compounds in precipitation. As regards nitrogen concentrations and loads, the predominant compound was N-NHU, while N-NO2 was present in low quantities. In the vicinity of Olsztyn, the input of mineral nitrogen via precipitation per ha, per year ranged from 5.34 to 9.74 kg, including 5.17 kg o ha-1 N-NH4, 2.27 kg o ha-1 N-NO3 and 0.05 kg o ha-1 N-NO2 on average. The highest mineral nitrogen load was noted in wet years (8.87 kg o ha-1 on average), while the lowest - in years with normal precipitation (4.80 kg o ha-1 on average). Most nitrogen was deposited from the atmosphere in precipitation over the growing season, which supported its accumulation in plants and soil, thus reducing groundwater and surface water pollution.

PL

Badania prowadzono w latach hydrologicznych 1993-2008 w stacji meteorologicznej w Tomaszkowie koło Olsztyna. Obejmowały one: pomiary dobowych ilości opadów atmosferycznych, pobrania wód po każdym opadzie atmosferycznym, pH, EC oraz stężeń i ładunków mineralnych związków azotu: N-N02, N-NO3, N-NH4. Badania wykazały, że w latach 1993-2008 w okolicach Olsztyna dominowały lata o przeciętnych ilościach opadów atmosferycznych, a także wystąpiły 3 lata wilgotne, 3 suche oraz l rok bardzo suchy. Przeważająca część (średnio 77 %) opadu rocznego występowała w półroczu letnim. Spośród pór roku najwilgotniejsze było lato (średnio 37 % opadu rocznego), a najsuchsza była zima z ilością opadów na poziomie 17 % sumy rocznej. Wody opadowe miały odczyn pH 3,8 do pH 8,12), średnio pH 5,6. Wśród nich dominował odczyn słabo kwaśny (72 %) i kwaśny (21 %). Ładunek azotu wnoszonego wraz z opadami zależał od ich ilości i stężenia w nich mineralnych związków azotu. Pod względem stężenia i wielkości ładunku dominował N-NH4, a N-NO2 występował w marginalnych ilościach. Na 1 ha w okolicach Olsztyna wraz z opadami atmosferycznymi rocznie trafiało od 5,34 do 9,74 kg azotu mineralnego, w tym średnio: 5,17 kg o ha-1 N-NH4, 2,27 kg o ha-1 N-NO2 i 0,05 kg o ha-1 N-NO2. Największy ładunek azotu mineralnego wystąpił w latach wilgotnych (średnio 8,87 kg o ha-1), a najmniejszy (średnio 4,80 kg o ha-1) w latach normalnych. Przeważająca część depozycji atmosferycznej azotu występowała w okresie wegetacji, co umożliwiało jego akumulację w roślinach i glebie, a w efekcie ograniczało zanieczyszczenie nim wód gruntowych i powierzchniowych.

9

Stan i zagrożenia walorów jeziora Niedzięgiel

Loranc L., Wojtasik M.

Ekologia i Technika

|

2006

|

R. 14, nr 5

200-204

PL

Jezioro Niedzięgiel jest akwenem o bardo dużych walorach ekologicznych i rekreacyjnych. Pomimo znacznej odporności na degradację stan sanitarny jego wód pogarsza się. Potwierdzają to zwłaszcza wskażniki bakterii z grupy Coli. Przyczyną jest coraz większa presja ze strony turystów i wczasowiczów oraz dopływające do jeziora ścieki z domków letników i z ośrodka wojskowego, również spływy z sąsiednich pól. Należy rozwiązać problem ścieków i ograniczyć presję turystów i wczasowiczów.

EN

Lake Niedzigiel is reservoir about very large ecological and recreational values. In spite considerable resistance onto degradation state of sanitary him of waters worens. They confirm this especially indicators of bacterium from Coli group. Lager pressure from side of tourists and holiday-makers is cause of this more and more as well as swimming to lake sewages from houses of holiday-makers and from military centre, also flowing from neighbouring fields. One should to dissolve problem of sewages and limit pressure of tourists and holday-markes.

10

Depozycja zanieczyszczeń atmosferycznych i ich wpływ na roztwory glebowe ubogich gleb leśnych

Walna B.

Ekologia i Technika

|

2006

|

R. 14, nr 5

205-209

PL

Badania prowadzono w Stacji Ekologicznej położonej na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego. Określona wartość depozycji jonów kwasotwórczych przekraczała depozycję w stacjach monitoringowych badania tła zanieczyszczeń.

EN

The study was conducted at the University Ecological Station located in Wielkopolski National Park. The quantity of acid-forming ions deposited with precipitation was higher than the deposition recorded at the lowland stations monitoring background pollution. Detailed information on the composition and changes in soil water affected by acid deposition was compared with the deposition data. The washout of available nutrients from the topsoil may cause an irreversible loss of nutrients from the ecosystem. The low values of the stress parameter (Ca/Al) are indicative of a risk of acidification-related forest damage. The NO3 concentration in the C horizon was always very low, which indicates that all major processes in nitrogen mobilization occurred in the upper part of the soil profile. The high concentrations of ammonium ions in the deposition and in soil water could cause eutrophication and acidification.

