Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Intelektualno-emocjonalny aspekt sztuki wobec kryterium anektowania dzieł jako komponentów wnętrza w kontekście tworzenia prywatnej kolekcji sztuki

Kowalczyk Paulina

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2023

|

Z. 13

101--115

PL

Artykuł dotyczy problemu ekspozycji obiektów sztuki w prywatnych wnętrzach. Człowiek ma naturę homo collector. Potrzeba otaczania się przedmiotami wiąże się z pragnieniem nieustannego kontaktu z tym, co inspirujące. Eksponowanie obiektów sztuki w prywatnej przestrzeni przypomina działania kuratora aranżującego wystawę w galerii. Interakcje dzieła i przestrzeni architektonicznej zależą od specyfiki wnętrza oraz charakteru eksponatów. Różnorodność obiektów artystycznych oraz komponentów wnętrza wiąże się z koniecznością znalezienia takich rozwiązań ekspozycyjnych, które pozwolą na stworzenie harmonijnej aranżacji. Przestrzeń architektoniczna, nawet w postaci pozornie neutralnego white cube, wymusza określone decyzje wystawiennicze. Im bardziej jest zindywidualizowana, tym intensywniejsze stają się interakcje między dziełem a jego otoczeniem. Dzieło, umieszczone w przestrzeni dalekiej od charakteru white cube, zyskuje nowe możliwości interpretacyjne oraz percepcyjne, stając się elementem przestrzennej narracji. Prezentacja sztuki w przestrzeni prywatnej nie musi się wiązać z traktowaniem dzieł jedynie w kategoriach estetyzacji otoczenia. Badania przeprowadzone przez autorkę artykułu wykazały, że intelektualno-emocjonalny aspekt sztuki wykracza poza estetyczne doznania - skłania do refleksji, inspiruje, wpływa na psychofizjologiczne reakcje odbiorcy.

EN

The article concerns the issue of displaying art objects in private interiors. A human being is homo collector by nature. The need to surround oneself with objects is associated with the desire to be in constant contact with what is inspiring. Exhibiting works of art in a private space resembles the actions of a curator arranging an exhibition in a gallery. The interactions of the artwork and architectural space depend on the specificity of the interior and the nature of the exhibits. The variety of artistic objects and interior components is associated with the need to find such exhibition solutions that will allow to create a harmonious arrangement. Architectural space, even in the form of a seemingly neutral white cube, forces specific exhibition decisions. The more individualized it is, the more intense the interactions between the artwork and its surroundings become. The work, placed in a space far from the character of the white cube, gains new interpretative and perceptual possibilities, becoming an element of the spatial narrative. Presenting art in a private space does not have to involve treating artworks only in terms of the aestheticization of their surroundings. The intellectual and emotional aspect of art goes beyond the aesthetic experiences - it provokes reflection, inspires, influences the psychophysiological reactions of the recipient.

2

Using digital tools to improve operational processes in the architectural spaces of a hospital’s outpatient department

Ben Saeed Waleed, Adas Yasser, Almaimani Ayad

Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie

|

2023

|

T. 51

339--357

EN

Congestion is a significant problem affecting the operational processes of a hospital’s outpatient department (OPD). Congestion especially affects the OPD’s architectural space, due to the increased number of patients. Recently, digital tools have been used in healthcare systems to reduce congestion and help the OPD improve its operational processes; one of these tools is the virtual examination room. However, patients still need to be examined by physicians in the OPD, and digital tools alone cannot solve all the problems that congestion creates. The authors of this paper conducted a study that offers a new way to alleviate congestion in the OPD by combining physical and digital solutions to increase OPD efficiency and optimize its operational processes. The study created an alternative operational plan that adds virtual examination rooms to reduce congestion. This plan allows the OPD to increase the number of physical and virtual examination rooms by almost 110% and increase the number physically and virtually examined patients by 153% each day. The plan also redesigns some architectural spaces at the OPD to enhance the environment and match the hospital’s requirement for authorized bodies.

