Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wielokryterialna analiza wartości retrospektywnych kulturowego i naturalnego dziedzictwa podziemnych wyrobisk w aspekcie jego ochrony i adaptacji

Wieja Tomasz, Radziejowska Aleksandra

Wiadomości Konserwatorskie

|

2024

|

Nr 77

149--167

PL

Kilkusetletnia działalność wielu pokoleń górników ukształtowała w starych wyrobiskach fascynujący podziemny świat. Obecnie następuje reaktywacja nieczynnych wyrobisk jako produktu turystycznego. Współczesne metody wielokryterialne, których podstawą jest matematyczny model dyskretny, zawierający zagadnienia o policzalnej liczbie kryteriów i/lub decyzji, umożliwiają uzyskanie obiektywnej oceny zasobu kulturowego i naturalnego dziedzictwa podziemnych wyrobisk. Przedstawiony zbiór kryteriów oparty jest na analizie interdyscyplinarnej wartości antropogenicznych i georóżnorodności. Do ustalenia ważności badanych cech autorzy zaproponowali wykorzystanie metody AHP, natomiast do przeprowadzenia wielokryterialnej oceny danego obiektu podziemnego metodę wskaźników syntetycznych, w szczególności wskaźnik sumacyjny skorygowany. Pozwala to na obiektywną ewaluację zasobu i może być podstawą opracowania głównego planu kompleksowej interwencji technicznej i konserwatorskiej.

EN

The centuries-long activity of many generations of miners has shaped a fascinating underground world in old excavations. Currently, there is a revival of inactive excavations as a tourist product. Contemporary multi-criteria methods, based on a discrete mathematical model containing issues of a countable number of criteria and/or decisions, enable obtaining an objective assessment of the cultural and natural heritage stock of underground excavations. The presented set of criteria is based on an interdisciplinary analysis of anthropogenic and geo-diversity values. To determine the significance of the examined features, the authors propose using the AHP method, while for conducting a multi-criteria assessment of a given underground site, the synthetic indicator method, especially the adjusted summative indicator, is recommended. This allows for an objective evaluation of resources and may serve as the basis for developing the main plan of comprehensive technical and conservation interventions.

2

Geodezyjne czasopisma branżowe i techniczne wczoraj i dziś – jaka przyszłość krajowej publicystyki technicznej w 100-lecie powstania Przeglądu Geodezyjnego

Bakuła Krzysztof

Przegląd Geodezyjny

|

2024

|

R. 96, nr 8

s4--6

PL

Artykuł pokazuje przekrojowo sytuację czasopism technicznych w Polsce, odnosząc się do historii ich powstania, rozwoju oraz niepewnej przyszłości. Czasopisma branżowe i technicznie przez lata były źródłem wiedzy inżynierskiej i naukowej z zakresu nauk technicznych. Rozwój nauki i jej upowszechnienie sprawiły, że stały się one periodykami naukowymi lub popularnonaukowymi, a przez obecne przepisy związane z ewaluacją dyscyplin naukowych, uwzględniających punktację za publikacje w czasopismach naukowych, periodyki te zmagają się z szeregiem problemów. Przegląd Geodezyjny, następca Przeglądu Mierniczego, umiejętnie łączy misje czasopisma branżowego oraz periodyku naukowego, posiadając wyróżniające się na tle innych czasopism krajowych statystyki bibliometryczne.

EN

The article shows the cross-sectional situation of technical journals in Poland, referring to the history of their generation, development and uncertain future. For years, trade and technical journals have been a source of engineering and scientific knowledge in the field of technical sciences. The development of science and its dissemination have made them scientific or popular science journals, and because of current regulations related to the evaluation of scientific disciplines taking into account the score for publications in scientific journals, these journals struggle with a number of problems. Geodetic Review, the ancesor of Surveying Review, skillfully combines the missions of a trade journal and a scientific periodical, having bibliometric statistics that distinguish them from other national journals.

