Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

High-Resolution Seagrass Species Mapping and Propeller Scars Detection in Tanjung Benoa, Bali through UAV Imagery

Karang I. Wayan Gede Astawa, Pravitha Ni Luh Putu Ratih, Nuarsa I. Wayan, Basheer Ahammed K. K., Wicaksono Pramaditya

Journal of Ecological Engineering

|

2024

|

Vol. 25, nr 1

161--174

EN

As a part of the marine ecosystem, seagrass plays a significant role in the coastal environment. However, due to increased threats from natural causes and anthropogenic pressures, seagrass decline will likely begin in many areas of the world. Therefore, several studies have been carried out to observe seagrass distribution to help resolve the issue. Remote sensing is often used due to its ability to achieve high accuracy when distinguishing seagrass distribution. Still, this method lacks in species classification because not all satellites and similar aerial vehicles have fine spatial resolution to distinguish distinct species of seagrass. In this study, we aim to address the issue by utilizing unmanned aerial vehicles (UAV), which are known for providing finer resolution and better imagery. Samuh Beach at Tanjung Benoa, Bali, Indonesia, was chosen as the study site location because it experiences high levels of marine tourism and anthropogenic activities. From the UAV flight mission, the images obtained were processed. The result’s accuracy was also tested with an error matrix. The species found in this study are Enhalus acoroides, Halodule pinifolia, Thalassia hemprichii, Cymodocea rotundata, and Syringodium isoetifolium, with 65% overall accuracy of the species classification map. This result indicates that UAVs can be a strong option for similar studies in the future. In addition to that, this study was able to observe the scars on the seagrass beds left by boat propeller activities from marine tourism. However, further research is needed to gain a better understanding of these objects.

2

Forest loss and land cover land use change. Dynamics in the peri-urban rural districts of Greater Kumasi - Ghana

Koranteng Addo, Adu-Poku Isaac, Fosu Frimpong Bernard, Nti Asamoah Jack, Zawiła-Niedźwiecki Tomasz

Teledetekcja Środowiska

|

2023

|

T. 63

5--17

EN

The study evaluated the space-time fluctuations of the land cover land use changes (LULCC) in the peri-urban rural districts of Greater Kumasi in Ghana from 1990 to 2020. Several satellite images derived from medium to high-level spatial resolution (Landsat, Disaster Monitoring Constellation (DMC) and Sentinel) in decadal intervals of 1990-2000; 2000-2010 and 2010-2020 were analyzed. The multi-temporal satellite images were preprocessed (georeferenced, radiometrically, and geometrically corrected). The Land use land cover (LULC) maps were derived using the Maximum Likelihood Classifier (MLC) technique and the maps were validated. Comparisons were undertaken in post-classification for the LULCC detection analysis. Closed Forest, Open Forest, Agriculture, Built-up and Water were the five LULC categories defined. Accuracy assessments of the LULC maps were very satisfactory. The results displayed a disturbing forest loss trend. There was forest degradation in protected forests and deforestation in forests outside designated areas from 1990 to 2020. The land use class of Agriculture reduced over the period 1990-2020. For agrarian communities in the study area, this is cause for concern however, it still represented a sizeable land use. Built up category was the largest gainer from 2.27% in 1990 to 18.60% in 2020. Overall, from 1990 to 2020, 62933.20 ha (33.37%) of the study area had undergone an extensive LULCC. Temporal investigation shows that these variations occurred mainly between 1990 and 2000. There was a strong reafforestation in 2000-2010 and forest loss in 2010-2020. Closed forests were preserved, and Open forests were lost in the 30 years of study. This study adds to the endeavors of salvaging what is left of the natural environment and an effort to ascertain the proximate causes of LULCC in the area of study.