PL

Przestoje są poważnym problemem, który dotyczy procesów operacyjnych poliklinik szpitalnych (PS). Dotyczy on zwłaszcza przestrzeni architektonicznych PS, z uwagi na zwiększoną ilość pacjentów. W ostatnim czasie użyto narzędzi cyfrowych w systemach opieki zdrowotnej, aby zmniejszyć przestoje i ułatwić polepszanie procesów operacyjnych w PS; jednym z takich narzędzi jest wirtualny pokój badań. Niemniej jednak pacjenci wciąż muszą być przebadani przez lekarzy w PS i narzędzia cyfrowe same w sobie nie rozwiążą wszystkich problemów, które powodują przestoje. Autorzy niniejszego artykułu przeprowadzili badanie, które oferuje nowy sposób złagodzenia przestojów w PS poprzez połączenie fizycznych i cyfrowych rozwiązań, które zwiększają sprawność PS i optymalizują procesy operacyjne. Zaproponowano alternatywny plan operacyjny, który dodaje wirtualne pokoje badań celem zmniejszenia przestojów. Plan ten pozwala PS na zwiększenie ilości fizycznych i wirtualnych pokojów badań o niemal 110% oraz na zwiększenie dziennej ilości przebadanych fizycznie i wirtualnie pacjentów o 153%. Plan przewiduje przeprojektowanie wnętrz architektonicznych PS, aby polepszyć środowisko i dostosować szpital do wymogów autoryzowanych instytucji.

3

Formation of the architectural space of central Ukrainian cities. The example of Kropyvnytskyi (Yelisavetgrad)

Penyaz Tetyana, Sleptsov Oleg

Architecture Civil Engineering Environment

|

2023

|

Vol. 16, no. 4

45--57

EN

The article examines the architectural spatial development of cities in Central Ukraine under the influence of landscape conditions and changes in socio-cultural factors using the city of Kropyvnytsky (Elysavetgrad) as an example. The peculiarities of the historical development of the architectural and planning structure of the city, located on the border of Central Ukraine and the northern Black Sea region, are poorly studied due to its location in the agricultural steppe region of Ukraine. The aim of the paper is to reveal the regularities and basic principles of the relationship between the architectural and spatial development of the city with natural and landscape conditions and changes in socio-cultural factors. The work is based on a complex application of general scientific and special research methods. The transformations of the urban environment of the centre of Kropyvnytskyi (Elysavetgrad) at the end of the 20th century led to the distortion of the scale of the buildings and the loss of their significant elements. Comprehensive studies of the evolution of the urban structure and historic buildings in the city centre will help architects and urban planners to preserve the architectural and urban heritage in the modern urban space.

4

Duchowy i społeczny wymiar wolności w architekturze

Bonenberg Wojciech

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2022

|

Z. 8

79--88

PL

Artykuł ma formę rozważań na temat wolności twórczej w architekturze – jej aspektów duchowych i konsekwencji społecznych mających wpływ na środowisko przestrzenne. Refleksje dotyczące postaw twórczych inspirowanych wolnością doprowadziły do wyodrębnienia głównych typów wolności i ich wpływu na kształtowanie przestrzeni architektonicznej tworzącej ramy funkcjonowania społeczności.

EN

The article takes the form of a consideration of creative freedom in architecture – its spiritual aspects and social consequences affecting the spatial environment. Analyses of creative attitudes inspired by freedom led to the identification of the main types of freedom and their impact on the formation of architectural space.

5

EHTIC Zabrze. Inspiracyjne konstruowanie przestrzeni architektonicznej

Nawrot Grzegorz

Builder

|

2022

|

R.26, nr 7

34--38

PL

Przedstawiony projekt EHTIC został zanalizowany w świetle interpretowania obiektu architektonicznego jako swoistego środka przekazu informacji. Za kluczowe przyjęto konstruowanie genomu tożsamości, zbudowania swoistej typografii: zaprojektowania wyróżniających, charakterystycznych cech i nadania swoistego stylu zaprojektowanej przestrzeni. Jej postrzeganie jest symultaniczne, a tematyczny przekaz konstruowany z fragmentarycznie odczytywanych różnorakich wrażeń.

