Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

QGIS jako narzędzie dokumentacyjne i analityczne w pracy archeologicznej

Tarłowski Igor, Zwirowicz-Rutkowska Agnieszka

Roczniki Geomatyki

|

2020

|

T. 18, z. 4(91)

205--210

PL

W artykule przedstawiono wykorzystanie systemów informacji geograficznej (GIS) w obszarze dokumentacji archeologicznej. Studium przypadku odnosi się do funkcjonalności aplikacji QGIS i przygotowania planu stanowiska archeologicznego. Zaproponowano zasady pracy z danymi uzyskanymi podczas prac terenowych. Przedstawione wyniki oparte są na przykładach z polskiej archeologii przemysłowej. W opracowaniu wskazuje się na potrzebę opracowania standardów w zakresie numerycznych planów archeologicznych.

EN

The paper presents the use of the geographical information system (GIS) in the area of the archeological documentation. The case study refers to the QGIS application functionality and the process of the site plan elaboration. Some principles of working with data obtained during field work are proposed. The results presented are based on examples from the Polish industrial archaeology. The need to develop standards for digital archeological plans is pointed out.

2

Współczesne aspekty projektowania osłon w rezerwatach archeologiczno-archiektonicznych. Z zagadnień ochrony i ekspozycji dziedzictwa archeologicznego

Stala Klaudia

Wiadomości Konserwatorskie

|

2019

|

Nr 60

105--115

PL

Niniejszy artykuł dotyczy problemów konserwatorskich związanych z projektowaniem konstrukcji osłonowych nad reliktami eksponowanymi w otwartych rezerwatach archeologicznych. Poruszono tu kwestie związane z definicją osłony, terminologią oraz jej funkcją. Na podstawie badań prowadzonych przede wszystkim przez włoskich uczonych udowodniono, że nieodpowiednio zastosowane lub źle dobrane osłony przyczyniają się do procesów degradacyjnych chronionej substancji zabytkowej. Największe zagrożenie dla reliktów znajdujących się pod osłonami stanowi powstający tam specyficzny mikroklimat, który trudno jest kontrolować, ale można minimalizować jego niekorzystne skutki posiadając odpowiednią wiedzę dotyczącą uwarunkowań klimatycznych otoczenia oraz reakcji substancji zabytkowej w zaistniałych zmiennych warunkach atmosferycznych, a także uwzględniając stan zachowania reliktów. Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na ten niezwykle ważny proces analityczny i badawczy, który powinien poprzedzać prace projektowe i warunkować decyzje co do sposobu ich realizacji.

EN

This article addresses conservation issues associated with designing shelter structures over relics exhibited in open archaeological reserves. Questions concerning the definition of a shelter, terminology and the function were discussed here. On the basis of the research carried out mainly by Italian scientists it has been proved that inappropriately applied or poorly selected shelters contribute to the degradation of the preserved historic substance. The greatest danger to the relics preserved under the shelters is posed by the specific microclimate created there, which is difficult to control, but its negative influence can be minimised when one has sufficient knowledge concerning climate conditions of the surroundings and the reaction of the historic substance in the known changeable weather conditions, and considering the state of preservation of the relics. The article is to draw attention to that extremely important analytical and research process which ought to precede project work and condition decisions about the manner of realising those projects.

3

Od stanowiska archeologicznego do rezerwatu archeologicznego i parku archeologicznego, czyli muzealizacja archeologiczna

Przygodzki D.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2018

|

Nr 55

7--15

PL

Współczesna socjologia i filozofia podjęły badania fenomenu nazywanego muzealizacją przestrzeni publicznej, które to zjawisko charakteryzuje się nie tylko zwiększonym zapotrzebowaniem społecznym na instytucje muzealne, quasi-muzealne, hybrydy kulturowe czy szerokie archiwizowanie osobliwości i artefaktów z przeszłości, ale także na coraz szybszą absorbcję nowości, które ze względu na ich liczbę jeszcze szybciej tracą swój innowacyjny charakter i przynależność do współczesności. Ale muzealizacja stanowisk archeologicznych jest nie tylko rezultatem zmiany świadomości społecznej i jej postrzegania przeszłości, skłonnej w coraz szerszym zakresie także takie przestarzałe nowości kolekcjonować i chronić; istotnym źródłem muzealizacji jest także rozwój gospodarczy generujący nowe inwestycje, które „ubocznie” produkują nowe obszary badania przeszłości.