PL

W niniejszym artykule zbadano fluktuacje przestrzenno-czasowe zmian pokrycia terenu i użytkowania gruntów (LULCC) w wiejskich okolicach okręgu miejskiego Wielkie Kumasi w Ghanie w latach 1990-2020. Analizie poddano kilka obrazów satelitarnych o średniej i dużej rozdzielczości przestrzennej (Landsat, Disaster Monitoring Constellation - DMC i Sentinel) w interwałach dekadalnych 1990-2000, 2000-2010 i 2010-2020. Wieloczasowe obrazy satelitarne zostały poddane wstępnemu przetwarzaniu (korekcja radiometryczna i geometryczna). Mapy użytkowania terenu (LULC) zostały wygenerowane przy użyciu klasyfikatora największego prawdopodobieństwa (MLC), a następnie poddane ocenie dokładności. Porównania zostały wykonane poprzez analizę wykrywania zmian LULCC po przeprowadzonej klasyfikacji. Zdefiniowano pięć kategorii LULC: Lasy o zwartej strukturze, Lasy o luźnej strukturze, Tereny rolne, Tereny zabudowane i Woda. Ocena dokładności map LULC była bardzo zadowalająca. Wyniki pokazały niepokojącą tendencję ubytku powierzchni leśnych. Zaobserwowano w badanym okresie od 1990 do 2020 r. degradację lasów chronionych oraz wylesianie w lasach poza wyznaczonymi obszarami. Klasa użytkowania Terenów rolnych również zmniejszyła się w okresie 1990-2020. Dla społeczności rolniczych w obszarze badawczym jest to powód do zmartwienia, choć nadal tereny te zajmują istotną część analizowanego obszaru. Z kolei kategoria Terenów zabudowanych odnotowała największy wzrost z 2,27% w 1990 roku do 18,60% w 2020 roku, a obszar badawczy o powierzchni 62933,20 ha (33,37%) przeszedł znaczną zmianę LULCC. Badania wieloczasowe pokazują, że te zmiany wystąpiły głównie między rokiem 1990 a 2000. W latach 2000-2010 obserwowano silne nasadzenia leśne, natomiast w latach 2010-2020 nastąpiła utrata lasów. Lasy o zwartej strukturze zostały zachowane, a Lasy o luźnej strukturze doznały znaczącego zmniejszenia pola powierzchni w analizowanym okresie. Niniejsze badanie przyczynia się do wysiłków mających na celu ocalenie tego, co pozostało z naturalnego środowiska oraz określenie bezpośrednich przyczyn LULCC w obszarze badawczym.

3

Natural and anthropogenic changes in the environment during the Holocene at the Kraków region (Southern Poland) from study of mollusc assemblages

Alexandrowicz Witold Paweł

Geological Quarterly

|

2021

|

Vol. 65, No. 1

art. no. 9

EN

Malacological analysis was used to reconstruct Holocene environmental changes from profiles of calcareous tufa and fluvial deposits exposed in the Kobylanka stream valley, several kilometres west of Kraków in southern Poland. The abundant and diversified mollusc fauna was characterized by clear variability within the vertical succession where five types of molluscan assemblages were distinguished. The pattern of sedimentary and molluscan facies allowed characterization of two main intervals of environmental change during Holocene. In the lower interval, until the end of the Middle Holocene, human activity was not detected and environmental processes were controlled by natural factors. In the upper interval, corresponding to the Late Holocene, human impact can be seen, in the form of rapid deforestation and agricultural development. Anthropogenic impact has been particularly evident during the last millennium. The mollusc assemblages studied allowed accurate reconstruction of natural and anthropogenic factors affecting the natural environment.

4

Invasive Species and Maintaining Biodiversity in the Natural Areas – Rural and Urban – Subject to Strong Anthropogenic Pressure

Fortuna-Antoszkiewicz B., Łukaszkiewicz J., Rosłon-Szeryńska E., Wysocki C., Wiśniewski P.

Journal of Ecological Engineering

|

2018

|

Vol. 19, nr 6

14--23

EN

Expansion of invasive species can be clearly seen all over Poland. Foreign tree and herbaceous plant species are effectively taking over more and more habitats competing with native vegetation. This phenomenon is strongly pronounced in the areas subject to strong anthropogenic pressure. The presence of invasive plants replacing the native vegetation is a threat for biodiversity and ecological balance. The research carried out by the authors between 2011 and 2017 on selected sites (comparatively: urban and open spaces, including a 600 ha park and a 10 km long forest strip along a river) confirms the pressure exerted by invasive species irrespective of the natural conditions of a particular site or its type – in each case it is most prominent in areas where vegetation is not properly maintained or where it is not maintained at all. The research was based on the dendrological inventories and phytosociological assessments. The inventories were used for a detailed assessment of both the condition and structure of treestands, including accounting for invasive species. Phytosociological assessment can, among others, form a basis for forecasting ecological stability of individual plant communities. Uncontrolled expansion of invasive species, especially in the areas of strong anthropogenic pressure, may cause unfavourable natural succession and in consequence – destabilisation of ecological system in a given area.

