Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Impact of the pandemic crisis on international entrepreneurship

Leszczyńska Małgorzata, Puchalska Katarzyna

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2023

|

z. 175

251--270

EN

Purpose: The article aims to analysis the essence of multinational entrepreneurship, the main currents of research conducted in this field, and in the context of the crisis caused by the SARS-CoV-2 virus pandemic, which creates both economical barriers and opportunities for multinational companies, as well as to present the role of these enterprises in the economies' reconstruction. Design/methodology/approach: The article reviews national and foreign professional, scientific publications concerning economical aspects on multinational entrepreneurship and conducted an analysis based on economic data on the situation of multinational companies, as well as the flow of FDI, including the OECD, International Group of Chambers of Commerce (IGCC) and Global Entrepreneurship Monitor databases (GEM). Findings: The conducted literature and empirical studies allow us to conclude that the COVID-19 pandemic had a significant impact on multinational entrepreneurship, including changes in the activities of enterprises and attempts to adapt them to the changing and uncertain environment. The first response to the crisis for international companies is their use of available resources, followed by transformations of supply chains or changes in business models. Regarding multinational companies, the economic slowdown caused by the pandemic can be interpreted not only in terms of threats but also opportunities, as crises may also contribute to the creation of new opportunities for their development. Research limitations/implications: The COVID-19 pandemic and numerous blockages in economies worldwide have created a unique situation that does not yet have a solid theoretical grounding in the economic literature on multinational entrepreneurship (context of the emergence of a crisis), which is a challenge for researchers. Research should also use innovative research methods to a greater extent, i.e., internationalization of complex systems, visualization, computer simulations, and experiments. Practical implications: Regarding empirical research, it is worth noting that it is difficult to decide here to what extent the indicated changes are permanent. Hence there is a need for further research in this area. The existing assumptions concerning the business environment, the theory of internalization and patterns of multinational entrepreneurship, and the relations and connections between multinational entrepreneurship and international views of business and entrepreneurship also require re-analysis. Social implications: The role of international enterprises in the reconstruction of national economies was pointed out. Originality/value: The focus was on the cognitive aspects related to changes in the area of international entrepreneurship, relating to FDI flows and crisis trends caused by the COVID-19 pandemic, mainly due to the fact that in international business research this area of research often abounds in ambiguous conclusions.

2

Technologiczne, ekologiczne i ekonomiczne uwarunkowania stosowania betonu samozagęszczalnego

Gołaszewski Jacek

Przegląd Budowlany

|

2023

|

R. 94, nr 1-2

71--76

PL

Rozwój współczesnej technologii betonu przebiega w kierunku uzyskania betonu o minimalnym wpływie na środowisko, wytrzymałego, trwałego, możliwie samoobsługowego w wykonaniu i użytkowaniu oraz o szczególnych, dodatkowych funkcjonalnościach. Do takich betonów zalicza się beton samozagęszczalny BSZ. W artykule omówiono i przedyskutowano techniczne, ekonomiczne i ekologiczne aspekty stosowania betonu samozagęszczalnego w odniesieniu do całego cyklu życia konstrukcji. Pokazano, że chociaż koszt betonu samozagęszczalnego może być większy, jego stosowanie umożliwia obniżenie pracochłonności i energochłonności procesu betonowania oraz umożliwia uzyskanie mniej materiałochłonnych i trwalszych konstrukcji betonowych o dłuższym okresie użytkowania. Przedyskutowano proekologiczny aspekt technologii betonu samozagęszczalnego, w tym szczególnie możliwości wykorzystania różnych materiałów odpadowych i z recyclingu.

EN

The development of concrete technology is proceeding in the direction of obtaining concrete with minimal environmental impact, strong and durable and as self-service as possible to make and use, and with special additional functionalities. Such concretes include self-compacting concrete. The article reviews and discusses the technical, economic and environmental aspects of using self-compacting concrete in relation to the life cycle of the structure. It is shown that although the cost of self-compacting concrete may be higher, its use makes it possible: to reduce the labor and energy consumption of the concreting process and to obtain less material-intensive and more durable concrete structures with a longer service life. The proenvironmental aspect of self-compacting concrete technology was discussed, especially including the possibility of using various waste and recycled materials.

