Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analysis of the 15th- and 16th-century building development of the western suburbs of Cracow as an example of research into the lost architecture of the town

Petrus K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 6-A

155--166

EN

In this article an attempt has been made to answer the question to what extent the use of exclusively traditional, archival research methods enables us to determine typical town-planning and architectural features of the 15th- and 16th-century residential development of the western suburbs of Cracow, including the iuridica of Garbary. After developing that historically valuable area, forming today a part of the city centre (Śródmieście) marked by Łobzowska, Dunajewskiego, Podwale, Jabłonowskich, Piłsudskiego streets and Mickiewicza i Słowackiego avenues, no material traces have remained – the old city suburbs were completely destroyed in the times of the Swedish invasion, the written sources have proved to be meagre, no iconographic sources exist, while the urban residential development erected in place of iuridica in the second half of the 19th and the beginning of the 20th centuries does not allow us to conduct extensive archaeological research.

PL

W niniejszym artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, na ile użycie wyłącznie tradycyjnych, opartych na analizie materiałów źródłowych, metod badawczych umożliwia określenie charakterystycznych cech urbanistycznych i architektonicznych piętnasto- i szesnastowiecznej zabudowy mieszkalnej zachodnich przedmieść Krakowa, w tym dawnej jurydyki Garbary. Po zagospodarowaniu tego niezwykle cennego historycznie obszaru, stanowiącego dziś fragment Śródmieścia zakreślony ulicami Łobzowską, Dunajewskiego, Podwale, Jabłonowskich, Piłsudskiego oraz Alejami Mickiewicza i Słowackiego, nie pozostały bowiem jakiekolwiek ślady materialne – dawne przedmieście zostało całkowicie zniszczone w czasie najazdu szwedzkiego, źródła pisane są skąpe, brak jest źródeł ikonograficznych, a wzniesiona w miejscu jurydyki w drugiej połowie XIX i na początku XX stulecia wielkomiejska dzielnica mieszkalna nie pozwala na przeprowadzenie kompleksowych badań archeologicznych.

2

Uwarunkowania historyczne rozwoju architektury średniowiecznego Krakowa

Wyrozumski J.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 7-A

21--32

PL

Autor, w oparciu o znane i nieznane dotąd źródła i dokumenty z okresu wczesno- i późnośredniowiecznego Krakowa, analizuje uwarunkowania społeczno-ekonomiczne rozwoju miasta, które wykorzystywane celnie przez ówczesnych władców stały się mocną bazą materialno-technologiczną i wykonawczą dla ważnych inwestycji budowlanych, stwarzając możliwości realizacji na wysokim poziomie rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych i architektonicznych.

EN

On the basis of both known and unrevealed Kraków historical documents from the Early and Late Middle Ages, the author analyses the social and economic conditions behind the city development, which were used by the rulers, and became a strong financial, technological, and instrumental basis for the most important investments in the city, making it possible to construct high-quality buildings in terms of their functionality, arrangement, and architecture.

3

Największe przedmieście Krakowa. Zarys rozwoju przestrzennego Garbar. Część II

Petrus K.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2011

|

R. 108, z. 5-A

153--163

PL

Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie historii rozwoju urbanistyczno-architektonicznego Garbar, największego przedmieścia Krakowa. Osada ta, o wczesnośredniowiecznym rodowodzie, już w połowie XIV wieku cieszyła się własną samorządnością, a przyjęta nazwa odzwierciedlała stopień specjalistycznego uprzemysłowienia terenu. W wieku XVI Garbary stały się u najlepiej rozwiniętym krakowskim przedmieściem i jednym z ważniejszych ośrodków produkcyjnych w Małopolsce. Druga część artykułu obejmuje okres rozwoju przedmieścia od końca XIV wieku do najazdu szwedzkiego w 1655 roku.

EN

This paper presents the history of architectural and urban development of Garbary (Tanner’s Suburb), the largest suburb of Cracow. This early medieval settlement in the middle of the XIVth century had its own local-government; its name reflected the level of industrial specialization. In the XVIth century Garbary became the most advanced suburb of Cracow and one of the most important production centers in Malopolska region. The second part of this article presents the history of urban development in the area of Garbary, from the end of the XIVth century up to Swedish invasion in 1655.