EN

The EHTIC project presented here has been analysed in the light of the interpretation of the architectural object as a kind of information medium. The construction of an identity genome, the creation of specific typography: to design distinctive, characteristic features and to give a specific style to the designed space, was considered crucial. The perception of space is a simultaneous and thematics message built from fragmentary readings of various impression.

6

Strategy of the Void by the Office for Metropolitan Architecture in the light of Gestalt psychology

Wąsowicz Magdalena

Architectus

|

2022

|

Nr 3 (71)

39--47

EN

The purpose of this paper is to analyze the usefulness and versatility of a design method, called by the authors from the OMA studio The Strategy of the Void, and its application in the broader context of architectural and urban design. The study of this topic was carried out using a qualitative analytical method and a bibliographic research method. In order to analyze the projects and their broad context, conceptual apparatus borrowed from the gestalt psychology in architecture (in particular the works of Arnheim, Rubin and Żórawski) has been applied. It allows us to point out the connections between the formal operations carried out in the The Strategy of the Void and the impact on visual perception assumed by the architects. So far in the literature there has been no detailed analysis of how the graphic tools that Koolhaas used in his OMA projects are related to the gestalt psychology. The conceptual formal functional scheme called by OMA architects the Strategy of the Void is presented in this paper using two projects as examples. At the urban scale, it is discussed on the basis of the 1987 Melun-Sénart new town project, which established a strategy based on connections between strategic voids in the layout. At the architectural scale, the strategy is developed in a 1989 competition project for the Grand National Library of France in Paris.

PL

W artykule przedstawiono analizę przydatności i uniwersalności metody projektowej nazwanej przez autorów z pracowni OMA strategią pustki oraz jej zastosowania w szerszym kontekście projektowania architektonicznego i urbanistycznego. Studia tego tematu przeprowadzono metodą analityczną jakościową oraz metodą badań bibliograficznych. Do analizy projektów i ich szerokiego kontekstu zastosowany został aparat pojęciowy zapożyczony z psychologii postaci w architekturze (w szczególności prac Arnheima, Rubina i Żórawskiego). Pozwala on wskazać powiązania przeprowadzanych w strategii pustki operacji formalnych z założonym przez architektów oddziaływaniem na percepcję wzrokową. Dotychczas w literaturze przedmiotu nie przeprowadzono szczegółowej analizy pod kątem pokrewieństwa narzędzi graficznych, których Koolhaas używał w projektach OMA, z psychologią widzenia. Konceptualny schemat formalno-funkcjonalny nazwany przez architektów OMA strategią pustki przedstawiono w niniejszym artykule na przykładzie dwóch projektów. W skali urbanistycznej omówiona została ona na podstawie projektu nowego miasta Melun-Sénart z 1987 r., w którym ustanowiono strategię opartą na połączeniach pomiędzy strategicznymi pustkami w układzie. W skali architektonicznej strategia rozwijana jest w projekcie konkursowym z 1989 r. na Très Grande Bibliothèque Nationale w Paryżu.

7

Elastyczne rozwiązania wnętrz architektonicznych jako konsekwencja zmian ekonomicznych, społecznych i kulturowych. Przegląd prac studenckich realizowanych na Wydziałach Architektury Politechniki Poznańskiej i Mediolańskiej

Bonenberg Agata

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2021

|

Z. 4

5--18

PL

Elastyczność i wielofunkcyjność wnętrz architektonicznych ma duże znaczenie w dobie dynamicznie rozwijającej się sytuacji ekonomiczno-społecznej. Zwiększająca się mobilność, migracje w obrębie regionów, państw i kontynentów napędzają zapotrzebowanie na rozwiązania zmienne, które łatwo dostosować do wymagań użytkowników. Dodatkowo pandemia COVID-19 i konieczność wprowadzenia dystansu społecznego stawiają nowe wyzwania przestrzeniom zamieszkania. Ich funkcja zaczęła znacznie wykraczać poza prywatny wymiar sfery domowej. W tekście przedstawiono autorską systematykę podatności na zmiany przestrzeni architektonicznej w procesie projektowania wnętrz. Projekty studenckie wykonane na Wydziale Architektury Politechniki Poznańskiej i Mediolańskiej stanowią działanie eksperymentalne, które potwierdziło słuszność założeń.