3

Wybrane problemy naukowo-techniczne przy budowie i użytkowaniu tuneli

Tatara Tadeusz, Fedorczak-Cisak Małgorzata

Materiały Budowlane

|

2022

|

nr 2

18--20

PL

Budownictwo tunelowe nie ma w Polsce długiej historii. Najstarszy tunel kolejowy liczy niewiele ponad 160 lat. Obecnie, ze względu na gwałtowny rozwój transportu kolejowego, drogowego oraz zbiorowego transportu miejskiego (metro) budowa tuneli przeżywa rozkwit. Wraz z rozwojem budownictwa tunelowego pojawiają się nowe techniki projektowania i wykonywania tego typu obiektów. W artykule autorzy przedstawili podstawowe aspekty realizacji tuneli.

EN

Tunnel construction does not have a long history in Poland. The oldest railway tunnel in Poland is just over 160 years old. Currently, due to the rapid development of rail, road and collective urban transport (metro), tunnel construction is booming. With the development of tunnel construction, new techniques for the design and construction of this type of object appear. In the article, the authors presented the basic aspects of tunnels construction.

4

Współczesna technologia betonu i kierunki jej rozwoju w aspektach technicznym, ekonomicznym i ekologicznym

Gołaszewski Jacek

Przegląd Budowlany

|

2021

|

R. 92, nr 7-8

54--60

PL

Rozwój technologii betonu przebiega w kierunku uzyskania betonu o dobrze zdefiniowanej użyteczności, o minimalnym wpływie na środowisko, betonu trwałego i wytrzymałego, łatwego i możliwie samoobsługowego w wykonaniu i użytkowaniu oraz o szczególnych, dodatkowych funkcjonalnościach. W artykule omówiono kierunki rozwoju współczesnej technologii betonu w aspektach technicznym, ekonomicznym i ekologicznym. Pokazano, że chociaż koszt nowoczesnego betonu jest coraz większy, jego stosowanie umożliwia projektowanie mniej kosztownych konstrukcji betonowych, obniżenie pracochłonności i energochłonności ich wykonania, a dzięki lepszej odporności na agresywne oddziaływanie środowiska – dłuższy okres użytkowania konstrukcji.

EN

The development of concrete technology is going in the direction of obtaining concrete of well-defined usability, with minimum environmental impact, durable and strong, easy and possibly self-service in production and use, and with special additional functionalities. The paper discusses the directions of development of modern concrete technology in technical, economic and ecological aspects. It is shown that although the cost of modern concrete is increasing, its use allows for the design of less expensive concrete structures, reduction of labour and energy consumption during construction, and thanks to better resistance to aggressive environmental impact, longer service life of structures.

5

Ocena przydatności betonu wałowanego do wykonywania nawierzchni dróg lokalnych

Przybylski Patryk

Materiały Budowlane

|

2021

|

nr 4

62--65

6

Zmiany projektowe na potrzeby budowy obiektu T-3

Cackowski Błażej

Mosty

|

2020

|

nr 1

66--71

PL

Budowa mostów i tuneli to duże wyzwanie zarówno pod kątem technologicznym, jak i logistycznym. Obiekty te stanowią istotny element rozwoju infrastruktury drogowej i kolejowej w Polsce, a ich sprawna budowa jest kluczem do prowadzenia efektywnej polityki transportowej państwa.

EN

The construction of bridges and tunnels is a big challenge both in terms of technology and logistics. These structures are an important element of the development of the road and railway infrastructure in Poland, and their efficient construction is key to conducting an effective state transport policy. This article focuses on presenting proposed design changes and the benefits of cooperation between an experienced design office and a contractor.

