Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rola detalu architektonicznego w procesie adaptacji zabytkowego obiektu

Błeszyńska Elżbieta

Builder

|

2023

|

R.27, nr 11

66--69

PL

Artykuł dotyczy sposobu adaptacji zauważonych wartości w historycznych obiektach, niespełniających współczesnych obostrzeń warunków technicznych. Praca przybliża rozważania autorki w kwestii zmiany lokalizacji detalu architektonicznego elewacji, któremu także nadaje nową rolę. Spostrzeżenia opisuje na bazie własnych doświadczeń projektowych.

EN

The article deals with the method of adapting the observed values in historical buildings that do not meet the modern restrictions of technical conditions. The work brings closer the author's considerations regarding the change of the location of the architectural detail of the façade, to which it also gives a new role. He describes his observations based on his own design experience.

2

Building Materials and Architectural Details of Natural Stone used in the 13th Century Castle Buildings of King Daniel in the City of Chełm

Gazda Lucjan, Bevz Mykola, Gołub Stanisław

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2022

|

T.18, nr 2

41--54

EN

The city of Chełm (Kholm in the past; today located on the territory of Poland) was founded by King of Rus` (Ruthenia) Danylo (Daniel) Romanovych in the middle of the 13th century. Initially, it was a small town with a small castle, but later Daniel rebuilt it and turned it into his capital. Unfortunately, buildings from the 13th century are preserved here only in the form of archaeological remains of the foundations and lower parts of the walls. The great historical significance of this city prompted us to study its building structure. It is important to know from which materials and in which technological solutions a large metropolitan city could have emerged in such a short time in the 13th century. The archaeological reports were the main source base for the study. Reports reflect all results of in-situ fixations of the walls and foundations remains of the castle. These fixations were carried out directly during archaeological research. The analysis shows that Chełm was built using materials from both local deposits and imported ones. Various stone raw materials and bricks were used for construction. It turned out that the main rock for the construction of walls and the manufacture of decorative architectural details was glauconite. The largest quantities of this raw material were used for the castle. Limestone, sandstone, opoka, and fossilized chalk were also used. The nature of the processing of stone materials shows that the builders of the castle had extensive technological knowledge and conducted numerous experiments with materials. The results of the study give an understanding of how castle buildings were erected in the 13th century both in technological and artistic aspects.

PL

Miasto Chełm (dawniej Kholm; dziś położone na terytorium Polski) zostało założone przez króla Rusi Danyło (Daniela) Romanowicza w połowie XIII wieku. Początkowo było to małe miasteczko z niewielkim zamkiem, później Daniel je przebudował i uczynił swoją stolicą. Niestety zabudowa z XIII wieku zachowała się tu jedynie w postaci archeologicznych pozostałości fundamentów i dolnych partii murów. Duże znaczenie historyczne tego miasta skłoniło nas do zbadania jego struktury budowlanej. Ważne jest, aby wiedzieć, z jakich materiałów i w jakich rozwiązaniach technologicznych mogło powstać w tak krótkim czasie w XIII wieku duże miasto metropolitalne. Podstawową bazą źródłową do badań były sprawozdania archeologiczne. Raporty odzwierciedlają wszystkie wyniki badań in situ pozostałości murów i fundamentów zamku. Umocnienia te były wykonywane bezpośrednio podczas badań archeologicznych. Z przeprowadzonej analizy wynika, że Chełm został zbudowany przy użyciu materiałów pochodzących zarówno z lokalnych złóż, jak i importowanych. Do budowy używano różnych surowców kamiennych i cegieł. Okazało się, że głównym kamieniem do budowy murów i wykonywania ozdobnych detali architektonicznych był glaukonit. Największe ilości tego surowca zużyto do budowy zamku. Wykorzystywano również wapień, piaskowiec, opokę i skamieniałą kredę. Charakter obróbki materiałów kamiennych wskazuje, że budowniczowie zamku posiadali rozległą wiedzę technologiczną i prowadzili liczne eksperymenty z materiałami. Wyniki badań pozwalają na zrozumienie sposobu wznoszenia budowli zamkowych w XIII wieku zarówno w aspekcie technologicznym, jak i artystycznym.

3

Wielorodzinny dom mieszkalny Funduszu Kwaterunku Wojskowego dla oficerów przy ulicy Koszykowej w Warszawie projektu Romualda Gutta i Józefa Jankowskiego, 1931-33. Urbanistyka i architektura