EN

Contemporary sociology and philosophy have engaged in the study of a phenomenon called the musealisation of the public space, a phenomenon which is characterised not only by an increased public need for museum or quasi-museum institutions, cultural hybrids, the broad archivisation of curiosities and artefacts of the past, but also by an increasingly rapid absorption of novelties, which, due to their number, lose their innovative character and place in contemporaneity ever quicker. However, the musealisation of the public space is not solely the result of changes in the public conscious and its perception of the past, which is inclined to collect and protect such expired novelties in a broader and broader scope; economic development that is also a signifi cant source of musealisation, generating new development projects, which, as a “side effect”, produce new sites for the studying of the past.

4

Wyniki badań mineralogicznych spalonej substancji organicznej : stanowisko archeologiczne Tell el Farkha, Delta Nilu, Egipt

Pawlikowski M.

Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relics and Environmental Engineering

|

2017

|

nr 23

1--22

PL

Substancje organiczne w stanowiskach zachowują się rzadko. Im starsze stanowiska tym mniej jest w nich substancji organicznych. Jedna z okoliczności sprzyjających jej zachowaniu jest spalenie bez dostępu powietrza, czyli zwęglenie. Badania tego typu materiału wymagają stosowania szeregu metod stosowanych m.in. w naukach mineralogicznych. Badania zwęglonych substancji ze stanowiska Tel el Fakha , które mają około 5 tyś. lat pozwoliły rozpoznać spaloną sieczkę zbożową, spalony chleb, dziegieć. spalone tkanki roślinne, spalone kości i ości ryb.

EN

Organic substances are rarely well-preserved at excavation sites. The older the site, the less of organic substances there is. One of the conditions that favor their preservation is burning without air, i.e. charring. Studies of this type of material require implementing a number of methods used, among others, in mineralogical sciences. Such methods were used in this publication. Studies of charred substances from the Tel el Fakha site, which are about 5 thousand years old, allowed us to recognize: burnt chopped cereals, burnt bread, wood tar, burnt vegetable tissues, burnt bones and fish bones.

5

Przestrzenne zróżnicowanie wskaźników litologicznych i geochemicznych w obrębie reliktów domostwa na stanowisku archeologicznym kultury Vatya z epoki brązu w Kakucs-Turján (Węgry)

Galas J., Jaeger M.

Landform Analysis

|

2016

|

Vol. 31

61--70

PL

W artykule przedstawiono wyniki badań litologicznych i geochemicznych podłoża badanego wykopaliskowo fragmentu osady z epoki brązu ludności kultury Vatya, w Kakucs-Turján, Węgry. Wyniki badań dowodzą zróżnicowania przestrzennego cech litologicznych (wskaźników uziarnienia) i geochemicznych badanego obszaru. Jest ono efektem kierunków i intensywności użytkowania badanej strefy (zajmowanej przez obiekt mieszkalny) oraz oddziaływania procesów podepozycyjnych, szczególnie spłukiwania. W badaniach geochemicznych w niektórych częściach obiektu mieszkalnego potwierdzono ich intensywne użytkowanie gospodarcze. Największe nagromadzenie fosforu odnotowano na zewnątrz chaty, w pobliżu wejścia.

EN

The article presented the results of lithologic and geochemical investigations of the subsoil of a part of the Vatya culture settlement dating back to the bronze age, subject to excavations and located in Kakucs-Turján, Hungary. The results of the conducted research study showed spatial variability of lithologic (granulometric indices) and geochemical features of the investigated area. It was the result of directions and intensity of using the analysed area (occupied by a cottage) and the influence of post-depositional processes, especially ablation. The geochemical analysis confirmed intensive farm use of some parts of the cottage. The greatest phosphorus accumulation was found outside the hut, near the entrance.

6

An examination of the level of phosphorus in the soil as an indicator of human activity in prehistory at archaeological site no. 15a in Biskupin

Matłoka A., Karliński-Kociuba J., Pilaczyński Ł., Fejfer M., Nowaczyk S., Siepak J.