7

Blockchain and supply chain sustainability

Rejeb Abderahman, Rejeb Karim

LogForum

|

2020

|

Vol. 16, no. 3

363--372

EN

Background: Supply chain sustainability is a central concern of most organizations. The main objective of sustainable supply chains is to create and maintain long term economic, social, and environmental value for all stakeholders involved in delivering products and services to markets. As sustainability constitutes one of the critical drivers of innovation, the recent emergence of blockchain technology typifies the disruptive impact of digital innovation on supply chain sustainability. Blockchain is a foundational technology that poses a shift in the development of supply chain sustainability. Methods: Despite the increasing importance of blockchain in improving supply chain efficiencies and bringing societal changes, research investigating its potentialities from the lens of sustainability is scarce. Therefore, the primary goal of this paper is to fill this knowledge gap and synthesize the literature from leading journals on the topic of blockchain and its relation to supply chain sustainability. Papers were collected from different scientific databases and carefully analyzed. The possibilities of blockchains are identified and classified according to the triple bottom line framework, namely the economic, social, and environmental dimensions of sustainability. Results and conclusions: The majority of studies focused on the economic implications of blockchains on supply chains. The sustainable economic aspects of the technology identified in the reviewed literature are mostly the transformational potentials of blockchains and their capabilities to drive new disintermediated business models, higher operational efficiencies, cost advantages, and additional sources of value creation. The social empowerment of supply chains is found through the ability of blockchain to create trustful relationships among supply chain partners, increase food safety, support humanitarian logistics, and promote social equity. Moreover, firms attempting to move forward in their environmental policies and strategies can use blockchain to extend their efforts to improve their environmental practices across the supply chain, reduce the strain on energy and natural resources, and offer environmentally friendly products.

PL

Wstęp: Zrównoważoność łańcucha dostaw leży w centrum zainteresowania większości organizacji. Głównym celem zrównoważonych łańcuchów dostaw jest stworzenie i utrzymanie długoterminowych ekonomicznych, socjalnych i ekologicznych zysków dla wszystkich akcjonariuszy w trakcie dostaw produktów i usług na rynek. Rozwój zrównoważony wydaje się być jednym z krytycznych czynników innowacyjności, ostatnio pojawiające się technologie blockchain mają istotny wpływ na zrównoważoność łańcuchów dostaw. Blockchain jest technologią, która może istotnie przyczynić się do rozwoju zrównoważonego łańcucha dostaw. Metody: Pomimo rosnącego zainteresowania znaczenie blockchainu dla poprawy efektywności łańcuchów dostaw, istnieje bardzo mało badań i publikacji na ten temat. Dlatego ten celem tej pracy było wypełnienie istniejącej luki i stworzeni syntezy literatury naukowej na blockchain oraz jego relacji ze zrównoważonym łańcuchem dostaw. Prace badawcze były uzyskane z różnych baz publikacyjnych i poddane wnikliwej analizie. Możliwości wynikające ze stosowania blockchain zostały zidentyfikowane i sklasyfikowane w odniesienie do wymiaru ekonomicznego, socjalnego, środowiskowego oraz rozwoju zrównoważonego. Wyniki i wnioski: Większość prac badawczych skupia się na ekonomicznych wpływach blockchainu na łańcuch dostaw. Zrównoważone ekonomiczne aspekty technologii zidentyfikowane w badanej literaturze głównie dotyczą możliwości transformacji przez blockchain oraz możliwości zmiany modelu biznesowego, zwiększenie efektywności operacyjne, korzyści kosztowych oraz dodatkowych źródeł finansowania. Zalety socjalne łańcuchów dostaw są widziane głównie w możliwości stworzenie zaufanych relacji między partnerami biznesowymi, wzroście bezpieczeństwa żywności, wspomożeniu logistyki humanitarnej oraz promocji równości socjalnej. Jednocześnie firmy starają się zmienić swoją politykę środowiskową używając blockchainu dla zwiększenie swoich praktyk ekologicznych w obrębie łańcuchów dostaw, redukcję zużycia energii i zasobów naturalnych oraz wprowadzenie produktów przyjaznych środowisku.