Szmelter Alicja

Studia do Dziejów Architektury i Urbanistyki w Polsce

|

2022

|

nr 5

87--113

PL

Równolegle z rozpoczęciem realizacji (przed 1933 rokiem), wielkiej nowej arterii komunikacyjnej Warszawy – trasy N-S, dzisiejszej Alei Niepodległości, która miała połączyć centrum miasta z dzielnicami północnymi i południowymi stolicy, rozpoczęto prace nad zagospodarowaniem areału dawnych, porosyjskich Koszar Jerozolimskich. Jest to rozległy kwartał dawnych wojskowych terenów, ograniczony od południa ulicą Nowowiejską, od wschodu Aleją Niepodległości, od zachodu ulicą Krzywickiego (d. Suchą), a od północy ulicą Koszykową. W latach 1931–1933 wzdłuż ulicy Koszykowej i Alei Niepodległości Fundusz Kwaterunku Wojskowego wzniósł wielorodzinny dom mieszkalny przeznaczony dla kadry oficerskiej Wojska Polskiego. Ten monumentalny obiekt (wzniesiony we współpracy z Józefem Jankowskim), który jest dziełem wybitnego architekta doby modernizmu – funcjonalisty, Romualda Gutta (1888–1974), zapoczątkował organizowanie areału, w którym planowano zrealizować kompleks domów mieszkalnych dla wojskowych, a którego projekt urbanistyczny był wynikiem zamkniętego konkursu (autorzy rozwiązań konkursowych: E. Norwerth, J. Reda, R. Gutt). Dzieło Romualda Gutta, jego projekty obiektów publicznych, jest stałym przedmiotem analiz krytyków architektury, dom przy ulicy Koszykowej jest jednak kwitowany, niesłusznie, zaledwie wzmiankami. Filozofia autora – polegająca na projektowaniu architektury spełniającej wszelkie potrzeby funkcjonalne i niosącej jednocześnie przekaz znaczeniowy, została w tym obiekcie doskonale przekazana. Dom przy ulicy Koszykowej charakteryzuje się niezwykłą siłą wyrazu. Jest odbierany, także dzisiaj, jako „twierdza”, „tama”, „ściana”, co zawdzięcza m.in. swojej fasadzie z tzw. „szarej” cegły cementowej. Monumentalna fasada uliczna, po przekroczeniu bramy, okazuje się tylko kulisą mającą ewokować siłę polskiej armii, za którą kryje się precyzyjnie zaprojektowana przestrzeń przyjaznego mieszkańcom zazielenionego dziedzińca, na który otwierają się parterowe tarasy i balkony mieszkań. Projekty mieszkań tylko pozornie są powtórzeniem znanych, stosowanych głównie w Niemczech, dyspozycji funkcjonalnych. Nie tylko układ pomieszczeń, ale ich proporcje i wiele drobnych, ale doskonale przemyślanych detali wyposażenia, świadczy o mistrzostwie Autora. Omówienie domu przy ulicy Koszykowej jest próbą udokumentowania pierwotnych walorów tej wybitnej architektury doby międzywojennej. Obiekt jest obecnie intensywnie przebudowywany (w większości mieszkań wyburzane są ściany działowe i powierzchnia mieszkań jest przeprojektowywana), a przemyślane detale wystroju architektonicznego ulegają w trakcie przebudów sukcesywnemu zniszczeniu.

EN

In parallel with the launching of construction (prior to 1933) of a major new traffic artery - the N–S Route, today’s Niepodległości Avenue, which was to connect the city center with the capitol’s northern and southern districts - work was commenced on the development of the acreage of the former Russian Jerozolimskie Barracks. This was an extensive quarter of formerly military land bounded on the south by Nowowiejska Street, with Niepodległości Avenue (formely Topolowa) to the east, Krzywickiego Street (formerly Sucha) on the west, and Koszykowa Street in the north. Over the years 1931–1933 the Military Housing Fund built a multifamily residential building designated for the officers’ corps of the Polish Army along Koszykowa Street and Niepodległości Avenue. This monumental facility, the work of Romuald Gutt (1888–1974), a prominent architect of the age of Modernism and a Functionalist (erected in collaboration with Józef Jankowski (1882–1944), was the start of the shaping of this area. It was a part of the planned construction of a complex of residential buildings for the military. Its urban design was the result of a closed competition (authors of the competition solutions: E. Norwerth, J. Reda, and R. Gutt). While the work of Romuald Gutt - his designs for public buildings - is a neverending subject of analyses by architectural critics, the building on Koszykowa Street is undeservedly signed off with barely a mention. The author’s philosophy was based on the design of architecture that met all functional needs and provided unequivocal meaning. This was embodied in this building perfectly. The Koszykowa Street building is characterized by its exceptionally powerful expression. Even today, the building is seen as a “fortress,” a “dam,” a “wall,” thanks to what is known as “gray” cement brick. The monumental street-side façade, upon passing through its gate, turns out to be only something behind the scenes intended to evoke the strength of the Polish Army. It is followed by a precisely designed space forming a green courtyard that is friendly to residents, onto which groundfloor terraces and apartment balconies open. The dwelling designs only seem to be a repetition of functional dispositions mainly applied in Germany. It is not just the layout of the rooms, but also their proportions and the many tiny, ideally though–through details of their furnishings that bear witness to the mastery of their designer. Discussions on the Koszykowa Street building are an effort at documenting the primary values of this exceptional architecture of the Interwar period. The facility is presently being forcefully remodeled (most of the dwell ing partition walls are being demolished and their space is being redesigned) and the thoughtful detail of their architectural décor is being successively destroyed as a part of that reconstruction.

