Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The most prospective areas of use of thermal waters for heating purposes in the Polish Lowlands

Hajto M., Górecki W.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 441 Hydrogeologia z. 10

27--31

EN

The paper presents results of assessment of geothermal energy resources accumulated within nine Paleozoic and Mesozoic aquifers in the Polish Lowlands, carried out within the framework of the project entitled “Geothermal atlases of the Mesozoic and Paleozoic formations – geological analysis and thermal water and energy resources in the Polish Lowlands”. The project commissioned by the Polish Ministry of Environment was carried out in the years 2004–2006 by a research team of specialists from several institutions, with AGH – University of Science and Technology in Kraków as a leader. The paper presents also the results of studies and proposals for geothermal investment projects in selected towns of central and northwestern Poland. Potential locations of the new geothermal projects are determined. Towns with the most favourable geological and hydrogeological conditions and appropriate market of heat consumers for a geothermal plant construction are indicated. The calculation area amounts approximately to 270 thousand km2 that represents more than 87% of the territory of Poland. As regards the amount of accumulated energy, the most interesting and promising areas of the Polish Lowlands occur in the Warsaw, Mogilno–Łódź (in the central part of Poland) and Szczecin (in the northwestern part of Poland) troughs.

2

Potencjał energetyczny wód termalnych na Niżu Polskim

Hajto M., Górecki W.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 439 (1)

81--85

PL

W artykule przedstawiono wyniki obliczeń zasobów energii zakumulowanej w wodach termalnych, występujących w profilu geologicznym utworów mezozoiku i paleozoiku na obszarze Niżu Polskiego. Wykonana analiza zasobów obejmowała obszar o powierzchni ok. 270 tys. km2, co stanowi ponad 87% powierzchni kraju. Obliczenia przeprowadzono z uwzględnieniem przyjętej klasyfikacji zasobów, zgodnie z diagramem McKelveya. Wydzielono m.in. zasoby geologiczne: statyczne i statyczne-wydobywalne oraz zasoby dyspozycyjne energii geotermalnej. W celu obliczenia zasobów dyspozycyjnych zastosowano metodę opartą na wskaźnikowej ocenie efektywności ekonomicznej pozyskania ciepła (współczynnik mocy), który jest wskaźnikiem mówiącym, ile razy moc cieplna ujęcia geotermalnego przewyższa moc cieplną stanowiącą ekwiwalent nakładów kapitałowych i kosztów eksploatacji tego ujęcia. Analiza powyższego wskaźnika pozwoliła na dokonanie wstępnej oceny opłacalności pozyskania energii geotermalnej w skali regionalnej i wskazanie obszarów perspektywicznych w obrębie poszczególnych zbiorników. Wyniki wskazują, że statyczne zasoby energii geotermalnej, zakumulowane w dziewięciu głównych zbiornikach: dewońskim, karbońskim, dolnopermskim, dolnotriasowym, górnotriasowym, dolnojurajskim, środkowojurajski, górnojurajskim oraz dolnokredowym na Niżu Polskim wynoszą 1,45 × 10/22 J (3,47 × 10/11 toe). Łączne zasoby statyczne-wydobywalne energii zostały ocenione na 2,9 × 10/21 J (6,9 × 10/10 toe), a sumaryczne zasoby dyspozycyjne energii geotermalnej, wynoszą 9,21 × 10/18 J/rok, co odpowiada 220 × 10/6 toe. Zasoby eksploatacyjne wód i energii geotermalnej mogą być ocenione dopiero po wykonaniu otworu udostępniającego złoże oraz po wykonaniu pompowań pomiarowych. Z tego względu ocena zasobów eksploatacyjnych w skali regionalnej nie jest w zasadzie możliwa, ponieważ do celów praktycznych możemy wykorzystać jedynie ok. 1,5–2,5% zasobów dyspozycyjnych (Górecki i in., 2003), zasoby eksploatacyjne energii geotermalnej na Niżu Polskim zostały oszacowane na 1,38 × 10/17–2,30 × 10/17 J/rok (3,3–5,5 × 10/6 toe/rok).