8

Architektura mieszkaniowa w sercu miasta. Dylematy architektury mieszkaniowej. Wybrane aspekty procesu projektowego

Zalewska-Grycuk Justyna

Builder

|

2020

|

R.24, nr 6

58--62

PL

Artykuł przedstawia wybrane zagadnienia procesu projektowego budynków wielorodzinnych w Polsce na podstawie doświadczeń przy projekcie zespołu mieszkalnego w Białymstoku – ul. Jurowiecka. Opisuje w zarysie czynniki znacząco wpływające na kształt architektury mieszkaniowej, w dużej mierze niezwiązane z merytorycznymi aspektami architektoniczno-urbanistycznymi. Zawiera informacje na temat historycznych uwarunkowań lokalizacyjnych oraz przyjętych założeń projektowych.

EN

The article presents selected issues connected with the design process of the multi-family residential buildings in Poland based on the experience in designing dwelling units on Jurowiecka street in Bialystok. It constitutes an outline of factors that have considerably affected the shape of the residential architecture. To a large extent, they were not attributable to the substantive aspects of the urban planning. The article includes the information on historical considerations of the location as well as the design concepts.

9

A System for Personalized Clothing Production as a Model for Supporting the Competitiveness of SMEs on the Example of Lodz Province

Kędzia Katarzyna, Dziuba Radosław

Autex Research Journal

|

2020

|

Vol. 20, no. 1

93--99

EN

Poland’s accession to the European Union has given many opportunities both in terms of access to the EU economy and European funds. Owing to the set sustainable development goals, the business sphere faces the challenge of their implementation through, among others, activities in the area of social and human capital, and environmental protection. It is important to model solutions that enable sustainable production and consumption. The introduction of innovative product and process technologies may contribute to increasing the competitiveness of SMEs in the Textile and Clothing sector, which in consequence should also contribute to the implementation of objectives of the Regional Smart Specializations for Lodz Province. An example of such solutions is the system for personalized production of clothes presented in the article. The aim of the article is to determine the current situation of the Polish clothing industry in trade with the European Union by analyzing comparative advantages for CN 61 and 62 (related to the clothing industry) and presenting the level of innovation of Lodz Province against the background of Poland as a region specializing in the production of clothing under the adopted Regional Smart Specializations for Lodz Province. It is assumed that the presented system for the personalized production of clothing may affect the competitiveness of this industry and the region.

10

The economic feasibility analysis of generated photovoltaic energy in the USTO campus

Bourahla Nessim Abderrahim, Benghanem Mustapha, Doumbia Mamadou L., Bouzeboudja Hamid

Przegląd Elektrotechniczny

|

2019

|

R. 95, nr 5

147--152

EN

The aim of this study is to analyze the economic impact of photovoltaic energy generation by a prospective campus microgrid to be installed at the University of Science and Technology (USTO). In this work, hourly solar irradiation and temperature data provided from the local weather office is used to study the distribution and duration of solar radiation over the campus. The generated solar photovoltaic energy is analyzed taking into account the economic aspects such as the photovoltaic system capital investment cost and the annual power generation cash flow. The installed power of the photovoltaic plant was calculated and the generated energy estimed. The feasility analysis shows a payback year of of 10,3, an internal rate of return of 5% and a profitability index of 1.

PL

Przedstawiono analizę fotowoltaicznego układu zasilania zastosowane go w kampusie uniwersytetu USTO w Oranie. Amalizowano głównie koszty, opłacalność ekonomiczną i zwrot kosztów inwestycji.