5

Monitoring obszarów chronionych Dolnej Wisły

Szatten D. A., Czerebiej Z.

Inżynieria Ekologiczna

|

2018

|

Vol. 19, nr 1

19--24

PL

Celem badań było określenie ilościowej i jakościowej oceny stanu wód na obszarach chronionych dolnego odcinka Wisły. Badania obejmowały analizę sieci monitoringu wód powierzchniowych płynących w zlewni Dolnej Wisły w cyklu wodnym 2010-2015. Podmiot badań stanowiła Dolna Wisła na odcinku od Zbiornika Włocławskiego (km 675) do ujścia rzeki do Zatoki Gdańskiej (km 941). Do najważniejszych rezultatów przeprowadzonych badań zaliczyć można: analizę kompletności sieci monitoringu wód Dolnej Wisły w świetle obowiązujących aktów prawa krajowego i europejskiego oraz dokonanie kwantyfikacji osiągniętych ocen stanu / potencjału ekologicznego oraz stanu chemicznego. Wyniki mają służyć racjonalnemu gospodarowaniu wodami w dorzeczu, rozpoznaniu presji ze strony gospodarki komunalnej, przemysłu, rolnictwa oraz presji hydromorfologicznej. Zakres (ilościowy i jakościowy) sieci monitoringowej wód powierzchniowych Dolnej Wisły jest wystarczający do określenia ich stanu, zgodnie z aktualnymi wymaganiami prawa.

EN

The main aim of the research was to determine the quantitative and qualitative assessment of the condition of surface waters in the protected areas of the Lower Vistula River. The research included the analysis of the surface water monitoring network in the Lower Vistula catchment area in the water management cycle 2010-2015. The research subject was Lower Vistula on the section from the Wloclawek Reservoir (km 675) to the estuary of the river to the Gdańsk Bay (km 941). The most important results of the conducted research include: the analysis of the completeness of the Lower Vistula water monitoring network in the light of the existing Polish and European laws and the quantification of achieved assessments of ecological status / potential and chemical status. The results can be used for the rational management of basin’s water, recognizing the pressure from the municipal utilities, industry, agriculture and the hydromorphological pressure. The range (quantitative and qualitative) of the surface water monitoring network of the Lower Vistula is sufficient to determine their state, in accordance with the current requirements of the law.

6

Natural Regeneration Potential of the Black Saxaul Shrubforests in Semi-Deserts of Central Asia - the Ili River Delta Area, SE Kazakhstan

Zhaglovskaya A. A., Chlachula J., Thevs N., Myrzagaliyeva A. B., Aidossova S. S.

Polish Journal of Ecology

|

2017

|

Vol. 65, nr 3

352--368

EN

Two saxaul species - black saxaul (Haloxylon aphyllum Minkw.) and white saxaul (Haloxylon persicum Bunge) - constitute the principal arboreal cover of the cold continental deserts of Central Asia. While the latter is a rain-fed shrub distributed on sand dunes, the former is a ground-water phreatophyte mainly found on alluvial terraces. Saxaul has played an important role as a fodder plant also used as firewood by local herders. Due to over-grazing and over-exploitation for fuel during the past fifty years, the oncedominant saxaul vegetation has considerably degraded. Important growth characteristics at the present plantations (such as height, and basal trunk and crown diameters) show a direct quantitative relationship between the plants' age up to the 25-year lifetime and the total tree biomass reduced by natural degradation. Annual productivity largely depends on the overall vegetation density that reflects specific environmental conditions at particular locations. The recommended harvest rate, balancing the calculated natural regeneration capacity, should not exceed 0.82 t/ha at the density of up to 900 shrubs/ha, 1.78 t/ha at the density of 900-1500 shrubs/ha and 2.63 t/ha at the density of 1500-2000 shrubs/ha. The results from the field monitoring sites provide new insights on the natural reproductive potential of black saxaul shrub-forests in undisturbed versus anthropogenically affected and exploited semidesert and parkland settings of Central Asia.

