Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The role of daylight in forming the traditional space: classification of traditional Iranian daylighting elements

Ahmadi Mosleh, Sokół Natalia, Francuzik Joanna, Martyniuk-Pęczek Justyna

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2023

|

T. 51

387--421

EN

Daylight character in a space can be defined as the manner in which daylight permeates and is dispersed in that space. The architectural elements related to daylighting under investigation in this study were rooted in Iranian-Isfahani heritage, considered traditional Iranian architecture (from the 16th to early 20th century). The establishment of a classification system for daylighting systems holds significant utility. This study aims to delineate the architectural components present in Isfahani-style structures that facilitate the ingress of daylight, thereby enhancing the indoors. The methodology employed in this research relies on subjective observation and photographic documentation. Based on the findings of this study, architectural daylighting elements can be organized into four distinct categories: Controllers, Scatterers, Filterers, and Modifiers. This classification system delineated these categories based on the observed order in their complexity (in terms of both quantity and quality of daylight treatment), function (pertaining to lighting, view-out, or shading), material characteristics (including transparency, roughness, and brightness), and their impact on daylighting (such as distribution, colour rendition, and intensity). Daylight Controllers encompassed elements like the hurno (skylight), the ravaq, the sabat, and the tabesh-band/sarsayeh/kharakpoush (shading devices), while daylight Scatterers encompassed the shabak, the rozan, the pachang (windows and doors), and the muqarnas (an ornamental feature of skylight). Daylight Filterers, representing more advanced elements when compared to the previous two categories, included the goljam (windows) and the jam-khaneh (skylights). The most intricate daylight manipulation elements were the daylight Modifiers, exemplified by the orosi (windows) and the roshandan (skylight)

PL

Charakter światła dziennego można zdefiniować jako sposób, w jaki światło dzienne przenika i rozprasza się w przestrzeni. Elementy architektoniczne związane z oświetleniem dziennym, które są badane w tej pracy, mają swoje korzenie w dziedzictwie irańsko-isfahańskim, zwanym tradycyjną architekturą irańską (od XVI wieku do początku XX wieku). Ustalenie systemu klasyfikacji dla systemów oświetlenia dziennego ma znaczące zastosowanie praktyczne. Niniejsza praca ma na celu przedstawienie elementów architektonicznych obecnych w budynkach w stylu isfahańskim, które umożliwiają przenikanie światła dziennego, poprawiając tym samym estetykę wnętrza. Metodologia zastosowana w tej pracy opiera się na subiektywnej obserwacji i dokumentacji fotograficznej. Na podstawie wyników badania elementy architektoniczne oświetlenia dziennego można zaklasyfikować do czterech odrębnych kategorii: „kontrolery”, „rozpraszacze”, „filtry” i „modyfikatory”. System klasyfikacji został opracowany na podstawie zaobserwowanej złożoności zjawiska przenikania światła do wnętrza (zarówno pod względem ilości, jak i jakości efektu wizualnego wywołanego światłem dziennym), funkcji (dotyczących oświetlenia, widoku na zewnątrz lub przesłon), cech materiałowych (w tym przejrzystości, szorstkości i jaskrawości) oraz wpływu na oświetlenie dziennie (takie jak rozkład, odwzorowanie kolorów i intensywność). Kontrolery światła dziennego zawierają elementy takie jak hurno (świetlik), ravaq, sabat i tabesh-band/ sarsayeh/kharakpoush (urządzenia przesłaniające), podczas gdy rozpraszacze światła dziennego obejmują shabak, rozan, pachang (okna i drzwi) oraz muqarnas (ozdobna forma świetlika). Filtry światła dziennego, reprezentujące bardziej zaawansowane elementy w porównaniu do dwóch poprzednich kategorii, obejmują goljam (okna) i jam-khaneh (świetliki). Najbardziej skomplikowane elementy manipulacji światłem dziennym to modyfikatory światła dziennego, zilustrowane przez orosi (okna) i roshandan (świetliki).

2

Planning features of small Ukrainian school spaces between XIX–XX centuries

Veres Mariia

Przestrzeń i Forma

|

2021

|

nr 45

305--312

EN

This article analyzes the planning features of small school spaces in different regions of Ukraine between the XIX - XX centuries. The main constructive decisions of typical residential architecture which manifested itself in school construction are identified. On the example of Ukraine, we trace a large number of stylistic and planning borrowings from typical residential architecture of the folk artists and architects from different regions, which manifested itself in rural school construction.