11

Zawody ochrony wzroku w czasie zmiany klimatu

Pniewski Jacek

Optyka

|

2019

|

Nr 3

44--45

PL

Antropogeniczna (wywołana działalnością człowieka) zmiana klimatu jest faktem potwierdzonym wielokrotnie przez naukę, w tym m.in. przez fizykę, meteorologię i klimatologię. Spalanie paliw kopalnych – węgla, ropy i gazu – powoduje emisję dwutlenku węgla, który jest gazem cieplarnianym. Powoduje to wzrost średniej globalnej temperatury Ziemi. W efekcie pojawia się lub częściej występuje wiele zjawisk, nie tylko stricte meteorologicznych. Zmiana klimatu jest już wyraźnie widoczna praktycznie na całym globie, dotknie każdego z nas oraz kolejne pokolenia i dramatycznie zmieni życie na Ziemi w najbliższych dekadach [1]. Coraz częściej mówi się o trwającej katastrofie klimatycznej oraz masowym szóstym wymieraniu zwierząt i ludzi.

12

Wybór sposobu zasilania w odnawialną energię pierwotną pasywnych jednorodzinnych budynków mieszkalnych, zgodnych z Passive House Institute (PHI) - aspekt ekonomiczny

Radomski Bartosz, Mróz Tomasz M.

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2019

|

T. 50, nr 7

243--252

PL

Tematem artykułu są ekonomiczne aspekty wyboru sposobu zasilania w odnawialną energię pierwotną jednorodzinnych pasywnych budynków mieszkalnych zlokalizowanych w Poznaniu, spełniających kryteria zgodnie z Passive House Institute (PHI). Wytypowano dziesięć rozwiązań technicznych gwarantujących spełnienie parametrów komfortu klimatycznego wewnątrz budynków w okresie całego roku oraz przyjęto wykorzystanie wyłącznie energii odnawialnej do pokrycia zapotrzebowania na ciepło, chłód oraz energię elektryczną. Prowadzi to budynek do standardu obiektu o zerowym zużyciu energii końcowej w perspektywie rocznej. W artykule przedstawiono analizę ekonomiczną uwzględniającą koszty inwestycyjne i całkowite koszty eksploatacji (zmienne koszty eksploatacji, koszty amortyzacji urządzeń, koszty serwisu i napraw), a także koszty skumulowane w perspektywie 3, 5, 10 i 15-letniej. Obliczenia przeprowadzono w programie PHPP oraz w autorskim arkuszu kalkulacyjnym. Wybór najkorzystniejszego rozwiązania technicznego zaopatrzenia budynków pasywnych w odnawialną energię pierwotną jest istotny i stanowi standard wyprzedzający obecne unormowania prawne występujące w Polsce.

EN

The subject of the article is the economic aspects of choosing the method of supplying renewable primary energy to single-family residential passive buildings located in Poznań, meeting the criteria according to the Passive House Institute (PHI). Ten technical solutions were selected to guarantee the climate comfort parameters inside the buildings throughout the year and the use of only renewable energy for the needs of heat, cold and electricity was achieved, leading the building to the zero-energy standard of the building in the annual perspective. The article presents an economic analysis including investment costs and total operating costs (variable operating costs, depreciation costs of equipment, service and repair costs), as well as cumulative costs in the perspective of 3, 5, 10 and 15 years. The calculations were carried out in the PHPP program and in the author’s spreadsheet. The selection of the most advantageous technical solution supplying renewable primary energy to passive buildings is important and is a standard that is ahead of current legal regulations in Poland.

13

Budownictwo zrównoważone z przykładem analizy kosztów w ujęciu LCC

Celińska-Mysław M., Wiatr T.