EN

The paper presents results of calculations of geothermal energy resources accumulated in the aquifers of Mesozoic and Paleozoic age in the Polish Lowlands. The analysis carried out in the project covered approximately 270 th. square km, that represents more than 87 percent of the territory of Poland. The calculations were made with regard to the classification of resources, in accordance with the McKelvey’s diagram. The static, static-recoverable geothermal resources and disposable geothermal reserves were distinguished. For calculation of disposable reserves the methodology of evaluation of economic factor efficiency of heat recovery was applied (the power factor). The methodology enabled preliminary assessment of the geothermal energy utilization profitability at the regional scale and indication of prospective areas within particular aquifers. Static geothermal energy resources accumulated in nine major reservoirs: Devonian, Carboniferous, Cisuralian, Lower Triassic , Upper Triassic, Lower Jurassic, Middle Jurassic, Upper Jurassic and Lower Cretaceousin the Polish Lowlands are estimated at 1.45 × 10/22 J (3.47 × 10/11 toe). Total static-recoverable resources has been assessed at 2.9 × 10/21 J (6.9 × 10/10 toe). Total disposable reserves of geothermal energy accumulated accumulated in nine major geothermal reservoirs was estimated at 9.21 × 10/18 J/year, which corresponds to 220×10/6 toe/year. It should be emphasis that admissible water and energy reserves can only be assessed after drilling operation and pumping measurements has been performed. Therefore, assessment of admissible energy resources on a regional scale is in principle not possible. Assuming the recovery of 1.5–2.5% of disposable reserves (Górecki et al., 2003), the admissible reserves of geothermal energy are estimated as 1.38–2.30 × 10/17 J/year (3.3–5.5 × 10/6 toe/year).

3

Baza zasobowa wód termalnych na Niżu Polskim - geologiczne i hydrogeologiczne uwarunkowania lokalizacji obszarów perspektywicznych

Hajto M.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2008

|

T. 34, z. 3

503-526

PL

W profilach geologicznych na Niżu Polskim, w osadach od starszego paleozoiku po dolną kredę, można wyróżnić szereg utworów, których wykształcenie litologiczne wskazuje na możliwości występowania dobrych poziomów zbiornikowych dla wód termalnych. Geologiczne, hydrogeologiczne i termiczne parametry charakteryzujące zbiorniki wód wgłębnych na Niżu Polskim wskazują na możliwości kompleksowego ich wykorzystania zarówno w celach energetycznych, jak i balneoterapeutycznych oraz rekreacyjnych. Szczególnie interesująco pod względem możliwości wykorzystania wód termalnych prezentują się rejony niecek: warszawskiej, mogileńsko-łódzkiej oraz szczecińskiej. Wykorzystanie wód termalnych do celów grzewczych poszczególnych województw i miast centralnej Polski, winno, w pierwszej kolejności, opierać się na zasobach dolnojurajskiego zbiornika hydrogeotermalnego. Identyfikacja warunków geotermalnych skał wieku paleozoicznego stanowi istotne uzupełnienie wiedzy na temat krajowych zasobów energii geotermalnej i wskazuje na nowe możliwości rozwoju geotermii w rejonach leżących poza obszarami występowania ciepłych wód podziemnych formacji mezozoicznych na Niżu Polskim.

EN

Within geological sections of the Polish Lowlands, in Early Paleozoic through Early Cretaceous formations, a number of layers can be distinguished, lithological development of which indicates possible occurrence of good geothermal aquifers. Geological, hydrogeological and thermal parameters that characterize aquifers in the Polish Lowlands indicate possibility of complex utilization of geothermal waters, as well for energy production as balneotherapy and recreation. Areas of the Warsaw Trough, Mogilno-Łódź Trough and Szczecin Trough are particularly interesting in terms of thermal water utilization. Utilization of thermal waters for heating purposes in particular voivodships and towns of central Poland should, first of all, be based on the resources of the Lower Jurassic aquifer. Identification of geothermal conditions of Paleozoic formations represents important completion of knowledge of domestic geothermal energy resources and indicate new possibilities of geothermal development in regions outside the areas of hot underground waters in Mesozoic formations of the Polish Lowlands.

4

Zasoby energii geotermalnej w formacjach mezozoicznych i paleozoicznych Niżu Polskiego

Hajto M.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2007

|

R. 46, nr 2

57-61

PL

Artykuł prezentuje wyniki obliczeń zasobów energii geotermalnej, zakumulowanej w dziewięciu zbiornikach wód wgłębnych wieku paleozoicznego i mezozoicznego na Niżu Polskim, przeprowadzonych w ramach realizacji projektu pt. "Atlasy geotermalne formacji mezozoicznej i paleozoicznej - analiza geologiczna oraz zasobowa wód i energii geotermalnej na Niżu Polskim". Projekt został zrealizowany na zlecenie Ministerstwa Środowiska w latach 2004-2006, przez Zespół pod kierownictwem prof. dr hab. inż. Wojciecha Góreckiego. Obszar kalkulacji zasobów obejmował ok. 270 000 km2, co stanowi ponad 87% powierzchni kraju. Obliczenia przeprowadzono z uwzględnieniem przyjętej klasyfikacji zasobów, zgodnie z diagramem McKelvey'a. Podano wielkości szacunkowe energii zakumulowanych w poszczególnych klasach temperaturowych wód termalnych, co umożliwia dokonanie wstępnej oceny kierunków ich wykorzystania. Dla porównania, wykorzystując dane dostępne w literaturze, wyniki obliczeń odniesiono do wielkości zasobów energii geotermalnej w innych państwach europejskich. Zastosowanie metodyki wskaźnikowej oceny efektywności ekonomicznej pozyskania ciepła (współczynnik mocy) pozwoliły na dokonanie wstępnej oceny opłacalności wykorzystania energii geotermalnej w skali regionalnej i wskazanie obszarów perspektywicznych w obrębie poszczególnych zbiorników.