3

Styl zakopiański Stanisława Witkiewicza i jego differentia specifica

Kwiatkowski Krzysztof

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2020

|

Vol. 1

57--66

PL

Praca jest próbą zrekonstruowania metody twórczej Stanisława Witkiewicza dokonaną na podstawie jego pism rozproszonych. Styl zakopiański stał się fenomenem w szerokim spektrum polskich stylów narodowych. Inspiracją dla klasycznych stylów narodowych na ogół był arbitralnie dobrany zbiór form zaczerpniętych z określonego stylu historycznego związanego z danym narodem bądź państwem. Często był to zbiór eklektyczny. Stanisław Witkiewicz konsekwentnie unikał zapożyczeń i wtórności, wykorzystując wyłącznie inspiracje z ludowej sztuki Podhala. W metodologii jego architektury elementy o charakterze „racjonalnym”, jak: postulat funkcjonalnego rozplanowania pomieszczeń, propagowanie prawidłowego nasłonecznienia wnętrz oraz utrzymywania ich czystości, a także eksponowanie konstrukcji budynków, przeplatały się z elementami o charakterze „romantycznym”, jak np.: wprowadzanie ornamentyki, głównie o tematyce roślinnej, oraz kreowanie warstwy symbolicznej architektury, przesyconej pierwiastkami swoistej mitologii.

EN

The work is an attempt to reconstruct the creative method of Stanisław Witkiewicz based on his various written works. The Zakopane style has become a phenomenon within a wide spectrum of Polish national styles. The inspiration for classic national styles was generally an arbitrarily selected set of forms taken from a specific historical style associated with a given nation or state. It was often an eclectic collection. Stanisław Witkiewicz consistently avoided borrowing and repetitions, using only inspirations from the folk art of Podhale. In the methodology of his architecture, ‘rational’ elements were interspersed with ornaments mainly on the subject of plants and elements of a mythology.

4

Konfrontacja stylów narodowych imperiów ze stylami narodowymi terytoriów zależnych

Kwiatkowski Krzysztof

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2020

|

Vol. 1

67--76

PL

Zjawisko stylów narodowych cechowały dwie właściwości: (1) proliferacja – mnożenie ich typów, paradoksalne, zważywszy na fakt, że styl narodowy określający tożsamość narodową powinien występować w jednej postaci oraz (2) konfrontacja (na ogół o charakterze pośrednim) stylów wykreowanych w krajach aspirujących do roli mocarstw ze stylami wykształconymi w krajach zależnych, które utraciły niepodległość. W pracy zestawiono neoromanizm – jeden z narodowych stylów niemieckich (którego głównym przedstawicielem był Franz Schwechten) – z polskim stylem nadwiślańskim, wykreowanym przez Jana Sasa-Zubrzyckiego. Drugim przywołanym przykładem jest polemika Stanisława Witkiewicza, twórcy stylu zakopiańskiego, z Edgarem Kovátsem usiłującym propagować eklektyczny „sposób zakopański”, zawierający pierwiastki architektury tyrolskiej.

EN

The phenomenon of national styles is characterised by two properties: (1) proliferation – the combination of multiple styles, which is paradoxical given that the national style defining national identity should occur in one form; (2) the confrontation (usually of an indirect nature) between styles created in countries aspiring powers and styles created in dependent countries which lost their independence. The work juxtaposes neo-Romanism – one of the German national styles, whose main representative was Franz Schwechten – with the Polish Vistula style, created by Jan Sas-Zubrzycki. The second example cited is a comparison Stanisław Witkiewicz, the creator of the Zakopane style, with Edgar Kováts trying to promote the eclectic ‘Zakopane way’ containing elements of Tyrolean architecture.

5

Contemporaneity – Zakopane-ness – the heritage of Zakopane. The Zakopane style in the space of the confrontation of national styles Stanisław Witkiewicz’s Zakopane style and its differentia specifica

Kwiatkowski Krzysztof

Technical Transactions

|

2019

|

Vol. 116, iss. 12

53--61

EN

This paper is an attempt at reconstructing Stanisław Witkiewicz’s creative method on the basis of his scattered writings. The Zakopane style has become a phenomenon across a broad spectrum of Polish national styles. The inspirations for classical national styles were typically arbitrarily selected sets of forms taken from a specific historical style associated with a given nation or state. It was often an eclectic set – enriched with elements derived from other styles. Stanisław Witkiewicz consistently avoided borrowing and copying, confining himself solely to drawing inspiration from the folk art of Podhale. In the methodology of his architecture, rational elements (exposing the structure, stressing hygiene) interweaved with ornamentation, predominantly featuring floral themes and elements of a specific mythology.