Ekologia i Technika

|

2015

|

R. 23, nr 2

71--79

EN

During the archaeological excavation research at multicultural site No. 15a in Biskupin, soil samples were taken in order to determine the total amount of phosphorus in the soil. The samples were collected from two mechanical layers in the area of about 13 ares. The quantitative analysis was carried out by means of the phosphomolybdenum method based on the reaction of ortophosphate ions with ammonium heptamolybdenum tetrahydrate with λanal]= 700 nm. Based on the statistical assessment of the results, a conclusion was drawn that the results in the method used arę characterized by a high level of precision. The content of phosphorus in the examined samples of soil from the archaeological site reveals that in the first mechanical site the amount was very high Cp205±S from 126.01 ±13,59[mg P205/100g of soil] to 193.48 ±0.52 [mg P205/100g of soil]; while in the second layer the amount was at a low level with the concentration range from 6.29+0,99 [mg P205/100g of soil] to 33.79±0,00[mg P205/100g of soil]. In one place within the second cultural layer a high content level was observed 109.79+19.67[mg P205/100g of soil]. The results point to a good correlation of the level of phosphorus as an indicator in this archaeological research.

PL

Podczas prowadzenia archeologicznych badań wykopaliskowych na wielokulturowym stanowisku nr 15a w Biskupinie, pobrano próbki ziemi w celu oznaczenia poziomu fosforu w glebie. Próbki pobrano z dwóch warstw mechanicznych z obszaru o powierzchni ok. 13 arów. Do analiz ilościowych wybrano metodę fosforomolibdenową opierającą się na reakcji jonów ortofosforanowych z czterohydratem heptamolibednianu amonu przy λanal= 700 nm. Na podstawie oceny statystycznej wyników stwierdzono, że wyniki w zastosowanej metodzie charakteryzują się dużą precyzją. Zawartość fosforu w badanych próbkach gleby ze stanowiska archeologicznego wykazują, że w pierwszej warstwie mechanicznej jest bardzo wysoka CP205±S w granicach od 126,01 ±13,59[mg P205/100g gleby] do 193,48 ±0,52 [mg P205/100g gleby]; natomiast w warstwie drugiej jest na niskim poziomie w zakresie stężeń 6,29±0,99 [mg P205/100g gleby] do 33,79±0,00[mg P205/100g gleby]. W jednym miejscu w obrębie drugiej warstwy kulturowej zaobserwowano wysoką zawartość 109,79±19,67[mg P205/100g gleby].Wyniki wskazują na dobrą kore¬lację poziomu fosforu jako wskaźnika w tych badaniach archeologicznych.

7

Preliminary results of the ground penetrating radar (GPR) prospection in the area of the prehistoric flint mine Borownia, southeastern Poland

Mieszkowski R., Welc F, Budziszewski J, Migal W, Bąkowska A.

Studia Quaternaria

|

2014

|

Vol. 31, Nr 2

123--132

EN

Preliminary results of GPR field prospection carried out in the area of the prehistoric mining field Borownia (Ćmielów, Ostrowiec Świętokrzyski District) are presented. This mining field forms a belt (30–50 m wide and 700 m long), starting from the valley edge of the Kamienna River southeastwards. Southeastern and western parts of the site have preserved the original post-exploitation relief. Geology of the Borownia mining field was examined and acquired radiograms revealed three distinct zones of anomaly concentrations. The central zone (B) is clearly a fragment of the prehistoric mining field, confirmed not only by the GPR sounding but also by archaeological surveys. The other two zones have not yet been investigated in detail but their surface and archaeological examination may determine only whether their underground structures are natural or have been created by humans. Data obtained during the GPR prospection at the Borownia archaeological site confirmed usefulness of 100, 250 and 500 MHz antennas. The relatively large depth range and good resolution are due to favorable geological conditions.

8

Applicability of ground penetrating radar on desert archaeological sites: a case study from the Saqqara necropolis in Egypt

Welc F, Mieszkowski R., Kowalczyk S., Trzciński J.