EN

The flexibility and multifunctionality of architectural interiors is of great importance in the era of dynamic economic and social situation. Increasing mobility, migrations within regions, countries and continents drive the demand for variable solutions - which are easy to adapt to user requirements. In addition, the COVID-19 pandemic and the need to introduce social distancing create new challenges for living spaces. Their function began to go far beyond the private dimension of the home sphere. The text presents author’s original systematics of space susceptibility to changes in interior design, which was supported by student projects made at the Faculty of Architecture of the Poznań and Milan Universities of Technology.

8

Interpretacyjne konstruowanie przestrzeni architektonicznej. Fasada a struktura. Obraz bądź system

Nawrot Grzegorz

Builder

|

2021

|

R.25, nr 4

42--45

PL

Interpretacje przestrzeni architektonicznej odbywają się na trzech poziomach. Pierwszy, swoiście ponadarchitektoniczny - konstruuje wielodyscyplinarny model Idei, która adekwatnie ukształtuje później również koncept architektury. Drugi - odnosi się do rozwiązań przestrzenno-formalnych i estetycznych. Trzeci - to indywidualnie subiektywne interpretacje dokonywane przez poszczególnych obserwatorów. Pierwszy - abstrakcyjnie kształtuje niematerialną strukturę kompozycji przekazywanej Idei (treści, znaczeń, miejsc, funkcji, estetyki itp.), nadając jej na przykład formę zwartą bądź rozproszoną. Drugi - stanowiąc materialną emanację pierwszego, konstruuje odpowiadającą mu strukturę materialną, na przykład: filozoficznej metafory zwartego gmachu bądź rozproszoną - kompilacyjną. Trzeci - ma odniesienie w doświadczeniach obserwatorów.

EN

Architectural space may be interpreted on three levels. The first, in a way going beyond architecture, constructs a multidisciplinary model of the Idea, which will adequately form the concept of architecture later on. The second relates to spatial-formal and aesthetic solutions. The third is the individually subjective interpretations made by individual observers. The first – abstractly forms the non-material structure of the communicated Idea’s composition (content, meanings, places, functions, aesthetics, etc.), giving it, for example, a compact or dispersed form. The second - being a material emanation of the first - constructs a corresponding material structure, for example, a philosophical metaphor of a compact edifice or dispersed - compilation. The third - is manifested in the experience of the observers.

9

Graphic depictions of form and space in architecture: a visual perception outlook

Wąsowicz Magdalena

Architectus

|

2021

|

Nr 3 (67)

103--111

EN

The article discusses the issue of the interpretation of two-dimensional graphic representations in architecture which spatially order and divide the visual field into figure and ground (background) by means of perceptive criteria. The Gestalt theory was used to explain the relationship between graphic representations in architecture and the shaping of the built environment corresponding to the recipient’s perceptive possibilities. The article demonstrates that each two-dimensional representation of an architectural idea can be subjected to an analysis and interpretation in respect of the system of figure-ground fields. The ordering of gestalts in the visual field can also refer to urban and plot development plans, sections, projections and façades. The gestalt-based graphic technique makes it possible to record the relationship of space and material objects in architecture, identify space characteristics as well as clarify functional organisation, circulation, zoning and other characteristics in a building. In the article, the author proposes the classification of representations into four categories, such as: 1) interior space of the building and its material structure: walls and internal space as well as openings in the aforesaid walls, 2) body of the building in the context of surrounding spaces, 3) interior space and space surrounding an architectural structure, as well as 4) programme components. This classification is presented using examples of contemporary buildings.