PL

Artykuł jest próbą zrekonstruowania metody twórczej Stanisława Witkiewicza dokonaną na podstawie jego pism rozproszonych. Styl zakopiański stał się fenomenem w szerokim spektrum polskich stylów narodowych. Inspiracją dla klasycznych stylów narodowych na ogół był arbitralnie dobrany zbiór form zaczerpniętych z określonego stylu historycznego związanego z danym narodem, bądź państwem. Często był to zbiór eklektyczny – wzbogacony o elementy pochodzące z innych stylów. Stanisław Witkiewicz konsekwentnie unikał zapożyczeń i wtórności, wykorzystując wyłącznie inspiracje z ludowej sztuki Podhala. W metodologii jego architektury elementy racjonalne (eksponowanie konstrukcji, nacisk na higienę) przeplatały się z ornamentyką, głównie o tematyce roślinnej oraz elementami swoistej mitologii.

6

Traditional settlements and the architecture of boykos within the Synevyr National Natural Park in Ukrainian Carpathians

Petryshyn Halyna, Parkhuts Lubomir

Przestrzeń i Forma

|

2019

|

nr 38

199--210

PL

Współczesne działania w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego, które są aktywnie wdrażane na terytorium Bojkowszczyzny, ujawniły szereg problemów aksjologicznych, które zaostrzają się przy rozbudowie osad. Ekspansja turystyczna powoduje trwałą utratę wartości krajobrazu kulturowego. Celem artykułu jest przedstawienie badań, dotyczących specyfiki kształtowania krajobrazu kulturowego i tradycyjnej architektury drewnianej.

EN

Modern environmental measures, which are actively implemented on the territory of the Boykivshchyna, have revealed a number of axiological problems that are manifested in the construction of settlements. Tourist expansion provokes the permanent loss of cultural landscape. The purpose of the article is to reveal the peculiarities of the formation of the cultural landscape and the traditional wooden architecture.

7

Domy przysłupowe : rodzaj budownictwa ludowego występujący na pograniczu Czech, Niemiec i Polski

Major M., Major I.

Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Budownictwo

|

2013

|

Z. 19 (169)

101--106

PL

Niniejszy artykuł przedstawia rodzaj architektury ludowej występujący na pograniczu Czech, Niemiec i Polski. Omawia zagadnienia dotyczące budowy domów przysłupowych, rozważając ich powstanie w kontekście uwarunkowań historycznych oraz rozwoju regionu. Omawiając kwestię mieszkalnictwa, w niniejszej pracy wskazano na korzyści wynikające z zastosowania takiej konstrukcji domu, która ułatwia dokonywanie napraw, będących następstwem użytkowania obiektu i jego modernizacji, podkreślając uniwersalność rozwiązania konstrukcji domu przysłupowego. Zachowane do dnia dzisiejszego budynki są ciekawą formą architektoniczną, podnoszącą walory turystyczne regionu.

EN

The paper presents kind of folk architecture encountered in the borderland between the Czech Republic, Germany and Poland. Discussed issues concerning the construction of Upper Lusatian houses, considering their emergence in the context of the historical conditions and the region development. When discussing the issue of housing in this paper were indicated the benefits of using that house structure, which makes it easier to make repairs resulting from use of the building and its modernization, emphasizing the universality of solutions of Upper Lusatian houses. Preserved to the present day buildings are an interesting architectural form which adds the tourist attractions of the region.

8

Przyszłość architektury ludowej czyli krótka rozprawa między rolnikiem, architektem a konserwatorem

Pawłowska K.

Architektura Krajobrazu

|

2005

|

nr 1-2

34--40

EN

Regarding founations, membership in the EU is a great opportunity for Polish rural areas. What does it mean so far as architecture and cultural landscape are concerned? Viewpoints on the issue can fundamentally differ. 1. Why Polish people neglect Polish folk architecture and would like to replace it with the other, preferably urban or foreign ones? 2. Why people from the cities have an interest in primitive, half ruined buildings and in some cases their demolition is being forbidden? 3. Why design proposals and regulations introduced in local spatial development plans encouraging to build new housing according to traditional patterns are not accepted by village dwellers? These tree questions summarise a controversy on the future of rural architecture in dispute among monument conservators, the inhabitants and architects. Type of the edifice, which conquered today's landscape is a house of overdone solidity, built in brick and finished according to social aspirations of the owner and building supermarkets aesthetics. Contemporary adaptations of old buildings and patterns appeal more to urban dwellers visiting villages at the weekends than to their inhabitants. Moreover, using old patterns bears often resemblance to rather foreign traditions. Taking advantage from the European rural areas renewal programme, specific features of Polish villages should be exposed; for this purpose are given below: 1. Changing form of communication between professionals and village inhabitants. Public participation and dialogue are more effective than administrative obligation and sermonizing. 2. Agrotourism in its folk and ecological aspect is an opportunity. 3. Good practice popularization regarding contemporary design based on tradition and their implementation by formulating guidelines in local plans of spatial development. 4. Preparing and promoting an offer of building materials, which would contribute to the continuity of building tradition.