7

Identyfikacja i ocena oddziaływań antropogenicznych o charakterze obszarowym na zasoby wodne zlewni jeziora Miedwie

Durkowski T., Jarnuszewski G., Wiśniewska J.

Inżynieria Ekologiczna

|

2015

|

Nr 45

140--149

PL

Jedną z metod służącą ocenie oddziaływań antropogenicznych na jednolite części wód jest Driver-Pressure-State-Impact-Response. W pracy przedstawiono ocenę presji wywieranej na wody zlewni jeziora Miedwie w oparciu o 24 wskaźniki podzielone wg kryteriów na gospodarkę komunalną oraz rolnictwo i leśnictwo. Spośród czternastu gmin położonych w obrębie analizowanego obszaru wybrano siedem, których udział w powierzchni zlewni był największy. Wartości poszczególnych wskaźników opracowano w oparciu o dane pozyskane z Głównego Urzędu Statystycznego (Bank Danych Regionalnych i Bank Danych Lokalnych). Analizie poddano wskaźniki charakteryzujące gospodarkę komunalną w latach 2003 i 2013 oraz rolnictwo i leśnictwo w latach 2002 i 2003 oraz 2010 i 2013. Celem pracy była identyfikacja i ocena wpływu oraz zmian w zakresie oddziaływań antropogenicznych o charakterze obszarowym na zasoby wodne w zlewni jeziora Miedwie. W analizowanym okresie zmniejszyła się presja wywołana gospodarką wodno-ściekową głównie w wyniku rozbudowania sieci kanalizacyjnej na obszarach wiejskich. Natomiast rolnictwo nadal wywiera silny niekorzystny wpływ, wysoki udział gruntów użytkowanych rolniczo w powierzchni gmin oraz utrzymujące się na bardzo wysokim lub odstającym poziomie nawożenie mineralne wywierają silną presję na wody zlewni. Objęcie analizowanego obszaru działaniami związanymi z ograniczeniem odpływu azotanów ze źródeł rolniczych nie przyniosło efektów, wybrane dopływy jeziora Miedwie oraz wody gruntowe objęte monitoringiem nadal wykazują zanieczyszczenie.

EN

In farm areas, evacuations of animal excrements (manure, liquid manure, slurry) and domestic sewage are most dangerous for pure groundwater. For betterment sanitary condition villages and pure waters in their area will be necessity of right infrastructure and good condition (canalization, water treatments and proper animal excrements management). Researches conducted in 2001–2011 years in six farms located in the area of a few villages in the basin of Miedwie lake. Researches points were put (piezometer and wells) in the area of these farms. High concentration of NH4+, NO3- and PO43- were found in ground water which is exposed to contact inflow of pollutant from farms areas, and sources which are occurred in outlying from a source of pollutants. Also water from a farm wells, which are periodically used, showed the presence of large concentrations of chemical elements especially NO3- and PO43- what proves constant inflow of pollutants. For monitoring ground water we marked concentration of NH4+, NO3- i PO43- and pH in the samples.

8

Spatial distribution of lead, zinc and chromium in the bottom deposits of Lake Sunia

Sidoruk M., Potasznik A.