PL

W artykule omówiono zagadnienie interpretacji dwuwymiarowych przedstawień graficznych w architekturze jako determinowane kryteriami percepcyjnymi, porządkującymi przestrzennie pole wzrokowe na figurę i tło. W oparciu o teorię Gestalt wyjaśniono związek przedstawień graficznych w architekturze z kształtowaniem środowiska zbudowanego odpowiadającego możliwościom percepcyjnym odbiorcy. Wykazano, że każda dwuwymiarowa reprezentacja idei architektonicznej może zostać poddana analizie i interpretacji w kontekście układu pól figura-tło. Porządkowanie gestaltów w polu wzrokowym odnosić się może do planów zagospodarowania miast i działek, przekrojów, rzutów oraz elewacji. Poprzez technikę graficzną opartą na gestaltach możliwe jest rejestrowanie związku przestrzeni i obiektów materialnych w architekturze, określenie charakterystyki przestrzeni, wyjaśnienie organizacji funkcjonalnej, cyrkulacyjnej, strefowania i innych w budynku. W artykule zaproponowano klasyfikację reprezentacji na obrazujące przestrzeń wewnętrzną i strukturę materialną obiektu: 1) przegrody i przestrzeń wewnętrzną oraz otwory w tych przegrodach; 2) bryłę budynku w kontekście otaczających przestrzeni; 3) przestrzeń wewnętrzną i otaczającą obiekt architektury, jak również 4) grupy komponentów funkcjonalnych. Klasyfikację tę przedstawiono na przykładach budynków współczesnych.

10

Hedonizm w łódzkiej architekturze od XIX do XXI wieku

Olenderek Joanna, Olenderek Maciej

Środowisko Mieszkaniowe

|

2020

|

nr 32

34--49

PL

Autorzy artykułu pragną zaprezentować współczesne realizacje architektoniczne z regionu aglomeracji łódzkiej, które zostały wykreowane zgodnie z doktryną etyczną wg której przyjemność, rozkosz, unikanie przykrości stanowi najważniejsze dobro, cel życia i motyw postępowania. Analizowane obiekty były zaprojektowane w dwóch pierwszych dekadach aktualnego stulecia. Ocenie poddano obiekty kubaturowe, jak i ukształtowane hedonistycznie miejskie przestrzenie publiczne. Analizowano dokumentację budowalną oraz krytyczne wypowiedzi użytkowników. Celem podjętej analizy jest ocena zjawiska polegającego na poszukiwaniu powrotu do dziewiętnastowiecznego charakteru zabudowy Łodzi i okolic odbieranego jako hedonistyczny wobec krytycznego stosunku do architektury neomeodernistycznej. Jest to aktualnie temat powszechnej debaty społeczeństwa łódzkiego w odniesieniu do programu rewitalizacji przestrzeni miejskiej.

EN

The authors of the article would like to present contemporary architectural implementations from the Łódź agglomeration region, which were created in accordance with the ethical doctrine - pleasure and avoidance of unpleasantness are the most important values, purpose of life and motive of conduct. The analyzed objects were designed in the first two decades of the current century. Cubature objects as well as hedonistically shaped urban public spaces were evaluated. Construction documentation and critical user input were analyzed. The aim of the analysis is to assess the phenomenon of searching for a return to the nineteenth-century character of Łódź›s buildings and the surrounding area perceived as hedonistic as opposed to critical attitude towards neomodernist architecture. This is currently the topic of widespread debate of the Łódź society in relation to the Urban Space Restoration program.

11

O czym może mówić przestrzeń… Empatia, emocje, zmysły w doświadczaniu przestrzeni architektonicznej

Natkaniec-Papp Monika

Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji

|

2020

|

Vol. 9, iss. 1

122--134

PL

Celem artykułu jest przybliżenie zaobserwowanych procesów, zjawisk i zależności związanych z doświadczeniem przestrzeni architektonicznej poprzez zmysły, oraz próba analizy i odpowiedzi na pytania dotyczące języka, treści i znaczeń jakie architektura wnosi do przestrzeni egzystencjalnej, a tym samym komunikuje się z jej użytkownikiem.

