Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Nicienie jako wskaźnik zanieczyszczenia gleb ołowiem na terenach uprzemysłowionych

Matuska-Łyżwa Joanna, Żeber-Dzikowska Ilona, Chmielewski Jarosław

Przemysł Chemiczny

|

2019

|

T. 98, nr 6

980--985

PL

Przedstawiono wyniki analizy fizyczno-chemicznej i faunistycznej 132 prób glebowych z różnych rejonów Polski. W próbach glebowych oznaczono skład granulometryczny metodą areometryczną Casagrande’a w modyfikacji Prószyńskiego, całkowitą zawartość ołowiu metodą płomieniowej absorpcyjnej spektrometrii atomowej (FAAS) oraz odczyn gleby metodą potencjometryczną. Analizy właściwości biologicznych badanych prób glebowych dotyczyły obecności nicieni owadobójczych. Wykazano, że większość gleb zawierała niewielką ilość ołowiu i w nich zanotowano najwięcej naturalnych populacji pożytecznych nicieni. Słabe i średnie zanieczyszczenie ołowiem zanotowano głównie w glebach na terenach Górnego Śląska i w tych glebach nie zaobserwowano omawianych organizmów. Skład granulometryczny badanych gleb to w większości piaski słabogliniaste i gliniaste oraz gliny piaszczyste i lekkie wykazujące odczyn od kwaśnego do obojętnego.

EN

A granulometric compn. and pH of soil, Pb content, and presence of insecticidal nematodes were analyzed in 132 soil samples from various regions in Poland. The majority of soil samples contained only small amts. of Pb and natural populations of beneficial nematodes. In the samples with high Pb content, no presence of the nematodes was obsd.

2

Porównanie wyników badań ustabilizowanych osadów ściekowych pochodzących z placu magazynowego i hali suszarniczej

Włodarczyk E., Próba M., Wolny L.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2014

|

T. 17, nr 3

473--481

PL

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie i porównanie wyników badań ustabilizowanych osadów ściekowych pochodzących z komunalnej oczyszczalni ścieków, wykonanych w 2013 r. Na omawianą oczyszczalnię dopływa około 9000 m 3 ścieków na dobę o następującym składzie: ścieki bytowe około 34%, ścieki przemysłowe około 8,2%, resztę stanowią wody deszczowe i gruntowe, które wpływają do systemu kanalizacji ogólnospławnej. Osady do analizy pobierane były z niezadaszonego placu magazynowego i hali suszarniczej, znajdujących się na terenie oczyszczalni ścieków. W pobranych próbkach osadów zbadano metale ciężkie, takie jak: cynk, ołów, kadm miedź, nikiel, chrom, rtęć, a także oznaczono: azot ogólny (metodą Kjeldahla), fosfor ogólny, zawartość wapnia, magnezu, zawartość części organicznych (oznaczonych jako straty prażenia w temperaturze 600°C), suchą masę osadów oraz pH. Wykonano również badania bakteriologiczne na obecność bakterii chorobotwórczych z rodzaju Salmonella i badania parazytologiczne na obecność żywych jaj pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp. Analiza ustabilizowanych osadów ściekowych w obu próbkach wykazała niskie zawartości metali ciężkich, w próbkach z hali suszarniczej stężenie było wyższe. Osady zawierały znaczące ilości azotu ogólnego (oznaczanego metodą Kjeldahla) oraz niską zawartość fosforu ogólnego. Zawartość części organicznych w reprezentatywnych próbkach kształtowała się na wysokim poziomie. Osady z placu magazynowego charakteryzowały się mocno zasadowym odczynem, natomiast te pochodzące z hali suszarniczej miały odczyn obojętny. W badanych próbkach nie wyizolowano bakterii chorobotwórczych z rodzaju Salmonella (poza jednym poborem letnim w próbkach z placu magazynowego), a także nie wyizolowano żywych jaj pasożytów jelitowych Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp.