4

Nowa architektura mieszkaniowa. Zastosowanie betonu w nowoczesnym domu

Tulkowska-Słyk Karolina

Materiały Budowlane

|

2022

|

nr 9

2--7

PL

Współczesne mieszkanie ukształtowały pojęcia i standardy wypracowane na początku XX w. wprowadzające do istniejącego systemu nowe wartości, jak funkcjonalizm czy innowacyjna typologia układów. Użycie betonu, standaryzacja i prefabrykacja usprawniają proces realizacji. W artykule zaprezentowano rozwiązania projektowe, w których użycie betonu uzasadnione jest względami użytkowymi, estetycznymi i środowiskowymi.

EN

Contemporary dwelling was shaped by the concepts and standards developed at the beginning of the 20th century, introducing new values into the existing system, such as functionalism or innovative typology of layouts. The use of concrete, standardization and prefabrication improve the implementation process. In this article we look at design solutions where the use of concrete is justified for functional, aesthetic and environmental reasons.

5

Modernizacja sali dawnego kina Capitol we Wrocławiu dla potrzeb teatru muzycznego w kontekście zagadnień konserwatorskich i akustycznych

Kozień-Woźniak Magdalena, Kamisiński Tadeusz

Wiadomości Konserwatorskie

|

2021

|

Nr 66

65--76

PL

Ingerencje w obiekt zabytkowy mogą prowadzić do utraty wartości dowodowej zabytku czy jego autentyczności, ale też są szansą dla aktywnego funkcjonowania zabytku, możliwością dodania wartościowych elementów współczesnych. Obok zagadnień przekształceń układu funkcjonalno-przestrzennego ważną grupą problemów adaptacji zabytków architektury są zagadnienia dotyczące elementów i detali architektonicznych oraz rozwiązań branżowych. Dostosowanie obiektu zabytkowego do nowych wymagań technicznych i technologicznych może być realizowane tak, aby stać się spójnym, integralnym elementem przyjętej zasady, wpływającym na odpowiedni dobór wykorzystanych środków. Przykładem takiego działania jest modernizacja sali dawnego kina Capitol we Wrocławiu dla potrzeb teatru muzycznego. W artykule rozważane są przykładowe problemy konserwatorskie w świetle zagadnień akustycznych, jakie autorzy rozwiązywali podczas prac projektowych i realizacyjnych nad obiektem. Autorzy wykazali, że można je ze sobą zestawiać, a poprzez dążenie do optymalizacji rozwiązań kreować nową, dodaną wartość.

EN

Interference in a monument may lead to the loss of its evidential value or its authenticity, but it is also a chance for the active functioning of the monument, an opportunity to add valuable contemporary elements. Apart from the issues of transforming the functional and spatial system, an important group of problems concerning the adaptation of architectural monuments is the issue of elements and architectural details as well as specialist engineering solutions. Adaptation of the historic building to new technical and technological requirements can be carried out in such a way that it becomes a coherent, integral element of the chosen principle, affecting the appropriate choice of the used means. The modernization of the hall of the former Capitol Cinema in Wrocław for the needs of a musical theater is an example of such an approach. This paper discusses exemplary conservation problems in the light of acoustic issues, which the authors solved during design and construction work on the building. The authors demonstrated that the problems can be juxtaposed, and by striving to optimize the solutions, a new, added value can be created.

6

Details' wandering – transformations of architectural details and sgraffito of Grodno Castle in Zagórze Śląskie

Dziedzic Teresa

Architectus

|

2021

|

Nr 4 (68)

63--72

EN

The article attempted to trace the history of the creation and conservation as well as changes in the location of modern portals in Grodno castle (Kinsburg). The turbulent history of their transfer, assembly and restoration is closely related to the history of the castle in the last 200 years. Research based on the analysis of archival materials from the 19th and 20th centuries, which, however, only partially capture the subject of the portals, were supplemented with an analysis of iconography and the results of field research conducted between 2019 and 2021 by a team from the Faculty of Architecture of the Wrocław University of Science and Technology. The presented research results revealed the problem of determining the original location of several portals and the origin of their components. The condition of the portals requires an urgent conservation intervention. This article encourages undertaking more extensive research and analysis of the details of window and door dressings in Grodno Castle in Zagórze Śląskie.

PL

Tematem artykułu jest próba prześledzenia historii powstania i konserwacji oraz zmian w lokalizacji nowożytnych portali w zamku Grodno (Kinsburg). Burzliwa historia ich przenoszenia, składania i uzupełnień łączy się ściśle z historią zamku w okresie ostatnich 200 lat. Studia oparte na analizie archiwaliów pochodzących z XIX i XX w., które jednak w sposób cząstkowy ujmują problematykę portali, uzupełniono analizą ikonografii oraz wynikami badań terenowych, prowadzonych w latach 2019-2021 przez zespół z Wydziału Architektury PWr. Zaprezentowane wyniki badań pozwoliły ujawnić problem związany z ustaleniem pierwotnej lokalizacji kilku portali oraz pochodzenia ich elementów składowych. Stan zachowania portali zmusza do podjęcia pilnej ingerencji konserwatorskiej. Niniejszy artykuł jest przyczynkiem do podjęcia szerszych badań i analiz detalu obramowań okiennych i drzwiowych w zamku Grodno w Zagórzu Śląskim.