11

Jakość wód spływających z powierzchni arterii komunikacyjnych na terenie aglomeracji wielkomiejskiej

Polkowska Ż.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr S2

305-322

PL

Przedmiotem badań były próbki wód spływnych z arterii komunikacyjnych na terenie Gdańska, Gdyni, Sopotu i Redy. Próbki były pobierane w siedmiu punktach, zlokalizowanych wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych - miejsc charakteryzujących się dużym natężeniem ruchu pojazdów mechanicznych. Próbki pobierano w okresie deszczowym, od 24 października 2000 do 18 grudnia 2001 roku. Dodatkowo przeprowadzone były badania próbek zebranych po okresie zimowym (po roztopach) - 9 marca 2001 roku. Pobieranie próbek odbywało się w trakcie trwania opadu atmosferycznego. Oznaczano stężenia następujących analitów: pestycydy azoto-, chloro- i fosforoorganiczne; lotne związki chlorowcoorganiczne; węglowodory ropopochodne; kationy: Na[+], K[+], NH4[2+], Mg[2+], Ca[2+] oraz aniony: F[-] , Cl[-], NO2[-], NO3[-], PO4[3-], SO4[2-]. Uzyskane wyniki pozwoliły na powiązanie obecności i stężenia danych analitów z odpowiednimi źródłami emisji, a także dały możliwość oceny wpływu lokalnych emiterów na stopień skażenia środowiska na obszarze objętym badaniami. Przeprowadzone analizy potwierdziły wysoki stopień zanieczyszczenia wód spływnych (z powierzchni arterii komunikacyjnych) i konieczność wprowadzania ciągłego monitoringu poziomów stężeń toksycznych związków chemicznych obecnych w tego typu wodach.

EN

The research +vas concerned on run-oft waters from arterial roads in Gdansk. Sopot. Gdynia and Reda. Samples were taken in seven sampling points localized along main roads with high traffic of motor. vehicles. Sampling was performed in a rainy season, from October 24, 2000 to December 18, 2001. Additionally samples collected after a winter season (after thaw) - March 9, 2001. Sampling was carried out during raining. The following analytes were determined: nitrogen, chlorine, and phosphorous - containing pesticides, volatile chloroorganic compounds, petroleum hydrocarbons and also cations (Na[+], K[+], NH4[2+] , Mg[2+] and Ca[2+]) and anions (F[-], CI[-], NO2[-], NO3[-], PO4[3-] and SO4[2-]). The data obtained made it possible to relate presence and concentration of given analytes with emission source, and also to evaluate effect of local emitters on degree of pollution over the area examined. The result obtained confirm that run-off water (from the surface of arterial roads) are strongly polluted and that it is necessary to continuously monitor content of toxic chemical compounds present in this kind of water.

12

Ładunek składników nawozowych wnoszony z opadem mokrym na powierzchnię ziemi w Falentach w latach 1995-2001

Sapek A., Nawalany P., Barszczewski J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2003

|

T. 3, z. spec. (6)

69--77

PL

W pracy przedstawiono wybrane pomiary stężenia składników nawozowych w próbkach wody opadu atmosferycznego, zbieranego w Falentach w latach 1987–2002. Mierzono pH o oraz stężenia azotu azotanowego, azotu amonowego, fosforanów, chlorków, sodu, potasu, magnezu i wapnia. Stężenie chlorków i azotu amonowego było największe w miesiącach zimowych, a stężenie azotu azotanowego najmniejsze w miesiącach letnich. Stężenie pozostałych składników było najmniejsze w sezonie wegetacyjnym. Wnoszony ładunek azotu azotanowego wyraźnie zmniejszył się w czasie obserwacji. W tym okresie zwiększył się stosunek ładunku azotu amonowego do azotanowego. Średni całkowity ładunek azotu mineralnego wyniósł 18 kg N·ha-¹·rok-¹, a średni ładunek chlorków 12,9 kg Cl·ha-¹·rok-¹, zaś wapnia przekroczył 10 kg Ca·ha-¹·rok-¹.

EN

Samples of wet atmospheric deposition were collected at Falenty during 1987–2002. Reaction (pH) and concentrations of nitrate nitrogen, ammonium nitrogen, phosphate, chloride, sodium, potassium, magnesium and calcium were determined in all samples. Only a selected part of obtained results was presented. Concentrations of chloride and ammonium were highest in the winter months and concentrations of nitrate – during vegetation season. Concentrations of other nutrients were also lower during vegetation season. The load of nitrate nitrogen decreased significantly during the study period. The ratio of ammonium nitrogen to nitrate nitrogen load increased at the same time. Mean annual load of mineral nitrogen was about 18 kg·ha-¹·year-¹ N. Mean loads of chloride and calcium were greater then 10 kg·ha-¹·year-¹.