Ecological Chemistry and Engineering. S

|

2015

|

Vol. 22, nr 2

243--253

EN

Various elements are accumulated in bottom deposits in concentrations that significantly exceed the levels observed in lake water. Under certain conditions, this can lead to secondary contamination of water, posing threat to aquatic organisms. The aim of this study was to evaluate the spatial distribution of Pb, Zn and Cr pollutants in the bottom deposits of Lake Sunia. The investigated water body is situated in the Olsztyn Lakeland western part of the Masurian Lakeland), approximately 30 km north of the city of Olsztyn, in the municipality of Swiatki. The lake has a total area of 111.6 ha and a maximum depth of 8.8 m. The inflow to and the outflow from lake are situated in its south-western and north-western part, respectively. The lake features a bay which is separated from the main water body by a shallow zone. Its catchment area comprises mainly agricultural land. The total area of supply of lake is 450 ha of which inflow catchment area is 70 ha. Most of the catchment area is agricultural land (91%), and in particular arable land, the rest of the area (5%) are the barren, and trees (4%). the area of the lake is dominated by power-sandy loam soil in the passing sands and clay loam strong little sandy. In terms of particle size are a summary of the soil that is difficult permeable to water and nutrients. Taking into account the valuation of soil classification in the vast quantities of soil are included in the class IVa, IIIa and IIIb. The average content of organic matter in the lake was determined at 24%. Significant accumulation of organic matter results from intense inflow of biogenic substances from farmed areas in the catchment. The average concentrations of trace elements in the analyzed water body were arranged in the following series: Cr < Pb < Zn, and their ratios were determined at 8.1 < 22.9 < 45.2. Higher levels of heavy metals were observed the profundal zone, whereas lower concentrations of the analyzed elements were noted in littoral zone sediments.

PL

Osady denne są miejscem akumulacji różnych pierwiastków w ilościach znacznie przekraczających zawartość w wodzie jeziornej. W pewnych warunkach mogą wtórnie zanieczyszczać toń wodną i stanowić zagrożenie dla bytujących w nich organizmów. Przeprowadzone badania miały na celu oszacowanie stopnia przestrzennego zanieczyszczenia Pb, Zn oraz Cr osadów dennych jeziora Sunia. Obiekt badawczy położony jest na obszarze Pojezierza Olsztyńskiego (zachodnia część Pojezierza Mazurskiego), około 30 km na północ od Olsztyna w gminie Świątki. Powierzchnia jeziora wynosi 111,6 ha, a maksymalna głębokość 8,8 m. Dopływ do jeziora stanowi rzeka po stronie południowo-zachodniej, zaś odpływ znajduje się w północno-zachodniej części akwenu. Akwen posiada zatokę oddzieloną od głównego akwenu wypłyceniem. Zlewnię jeziora stanowią głównie użytki rolne. Całkowity obszar zasilania jeziora wynosi 450 ha, z czego powierzchnia zlewni dopływu wynosi 70 ha. Obszar zlewni w większości zajmują użytki rolne (91%), a w szczególności grunty orne, pozostałą część zlewni (5%) stanowią nieużytki oraz zadrzewienia (4%). Na obszarze zasilania jeziora dominują gleby gliniasto-piaszczyste przechodzące w piaski gliniaste mocne i gliny słabo piaszczyste. Pod względem uziarnienia są to gleby zwięzłe, które trudno przepuszczają wodę i składniki pokarmowe. Biorąc pod uwagę klasyfikację bonitacyjną gleb, w przeważającej ilości są to gleby zaliczane do klasy IVa, IIIa i IIIb. Średnia zawartość materii organicznej w osadach jeziora wynosiła 24%. Znaczna zawartość materii organicznej jest skutkiem intensywnego dopływu substancji biogennych z jego zlewni, w której prowadzona jest intensywna gospodarka rolna. Wartości średniej koncentracji pierwiastków śladowych w zbiorniku układają się w następujące szeregi: Cr < Pb < Zn, a ich wzajemne proporcje kształtują się na następującym poziomie: 8,1 < 22,9 < 45,2. Najwyższe koncentracje metali ciężkich obserwuje się w litoralu.

9

Wpływ zagospodarowania zlewni na jakość osadów dennych w wybranych zbiornikach zaporowych

Jancewicz A., Dmitruk U., Sośnicki L., Tomczuk U., Bartczak A.