7

Barokowy portal w romantycznym pałacu Dzięki – okoliczności transferu XVII-wiecznego detalu do Wiązownicy-Kolonii

Marcinek Roman

Wiadomości Konserwatorskie

|

2020

|

Nr 63

125--136

PL

Podczas XIX-wiecznej przebudowy dworu starostów w Podzamczu Chęcińskim usunięto m.in. elementy XVII-wiecznej kamieniarki, wykonanej w lokalnych zakładach kamieniarskich; zostały one rozproszone i w znacznej mierze zniszczone. W roku 2019, podczas prac dokumentacyjnych pałacyku Dzięki w Wiązownicy- Kolonii, autor rozpoznał marmurowy portal pochodzący z Podzamcza, wtórnie osadzony w romantycznym obiekcie. Artykuł opisuje okoliczności przeniesienia obiektu, będącego wynikiem porozumienia carskich dygnitarzy, którym Mikołaj II nadał w Królestwie Polskim dobra ziemskie. Inspiratorem przejęcia marmurowego portalu z herbem Gryf oraz innych detali kamieniarskich mógł być Adam Idźkowski, domniemany projektant obiektu. W 1997 zdewastowany pałac Dzięki, opuszczony przez administrację Lasów Państwowych, odkupił Aleksander Pietrow, potomek pierwszego właściciela. W 2005 zespół pałacowo-parkowy wpisano do rejestru zabytków, a w 2008 rozpoczęto remont – trwa on do dziś, ze względu na skalę zaniedbań, do jakich doszło pod państwowym zarządem.

EN

During the nineteenth-century reconstruction of the starosts’ manor house in Podzamcze Chęcińskie, among others, elements of the seventeenth-century stonework, made in local stone factories, were removed; they were scattered and largely destroyed. In 2019, during the documentation work at the Dzięki Palace in Wiązownica - Kolonia, the author recognized a marble portal from Podzamcze, which was re-embedded in this romantic building. The paper describes the circumstances in which the object was transferred, which was the result of an agreement between tsarist dignitaries, who were granted some land in the Kingdom of Poland by Tsar Nicholas II. The person, who initiated the takeover and implementation of the marble portal with the Gryf coat of arms and other stone details, may have been Adam Idźkowski, the alleged designer of the building. In 1997, the devastated Dzięki Palace, abandoned by the administration of the State Forests, was bought by Alexander Pietrov, a descendant of the first owner. In 2005, the palace and park complex were entered into the register of monuments, and in 2008 the renovation began - it has been in progress until today, due to the scale of negligence under state management.

8

Współczesny, mądry i piękny detal

Śmiechowski Dariusz

Builder

|

2019

|

R.23, nr 2

30--33

9

Detal. Współczesny, mądry i piękny. Cz.2

Śmiechowski Dariusz

Builder

|

2019

|

R.23, nr 3

30--32, 34

EN

Architecture is, to a large extent, perceived through its details - visible in public spaces, landscapes, buildings. The topic of detailing needs special attention especially because of the deficiency of quality – a lack of cultural values and functionality of many objects, spaces and places constituting our contemporary daily surroundings. Observation of our environment with a sensitive eye, but also the data of public opinion polls prove that a general need and care for solutions that add to functionality, beauty, structural wisdom is not a priority. Objects that are designed and realised with care make a well visible contrast in comparison with common neglect. The opinion of Christopher Alexander and his colleagues can be mentioned, on the two tendencies in approach to the Earth’s environment, shown as two world systems – the one creative and supporting life and a destructive one. The potentially expected growing quality of detailing (meaning the general improvement of architectural quality directed towards suporting life) would require better education within design professions as well as teaching modern art history and schooling of perception for general public. Aiming for this quality has also a moral dimension. A short personal choice of examples, especially the ones reminding the time of early modernity (the beginning of 20th Century) may prove how interesting it can be to see what kind of detailing remains after rejecting of historicisms of the preceding age. The detailing noticeable in public spaces belongs to a large extent to civil engineers for whom spatial qualities should also be the aim.

10

Nowe możliwości kształtowania elewacji z wykorzystaniem projektowania parametrycznego

Nassery F., Sikorski P.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2018

|

nr 23

110--121

PL

Artykuł prezentuje nowe możliwości wykorzystania narzędzi do projektowania parametrycznego w edukacji architektonicznej, a także w twórczości projektowej, na przykładzie komponowania elewacji budynków. Opracowanie analizuje zagadnienie parametrycznego kreowania elewacji obiektów w środowisku BIM-owskim w oparciu o programy ARCHICAD i Grasshopper. Znajomość potencjału przedstawionych w artykule narzędzi może bezpośrednio przekładać się na sposób i jakość parametrycznego projektowania architektonicznego. Przedstawiono cykl postępowania edukacyjno - projektowego na przykładzie ćwiczenia laboratoryjnego realizowanego na przedmiocie Techniki BIM w Projektowaniu (I stopień, I rok, semestr 02) oraz Projektowanie Parametryczne BIM (II stopień, I rok, semestr 02) prowadzonych przez Zakład Geometrii Wykreślnej, Rysunku Technicznego i Grafiki Inżynierskiej na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej im. T. Kościuszki.

