Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 12

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  aquatic ecosystem
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
This mini-review delved into the intricate interplay between agricultural practices and aquatic environments, highlighting the global imperative to enhance water quality. Drawing insights from diverse sources, it underscored the complex web linking water management and agriculture with the health of aquatic ecosystems. The expansion and intensification of agriculture have led to widespread fertilizer and pesticide use, impacting the water quality of groundwater, rivers, lakes, and marine habitats. Large-scale irrigation systems, while vital for food security, have inadvertently contributed to land and water salinity issues. As agricultural activities intensify, they often alter aquatic ecosystems, affecting aquatic fauna and overall ecosystem functioning. The sustainable use of chemicals and organic farming practices is paramount to mitigating environmental and ecological impacts. In the context of global changes, the adoption of ecologically based agricultural management strategies holds promise for enhancing sustainability and reducing the off-site consequences. The mini-review emphasized that integrated water resource management, advanced agricultural practices, and rigorous regulation are essential for tackling the critical water quality and quantity challenges linked to agriculture.
PL
Polska należy do grupy krajów o najwyższym poziomie konsumpcji leków w Europie. Istnieją zatem poważne obawy przekroczenia bezpiecznych stężeń środowiskowych, przez co mogą one zaburzać prawidłowe funkcjonowanie ekosystemów wodnych. Korzystanie z wody zawierającej pozostałości leków, zwłaszcza w długiej perspektywie, może zaburzać równowagę w organizmie i przyczyniać się m.in. do zjawiska lekooporności u ludzi. Pomimo tego nasza wiedza na temat stopnia zanieczyszczenia środowiska wodnego naszego kraju pozostałościami leków jest bardzo ograniczona. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie dostępnych informacji na ten temat.
EN
The level of pharmaceuticals consumption in Poland is one of the highest in Europe. Therefore, there is a high risk of exceeding safe environmental concentrations, which may influence the proper functioning of aquatic ecosystems. Moreover, the consumption of water containing drug residues, especially long term, may disturb the balance of bodily functions and lead of drug resistance. Despite this our knowledge about the concentrations of these drugs in the aquatic ecosystem of our country is very limited. The main aim of this article is to present the literature data on this topic.
PL
Człowiek, poprzez swoją codzienną działalność, generuje do środowiska wiele substancji należących do grupy nowo pojawiających się zanieczyszczeń. Ich liczba i zawartość w danym elemencie środowiska zależy od wielu czynników. Jednym z nich jest dostępność na rynku towarów, które je zawierają, oraz częstotliwość i wykorzystywania. A w przypadku produktów spożywczych – częstotliwość ich spożywania. Oprócz tego związki z grupy nowo pojawiających się zanieczyszczeń są często niepodatne na procesy oczyszczania ścieków oraz charakteryzują się trwałością w środowisku wodnym. Z tego względu należałoby się zastanowić, czy zasługują one na miano idealnego wskaźnika zanieczyszczeń.
PL
Postępujący wzrost antropopresji przyczynia się do powstawania strumieni nowych substancji wprowadzanych do ekosystemu. Ich właściwości oraz wpływ na otoczenie bardzo często są nieznane. Z tego powodu zawartość tych związków powinna podlegać monitorowaniu. Jednakże opracowanie skutecznej metodyki umożliwiającej oznaczenie niewielkich ilości tych indywiduów chemicznych w skomplikowanych matrycach jest nie lada wyzwaniem dla chemika analityka.
EN
The natural environment as a living organism changes continuously. Sometimes changes are gradual, other times they are relatively fast. Now the earth is experiencing a significant change that will affect hundred millions of people, especially in the area of surface water and groundwater deficit. The mentioned situation is beginning to manifest itself in the countries of the European Union as well. It will affect not only populations but also subjects of public and private infrastructures in various regions. Areas with high water consumption due to company manufacturing activities that are simultaneously situated in the climate zone of areas threatened by hydrological drought will be affected most severely. With reference to the magnitude of the mentioned problem and its potential negative influence on the production basis as well as the environment of affected regions, the submitted article deals with methods and measures for coping with and eliminating newly emerging threats.