Ochrona Środowiska

|

2012

|

Vol. 34, nr 4

29-34

PL

Z przeprowadzonej analizy zagospodarowania zlewni zbiorników zaporowych w Nieliszu (zlewnia rolnicza) i Rybniku (zlewnia zurbanizowana) wynika, że warunki środowiskowe i antropogeniczne w zlewniach obydwu zbiorników są istotnie różne, co ma odzwierciedlenie w zanieczyszczeniu osadów dennych. Osady denne skumulowane w analizowanych zbiornikach różniły się pod względem wartości podstawowych wskaźników (substancje organiczne, biogeny, makroelementy), a także zawartości metali ciężkich oraz trwałych związków organicznych. Największe wartości większości analizowanych wskaźników zanieczyszczenia osadów dennych oznaczono w przypadku zbiornika w Rybniku. Wyjątek stanowiły azot ogólny, substancje organiczne, wapń, magnez, rtęć, lindan i DDE. Zanieczyszczenia mające charakter antropogeniczny, takie jak WWA i PCB, występowały w osadach ze zbiornika w Rybniku w ilościach dwukrotnie większych niż w osadach ze zbiornika w Nieliszu. Znaczna kumulacja cynku, kadmu i ołowiu może być wynikiem przemysłowego zagospodarowania zlewni zbiornika rybnickiego. Arsen, miedź i rtęć, których średnie geometryczne stężenia były większe w osadach dennych ze zbiornika w Nieliszu traktowane są jako zanieczyszczenia pochodzenia rolniczego.

EN

Analysis of land development in the drainage areas of the Nielisz dam reservoir (rural drainage area) and Rybnik dam reservoir (urban drainage area) has revealed significant differences in the environmental and anthropogenic conditions between them, which are reflected in the pollution of bottom sediments. The bottom sediments in the two reservoirs differed in the values of main pollution parameters (organic substances, nutrients and macroelements), as well as in the concentrations of heavy metals and durable organic compounds. Except for total nitrogen, organic matter, calcium, magnesium, mercury, lindane and DDE, the highest concentrations of the pollutants being analyzed were measured in the Rybnik dam reservoir. In the Rybnik dam reservoir, bottom-sediment concentrations of anthropogenic pollutants such as PAHs and PCB were twice as high as in the Nielisz dam reservoir. The comparatively high accumulation of zinc, cadmium and lead seems to be attributable to the industrial activities in the drainage area of the Rybnik dam reservoir. Arsenic, copper and mercury, whose geometrical means of concentration were higher in the bottom sediments from the Nielisz dam reservoir, are regarded as pollutants associated with agricultural activities.

10

Funkcjonowanie wyrobiskowych zbiorników wody w Przegini pod Krakowem

Bedla D., Petryk A.

Inżynieria Ekologiczna

|

2010

|

Nr 22

90-96

PL

W pracy dokonano oceny funkcji przyrodniczych małych zbiorników wodnych powstałych w wyniku eksploatacyjnej działalności człowieka. W tym celu dokonano analizy występującej roślinności brzegowej, tworzącej obudowę biologiczną oczek wodnych. Zdjęcia fitosocjologiczne roślinności wykonano w fazie ich pełnego rozwoju. Podjęto także próbę klasyfikacji zagrożeń pochodzenia naturalnego, jak i antropogenicznego na jakie narażone są badane zbiorniki. Kluczowe znaczenie mają funkcje przyrodnicze: biocenotyczna i fizjocenotyczna - obie realizowane przez rozpatrywane obiekty. Pozostałe mają charakter potencjalny. Wśród zagrożeń dominowały te pochodzenia antropogenicznego. Roślinność brzegowa zbiorników, choć zróżnicowana pod względem gatunkowym i siedliskowym nie tworzy naturalnych stref i jest silnie przekształcona przez działalność człowieka.

EN

The goal of the paper was ecological characteristics and identification of the functions fulfilled by the small water reservoirs, which were uppers as a result of exploitations of rock or sand. Those objects are very susceptible to anthropogenic pressure. Detailed analyze of nearby vegetation like: bank plants, shrubs, trees and herbs. On the other hand the paper presents classification of natural and human treatments which caused degradations of objects. The following functions environmental values of described water bodies: biocoenotic function (the presence of flora and fauna) and physiocoenotic, allowing migrations of species between objects. Recreational or scientific-didactic and functions have not been fulfilled so far - there are a potential one.