EN

The purpose of this paper is to present and compare the research results of stabilized sewage sludge from municipal sewage treatment plant, performed during 2013. For discussed treatment plant flows around 900 m 3 of waste water per daywith the following composition: domestic waste about 34%, industrial waste about 8.2%, the remainder being rainwater and groundwater that flows into the sewer system. Sludge was collected for analysis from storage yard and from drying hall located in the area of the sewage treatment plant. In the collected sludge samples were tested heavy metals such as zinc, lead, cadmium, copper, nickel, chromium, mercury. It was determined also: the total nitrogen (Kjeldahl method), total phosphorus content of calcium, magnesium, organic matter content (indicated as loss on ignition at a temperature of 600°C), the dry weight of sludge and pH. There were also made bacteriological tests for the presence of pathogenic bacteria from the Salmonella genus and parasitological tests for the presence of live eggs of intestinal parasite: Ascaris sp., Trichuris sp., Toxocara sp. The mentioned methods were performed with using of accredited tests in accordance with applicable standards. Uncertainty of the measurements study was defined as the expanded uncertainty, with a coefficient of k = 2 and the probability of 95%. Analysis of stabilized sludge in both samples showed low levels of heavy metals, concentrations in samples from drying hall was higher. Sludge contains significant amounts of nitrogen (denoted by the Kjeldahl method) and a low content of phosphorus. The content of organic matter in representative samples remained at a high level. Sludge from the storage yard was strongly alkaline while the one coming from the drying hall was neutral. In the tested samples there was no presence of pathogenic bacteria from the Salmonella genus (except for one sample in July), and there was no presence of live eggs of the mentioned intestinal parasites.

3

Badania paleobotaniczne młodoplejstoceńskich osadów jeziornych Wysoczyzny Płockiej

Krupiński K. M.

Prace Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2005

|

T. 184

5--58

PL

Przeprowadzono badania fizykochemiczne i paleobotaniczne osadów z sześciu zbiorników akumulacji biogenicznej późnego glacjału zlodowacenia Warty, interglacjału eemskiego i wczesnego vistulianu, głównie z północnej części Wysoczyzny Płockiej i przylegającej do niej od północnego zachodu Równiny Urszulewskiej, przykrytych i nieprzykrytych osadami glacigenicznymi. Wyniki badań pozwoliły wyznaczyć linię maksymalnego na tym obszarze zasięgu lądolodu zlodowacenia Wisły, odtworzyć przemiany klimatyczno-florystyczne tego odcinka młodszego plejstocenu, poznać cechy fizykochemiczne osadów i dynamikę zbiorników jeziornych tego kopalnego, dotychczas nieznanego, pojezierza eemskiego oraz opracować regionalną stratygrafię pyłkową. Szczególnie interesujące okazały się osady biogeniczne ze Studzieńca. Zawarty w nich zapis paleobotaniczny i wyróżnione 24 L PAZ pozwoliły odtworzyć przemiany klimatyczno-florystyczne przed-eemskiego późnego glacjału, stadium proto-, mezo- i telokratycznego interglacjału eemskiego oraz całego wczesnego vistulianu. W obrębie osadów wczesnego vistulianu zaznaczają się dwa ocieplenia interstadialne: Studzieniec I i Studzieniec II, które zostały skorelowane z interstadiałem Amersfoort-Brørup i Odderade lub Zgierz-Rudunki ZRII-11, ZRII-12 i ZRII-14.

EN

Physical-chemical and paleobotanical investigations of organic sediments from six reservoirs of the Late Warta Glaciation, Eemian Interglacial and the Early Vistulian age, situated mainly in the northern part of Płock Upland and Urszulewo Lowland (with or with-out the cover of glaciogenic deposits) were conducted. Results allowed to trace the maximum extent of the Vistula Glaciation in thatarea, to reconstruct climatic and floral changes during that part of theYounger Pleistocene, to estimate physical-chemical features of lake sediments and dynamic of fossil lakes which created that earlier unknown Eemian Lakeland and to work out regional pollen stratigraphy. Biogenic lake sediments from Studzieniec turned out to be the most interesting. Paleobotanical record included in organic deposits and 24L PAZ which were distinguished there give possibility to reconstructthe climatic and vegetation changes during the Late Warta Glaciation, protocratic, mesocratic and telocratic phases of the Eemian Interglacial, as well as during all of the early Vistulian. Two warm interstadial-rank oscillation during the early Vistulian, Studzieniec I and Studzieniec II, were distinguished. They were correlated with Amersfoort-Brørup and Odderade or Zgierz-Rudunki ZR II-11, ZR II-12 and ZR II-14 oscillations.

4

Skład i struktura przestrzenna roślinności płytkowodnego jeziora Imielno (Pojezierze Lubuskie) na tle stanu trofii

Pełechaty M., Antonowicz R., Pełechata A., Pukacz A.

