Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Palace and church in Smolice in Greater Poland – a Neo-Baroque work of Wrocław architecture company "Gaze & Böttcher"

Grochowska Ewa, Stefański Krzysztof

Architectus

|

2021

|

Nr 3 (67)

13--24

EN

The article deals with the former palace of the von Zieten family and the Sacred Heart of Jesus Church in Smolice, both located in southern Greater Poland, which are the most interesting neo-baroque architectural complexes in the early 20th century in Poland. Both are the work of Wrocław-based company "Gaze & Böttcher", which has not yet been noticed by researchers. The buildings were founded by Helena von Zietzen née Woller, who financed these using the legacy of her father Samson Woller, a Lower Silesian industrialist. The palace was built in 1908-1911 in two or three phases as an extension of the previously existing small residence of Woller. The palace was built in 1908-1911 in several phases as an extension of the previously existing small Woller residence. At the same time, in the years 1907-1909, a large neo-baroque church with an axial composition on a cross plan was erected. Artists and craftsmen from Wrocław and Berlin took part in the decoration of the temple. The palace in Smolice was mentioned in the publications of such researchers as T.S. Jaroszewski and J. Skuratowicz, however it was mainly considered the work of unrecognized artists. The archival research carried out by the authors made it possible to find the original designs of the palace by renowned architectural firm "Gaze & Böttcher" from Wrocław, which changed this situation. The authors of the article, based on archival and bibliographic research as well as examination of autopsy objects, determined the authorship of the palace and the stages of its expansion, and in the case of the church, the authorship of individual elements of the interior. The architectural forms of the complex in Smolice were analyzed in the context of the achievements of "Gaze & Böttcher" company, which allowed us both to find common style features with other works of the Wrocław architectural office, and the distinctiveness determining the value of the buildings erected in Smolice.

PL

Tematem artykułu jest dawny pałac rodziny von Zietenów i kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Smolicach na terenie południowej Wielkopolski. Należą one do najciekawszych zespołów architektonicznych utrzymanych w stylistyce neobarokowej na ziemiach polskich początku XX w. Budowle te powstały jako fundacja Heleny von Tietzen z domu Woller, która sfinansowała je, wykorzystując spadek po ojcu – dolnośląskim przemysłowcu Samsonie Wollerze. Pałac powstał w latach w 1908-1911 w kilku fazach jako rozbudowa wcześniej istniejącej niewielkiej rezydencji Wollera. Jednocześnie w latach 1907-1909 wzniesiony został duży neobarokowy kościół o osiowej kompozycji na planie krzyża. W wystroju świątyni brali udział artyści wrocławscy i berlińscy. O ile autorstwo kościoła było znane (wrocławska spółka „Gaze & Böttcher”), o tyle pałac w Smolicach, mimo że odnotowywany w publikacjach takich badaczy, jak S.T. Jaroszewski i J. Skuratowicz, uchodził za dzieło nierozpoznanych twórców. Jednym z celów artykułu było określenie autorstwa pałacu, kolejnym – przedstawienie dziejów budowli. Przeprowadzone przez autorów artykułu badania archiwalne pozwoliły na odnalezienie oryginalnych projektów pałacu przygotowanych we wrocławskiej firmie architektonicznej „Gaze & Böttcher”. Tym samym, a także na podstawie kwerendy bibliograficznej oraz badań obiektów z autopsji autorzy artykułu ustalili twórców pałacu oraz fazy jego rozbudowy, a w przypadku kościoła autorstwo poszczególnych elementów wystroju. Dokonano analizy form architektonicznych zespołu w Smolicach w kontekście dorobku firmy „Gaze & Böttcher”, co pozwoliło na odnalezienie zarówno wspólnych cech stylowych z innymi dziełami wrocławskiego biura architektonicznego, jak i odrębności decydujących o wartości budowli powstałych w Smolicach.

2

Prof. dr hab. inż. arch. Tadeusz Przemysław Szafer – teoretyk architektury współczesnej

Węcławowicz-Gyurkovich E.