11

Content of heavy metals and polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in forest soil subjected to influence of industrial plants

Oleszczuk P., Baranowska E., Marciniak M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Vol. 14, nr 10

1065-1072

EN

The contents of heavy metals (Cd, Cr, Cu, Mn, Ni, Pb, Zn) and 14 polycyclic aromatic hydrocarbons were analyzed in forest soils near two industrial plants and municipal sewage treatment plant. An analysis for the content of heavy metals was carried out using emission spectrometry (AES-ICP) with argon and a qualitative and quantitative analysis of PAHs was carried out on the liquid chromatograph (HPLC) with UV detection. The PAH content range front 515 to 659 žg/kg and the pollution level with heavy metals were relatively low.

PL

Badano zawartość metali ciężkich (Cd, Cr, Cu, Mn, Ni, Pb, Zn) oraz 14 wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (PAHs [WWA]) w glebie leśnej podlegającej wpływom dwóch zakładów przemysłowych (fermentowania tytoniu, zakłady ceramiczne) oraz oczyszczalni ścieków komunalnych. . Metale ciężkie oznaczano metodą spektrometrii emisyjnej ze wzbudzeniem ICP, natomiast PAHs analizowano techniką wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC). Zawartość sumy 14 PAHs w poziomie genetycznym A wahała się od 515 do 659 žg/kg.

12

Impact of anthropogenic pressure on aquatic conditions in lake Track in Olsztyn

Grochowska J., Gawrońska H.

Archiwum Ochrony Środowiska

|

2005

|

Vol. 31, no. 2

85--94

EN

The research was carried out on a small (52.8 ha) and shallow (4 m) Lake Track in Olsztyn, exposed to a considerably intense anthropogenic pressure. In the middle 1800s this reservoir was dried out and most of the contiguous land was designated for agricultural purposes. The lake was restored in the mid 1900s. At present, the drainage basin of Lake Track is 216 ha. Urban land comprises the largest portion of this area, i.e. 49.3%, barren land 41.4% and forests 6.1%. The lake receives storm waters but for years it had also received sanitary sewage. The results of this research allowed classifying the lake as nutrient-rich, with fairly advanced eutrophication processes. The waters were characteristic of very high nutrients content, up to 0.75 mg P/dm3 and 3.87 mg N/dm3. The high fertility of Lake Track was additionally confirmed by high BOD5 values, i.e. up to 9.5 mg O,/dm3, high chlorophyll content, usually from 30 to 40 mg/m3 but reaching 123 mg/m3, and low water transparency, oscillating between 0.6 and 0.9 m. The reason for the lake's high trophic level was no doubt the excessive loading from the drainage basin. The actual nutrient runoff from the drainage basin to the lake exceeded the critical loads, as defined by Vollenweider. Low quality of the lake's waters and the parallel high extremal loading indicate that preventive measures should be taken, aimed at reducing the extremal loading.

PL

Badania prowadzono na niewielkim (52,8 ha) i płytkim (4 m) jeziorze Track w Olsztynie, poddanym szczególnie nasilonej antropopresji. W połowie XIX wieku oraz na początku XX wieku jezioro Track próbowano osuszyć a większość terenów okalających zbiornik przekształcić w grunty orne. Po ponownym odtworzeniu, jezioro Track otoczone jest zlewnią o powierzchni 216 ha, w której największy udział mają tereny zurbanizowane (49,3%). Nieużytki zajmują 41,4%, zaś obszary leśne 6,1%. Zbiornik ten jest odbiornikiem ścieków opadowych a przez wiele lat także sanitarnych. Na podstawie uzyskanych wyników badań stwierdzono, że jezioro Track jest zbiornikiem żyznym o znacznym zaawansowaniu procesów eutrofizacyjnych. W wodach jeziora stwierdzono bardzo wysokie ilości biogenów, sięgające: 0,75 mg P/dm3 i 3,87 mg N/dm3. O dużej żyzności jeziora Track świadczą także wysokie wartości BZT5 dochodzące do 9,5 mg O2/dm3, zawartości chlorofilu a (wynoszące najczęściej 30-40 mg/m3, ale sięgające nawet wartości 123 mg/m3), jak również niska przezroczystość wody wahająca się od 0,6 do 0,9 m. Przyczyną wysokiej trofii tego zbiornika jest bez wątpienia nadmierne jego obciążenie ze zlewni. Rzeczywiste ładunki biogenów spływające do jeziora przekraczają ładunki krytyczne wyliczone wg Vollenweidera. Niska jakość wód tego jeziora, przy istniejącym wysokim obciążeniu ładunkiem zanieczyszczeń ze zlewni wskazuje na konieczność zastosowania działań ochronnych, polegających na zmniejszeniu obciążenia zewnętrznego.