PL
Środowisko naturalne jako żywy organizm zmienia się w sposób ciągły. Czasami zmiany są stopniowe, czasami są stosunkowo szybkie. Teraz Ziemia doświadcza znacznej zmiany klimatu, która dotyczy setek milionów ludzi, szczególnie w obszarze deficytu wód powierzchniowych podziemnych. Wspomniana sytuacja zaczyna się również ujawniać w krajach Unii Europejskiej. Wpłynie to nie tylko na populację, ale także na infrastrukturę publiczną i prywatną w różnych regionach. Obszary o dużym zużyciu wody w związku z działalnością produkcyjną, które znajdują się w strefie klimatycznej obszarów zagrożonych suszą hydrologiczną, będą odczuwały największe zagrożenie. W odniesieniu do wielkości omawianego problemu oraz jego potencjalnego negatywnego wpływu na produkcję, a także na środowisko, przedstawiony artykuł dotyczy metod i środków zapobiegania i postępowania z nowymi zagrożeniami.
PL
Analizie poddana została Jednolita Część Wód Powierzchniowych (JCWP) Kłodnica do Promnej (bez) będąca przykładem cieku przepływającego przez gęsto zaludniony i silnie zurbanizowany obszar Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Celem przeprowadzonego badania była ocena ryzyka stwarzanego dla ekosystemu wodnego przez wybrane substancje priorytetowe (Ni, Pb, Cd, Hg) oraz specyficzne zanieczyszczenia niesyntetyczne (Cu, Zn), uwalniane do wód powierzchniowych rzeki Kłodnicy. Analiza oceny ryzyka została przeprowadzona poprzez porównanie stężenia metali w środowisku wodnym do środowiskowych norm jakości, a także poprzez zastosowanie narzędzia M-BAT oraz Pb Screening Tool stanowiących uproszczone modele BLM (Biotic Ligand Model). Narzędzia te pozwoliły na ocenę potencjalnego zagrożenia stwarzanego przez metale takie jak Cu, Ni, Zn oraz Pb dla ekosystemu wodnego, przy uwzględnieniu parametrów fizyko-chemicznych wody, które warunkują biodostępność metali w środowisku wodnym (rozpuszczony węgiel organiczny, Ca, pH). Wyniki badania z wykorzystaniem tych narzędzi wykazały, że ryzyko powodowane toksycznością Cu, Ni oraz Pb nie wystąpiło w żadnej z analizowanych próbek. Natomiast wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia ryzyka spowodowanego obecnością Zn w wodach powierzchniowych zostało zidentyfikowane we wszystkich analizowanych punktach badawczych. Wyniki przeprowadzonej analizy potwierdziły, że uwarunkowania lokalne w zakresie parametrów fizyko-chemicznych wód mają istotny wpływ na ocenę ryzyka ze strony stężeń substancji zanieczyszczających ekosystemy rzeczne. Narzędzia w postaci uproszczonych modeli BLM mogą stanowić zatem istotny element wspierający proces monitorowania zurbanizowanej zlewni miejskiej w kontekście zapisów Ramowej Dyrektywy Wodnej.
EN
The waterbody Kłodnica to Promna as was analysed an example of watercourse located in the densely populated and highly urbanized area of the Upper Silesian Industrial Region. The aim of the study was to assess the risk posed to the aquatic ecosystem by priority substances (Ni, Pb, Cd, Hg) and specific non-synthetic pollutants (Cu, Zn), which are released to Kłodnica river. The analysis of the risk assessment was carried out by comparing the concentration of metals in the aquatic environment to the environmental quality standards and by using M-BAT and Pb Screening Tool which are user-friendly simplified BLM models (Biotic Ligand Model). These tools allowed to assess the potential risks posed by metals such as Cu, Ni, Zn, and Pb for the aquatic environment, taking into account the physicochemical parameters of water that affect the bioavailability of metals in the aquatic environment (DOC, Ca, pH). The results obtained by means of these tools showed that the risk caused by the toxicity of Cu, Ni and Pb has not occurred in any of the analyzed samples. On the other hand, high probability of risk due to the presence of Zn in surface water has been identified in all sampling points. The results of the analysis confirmed that the local conditions in terms of physicochemical water parameters have a significant impact on the risk assessment. The results of this study confirmed that the tools which are simplified version of complex BLM are an important element supporting the monitoring process in urbanized river catchment in the context of the Water Framework Directive requirements.