EN

In this paper new possibilities of using tools for parametric design in architectural education, as well as in design creativity on the example of an arrangement of building facades are provided. In this study the issue of the parametric creation of building facades in the BIM environment using the ArchiCAD and the Grasshopper programs is analysed. Knowledge of the potential of the tools presented in the paper may evoke a straightforward effect on the method and the quality of parametric architectural design. To substantiate this claim the exemplary cycle of an educational and design procedure as part of laboratory exercises is presented. The exercises took place during the courses: BIM Techniques in Design (1st degree, 1st year, 2nd semester) and Parametric BIM Design (2nd cycle degree, 1st year, 2nd semester, optional course) carried out by the Department of Descriptive Geometry, Technical Drawing and Engineering Graphics at the Faculty of Architecture Cracow University of Technology.

11

Poznańska szkoła budowlana na Rybakach kształci techników budownictwa od stu lat

Rajewska-Durniewicz D.

Przegląd Budowlany

|

2018

|

R. 89, nr 7-8

120--123

PL

W artykule przedstawiono opis budynku szkoły budowlanej zbudowanej dla Königliche Baugewerkschle w 1894 r., a obecnie mieszczącej Zespół Szkół Budownictwa Nr 1 w Poznaniu. Monumentalny budynek zbudowano na potrzeby kształcenia średniej kadry technicznej. Od tego czasu nieprzerwanie mieści się w nim szkoła budowlana. W budynku wprowadzono niewielkie zmiany związane z przystosowaniem go do współczesnych wymagań. Budynek, jego elementy i zastosowane detale są przykładami, które uczniowie szkoły budowlanej mają możliwość oglądać i poznawać na co dzień.

EN

Article describes building built for Königliche Baugewerkschle in 1894, hosting Zespół Szkół Budownictwa Nr 1 in Poznań today. Monumental building was built to educate middle technical staff. School of building is located there ever since. Minor changes were introduced to adapt building to present requirements. Building, its elements and details are examples students can see and get to know every day.

12

Wrocławskie realizacje Alfreda Vöcke

Litwa A. M.

Technical Issues

|

2016

|

nr 4

47--54

EN

In the beginning of the 20th century Wroclaw was one of the cities where the rapid development was apparent in many fields. A lot of well-known architects and artists that created the space of the city in a very spectacular and dynamic way lived there. Among many names there is Alfred Vöcke - a sculptor. His name is usually connected with the buildings designed by one of the most famous architect of the beginning of the 20th century - Max Berg. Alfred Vöcke usually created an architectural detail as low reliefs in the area of the main entrance. A lot of his works survived to the present day so it is possible to confront the mind of the sculptor with the reality of the condition of the buildings and the low reliefs. Thanks to the studies it is possible to draw the way of renovation of survived buildings with the original architectural detail.

13

Ceramiczne zdobnictwo architektoniczne jako wyróżnik krajobrazu – studium przypadku rodzinnych ogrodów działkowych w Chodzieży

Dymek D., Bednorz L.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2016

|

nr 32

93--108

PL

Celem artykułu jest identyfikacja zdobnictwa architektonicznego rodzinnych ogrodów działkowych w Chodzieży jako wyróżnika ich krajobrazu. Badania dowiodły obecności ceramicznych detali architektonicznych w 4 z 9 zbadanych ogrodów działkowych, których historia jest ściśle związana z chodzieskimi zakładami porcelany. Obecnie podważa się wartość artystyczną i estetyczną ceramicznych mozaik, przez co znikają one z polskiego krajobrazu kulturowego. Istnieje realne ryzyko, że w ciągu najbliższych kilkunastu lat tradycja ceramicznej mozaiki całkowicie przeminie. W obliczu takich tendencji, szczególnie istotne jest dokumentowanie przykładów stosowania ceramiki w architekturze jako świadectwa historii polskiej architektury II połowy XX w. Stanowią one wyróżnik krajobrazu wielu miast związanych z przemysłem ceramicznym budujący tożsamość ich mieszkańców.

EN

The paper aims to identify architectural ornamentation of family allotment gardens in Chodzież as their distinguishing mark of landscape. The research have proven the presence of ceramic architectural details in 4 of 9 researched allotment gardens, whose history is closely linked to the porcelain fabric in Chodzież. Unfortunately, where there are undermining artistic and aesthetic value of ceramic mosaics, what causes that they disappear from the Polish cultural landscape. There is real danger that in the next few years, tradition of ceramic mosaics entirely fade away. In the view of such trends is particularly important to document the examples of using ceramic in architecture as a testimony of Polish architecture history from the second half of the twentieth century. They are landscape differentiators of cities associated with ceramic industry, which build identity of their dwellers.