EN

The aim of the article is to approximate the observed processes, phenomena and relationships related to the experience of architectural space through the senses. It is an attempt to analyze and answer questions about the language, content and meaning that architecture brings to existential space, thus communicating with its users.

12

The architectural installation – a dydactic tool in real space research

Polewka A., Lamprecht A.

Przestrzeń i Forma

|

2018

|

nr 36

71--82

EN

Nowadays, the architectural installation is used in the study of architectural issues. The content of the article comprises a case study modeling and simulation of the E3 architectural installation. And also, the use of architectural installation as a didactic tool in experiencing real space.

PL

Współcześnie, instalacja architektoniczna wykorzystywana jest w badaniach zagadnień architektonicznych. Treść artykułu zawiera studium przypadku modelowania i symulacji instalacji architektonicznej E3. A także wykorzystania instalacji architektonicznej jako narzędzia dydaktycznego w doświadczaniu przestrzeni rzeczywistej.

13

The role of light in formation of a traditional image of architectural space

Dyda I.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2017

|

nr 18

156--160

EN

The natural sun light has always been an active factor in formation of local architectural traditions. The sun path impacts the settlement planning, building architecture, and interior zoning, comprising main elements of the architectural identity. In the folk architecture, the light played a symbolic, compositional or decorative role. In particular, eastern orientation of the altar in Ukrainian churches added symbolical lighting effects to the interior, while reflection of the sun light on church domes emphasized the magnitude of the building. The traditional south orientation of the front façade of houses actually resulted in a colorful, irregular composition of the Ukrainian village, contrast coloristic image of buildings and distinctive image of the scenery. Since the architecture of the Eastern European region is closely connected to the landscape, with the light as one of the main elements, its role in formation of the regional identity should be evaluated appropriately.

14

Dynamika – sposób postrzegania geometrii

Dybczyńska-Bułyszko A.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2016

|

T. 61, z. 2

35--52

PL

Architektura modernistyczna w ślad za rozwojem sztuki (malarstwo) wprowadziła dynamikę do kompozycji przestrzennej: neoplastycyzm oparty na rytmie jednostajnym i kompozycji otwartej; funkcjonalizm oparty na komunikacji, czyli sposobie w jaki poruszając się postrzegamy geometrię przestrzeni. W latach 30. XX w. model percepcji przestrzeni zgodny z zasadami fizjologii (rytm jednostajny) zastąpił model percepcji zgodny z zasadami psychologii (teoria bodźców) i bazujący na tworzeniu subiektywnej narracji psychologicznej. Subiektywne wrażenie, niedookreślone, aby umożliwić zróżnicowaną interpretację stworzyło nowy kanon podstawowych elementów kompozycji architektonicznej (Norberg-Schulz): centrum, kierunek, obszar - tym charakterystycznych, że nie definiują granicy formy. Wieloznaczność, czyli swoboda interpretacji przestrzeni dopuszcza (jako opcję zaproponowaną, a nie narzuconą przez architekta) przekaz wartości. Przykładem jest pawilon na światową wystawę w Paryżu w 1937 roku projektu Romualda Gutta, gdzie narracja psychologiczna mimo „formy otwartej” kulminuje się w geometrii konkretnej - czaszy muszli koncertowej. To przekaz architekta, który w 1936 roku uznał, że największą wartością ówczesnej Polski na forum światowym jest jej wartość kulturowa – tu symbolicznie reprezentowana przez koncerty muzyki Chopina.