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2017

|

T. 45

13--26

PL

Profesor T. Szafer był wybitnym naukowcem, uczonym, pisarzem, organizatorem licznych konferencji poświęconych polskiej architekturze współczesnej, autorem ok. 300 artykułów naukowych. Profesor Szafer był znakomitym znawcą najnowszej architektury, a jego publikacje na temat polskiej architektury po II wojnie światowej z lat 70. i 80. XX wieku zostały przytoczone na wielu konferencjach naukowych i stanowią podstawową literaturę krytyczną z tego okresu, szczególnie dzisiaj, kiedy istotna stała się kwestia ochrony polskiej architektury wzniesionej w tym okresie.

EN

Professor T. Szafer was an excellent academic, scholar, writer, organiser of numerous conferences devoted to the Polish contemporary architecture, author of ca. 300 scientific papers. Professor Szafer was a distinguished expert on the most recent architecture, and his publications on the Polish architecture after the World War II from the 1970s and 1980s have been cited during many scientific conferences and constitute the fundamental critical literature from that period, especially today, when the issue of the protection of the Polish architecture erected in that period has become essential.

3

Problematyka ochrony dziedzictwa architektury polskiej 2 połowy XX wieku na wybranych przykładach

Kuśnierz K., Kuśnierz-Krupa D., Krupa M.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2016

|

Nr 48

40--48

PL

Problem ochrony obiektów architektonicznych zrealizowanych po 1945 roku jest coraz częściej spotykany w bieżącej praktyce konserwatorskiej oraz w całym procesie inwestycyjno-budowlanym. Jest on niezwykle złożony, gdyż dotyczy szeregu aspektów: m.in. rozbudowy tych obiektów, przebudowy, zmiany funkcji, termomodernizacji oraz zmiany innych parametrów technicznych. Wiąże się to także, a może przede wszystkim, z ogromną presją inwestycyjną, której towarzyszą niejednoznaczne zasady ochrony tych obiektów, ponieważ ich zasób nie został jeszcze do końca rozpoznany i zwaloryzowany. Są one zatem często przedmiotem opinii konserwatorskich dotyczących ich wartości, zasad ochrony i możliwości ewentualnej ingerencji w bryłę, układ funkcjonalny itp. W niniejszym artykule złożoność podjętej problematyki postanowiono przedstawić na dwóch przykładach budynków zlokalizowanych w Krakowie: hotelu Cracovia oraz obiektu Os. Teatralne nr 19.

EN

The issue of protecting architectonic objects realised after 1945 is more and more frequently encountered in current conservation practice and during the whole investment-construction process. It is extremely complex since it involves several aspects: e.g. expanding those objects, rebuilding, changing functions, thermo-modernisation and alteration of other technical parameters. It is also, or perhaps primarily, connected with immense investment pressure accompanied by ambiguous regulations for protecting such objects since their number has not yet been fully determined or evaluated. Therefore, they are often a subject of conservation opinions regarding their value, protection rules and the possibility of interference in the bulk, functional layout etc. This article presents the complexity of the discussed issue on the examples of two objects: the Cracovia Hotel and the object at 19 Osiedle Teatralne housing estate.

4

Kampus Uniwersytetu Mikołaja Kopernika Toruniu 1967-1973

Pszczółkowski M.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2010

|

T. 55, z. 1-2

39-52

PL

Pierwszą w Polsce kompleksową i jednorodnie zaprojektowaną realizacją w typie kampusu jest założenie Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Jako miejsce lokalizacji kampusu wybrano peryferyjną dzielnicę Bielany, zaś prace projektowe zlecono Wydziałowi Architektury Politechniki Warszawskiej. W latach 1967-1973 powstał zespół obejmujący wszystkie elementy funkcjonalne: ogólnouczelniane, naukowo-dydaktyczne oraz mieszkaniowo-socjalne, rozmieszczone odpowiednio wzdłuż dwóch prostopadłych do siebie osi. Poza typowymi cechami modernistycznej urbanistyki, czytelne są nawiązania do uniwersalnych zasad kształtowania przestrzennego, wypracowanych na przestrzeni setek lat myśli planistycznej, zwłaszcza do nowożytnych placów publicznych, reprezentacyjnych miejsc spotkań, handlu oraz kreacji monumentalnej architektury. Niezależnie od tego kampus toruński reprezentuje charakterystyczne elementy nowoczesnej przestrzeni akademickiej, pozwalające na ścisłe powiązanie z realizacjami Europy i Ameryki. Uwagę zwraca przy tym brak, a w każdym razie sporadyczność inspiracji ze strony Związku Radzieckiego, co można tłumaczyć odmiennością organizacyjną uczelni radzieckich oraz zdecydowanego zwrotem w kierunku architektury zachodniej w okresie popaździernikowym.