14

Zabytki techniki miasta Przemyśla z przełomu XIX/XX wieku

Gosztyła M., Motyl B.

Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture

|

2016

|

z. 63, nr 2/II

121--136

PL

W drugiej połowie XIX i na początku XX w. w rozwoju przestrzennym Przemyśla znaczącą rolę odegrały trzy główne czynniki: budowa umocnień twierdzy wokół Przemyśla i towarzysząca jej budowa całego systemu koszar i zaplecza logistycznego dla twierdzy w obrębie miasta [1, s. 10], budowa w 1859 r. linii kolejowej łączącej Przemyśl z Krakowem, Wiedniem oraz Lwowem i linii kolejowej łączącej Przemyśl przez przełęcz Łupkowską z Węgrami w 1872 r. [1, s. 16] Trzecim czynnikiem było uchwalenie 23 XII 1891 r. regulacji ulic Przemyśla, która dotyczyła niemal całego miasta [2]. Była to ogólnoeuropejska tendencja związana z okresem nazywanym również drugą rewolucją przemysłową. W Przemyślu wyznaczono nową sieć komunikacyjną drogową i kolejową, nowoczesne na ówczesne standardy place targowe, wybudowano wiadukty drogowe, infrastrukturę techniczną tj. stację i sieć wodociągową, elektrownię i sieci kanalizacyjne. Budowle inżynierskie wybudowane w tamtym okresie służyły miastu aż do końca XX wieku, a inwestycje drogowe, architektoniczne po pracach modernizacyjnych i konserwatorskich włączone do współczesnych miejskich funkcji są świadkami rozwoju przestrzennego ośrodka. Zabytkowa infrastruktura stanowi dodatkową wartość kulturową organizmu miejskiego.

EN

In the second half of the nineteenth and at the beginning of the twentieth century the spatial development of Przemyśl was significantly influenced by three main factors: the construction of fortifications around the fortress of Przemyśl and the accompanying system of barracks and logistic facilities of the fortress within the city, the construction of the railway line linking Przemyśl with Cracow, Vienna and Lviv in 1859 as well as the construction of the railway line connecting Przemyśl through the Łupkowska pass with Hungary in 1872. The third factor was the adoption of Przemyśl streets regulations (23rd December 1891) which concerned almost the entire city. It was a Europe-wide tendency connected with the period called the second Industrial Revolution. In Przemyśl a new road and train transport system was developed. Moreover, modern for the contemporary standards marketplaces were built alongside with viaducts, technical infrastructure such as the station and a water supply system, a power station and sewer systems. The engineering structures built at that time were used until the end of the twentieth century. After modernization and conservation works the architectural road investments have been included into modern urban functions and have been the witnesses of spatial development. The historical infrastructure is an added value of cultural urban organism.

15

3D computer modelling of architectural details based on the modern BIM inventory systems

Nassery F., Zieliński R.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2015

|

Y. 112, iss. 11-A

33--42

EN

The article presents the 3D computer modelling of architectural details based on the modern BIM inventory systems. It discusses the methodology of architectural inventory, which employs laser measurements in the ArchiCad programme interconnected with the FlexiJet system. The use of this method allows one to create elements of a virtual building (BIM model) with great precision, thanks to its very high measurement accuracy and appropriate software. The application of this system is exemplified by the specified elevation detail of the Royal Palace in Łobzów, currently housing the Faculty of Architecture of Cracow University of Technology.

PL

Artykuł prezentuje modelowanie komputerowe 3D detali architektonicznych w oparciu o nowoczesne systemy inwentaryzacyjne BIM. Przedstawiono metodę inwentaryzacji architektonicznej wykorzystującej pomiary laserowe w sprzężonym z programem ArchiCAD systemie FlexiJet. Zastosowanie tego sposobu inwentaryzacji umożliwia tworzenie z niezwykłą precyzją elementów wirtualnego budynku (model BIM) dzięki bardzo dużej dokładności pomiarowej i odpowiedniemu oprogramowaniu. Zaprezentowano działanie tego systemu na przykładzie wybranego detalu z elewacji dawnego Pałacu Królewskiego w Łobzowie, obecnie mieszczącego Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej.