EN

In the wake of the developing art (paintings) modernist architecture introduced dynamics into spatial composition. Neoplasticism based it on regular rhythm and open composition, while functionalism based it on movement – the way we perceive geometry while moving through space. In the 1930s the spatial perception model in accordance with physiology principles (regular rhythm) was replaced by the perception model in accordance with the principles of psychology (theory of incentives) and relied on the creation of a subjective psychological narrative. The subjective impression, kept vague on purpose, enabled diverse interpretation and created a new canon of the basic elements of architectural composition (Norberg-Schulz): the center, the direction, an area - characteristic because they did not define borders of the form. Ambiguity or freedom of interpretation of the space allows (as an option proposed rather than imposed by the architect) for a transfer of values. The pavilion at the world exhibition in Paris in 1937 with the design by Romuald Gutt can be viewed as an example where the psychological narrative despite the “open form” culminates in definite geometry - the acoustical shell’s dome. It serves as a message from the architect, who in 1936 had decided that the greatest value of Poland in those times, at the international exhibition, was its cultural value - represented symbolically by concerts with Chopin’s music.

15

„Zabawa w chowanego”, czyli drążenie architektury

Charciarek M.

Pretekst

|

2015

|

Nr 6

132--136

16

Relacje pomiędzy psychologicznym i fizycznym ładem współczesnej przestrzeni architektonicznej

Pelczarski Z.

Architecturae et Artibus

|

2014

|

Vol. 6, no. 2

34--49

PL

Architektura współtworzy czasoprzestrzenne środowisko życia i jako taka stanowi układ odniesienia dla procesów życiowych każdego z nas. Ma ona charakter dualny. Z jednej strony ma wymiar fizyczny, z drugiej psychologiczny, będąc odzwierciedleniem w naszych umysłach tego pierwszego. Ma zatem charakter antropogeniczny i antropocentryczny. Fizyczna i psychologiczna przestrzeń życia to dwa główne pojęcia, w ramach których definiuje się czasoprzestrzeń architektoniczna. Trzy komponenty ładu psychicznego tej przestrzeni wydają się najważniejsze, a mianowicie: wzorce archetypowe, potrzeba trwałości układu odniesienia i potrzeba tożsamości kulturowej. Współczesną, poprzemysłową czasoprzestrzeń architektoniczną cechują rewolucyjne i wielokrotne zmiany paradygmatów, dokonujące się w czasie życia jednego pokolenia. Ich tempo i zakres prowadzą do dysharmonii pomiędzy fizyczną i mentalną przestrzenią życia, powodując zachwianie ładu psychicznego w tej ostatniej. Liczne symptomy wskazują na to, że zdolność człowieka do przebudowy swojego wewnętrznego ładu psychicznego jest ograniczona i może nie nadążać za coraz szybszymi przemianami cywilizacyjnymi. Szczególnie niepokojące są wyraźnie widoczne przejawy częściowej lub całkowitej arogancji w stosunku do status quo ładu psychicznego pojedynczego człowieka, polegające między innymi na jego przedmiotowym, a nie podmiotowym traktowaniu. Analiza przedstawionych w wywodzie zjawisk prowadzi do twierdzenia, że pozornie wieczna racja kanonu jedności witruwiańskiej triady: firmitas, utylitas, venustas ulega współcześnie wyraźnemu zachwianiu, co oznacza prawdopodobnie czas poważnej redefinicji teoretycznych podstaw architektury.

EN

Architecture co-creates space-time environment for the life, and as such constitutes a frame of reference for the processes of life of each of us. It has a dual character. On the one hand the physical dimension, on the other psychological, being a reflection of the first one in our minds. Consequently, it is anthropogenic and anthropocentric. Physical and psychological living space are the two main concepts within which defines the architectural space-time. Three components of the order of mental-space seem to be most important, namely, the archetypal patterns, the need for stability of the system of reference and the need for cultural identity. Contemporary, post-industrial architectural space-time is characterized by revolutionary and frequent changes of paradigms, taking place during the lifetime of one generation. Their pace and scope lead to disharmony between the physical and mental space of life, causing mental disturbance of order of the latter. Many symptoms indicate that the person’s ability to rebuild its internal mental governance is limited and cannot keep up with the ever faster changes of civilization. Particularly worrying is clearly visible manifestations of arrogance, partial or complete, with respect to the status quo of mental order of the single person, inter alia, relying on objective and not subjective treatment. The analysis of the phenomena presented in article leads to the assertion that seemingly eternal canon of Vitruvian Triad: firmitas, utilitas, venustas is markedly disrupted today, what probably means that we live in the time of a redefinition of the major theoretical foundations of architecture.

