The Earth atmosphere contains an enormous number of organic trace-compounds, which are involved in very complex chemical transformation. The gas-phase reactions of organic compounds have been studied for years, while recently growing attention bas been paid to the reactions proceeding in the aqueous phase or heterogeneously. This work reviews the aqueous-phase reactions of selected organic compounds alcohols, carboxylic acids, substituted phenols, carbon-sulphur compounds and terpenes - with atmospheric radicals (OH, NO3 and SOx) and discusses their role in atmospheric transformation and potential contribution to the formation of secondary organic aerosols (SOA). The laboratory work aimed at the determination of individual rate constants and formulation of the chemical mechanisms involved is presented, mostly for the reactions with sulphoxy radicals. Finally, possible environmental il11plications of presented reactions are brief1y addressed, with special attention pa id to the condition of the biosphere and human health.
PL
Atmosfera Ziemi zawiera ogromną liczbę śladowych składników organicznych, które podlegają bardzo złożonym przemianom chemicznym. Reakcje związków organicznych w fazie gazowej badane są od wielu lat, natomiast reakcje w fazie ciekłej stały się przedmiotem zainteresowania dopiero od niedawna. Niniejsza praca przedstawia reakcje wybranych związków organicznych - alkoholi, kwasów karboksylowych, podstawionych fenoli, organicznych związków siarki i terpenów - z rodnikami występującymi w atmosferze (OH, NO3 i SO,-) oraz omawia ich znaczenie w procesach atmosferycznych i potencjalny udział w tworzeniu wtórnych aerozoli atmosferycznych. Pokazuje także prace laboratoryjne mające na celu wyznaczenie stałych szybkości oraz wyjaśnienie mechanizmu chemicznego poszczególnych reakcji, zwłaszcza reakcji z udziałem rodników siarkotlenowych. Na zakończenie praca omawia pokrótce możliwy wpływ przedstawionych reakcji na środowisko, ze szczególnym uwzględnieniem stanu biosfery i zdrowia człowieka.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.