Przegląd Budowlany

|

2018

|

R. 89, nr 11

45--50

PL

W budownictwie, istotnym dziale gospodarki, wdrożono strategię zrównoważonego rozwoju opartego na trzech filarach: ekonomicznym, społecznym, środowiskowym. Konieczna jest zmiana podejścia do planowania, w tym projektowania obiektów budowlanych z uwzględnieniem uwarunkowań cyklu ich życia. W artykule przedstawiono metodę szacowania kosztów w cyklu życia (LCC) na przykładzie budynku mieszkalnego. Szczególną uwagę zwrócono na składniki kosztów w fazach cyklu życia oraz trwałości elementów obiektu budowlanego z ich konsekwencjami kosztowymi. W celu przeprowadzenia analizy LCC z wykorzystaniem dyskontowania posłużono się programem Primavera Pertmaster do planowania i analizy przedsięwzięć. Podjęcie tak sformułowanego problemu jest szczególnie ważne, ponieważ konieczne jest dostosowanie standardów dokumentacji projektowo-kosztorysowej w budownictwie do potrzeb analizy w ujęciu LCC. Na mocy zmienionego prawa zamówień publicznych w Polsce podejście LCC stało się obowiązujące, jednakże o formie implementacji zadecydują szczegółowe rozporządzenia wykonawcze powiązane z prawem budowlanym.

EN

In construction, an important branch of national economy, implemented is sustainable development strategy based on three pillars: economic, social, environmental. It is necessary to change the approach to the planning, including the design of building objects with taking into account the conditions of theirs life cycle. The article presents the lifecycle costs (LCC) estimation method on the example of residential building. Particular attention is directed to the cost components for the phases of the life cycle and the durabilities of the building elements with theirs cost consequences. In order to analyze the LCC with using of discounting was used Primavera Pertmaster software for planning and analysis of projects. Adoption of formulated problem is particularly important because necessary is aligning the standards of design and estimate documentation for purposes of analysis in terms of LCC. Under changed public procurement law in Poland LCC-approach has been made mandatory, but target form will decides the detailed implementing regulations connected with construction law.

14

Budowa wiaduktu w ciągu drogi ekspresowej S7 jako przykład skutecznej optymalizacji rozwiązań projektowych

Stefańczyk M., Janowicz W.

Mosty

|

2018

|

nr 5

58--62

PL

W artykule zaprezentowano zamienne rozwiązania konstrukcyjne względem pierwotnych założeń projektowych, które umożliwiły Wykonawcy sprawne wykonanie realizowanego obiektu.

EN

The article presents design changes in relation to the original design assumptions, which enabled the contractor to efficiently execute the viaduct.

15

Efektywność kompleksowej termomodernizacji budynków użyteczności publicznej

Sarosiek W., Sadowska B.

Materiały Budowlane

|

2018

|

nr 1

52--53

PL

W artykule przedstawiono zakres modernizacji dziesięciu budynków publicznych położonych w województwie podlaskim w związku z ich kompleksową termomodernizacją, która planowana jest w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego. Analizowano możliwości poprawy efektywności energetycznej budynków oraz zmniejszenia emisji CO2. Zaprezentowano również koszty i efektywność ekonomiczną inwestycji.

EN

The article presents the range of modernization of ten public buildings located in the Podlasie voivodship in connection with their comprehensive thermo-modernization, which is planned under the Regional Operational Program. The possibilities of improving the energy efficiency of buildings and reducing CO2 emissions were analyzed. Costs and economic efficiency of investments were also presented.

16

Zarządzenie dziedzictwem historycznym w procesach rewitalizacyjnych

Szymczak H., Kmiecik G., Szejnfeld M., Szymczak-Graczyk A.

Przegląd Budowlany

|

2017

|

R. 88, nr 5

33--36

PL

Istota działań rewitalizacyjnych polega na podejmowaniu aktywności na obszarach zdegradowanych w sposób kompleksowy, dotyczący zarówno kwestii przestrzennych, społecznych, jak i ekonomicznych. Jest to proces niezwykle złożony i wielowątkowy, wymagający wyczucia i cierpliwości, gdyż efekty są nieraz odłożone w czasie. O sukcesie tych działań można mówić tylko wtedy, gdy wynikają one z kontekstu danej przestrzeni i w niej poszukują potencjału do dalszego rozwoju. Lokalizacja obszarów zdegradowanych w tkance miejskiej zazwyczaj powiązana jest z historycznymi częściami miasta. Złożoność i znaczna skala występujących tam problemów wymaga niejednokrotnie dużych nakładów finansowych oraz skomplikowanych i czasochłonnych procedur. Specyfika tych obszarów wprowadza również wiele ograniczeń i nie daje pełnej swobody działania. Artykuł ten jest próbą przedstawienia przykładowych rozwiązań aktywizujących procesy rewitalizacyjne w tej wymagającej strukturze.