17

O detalu w architektonicznej przestrzeni cyfrowej

Jakimowicz A.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 5-A/2

216--221

PL

Tekst niniejszy stanowi zbiór wątków rozważających kwestie podstawowych odniesień w architekturze wobec rozwoju technologii wirtualnych oraz cyfrowych przestrzeni, które dzięki nim stają się ogólnodostępne. Główną tezą niniejszego eseju jest stwierdzenie, że w architektonicznych przestrzeniach cyfrowych tradycyjna relacja detal - całość już nie istnieje. Tradycyjna hierarchia percepcji w architekturze, której głównym probierzem był człowiek i proporcje jego ciała, przestała funkcjonować. W konsekwencji zaś ten proces relatywizacji percepcji ze świata wirtualnego mocno wkracza do świata fizycznego - i to głównie w architekturze.

EN

The following text comprises of the set of thoughts on basic relations between men and architectural spaces in the context of digital spaces development in design. In architectural spaces nowadays the traditional distinction between the whole and the detail no longer exists. Thus, the hierarchy of perception in architecture, whose main criteria were the proportions of human body is not relevant. This way human perception of architectural spaces undergoes the process of relativisation, lacking the general and common base.

18

Idee, preteksty, inspiracje...

Misiągiewicz M.

Pretekst

|

2010

|

Nr 3

53--57

19

Rewitalizowana publiczna przestrzeń miejska Łodzi, jako obszar znaczących dokonań twórczych; dialog współczesnych z historią

Olenderek J.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 7-A/1

218-222

PL

Zjawisko przekształcania miejskich przestrzeni publicznych, rodzi problem, nawiązania lub odrzucenia struktur istniejących. Zadajmy pytanie, na ile decyzje o nawiązaniu czy odrzuceniu mogą stanowić o istotnych dokonaniach twórczych w ramach przekształceń przestrzeni w strukturach miasta. Niezbędna jest dyskusja nad dopuszczalnymi relacjami pomiędzy, odrzuceniem i twórczą kontynuacją; nad pojmowaniem przestrzeni architektonicznej jako tworzonej przez architektów zgodnie z posłannictwem odpowiedzialnego przekształcania. Autorka przedstawia ten problem na tle działań środowiska projektantów w Łodzi.

EN

The phenomenon of transforming urban public spaces creates the problem of accepting or rejecting the existing buildings. Let us ask a question: how can accepting or rejecting determine significant creative achievements in the transformed spaces of urban structures? A debate on acceptable relations between rejection and creative continuation, on the comprehension of an architectural space as created by architects according to the message of responsible transformation, is necessary. The author presents this problem against the background of the activities of the community of designers in Łódź.

20

Krajobraz z architekturą : sztuka kształtowania przestrzeni w Poznaniu ostatniego stulecia

Kodym-Kozaczko G.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2010

|

R. 107, z. 7-A/2

183-188

PL

Poszukiwanie definicji architektury dziś najprościej przeprowadzić omawiając instruktywne przykłady współczesnych realizacji. Najbliższa przestrzeń małej ojczyzny wydaje się do takich badań odpowiednia. Analiza relacji między przestrzenią architektoniczną a zielenią i krajobrazem otwartym Poznania w ostatnim stuleciu ukazuje cechy dzisiejszej architektury miasta na tle jej ewolucji.

EN

The simplest way of searching for the definition of architecture today is by discussing instructive examples of modern execution. The closest area of small homeland seems for such research most proper. Analysis of relations between architectural space, greenery and opened landscape shows features of contemporary architecture in the last century Poznan on background of its historical evolution.