EN

The paper presents results of calculation of geothermal energy resources accumulated within nine Paleozoic and Mesozoic aquifers in the Polish Lowlands, made in the framework of realization of the project entitled “Geothermal atlases of the Mesozoic and Paleozoic formations – geological analysis and geothermal water and energy resources in the Polish Lowlands”. The project had been commissioned by the Ministry of Environment and was carried out in the years 2004-2006 by a research team managed by Professor Wojciech Górecki, Ph.D., Eng. The calculation area measured approximately 270,000 km2 that represents more than 87 percent of the territory of Poland. The calculations were made with regard to the accepted classification of resources, in accordance with the McKelvey’s diagram. Estimates of energy accumulated in particular temperature classes of thermal waters was given, which enables preliminary evaluation of directions of their utilization. Making use of data from literature, results of the calculations were compared to geothermal energy resources in other European countries. Application of the methodology of factor evaluation of the economic effectiveness of heat recovery (the power factor) enabled preliminary assessment of the geothermal energy utilization profitability at the regional scale and indication of prospective areas within particular aquifers.

5

Metodyka oceny zasobów energii geotermalnej zastosowana w "Atlasie zasobów geotermalnych na Niżu Polskim"

Hajto M.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2007

|

R. 46, nr 2

49-55

PL

W artykule zaprezentowano zarys metodyki i analizy podstawowych parametrów hydrogeologicznych, geotermalnych oraz techniki kalkulacji zasobów energii geotermalnej i oceny potencjału geotermalnego zbiorników wód w skali regionalnej. Zastosowana metodyka kalkulacji parametrów hydrogeologicznych pozwala na oszacowanie potencjalnych wydajności studni hydrogeologicznych. Obliczenia uwzględniają parametry techniczne związane z udostępnieniem oraz eksploatacją, w tym: sposób eksploatacji (dubletem geotermalnym). Metodyka uwzględnia stopień rozpoznania hydrogeologicznego oraz termicznego obszaru badań, co pozwala na określenie zasobów wg przyjętej klasyfikacji: zasoby dostępne, statyczne, statyczne-wydobywane, dyspozycyjne. Technika obliczeń pozwala również na oszacowanie zasobów energii zakumulowanej w poszczególnych klasach temperaturowych wód termalnych, co umożliwia dokonanie wstępnej oceny kierunków ich wykorzystania (ciepłownictwo, balneoterapia etc.). Opracowana metodyka wskaźnikowej oceny ekonomicznej efektywności pozyskania ciepła (współczynnik mocy) pozwala na dokonanie wstępnej oceny opłacalności wykorzystania energii geotermalnej w skali regionalnej i wskazanie obszarów, gdzie eksploatacja wody termalnej może przynieść korzyści ekonomiczne. Opisana metodyka pozwala na interpretację danych w trójwymiarowej siatce przestrzennej, a wykorzystanie specjalistycznego oprogramowania umożliwia przeprowadzenie analizy geostatystycznej oraz zobiektywizowanie wyników obliczeń.

EN

The paper presents an outline of the methodology and analysis of basic hydrogeological and geothermal parameters, and the technique of calculation of geothermal energy resources and assessment of geothermal potential of aquifers at the regional scale. The employed methodology of calculation of hydrogeological parameters enables estimation of potential discharge from hydrogeological wells. The calculations include technological parameters related to development and exploitation, among others the exploitation mode (geothermal doublet). The methodology takes into account the hydrogeological and thermal recognition of the study area, which enables estimation of resources according to the accepted classification: accessible, static, static recoverable, and disposable resources. The calculation technique also allows us to estimate energy resources accumulated in particular temperature classes of thermal waters, which enables preliminary assessment of directions of their utilization (heating, balneotherapy etc.). The developed methodology of factor evaluation of the economic effectiveness of heat recovery (the power factor) enables preliminary assessment of the geothermal energy utilization profitability at the regional scale and indicating areas where thermal water exploitation can bring profits. The described methodology allows us to interpret data in the three-dimensional network and application of special software enables carrying out the geostatistical analysis and objectivization of the calculation results.