16

Studia nad warsztatem budowlanym zamku biskupów chełmińskich w Wąbrzeźnie

Majewski M., Wasik B., Wiewióra M.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2014

|

Nr 38

54--65

PL

Zamek w Wąbrzeźnie był siedzibą biskupów chełmińskich. Jego budowę rozpoczął Herman von Prizn przed 1321 rokiem. Ucierpiał podczas wojny trzynastoletniej, został odbudowany, a następnie rozbudowywany przez biskupa Macieja Konopackiego w początku XVII wieku. Warownia została zniszczona podczas potopu szwedzkiego i w XVIII-XIX wieku popadała ruinę oraz ulegała rozbiórkom na materiał budowlany. Zamek swoim układem i wyglądem nawiązywał do konwentualnych zamków krzyżackich. Składał się z zamku wysokiego na planie kwadratu, z trzema skrzydłami i wieżą główną na osi kurtyny wschodniej. Główne pomieszczenia, w tym kaplica, mieściły się w skrzydle południowym, które jako jedyne związane było z murowanym krużgankiem. Budynki zamku wysokiego otaczał parcham z murem obronnym, a wjazd wiódł przez szyję bramną. Ode wschodu znajdowało się wydłużone, nieregularne, murowane przedzamcze, oddzielone od zamku wysokiego fosą. Badania archeologiczne prowadzone były na zamku w latach 2010-2011. Do dziś z założenia zachowały się skromne relikty murowane, zwłaszcza w partii południowo-zachodniej zamku wysokiego i resztki wieży. Mury wzniesiono z cegły na kamiennym fundamencie. Od zachodu stwierdzono, że kurtyna została częściowo posadowiona na warstwie gruzu ceglanego, w innych miejscach bezpośrednio na calcu (warstwie nienaruszonej przez człowieka). Do budowy fundamentów wykorzystywano kamień polny, po części łupany i ciosany, układany w warstwy. Pomiędzy większymi układano warstwy małych kamieni i łupków. Mur ceglany był pełny (wykonany z cegły na całej grubości). Oryginalne lica zachowały się w niewielu miejscach – odnotowano wątek wendyjski i gotycki. Zachował y się trzy otwory wejściowe do skrzydeł: wejście ze schodami ceglanymi do nieco zagłębionego w ziemi pomieszczenia południowego skrzydła zachodniego oraz dwa do piwnic skrzydła południowego. Były to szyje z ceglanymi schodami. Najbardziej wysunięta w dziedziniec była położona na osi skrzydła, fragmentarycznie zachowana szyja piwniczna. Zachowały się także przyziemne partie ścian działowych zachodniej części skrzydła południowego oraz filary piwnic, a także bruk w pomieszczeniu zachodnim. Podczas badań architektonicznych stwierdzono, że ściany skrzydła południowego i zachodniego są przewiązane, natomiast fundamenty murowanego krużganka skrzydła południowego dostawione zostały do tych ścian na styk. W 2011 roku odsłonięto natomiast wschodni mur parchamu – zachowany do prawie 4 m wysokości, wzniesiony z cegły w wątku gotyckim na kamiennym fundamencie. Podczas badań odkryto też 88 egzemplarzy ceramiki budowlanej. Prócz kształtek żebrowych, o ścieżnicowych, płytek posadzkowych, dachówek itp. do najciekawszych należą fragmenty maswerku okiennego oraz arkadkowego fryzu maswerkowego, do którego analogie można znaleźć m.in. na dawnej katedrze w Chełmży.

EN

Wąbrzeź no castle was the seat of the Bishops of Chełmno. Its construction was started by Herman von Prizn before 1321. The castle was partly damaged during the Thirteen Years War and then rebuilt. The complex was developed further by Bishop Maciej Konopacki at the beginning of the 17th century. The stronghold was destroyed during the Swedish Deluge (the 2nd Northern War). In the 18th and 19th centuries the castle ruins were gradually dismantled and the materials used for building purposes elsewhere. The castle’s spatial arrangement and appearance reminds us of traditional Teutonic castles. It consisted of the High Castle built according to a square plan, with three wings and the main tower located on the axis of the eastern curtain wall. The main rooms, including the chapel, were located in the southern wing, which was the only wing bound to a brick gallery. The buildings of the High Castle were surrounded by an outer ward with a defensive wall. The entrance was through a gateway passage. In the east an irregular, elongated outer bailey was located, which was separated from the High Castle by a moat. Archaeological investigation was conducted in the castle in the years 2010-2011. Only a very modest amount of masonry relicts have survived to our time, especially in the south-western part of the High Castle and some remains of the tower. The walls were built of brick upon a stone foundation. The investigation found that in the west part, the curtain wall was partly built on a layer of brick rubble and in other places directly on bedrock (the substrate not subject to human action). The foundations were made of field stone, partly hewn into shape and arranged in layers. Spaces between large stones were filled with split stone and small stones. The wall was constructed with full bricks (solid throughout). The original facing of walls has been preserved only in a few places, Slavic and gothic bond brickwork was uncovered. Three door openings have been preserved: an entrance with stairs leading to a room slightly submerged into the ground in the southern part of the western wing and two openings leading to cellars in the southern wing. These were enclosed passageways with brick stairs. The partially preserved entrance passageway to the cellar located on the axis of the wing protrudes furthest into the courtyard. Lower parts of partition walls in the western part of the southern wing have been preserved along with cellar pillars and a pavement in the western room. Architectural analysis confirmed that the walls of the southern and western wings are bound together, and the foundations of the brick gallery of the southern wing were built to adjoin to these walls. In 2011 the eastern wall of the outer ward was uncovered – which has been preserved up to aheight of almost 4 m. It was built of brick with gothic bond on a stone foundation. During the investigation 88 samples of ceramic building elements were found. Apart from rib and door-frame profiles, floor tiles and roof tiles, interesting fragments of window tracery and arcaded tracery frieze were found which are similar to elements found in the old Chełmża cathedral and other buildings.