EN

The UMK campus was the first complete and homogeneous realisation of this type in Poland. As a campus location, Bielany, in the suburbs of Toruń, was selected. The design was developed by the professionals from the Faculty of Architecture of Warsaw University of Technology. Between 1967 and 1973 a complex of common university buildings, educational buildings and facilities provided for special purposes appeared. All of these buildings were situated along two perpendicular lines. Apart from being based on typical modern town planning features, the campus also follows more universal rules of town planning which have been developed throughout the ages (e.g. modern, representative meeting and trade places, monumental architecture). It also presents features typical of modern universities that make it possible to link with the American and European realisations. Significantly, it was only slightly dependent on the "architectural instructions" of the Soviet Union. This was influenced both by the quite different organisation of the Soviet universities and the immensely strong inspiration of the Western architecture in Poland after 1956.

5

Architektura szpitalno-sanatoryjna w Polsce lat 1918-1939

Bednarkiewicz M.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Politechnika Łódzka

|

2002

|

Z. 53

6-33

PL

W pracy przedstawiam przykłady polskiej architektury szpitali i sanatoriów wybudowanych w dwudziestoleciu międzywojennym oraz wnioski wynikajace z tej problematyki.

EN

There are presented the following examples architecture of hospitals and sanatoriums Poland's twenty years of independence after World War I and draw a conclusion from the singht the problems.

6

Nowatorstwo czy epigonizm? Kilka uwag na marginesie polskiego półmodernizmu lat dwudziestych i trzydziestych

Tołłoczko Z.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2001

|

R. 98, z. 1-A

1--13

EN

The article is devoted to some aspects of large problem of innovation and orginality in Polish nonavant-garde architecture in period between the wars. The authors disscus pariculary issue of searching by Polish architects vernacular and national modern style, especially in country version of expressionism and Art Déco.

7

Rynek Bałucki w Łodzi - trwałość przypadkowości

Wiśniewska W.

Zeszyty Naukowe. Budownictwo / Politechnika Łódzka

|

2000

|

Z. 52

162-174

PL

Kształt Rynku Bałuckiego w Łodzi jest dziełem przypadku. Przypadkowa jest architektura jego pierzei. Nie ma w nim urody ani harmonii. Jest tylko zgiełk bazaru w dzień i martwy krajobraz zamkniętych straganów nocą. A jednak jury dwóch konkursów na zagospodarowanie rejonu Rynku organizowanych przez SARP ( 1970) i TUP ( 1999) nie akceptuje zmiany jego geometrii i nie godzi się na wprowadzenie zabudowy innej niż pawilonowa do jego wnętrza. Upór, z jakim chroni się formę i rozmiar, jest niezrozumiały. Artykuł jest poświęcony rozważaniom o trwałości bezwartościowej przypadkowości i poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie: jak mógłby Rynek Bałucki wyglądać, gdyby jego dzisiejsza forma nie byla chroniona magicznym przesądem.

EN

The shape of the Balucki Market is a result of accidental actions. The archi- tectural appearance of the frontage is purely accidental and it is therefore neither graceful nor harmonious. All that exists is the bustle of the market by day and the inanimate landscape of the closed stalls by night. And yet the juries of two competitions organized by SARP (1970) and TUP (1999) did not accept changes in its geometry and did not agree to the introduction of any structures other than pavilions. The stubbomess with which the form and shape is protected is beyond understanding. This article is devoted to thoughts about the permanance of accidental, low quality actions and to a question which requires a prompt answer: how could the Balucki Market appear if its present form was not protected by superstition.