EN

The point of the revitalization process is to undertake activities in degraded areas concerning the issues of spatial, social and economic problems. It is a process extremely complicated requiring tact and patience, because the effects are often postponed. These actions can create success only when their results are based on the potential of space context. Location of degraded areas is very often associated with the historical parts of the city. The complexity and the vast scale of the problems connected with this space very often requires large amounts of money and the complicated and time-consuming procedures. The specificity of these areas also introduces a number of limitations and does not give full freedom of action. This article is an attempt to present examples of solutions activating revitalization processes in this challenging structure.

17

Kisiołek A.

Przegląd Budowlany

|

2017

|

R. 88, nr 6

28--32

PL

Brak analiz rynku rozwiązań stropowych w Polsce był impulsem do zaplanowania i przeprowadzania badań obejmujących zarówno popularność, jak i kryteria wyboru tego produktu budowlanego. W części II artykułu przedstawiono proces wyboru rozwiązania stropowego.

EN

The lack of analysis of the ceiling solutions market in Poland, was an impulse to plan and conduct research covering both the popularity and the selection criteria of this construction product. Part II of the article presents ceiling solution choosing process.

18

Akceleratory elektronów stosowane w technice radiacyjnej (niezawodność, aspekty ekonomiczne)

Zimek Z.

Postępy Techniki Jądrowej

|

2017

|

z. 1

12--19

PL

Rozwój technologiczny akceleratorów stosowanych w technice radiacyjnej jest dobrze widoczny w dłuższej skali czasowej. Obecnie szczególnie intensywnie kontynuowane są prace mające na celu podniesienie sprawności elektrycznej akceleratorów, obniżenie ich ceny oraz podniesienie niezawodności. W niedalekiej przyszłości możliwy będzie transfer technologii z obszaru akceleratorów badawczych stosowanych w fizyce wysokich energii, co pozwali na konstrukcję innowacyjnych urządzeń poszerzających znacząco zakres możliwości technicznych i cenowych. Blisko 3000 akceleratorów elektronów znalazło do chwili obecnej zastosowanie w technice radiacyjnej, która wykorzystuje wiązkę elektronów jako narzędzie do inicjowania pożądanych reakcji chemicznych, modyfikacji materiałów, a także wykorzystuje biobójcze działanie promieniowania jonizującego. Ogromne możliwości upowszechnienia technologii radiacyjnych są związane z wykorzystaniem radiacyjnej obróbki produktów żywnościowych oraz zastosowaniem na szeroką skalę wiązki elektronów w instalacjach związanych z ochroną środowiska. Najliczniejszą grupą akceleratorów elektronów stosowanych w technice radiacyjnej są niskoenergetyczne akceleratory o działaniu bezpośrednim. Szczególną klasą urządzeń są akceleratory rezonansowe, umożliwiające uzyskanie wysokich energii oraz mocy wiązki elektronów. Znacznym osiągnięciem aplikacyjnym była konstrukcja i instalacja rezonansowego akceleratora typu Rhodotron z mocą wiązki 560 kW i energią elektronów 7 MeV, wyposażonego w konwertor wiązki elektronów na promieniowanie hamowania. Urządzenie tego typu stanowi ekwiwalent źródła gamma o aktywności 4,4 MCi gamma Co60. Niezawodność czyli prawdopodobieństwo, że akcelerator może pełnić swoje funkcje w określonym czasie w wyznaczonych warunkach, oraz dostępność czyli czas, w którym akcelerator wypełnia swoje zadania to parametry, które w zastosowaniach przemysłowych nabierają podstawowego znaczenia. Wyroby modyfikowane radiacyjnie muszą spełniać wszystkie kryteria przydatności zgodnie z oczekiwaniami rynku, a jednocześnie technologie radiacyjne muszą wykazać się lepszymi wskaźnikami techniczno- ekonomicznymi w porównaniu do konwencjonalnych technologii aktualnie istniejących. Stąd konieczność optymalizacji decyzji inwestycyjnych głównie z uwagi na wysokość kosztów związanych z zakupem akceleratora i jego eksploatacją. Konieczne jest prowadzenie nieustannych wysiłków dla zwiększenia zrozumienia przydatności technologii radiacyjnych, co może być ważnym czynnikiem wzrostu tego przemysłu. W obecnych warunkach współpraca z przemysłem staje się niezbędnym warunkiem inicjowania i rozwijania badań aplikacyjnych niezbędnych przy opracowaniu nowych technologii radiacyjnych.