17

Drawing capitals of classical orders at the early stages of architectural activity

Bilinska O.

Przestrzeń i Forma

|

2014

|

nr 22/2

5--18

EN

The research outlines the importance and value of drawing architectural details (capitals of classical orders) during the process of studying architecture. It describes the successive stages of drawing capitals, provides graphical schemes of their construction and emphasizes the key features of modeling capitals of Tuscan, Doric, Ionic, Corinthian and Composite orders.

PL

Badanie przedstawia znaczenie i wartość rysunku detali architektonicznych (głowic w klasycznych porządkach architektonicznych) w procesie studiowania architektury. Opisuje kolejne etapy rysowania głowic, przedstawia graficzne schematy ich konstrukcji i podkreśla kluczowe cechy modelowania głowic w porządkach klasycznych: doryckim, jońskim, korynckim, toskańskim i kompozytowym.

18

Architectural sketches in system of urban education

Petryshyn H., Kazantseva T.

Przestrzeń i Forma

|

2014

|

nr 21

299--312

EN

There have been formulated goals and foundations of the urban drawing workshop in the education program of student architect-urban planner, as well as the techniques and methods of implementation of quick sketches. There have been determined the structure of the workshop program, which runs parallel to the semester projects: the first year sketches include small forms and detail, the second year - historical villas districts; in the third year - urban spaces (streets, courtyards, squares) and panoramas of the city.

PL

Sformułowane cele i założenia dotyczą warsztatów z rysunku urbanistycznego w programie edukacji studenta architekta-urbanisty, a także techniki i metody realizacji szybkich szkiców. Określono strukturę programową warsztatów, która biegnie równolegle do projektów semestralnych: na pierwszym roku szkice obejmują małe formy i detal, na drugim roku - historyczną zabydowę willową; na trzecim roku – wnętrza urbanistyczne (ulice, podwórka, place) i panoramy miasta.

19

Selected problems of thermal bridges in contemporary multi-occupancy buildings

Wesołowska M., Szczepaniak P.

Czasopismo Techniczne. Budownictwo

|

2014

|

R. 111, z. 3-B

481--488

EN

In contemporary multi-occupancy buildings, each architecture studio has its own uniform and trademarked design for the external appearance of the structure. Façade features such as breaks, bays, balconies and cornices often generate energy and humidity problems. These require detailed analysis, both in terms of construction as well as physical aspects, so that elements are appropriately designed.

PL

We współczesnych budynkach wielorodzinnych stosowane detale elewacji urozmaicające monotonię bryły stają się wizytówką określonej pracowni architektonicznej. Wychodzące z płaszczyzny elewacji ryzality, wykusze, balkony i gzymsy często stwarzają problemy cieplno-wilgotnościowe. Prawidłowe zaprojektowanie tych elementów wymaga szczegółowej analizy detalu zarówno pod względem konstrukcyjnym, jak i fizykalnym.

20

European roots in South-African architecture and infrastructure of Stellenbosch

Żakowska L.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2014

|

R. 111, z. 9-A

255--273

EN

Architectural design, as well as urban and transport planning in the Southern Cape of Africa is based, unlike in other African countries, on the European history of urbanism and architecture and on the European cultural and social roots. The very special place in the Southern African history belongs to the oldest city of the Cape region, Stellenbosch. The unique character of Stellenbosch city urban plan and architecture is an effect of over three centuries of the European settlement in the fruitful valley departed from the continent with high mountains. Now the traditions and heritage of the white culture are kept and the monuments of architecture are restored in the whole Stellenbosch valley, in line with building a new democracy and with a dynamic regional development. This paper presents a wide scope of spatial development in Stellenbosch area in relation to regional history, culture, geography, environment and transportation, sociology as well as safety of infrastructure users.

PL

Uwarunkowania projektowania architektonicznego, urbanistycznego i komunikacyjnego południowego przylądka Republiki Południowej Afryki, jak w niewielu innych afrykańskich krajach, mają swe źródło w europejskiej historii urbanistyki i architektury oraz w europejskich wzorcach kulturowych i socjalnych. Szczególne miejsce w historii Republiki Południowej Afryki zajmuje najstarsze miasto tego regionu, Stellenbosch, które zawdzięcza swą odrębność ponad trzystuletniej historii osadnictwa Białych w oddzielonej wysokimi górami od reszty kontynentu żyznej dolinie. Dziś, pamiętając o przeszłości, podtrzymuje się tradycje i konserwuje zabytki architektury doliny Stellenbosch, jednocześnie tworząc nową demokrację i dynamicznie rozwijający się region. Zagadnienia kształtowania przestrzeni istotne dla regionu Stellenbosch przedstawione są w odniesieniu do historii, kultury, geografii, przyrody i transportu, socjologii i uwarunkowań bezpieczeństwa użytkowników infrastruktury.