Studia Quaternaria

|

2014

|

Vol. 31, Nr 2

133--141

EN

This paper presents the preliminary results of ground penetrating radar sounding applied at the desert archaeological site in Saqqara (Egypt). The survey was carried out in 2012 within a project realized by Institute of Archaeology, Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw and the Faculty of Geology, University of Warsaw. One of the key aims of the research was testing the application of ground penetrating radar to non-invasive surveys of desert archaeological sites. Radargrams obtained for area of so called the Dry Moat channel surrounding the Step Pyramid complex have shown the geological structure of its filling. It comprises among others debris-sand conglomerate of diluval origin characterized by a significant content of the clay fraction and clay minerals. Such lithological content strongly attenuate the propagation of EM waves, restricting the depth range of the GPR survey. The conducted geophysical prospection west to the Step Pyramid in Saqqara has confirmed the high applicability of the GPR method in non-invasive studies of vast architectural structures, such as the monumental ditch surrounding the Step Pyramid known as the Dry Moat. It should summarised that high horizontal resolution obtained during GPR survey is a result of local geological structure of the searched area, i.e. strong lithological contrast of the sediments filling the Dry Moat, which, depending on their mineralogical composition.

9

Sytuacja morfologiczna i geologiczna teras w Żuławce Małej koło Osieka nad Notecią

Nowaczyk B.

Landform Analysis

|

2011

|

Vol. 16

124-127

EN

In the study the morphology of Noteć-Warta Parolina (streamway) in the vicinity of Osiek upon Noteć and lithology of floodplain nearby the archaeological site in Żuławka Mała are presented. The genesis of identified forms i also show. The attempt of the age determination of the flooded dune in floodplain biogenic deposits is given

10

Stratygrafia osadów fosy i strefy krawędziowej na stanowisku archeologicznym w Bruszczewie jako rezultat jego użytkowania w pradziejach

Hildebrandt-Radke I.

Landform Analysis

|

2011

|

Vol. 16

81-86

EN

Archaeological and geomorphologic research conducted on the archaeological site in Bruszczewo, indicates most of the cultural layers and archaeological objects to be dated back to the Early Bronze Period. Such is also the dating of the oldest colluvial deposits there. Second phase of relief transformations and sedimentary deposition is connected with the Lusatian stage of the site exploitation in the Late Bronze and Early Iron Age. Layers dated back to these periods can be observed in the moat, in the edge zone of the site as well as in the peatbog zone. Most of the material related to this stage of the settlement exploitation is deposited in the unearthed Lusatian moat. Third stage - the medieval settlement of the site - is well-known mainly for its mixed colluvial sediments. They contain cultural material from different periods, and were transported and deposited in modern times. Fourth phase of the area exploitation - agrotechnical denudation - is marked with the layer of colluvia of the widest spatial range, covering the deposits of peatbog plain. These sediments are linked to regular cultivation within the archaeological site.

11

Wyniki badań geologicznych i archeologicznych na stanowisku Huta Radoryska 1 (Polska południowo-wschodnia)

Żarski M., Przeździecki M., Przasnyska J.

Przegląd Geologiczny

|

2006

|

Vol. 54, nr 3

238-244

EN

The flint material found in 2001 on the dune surface at Huta Radoryska in South-Podlasian Lowland near Żelechów is associated with human activity. The dune is located at Mała Bystrzyca depression. This depression, filled with the Wartanian silts, Eemian, Vistulian sands and Holocene peats, was formed after dead ice had thawed during deglaciation of the Wartanian ice sheet. The dune is built from eolian sands, mainly accumulated in the Late Vistulian (the Younger Dryas). The palaeosol (podsolic), formed in the Atlantic Period, occurs in the upper part of the dune. There were flints (344) pieces within humus horizon A1 of this palaeosol and above it. Flint cores and tools were recognised among flints. Most of the artefacts were connected with the Mesolithic (the Komornica and Chojnice-Pieńki Culture). Few Late Palaeolithic and Bronze Age flint artefacts were also found. Human activity have lasted for over 10 thousand years on this dune.

12

Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż tracy gazociągu Jamał-Europa Zachodnia

Mazurowski R.

Wiadomości Konserwatorskie

|

1998

|

Nr 3-4

14--15