Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Podziemia i zaświaty w wizjach i dokonaniach architektury antycznej

Niemczyk E.

Architectus

|

2008

|

Nr 1(23)

7--20

PL

Uwagę człowieka od najdawniejszych czasów przyciągał monumentalny spektakl niezmiennego rytmu przemian: po nocy następował nieodmiennie słoneczny dzień. Obserwacja tego zjawiska stała się zarówno podstawą refeksji o nieuchronności przemijania, jak i źródłem idei stałego powrotu. Rytm dnia i nocy, życia i śmierci obejmował i otoczenie człowieka, i jego samego. Majestatyczny cykl przemian zawierał uzupełniające się i wzajemnie warunkujące przeciwieństwa: tryumfalny moment przebudzenia natury z letargu i narodziny nowego życia były możliwe jedynie po nieuchronnym pogrążeniu się ? po upływie określonego czasu ? w otchłani ciemności, snu i śmierci. Ślady tych wyobrażeń są czytelne w większości religii świata. Miejsce pozornej śmierci, zimowego i nocnego letargu " zaświaty " lokowano zarówno w obszarze wygwieżdżonego firmamentu, a więc na niebieskim sklepieniu, jak i w podziemiach - w głębinach łona Ziemi. Liczne pieczary i jaskinie z ich labiryntem korytarzy, komór, podziemnych rzek i syfonów musiały prehistorycznego człowieka fascynować i przerażać martwą ciszą, światem niekończącej się nocy, wszystko pochłaniającej ciemności i zmienionych odczuć przestrzeni. Ślady pozostawione w jaskiniach przez człowieka, poczynając od całkowicie przypadkowych, a kończąc na wyeksponowanych tam przez niego wizerunkach i znakach, świadczą o szczególnych funkcjach tych wnętrz w jego systemie wierzeń.

EN

Convictions about the perpetual rhythm of regeneration and rejuvenation in the Beyond, contained in myths and later in religious concepts, reaches deeply into prehistory. The most splendid architectonic dramaturgy and scenography of these changes was created and described by The Underworld and the Beyond in visions and achievements of antique architecture antique Egyptians in their tombs and the "Books of the Underworld". Through the power of magic endeavours they assisted the dead in their metamorphosis in the depths of the Earth, so that similarly to gods, they could accompany the victorious Ra in his regenerating journey to the Earth, from where after coming back to life Oziris triumphantly returned in the morning, beginning a new journey during the day. The tombs of the Egyptians are in reality the bringing of Heaven to the Underworld. Whereas, the Greeks - like many other people - were convinced about the darkness and sadness of the world of shadows, from which none returned. However, according to the account of Homer from the Odyssey, they practiced necromancy, i.e. they made contact with the dead, craving from them desired information. This aim was serviced by the greatest and most renowned oracle of the dead in Ephyra. The personnel of this oracle - the priests of Hades - could magni cently, through various sociopsychological techniques, prepare the suppliants to perceive the illusion of the "Palace of Percephona and Hades" ? created for them, as the authentic sphere of the Beyond. And so, that which the Egyptians tried to acquire through magical achievements, the Greeks accomplished through illusion and sensory delusion, in this way conquering natural scepticism found in their culture and mental life.

2

Aedicula jako element kształtowania elewacji rzymskich budowli użyteczności publicznej na terenie zachodniej części Azji Mniejszej

Golasz-Szołomicka H.

Architectus

|

2007

|

Nr 1-2(21-22)

3--15

PL

Celem artykułu jest przedstawienie charakterystycznego sposobu kształtowania elewacji budowli świeckich w czasach rzymskich w zachodniej części Azji Mniejszej. Ich podstawowym elementem była aedicula. Terminem tym określa się najczęściej niszę z posągiem lub kapliczkę zwieńczoną frontonem opartym na pilastrach lub kolumnach. W omawianych obiektach aedicula nie pełniła funkcji kapliczki, ale miała podobny do niej układ architektoniczny, często wzbogacony o rzeźby figuralne. Od czasów greckich do rzymskich następowały kolejne zmiany w podejściu do kształtowania elewacji zawierającej kolumnadę. Począwszy od długich rzędów kolumn w świątyniach i stoach, poprzez dwupoziomowe fasady z porządkami architektonicznymi w górnej części w buleuterionach oraz dwupoziomowe fasady kolumnowe w świątyniach i bazylikach, aż do wielokondygnacyjnych fasad z aediculami. Nowy element architektoniczny utworzony był z kolumn i odpowiadających im przy ścianach pilastrów, rzadziej półkolumn. Oprócz kolumn pojawiły się w nich filary o planie kwadratu. Umieszczano je w aediculach skrajnych oraz w centralnie położonych, tylko w przyziemiu (Milet, Efez, Side). Na piętrach filary nie występowały. Stosowano prawie wyłącznie porządek koryncki, o bogato dekorowanych belkowaniach. Wszystkie elementy wykonywano z marmurów białych lub kolorowych oraz z granitów. Kompozycję architektoniczną uzupełniały nisze i posągi. Stropy kasetonowe w aediculach miały dekorację płaskorzeźbioną lub niewielkie rzeźby. Dla terenów Azji Mniejszej charakterystyczna była kompozycja aedicul o układach przemiennych na poszczególnych piętrach, o zróżnicowanej rozpiętości i wysokości, co nadawało elewacjom układ dynamiczny.

EN

In Greek and Roman times successive changes took place in the approach towards the shaping of an elevation incorporating a colonnade. Starting from long rows of columns in temples and portico buildings stoa, through double-levelled facades with architectonic orders in the upper part in the buleuterion. And double-levelled colonnade facades in temples and' basilicas, to multi-storeyed facades with aediculae. A new architectonic element was created of columns and, appropriate to them, pillars by the walls, seldom columns. Apart from columns there appeared pillars on the plan of a square. They were located in remotest aediculae and in centrally situated ones, but only at ground floor level (Milet, Efez, Side). Almost only the Corinthian order was used, with richly decorated entablature. All elements were made of white or coloured marble, and also granite. The architectonic composition was complemented with niches and statues. Coloured ceilings in the aediculae were decorated with low relief or small sculptures. For areas of Asia Minor characteristic was the composition of/fédiculae in alternating systems in particular storey levels, of a differentiated span and height, which endowed the elevations with dynamism.

3

Konserwacja rzeźbiarskich i monumentalnych elementów architektury w Marinie El-Alamein w Egipcie

Czerner R.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2005

|

Nr 17

54--67