Ekologia i Technika

|

2005

|

R. 13, nr 3

117-124

PL

W latach 2001-2004 przeprowadzono badania składu i struktury przestrzennej roślinności makrofitowej jeziora Imielno na Pojezierzu Lubuskim. Wykonano także analizy składu i struktury zbiorowiska fitoplanktonu oraz parametrów fizyczno-chemicznych wody w centralnej, najgłębszej części jeziora. Celem przeprowadzonych badań było stwierdzenie czy badane elementy abiotyczne i biotyczne pozwolą jednoznacznie określić stan troficzny badanego jeziora. Jezioro Imielno (pow. 21.3 ha, gł. maks. 7.9 m, gł. śr. 3.6 m) jest dogodnym obiektem do tego typu badań, gdyż jest to płytkie, nie stratyfikowane w pełni jezioro, co udokumentowano przeprowadzonymi analizami w profilu pionowym jeziora, a w tego typu zbiornikach - zgodnie z teorią alternatywnych stanów stabilnych w jeziorach płytkich - zjawiska ekologiczne, zwłaszcza te związane z relacjami troficznymi, przebiegają odmiennie niż w głębokich, w pełni stratyfikowanych ekosystemach. Badane jezioro, pomimo śródleśnej lokalizacji, podlega presji antropogenicznej związanej z użytkowaniem rekreacyjnym w postaci "dzikich" kąpielisk, co może przyczyniać się do jego eutrofizacji, oraz wykorzystywane jest wędkarsko, z czym m.in. wiąże się mechaniczne usuwanie roślin w pasie fltolitoralu, zaburzające naturalne mechanizmy konkurencji pomiędzy makrofitami. Uzyskane wyniki analiz fizycznochemicznych oraz skład i struktura zbiorowiska fitoplanktonu pozwoliły jednoznacznie stwierdzić eutroficzny charakter zbiornika. Wyniki te znalazły swoje odbicie także w roślinności makrofitowej, której skład i struktura przestrzenna także są typowe dla jezior zasobnych w związki biogenne. Analiza fitoplanktonu i makrofitów pozwoliła stwierdzić, iż badane jezioro reprezentuje stan przejściowy pomiędzy stanem czystowodnym z dominacją makrofitów i stanem mętnowodnym z dominacją fitoplanktonu, zbliżony do drugiego z wymienionych stanów, co udokumentowano zarówno niewielką powierzchnią zajętą przez makrofity zanurzone, jak też wysoką biomasą fitoplanktonu i równocześnie niską widzialnością. W badanym jeziorze większość wykorzystanych wskaźników pozwoliła na jednoznaczne określenie stanu trofii, za wyjątkiem obecnych w jeziorze gatunków i zbiorowisk ramienic, uznawanych za indykatory wód mało żyznych. Jednak w badanym jeziorze rośliny te występowały na stanowiskach silnie wypłyconych, co uznawane jest za przejaw adaptacji do pogarszających się warunków świetlnych, w których mogą przetrwać ramienice o niewielkich plechach, a takie właśnie stwierdzono w badanym jeziorze. Warto zaznaczyć, iż zauważono rozprzestrzenianie się ramienic, zwłaszcza ramienicy delikatnej Chara deli-catula, na stanowiskach, gdzie wcześniej zostały mechanicznie usunięte rośliny naczyniowe. Sugeruje to ważną rolę nie tylko stanu trofli, ale także konkurencji międzygatunkowej w ekologii tych coraz rzadszych makroglonów.

EN

Physico-chemical, phytoplankton and macrophyte analyses were undertaken in years 2001-2004 in order to estimate the state of trophy of a shallow Lake Imielno (mid-Western Poland, Lubuskie Lakeland). The lake's area is 21.3 ha, with the maximal and mean depths of 7.9 m and 3.6 m, respectively. The question of interest was if all abiotic and biotic indicators would give similar information on the lake's trophy status. Lake Imielno belongs to the group of shallow lakes with no fully developed vertical stratification (as evidenced with the results of temperature measures). In accordance with the theory of alternative stable states trophic relationships in shallow lakes are different from those in deep water bodies. This is why in eutrophic, mcrophyte-dominated shallow lakes macrophyte composition might indicate lower trophy state. Although mid-forest location, the studied lake is subject to some anthropopressure as it is used for recreation (bathing and angling), which might result in acceleration of eutrophication processes and macrophyte removal from shallow parts of the phytolittoral. All indices involved pointed to eutrophic status of the lake and suggested rather turbid-water state with high phytoplankton biomass and low visibility. From amongst macrophyte species and communities charophytes occurrence in the studied lake maight be assumed as rather inconsistent with the rest of results as charophytes are supposed to indicate poor and clear water bodies. However, in the studied lake small charophyte species were found at very shallow sites, wich is interpreted as an adaptation to worse light conditions in eutrophic waters. Interestingly, charophyte development was also observed at localities where vascular plants were removed by anglers. Such results suggest that for charophyte occurrence not only trophy but also interspecific competition is important ecological factors.

5

Badania modelowe kompostowania odpadów organicznych - podstawa optymalizacji procesu w warunkach rzeczywistych

Sidełko R.