13

Wpływ presji antropogenicznej na stan czystości wód jezior okolic Trzcianki

Zioła A., Szymański M., Kaźmierczak J., Kubiński A., Kuleczka M., Siepak M., Siepak J.

Ekologia i Technika

|

2003

|

R. 11, nr 1

21-30

PL

W artykule zaprezentowano i poddano przedyskutowaniu wyniki badań fizykochemicznych próbek wód jezior z okolic Trzcianki, przeprowadzonych na przełomie lat 1990-2002. Rezultatem prowadzonego monitoringu w zakresie badań stała się klasyfikacja wód powierzchniowych jeziora Sarcz, Logo i Smolarskiego pod kątem klasy czystości oraz zmian wynikających z działalności człowieka. Uzyskane wyniki badań wskazują na wyraźną i ustabilizowaną poprawę stanu czystości wód jezior z okolic Trzcianki, co świadczy o posiadaniu przez te jeziora zdolności samooczyszczania.

EN

The results of physicochemical determinations carried out in 1990-2002 on water samples from the lakes situated near Trzcianka have been presented and discussed. The systematic monitoring allowed to classify the surface waters in the Sarcz, Logo and Smolarskie lakes with respect to the purity class and changes resulting from human activities. Our results indicated a significant and stabilized improvement of water purity class in the lakes near Trzcianka what, in turn, suggested that the lakes were able to self-purification.

14

Key causes of changes in the Soła river channel in the Oświęcim region of southern Poland in the 18th and 19th centuries

Zygmuniak Andrzej, Czaja Stanisław, Krzemień Kazimierz

Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica

|

2022/2023

|

Vol. 56/57

51--78

EN

The study consisted of an analysis of changes in the course of the Soła River and covered the section of the river situated in the Carpathian foreland. A detailed analysis was performed for a 3.5 km section of the Soła valley in the vicinity of Oświęcim – a midsize city in southern Poland. The aim of the research was to evaluate natural and anthropogenic determinants of runoff formation and the resulting erosion, transport, and aggradation of sediments in the Soła river channel. The study covers the time period from the late 18th century to the late 19th century with a special focus on the years 1812 to 1875 or the final phase of the Little Ice Age. The materials used in the study include detailed maps of the Soła valley (scale: approx. 1:6,000 or 1:8,000) as well as maps at the scale 1:28,800. The detailed maps were created by the Galicia Water Management Bureau in Kraków for local projects associated with river regulation works. Medium-scale maps were produced in chronological order: (1) first military map of Galicia called Mieg’s Map during the era of Emperor Joseph, where the cartographic work was managed by the Headquarters of the General Staff, (2) second miliary map of AustriaHungary created during the reign of Emperor Francis. The present study employs military maps of Galicia and Bukovina created based upon a generalization of available cadastral maps. These materials are characterized by a significant degree of detail and cartometric finesse. Twenty six maps of the studied section of river were used in the study. The research helped to determine changes in the pattern of braided and anastomosing rivers with gravel bed channels flowing across mountain foreland areas. The channel pattern was found to change in the studied section following every high water stage. The changes included shifts in the location of the actual channel as well as variations in depth. In some cases the river channel would become deeper or wider, while in other cases it would become filled in with sediment. Significant changes in the studied river’s system were noted as a result of variations in the climate and due to human impact in the Soła river channel and along its tributaries. The width of the Soła channel declined from about 80 m to about 60 m, while maximum depth increased from 2.2 m to 3.2 m, main river channel length declined from 3.48 m to 2.99 m, and the total length of lateral channels declined from 4.20 km to 3.46 km. The sinuosity of watercourses also decreased, while the studied multi-channel river in effect became a single-channel river featuring multiple currents.