PL
Źródłem skażenia środowiska wodnego przez ksenobiotyki oraz drobnoustroje chorobotwórcze są odpady pochodzące z gospodarstw domowych, rolnictwa, przemysłu i turystyki. Znajomość źródeł emisji zanieczyszczeń jest niezbędna do podjęcia skutecznych przedsięwzięć zapobiegających degradacji ekosystemów wodnych. Do oceny stopnia skażenia środowiska zaczęto wykorzystywać tak zwane markery, nazywane inaczej wskaźnikami lub znacznikami. Ale czy istnieje uniwersalny wskaźnik umożliwiający rzetelne oszacowanie zagrożenia?
PL
Przedstawiono autorską koncepcję sposobu oceny pojemności asymilacyjnej ekosystemów wodnych, będących odbiornikami zanieczyszczeń antropogenicznych ze źródeł punktowych i rozproszonych. Może ona stanowić podstawę do ustalania maksymalnej wartości ładunku zanieczyszczeń, dopuszczalnej z uwagi na bezpieczeństwo ekologiczne wód. Obecne metody ustalania warunków wprowadzania zanieczyszczeń do wód powierzchniowych opierają się na granicznych wartościach zanieczyszczeń w ściekach, ustalanych z uwzględnieniem możliwości technologicznych. Takie podejście nie zapewnia bezpieczeństwa ekologicznego wód powierzchniowych, ponieważ nie uwzględnia mechanizmów ekologicznych funkcjonowania oddzielnych ekosystemów wodnych. Mając to na uwadze sformułowano definicję pojemności asymilacyjnej wód powierzchniowych, rozumianej jako ilość zanieczyszczeń, która może ulec akumulacji, transformacjom biochemicznym, a także zostać odprowadzona poza ekosystem bez zaburzenia jego funkcjonowania. Przedstawiono przykłady obliczeń pojemności asymilacyjnej wybranych akwenów Morza Bałtyckiego z uwagi na różne zanieczyszczenia antropogeniczne (metale śladowe, benzopiren, polichlorowane bifenyle oraz substancje biogenne). Analiza wyników obliczeń pozwoliła stwierdzić, że pojemność asymilacyjna różnych basenów Morza Bałtyckiego zależy od ich właściwości hydromorfologicznych i hydrobiologicznych i jest już wyczerpana z uwagi na ładunki związków miedzi i ołowiu oraz polichlorowanych bifenyli. Pozostaje natomiast jeszcze znacząca rezerwa ekologiczna w jego poszczególnych akwenach z uwagi na ładunki związków cynku, kadmu i rtęci oraz mineralnych substancji biogennych.
EN
The proprietary concept is presented of assimilative capacity assessment of aquatic ecosystems, which are pollution recipients from both point and diffuse sources. The assimilative capacity may serve as a basis for determining the maximum ecologically permissible pollutant loads. Existing methods of setting the conditions of pollutant discharge into surface water recipients are predominantly based on pollutant limit values in wastewater. These are established on the basis of technological capabilities. Such an approach, however, does not ensure the ecological safety of surface waters as it does not take into account the ecological functioning mechanisms of separate aquatic ecosystems. Considering the above, the assimilative capacity of surface waters was defined as the amount of pollution that might be accumulated, transformed in biochemical processes and discharged to the outside of the ecosystem without disturbing its ecological equilibrium. Examples of assimilative capacity calculations for selected marine areas of the Baltic Sea were presented in terms of various anthropogenic pollutants, e.g. trace metals, benzopyrene, polychlorinated biphenyls and nutrients. Analysis of calculation results revealed that assimilative capacity of the Baltic Sea in its various areas depended on local hydromorphological and hydrobiological properties and was getting exhausted due to the loads of copper and lead compounds as well as polychlorinated biphenyls. In contrast, there are still significant ecological reserves present in the individual areas of the Sea with respect to the loads of zinc, cadmium, mercury and mineral nutrients.