Ekologia i Technika

|

2004

|

R. 12, nr 3

67-74

PL

Badania dotyczyły oceny wpływu wybranych parametrów fizyko-chemicznych na intensywność procesu kompostowania mieszaniny części organicznej odpadów komunalnych i odwodnionych osadów ściekowych. Jako kryterium kontrolne przyjęto przyrost temperatury w czasie trwania procesu. Doświadczenia prowadzono dla różnej ilości doprowadzanego powietrza i wilgotności formowanego wkładu kompostowego. Przy wykorzystaniu metod statystycznych - regresji wielokrotnej i analizy czynnikowej, opracowano model matematyczny opisujący relację pomiędzy ilością doprowadzanego do kompostowanej masy powietrza a wilgotnością i zawartością węgla organicznego, azotu oraz fosforu ogólnego wyrażonej stosunkiem C:P/C:N.

EN

The survey has been focused on evaluation of selected physico-chemical parameters influence on intensity of composting process of organic municipal waste and dehydrated sewage sludge mix. Increase of temperature during the process was taken as a control criterion. Tests were carried out at different amount of air fed and for different humidity of the composted material. Using statistical methods, the multiple regression and factor analysis, a mathematical model has been created that features a relation between amount of air fed to the composted matter, humidity, content of organic carbon, nitrogen and total phosphorus expressed as C:P/C:N proportion.

6

Charakterystyka cech siedliskowych w zbiorowiskach makrofitów i śródjezierzu płytkowodnego Jeziora Zbąszyńskiego

Pełechaty M., Kałuska I.

Ekologia i Technika

|

2003

|

R. 11, nr 6

18-24

PL

W sezonie letnim 2000, a następnie wiosną i latem 2001 roku przeprowadzono badania właściwości fizyczno-chemicznych wody i podłoża w siedliskach roślinności makrofitowej oraz w wolnym od roślinności śródjezierzu Jeziora Zbąszyńskiego na Pojezierzu Lubuskim. Celem tych badań było stwierdzenie czy istnieją różnice siedliskowe pomiędzy zbiorowiskami makrofitów oraz pomiędzy nimi a śródjezierzem. W tym celu próbki pobrano wzdłuż trzech transektów przecinających zbiorowiska roślinności szuwarowej i wodnej i kończących się w najgłębszym miejscu śródjezierza. Stwierdzono istnienie pewnych różnic pomiędzy stanowiskami badawczymi, bardziej wyrażone w przypadku cech podłoża niż wody, co potwierdza wcześniejsze doniesienia literaturowe. Przewodnictwo elektrolityczne i odczyn w wodzie oraz odczyn w podłożu okazały się parametrami nie wykazującymi różnic pomiędzy badanymi stanowiskami. Równocześnie stwierdzono brak silnych korelacji pomiędzy rozpatrywanymi cechami wody i podłoża. Wykazano także, iż sezonowe różnice wartości cech siedliskowych były wyraźniejsze niż różnice przestrzenne i dotyczyły przede wszystkim cech wody.

EN

The objectives of the study were habitats occupied by different macrophyte communities as well as macrophyte free habitats of a shallow lake ecosystem. Field investigations were carried out in the summer season 2000 and repeated in spring and summer 2001 in Lake Zbąszyńskie (Lubuskie Lakeland). The aim of the study was (1) to find out if there exist habitat differences among macrophyte communities, and between them and the mid-lake section of the study lake, (2) to define the water and substratum properties differing the studied habitats. As a result some differences between sampling sites were found, and the substratum properties appeared to differ the studied habitats more visibly. No strong correlations between the water and substratum habitats were found as to evidence the above findings. Noteworthy, seasonal habitat differences were much higher than the spatial ones.

7

Analityczne aspekty oznaczania rtęci całkowitej oraz form fizyczno-chemicznych rtęci w próbkach środowiskowych. Część II. Oznaczanie form fizyczno-chemicznych rtęci

Boszke L., Kowalski A., Głosińska G., Siepak J.

Ekologia i Technika

|

2002

|

R. 10, nr 5

139-147

EN

It is not an easy task to obtain reliable results in speciation analysis of mercury, since it is conditioned by appropriate selection of sampling techniques, storage and preparation of samples ensuring stability of the individual chemical forms. Procedures applied in speciation analysis of mercury are time-consuming, they need the well-trained staff and moreover, they are expensive since an expensive research apparatus is required. Therefore, the studies on physico-chemical form of mercury in environmental samples are carried out only in a few academic centres. However, the continuous development of new analytical techniques, particularly coupled ones, should in future result in development of considerably simpler and cheaper methods with commercially available testing equipment applied in speciation analysis of mercury.