EN

The development of the accelerator technology applied in the radiation processing is well visible in the longer time scale. The current issues are improvement of the electric efficiency of accelerators, the lowering of their price and elevation of accelerator reliability. The transfer of accelerator technology from the field of high energy physics is quite possible in the near future. It will allow to construct innovative devices and offer significantly better technical capabilities and unit price. Nearly 3000 accelerators of electrons have been applied in radiation processing up to now. The electron beam is used as the tool to initiating desirable chemical reactions, materials modification, and decontamination of the medical products. Huge capabilities to increase implementation of radiation processing may create electron beam utilization for food products decontamination and use on the wide scale the electron beams in processes connected with the protection of the environment. Low energy direct accelerators are the most numerous group of the electron accelerators applied in the radiation technique. Resonance accelerators are the special class of devices capable to reach high energy and beam power. The considerable achievement is construction and installation of the accelerator Rhodotron type with the beam power of 560 kW and the energy of electrons 7 MeV. The described accelerator was equipped with the X-ray converter. This device comprises a direct equivalent of the gamma source with the activity 4.4 MCi of Co60. Reliability that is the probability, that the accelerator can function in the definite time in appointed conditions. Accessibility is the time, in which the accelerator functions properly. Both parameters are becoming important for industrial facilities exploitation. Products modified by radiation have to fulfill all criteria of usefulness according to market expectations. Radiation technologies have to simultaneously be characterized by better technical and economic ratings in comparison with conventional technologies. Hence the necessity of the optimization of investment decisions related to costs connected with the accelerator purchase and exploitation. The efforts are necessary for enlargement of the understanding of the radiation processing usefulness what can be the important factor of this industry growth in future. The co-operation with the industry becomes the indispensable condition of initiating and unrolling applied study related to new radiation technologies development.

19

Beton w budownictwie mostowym - przeszłość, teraźniejszość i przyszłość

Furtak K.

Mosty

|

2017

|

nr 3/4

33--36

PL

W artykule omówiono między innymi zmiany, jakich byliśmy świadkami w ostatnim półwieczu, a także pokazano współczesne zastosowania betonu w budownictwie mostowym. Wskazano również spodziewane i oczekiwane kierunki dalszego zastosowania betonu do budowy obiektów mostowych.

EN

The aim of the article is to discuss the changes we have witnessed in the recent half-century in the application of concrete for bridge construction. The possibilities of using new generation concretes including lightweight aggregate concrete, high performance concrete, self-consolidating concrete, fibre concrete, concrete with non-metallic reinforcement and polymer concrete are presented, as well as architectonic and self-service concrete. The trends of further development of concrete applications are indicated.

20

Techniczno-ekonomiczne aspekty wykonania dodatkowej izolacji termicznej na istniejących systemach ociepleń

Gaciek P., Garecki M.

Materiały Budowlane

|

2017

|

nr 1

34--37