9
EN
To protect water against the effects of natural and anthropogenic influences events is a complicated and economically challenging task. Its protection in the industrial landscape makes the issue more urgent and complex several times. Without the aquatic ecosystems protection and, more broadly, the entire environment cannot be permanently ensured by acceptable living conditions for humans, fauna and flora of any country. If there was an extremely negative factor by human activity during the 20th century in Europe, as shown in international studies, it will be endanger the environment especially climate change in this century. Water shortages in some regions almost certainly affect not only the type of flora present, but it must be a stimulus change concerning people’s access to water, its general use and industrial surface use or underground waters using. The protection of aquatic ecosystems in the Czech Republic and neighboring states, which follow the Czech basin, these systems can protect a variety of active and passive combinations. The passive protection works in most cases for the long term. If it is appropriate and implemented on the hydrological knowledge, it minimizes the formation of difficult-to-resolve incidents of anthropogenic origin, which occurs mainly in the industrial landscape and industrial areas. The acquisition is indeed economically challenging not only for producers in terms of water management of hazardous and extremely hazardous substances but also for national authorities responsible for the continuous improvement of water quality. In this case, however, it must be the safety and water outweigh protection, the short-term economic cost of production of harmful substances acting on the environment. An active aquatic ecosystems protection has also an irreplaceable importance in many cases, especially addressing the potential risks of accidents and water contamination. In which cases and which of two basic ways to use must result from a risk analysis for each source of danger. When selecting various ways for water protection it must be also always taken into account the evolution of scientific knowledge in the field and the technical possibilities of individual countries. The following article suggests the basic scope of means and ways you can protect aquatic ecosystems in industrial agglomeration in the Czech Republic and what developments can be expected in the area during the 21st century.
PL
Ochrona wody przed wpływem naturalnych i antropogenicznych czynników jest zadaniem skompilowanym i trudnym pod względem ekonomicznym. Jej ochrona w otoczeniu przemysłowym sprawia, że kwestia ta jest jeszcze bardziej pilna i wielokrotnie bardziej skomplikowana. Bez ochrony ekosystemów wodnych, i szerzej, całego środowiska, nie jest możliwe trwałe zapewnienie akceptowalnych warunków życia dla ludzi, flory i fauny w jakimkolwiek państwie. Jeśli, jak wskazują międzynarodowe badania, ludzka aktywność była ekstremalnie negatywnym czynnikiem w XX wieku w Europie, to w tym wieku będzie nadal stanowić zagrożenie dla środowiska, szczególnie wpływając na zmiany klimatyczne. Niedobór wody, w niektórych regionach prawie na pewno wpływa nie tylko na typ występującej w nich roślinności, ale z pewnością stanowi bodziec do zmian odnośnie dostępu ludności do wody, jej powszechnego stosowania i wykorzystania powierzchni przemysłowej lub korzystania z wód podziemnych. Ekosystemy wodne w Republice Czeskiej i państwach sąsiadujących, które należą do czeskiego dorzecza, mogą być chronione za pomocą kombinacji różnych mechanizmów aktywnych i biernych. Bierna ochrona działa w większości przypadków w perspektywie długoterminowej. Jeśli jest ona odpowiednia i zaimplementowana w wiedzy hydrologicznej, minimalizuje tworzenie się trudnych do rozwiązania incydentów pochodzenia antropogenicznego, które występują głównie w środowisku przemysłowym i na terenach przemysłowych. Zastosowanie wiedzy jest wyzwaniem ekonomicznym nie tylko dla producentów, pod względem zarządzania ciekłymi odpadami niebezpiecznymi i bardzo groźnymi, ale także dla władz państwowych odpowiedzialnych za ciągłe polepszanie jakości wody. Jednakże, w tym przypadku, najważniejsze musi być bezpieczeństwo i ochrona wody, zaś krótkoterminowo koszt ekonomiczny produkcji szkodliwych substancji oddziałujących na środowisko. Również aktywna ochrona ekosystemów wodnych ma w wielu przypadkach niezastąpioną wagę, szczególnie w przypadki potencjalnego ryzyka przypadkami skażenia wody. W tych przypadkach należy zastosować analizę ryzyka dla każdego źródła zagrożenia. Podczas wybierania różnych metod ochrony wody, musi być wzięty pod uwagę rozwój wiedzy naukowej w tej dziedzinie oraz możliwości techniczne poszczególnych państw. Przedstawiony artykuł sugeruje podstawowy zakres środków i sposobów, jakie mogą zostać użyte do ochrony ekosystemów wodnych w aglomeracjach przemysłowych Republiki Czech, i opisuje jakich zmian można spodziewać się w tym obszarze w ciągu XXI wieku.
10
Content available remote Anaerobic conversions of ammonium nitrogen in aquatic ecosystems
EN
Conversions of nitrogen through Anammox processes in aquatic ecosystems can occur in deeper levels of water and in bottom sediments, participating significantly in the full cycle of nitrogen circulation. This paper shows the present condition of knowledge in this field, based on the analysis of the available literature.
PL
Przemiany azotu w procesie Anammox w ekosystemach wodnych mogą przebiegać w głębszych warstwach wód oraz w osadach dennych, mając istotny udział w pełnym cyklu krążenia azotu. Przedstawiono obecny stan wiedzy na ten temat, dokonując analizy dostępnej literatury.
PL
Celem prezentowanych badań jest określenie zmienności morfologicznej oospor Chara fragilis w odniesieniu do różnych typów środowisk wodnych. Do badań biometrycznych pobrano oospory z jezior, torfianek, stawów i rowów zlokalizowanych w Wielkopolsce.
EN
The aim of the present study is to investigate variation in morphology of oospores of Chara fragilis Desv. in relation to different types of aquatic ecosystems. Oospores were collected from lakes, peat-hags, ponds and ditches in the Wielkopolska region (materials from Professor Izabela Dąmbska Collection of Charophytes of Poland, Department of Hydrobiology, Adam Mickiewicz University, Poznań, Poland). The analysis of morphometrical criteria covered following features: oospore length, maximum width, length: width ratio, number and width of ridges. Results demonstrated a statistically sound variation among examined aquatic ecosystems. Clearly visible differences were found among lakes, peat-hags and ponds. The last group particularly differed from the rest. Ditches represented intermediate values of the features studied.
12
Content available remote Turystyczne i rekreacyjne użytkowanie ekosystemów przyrodniczo cennych
PL
Cechą turystyki jest ciągłe zajmowanie nowych, atrakcyjnych obszarów na potrzeby turystyki i rekreacji. Współczesne trendy mówiące o odchodzeniu od turystyki biernej na rzecz turystyki aktywnej powodują, że nowych obszarów recepcji turystycznej coraz częściej poszukuje się na terenach przyrodniczo cennych. W artykule zwrócono uwagę na konieczność ostrożnego i odpowiedzialnego użytkowania turystycznego ekosystemów przyrodniczo cennych. Autorzy opierają się na przeprowadzonych badaniach terenowych w ekosystemach wodnych i leśnych Puszczy Augustowskiej. W artykule mamy charakterystykę warunków rozwoju turystyki w tych ekosystemach, omówienie negatywnych zachowań prowadzących do degradacji środowiska leśnego i wodnego wraz z określeniem sposobów minimalizacji tego wpływu oraz ocenę możliwości użytkowania turystycznego ekosystemów przyrodniczo cennych na przykładzie Puszczy Augustowskiej.
EN
The study indicates that the ecosystems are not sensibly used in consequence they are endangered with degradation. In accordance with the principles of ecodevelopment the development of tourism is naturally valuable ecosystems should be based on the following premises: - practised forms of tourism should be environmentally friendly, - utilizing ecosystems (aquatic, orest, meadow etc.) it is essential that you do natural valorization and carry out a study of its influence on the environment, - tourism cultivation should not distort the beauty of the landscape
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.