3

Ultrasonic Velocity of the Analysis of Water Content Influence on Phosphatic Chalk

Georgieva Temengua, Paneiro Gustavo, Kouzmanov Kalin, Ajdanlijsky George, Descamps Fanny, Vandycke Sara, Tshibangu Jean-Pierre

Inżynieria Mineralna

|

2024

|

Vol. 1, no. 1

51--61

EN

Water content may have a crucial effect on the petrophysical and mechanical properties of high porosity rocks such as chalk. Consequently, the water fluctuations may significantly influence the behaviour of engineering structures that are constructed in chalks. It is the aim of this study to illustrate how the elastic and strength properties of chalk can evolve considering water content variation using P-wave velocity and analytical analyses. To study the influence of water on the ultrasonic compressional wave velocity (VP), measurements of travel time of three samples subjected to different water content were performed. The Uniaxial Compressive Strength (UCS) in dry and saturated chalk specimens was also estimated. To clarify the possible influence of lithology on the physicomechanical properties of rocks, three samples of phosphatic chalk were studied in thin sections. Automated mineral analysis and textural imaging of the samples were performed using an FEI QEMSCAN®. The analyses of the Ultrasonic tests reveal that changes in the water content are associated with variations in the P-wave velocity. Based on P-wave velocity changes as a function of water content, analytical models have been used to predict the elastic and strength properties. The data indicate that the presence of water significantly reduced the elastic and strength parameters of the chalk, a result that is in agreement with the UCS laboratory tests. The derived equations can be used for predicting the elastic and strength properties of high-porous chalk from the P-wave velocity as a function of water content. This approach may avoid the necessity for time-consuming laboratory testing.

4

Analysis of the Stress of Reinforced Concrete Pillars as Affected by the Stiffness of the Subsoil

Jendzelovsky Norbert

Inżynieria Mineralna

|

2024

|

Vol. 1, no. 1

203--209

EN

The paper presents a numerical analysis of the internal forces in the wall pillars of an apartment building. The analysis was done with different types of elastic support of the structure. Elastic support of the structure was implemented using a foundation plate on flexible subsoil. In the conclusion, different values of internal forces are analyzed.

5

Intelligent data analysis on an analytical platform

Darkenbayev Dauren, Altybay Arshyn, Darkenbayeva Zhaidargul, Mekebayev Nurbapa

Informatyka, Automatyka, Pomiary w Gospodarce i Ochronie Środowiska

|

2024

|

T. 14, nr 1

119--122

EN

hearticle discusses methods for processing unstructured data using an analytical platform. The authors analyze existing methodsand technologies used to implement data processing and propose new approaches to solving this problem. The possibilities of using analytical platformsto solve the problem of processing source data are considered. The purpose of the article is to explore the possibilities of data import, partial preprocessing, missing data recovery, anomaly removal, spectral processing and noise removal. The authors explored how analytics platformscan function without a data warehouse, obtaining information from any other sources, but the most optimal way is to use them together, and how big data and unstructured data can be processed using an analytics platform. The authors solved a specific problem related to processing problems and proposed ways to solve them using an analytical platform. Particular attention is paid to a complete set of mechanisms that allows youto obtain information from any data source, carry out the entire processing cycle and display the results. Overall, the paper represents an important contribution to the development of raw data processing technologies. The authors plan to continue research in the field of processing big unstructured data.

PL

W artykule omówiono metody przetwarzania surowych danych z wykorzystaniem platformy analitycznej. Autorzy analizują istniejące metody i technologie stosowane do realizacji przetwarzania danych i proponują nowe podejścia do rozwiązania tego problemu. Rozważanesą możliwości wykorzystania platform analitycznych do rozwiązania problemu przetwarzania surowych danych. Celem artykułu jest zbadanie możliwości importu danych, częściowego przetwarzania wstępnego, przywracania brakujących danych, usuwania anomalii, przetwarzania spektralnego i usuwania szumu. Autorzy sprawdzili, jak platformy analityczne mogąfunkcjonować bez hurtowni danych, otrzymując informacje z innych źródeł, jednak najbardziej optymalnym sposobem jest ich wspólne wykorzystanie oraz jak duże zbiory danych można przetwarzać za pomocą platformyanalitycznej. Autorzy omawiają możliwe problemy związane z problemami przetwarzania i sugerują sposoby ich rozwiązania. Szczególną uwagę zwrócono na kompletny zestaw mechanizmów, który pozwala na pozyskanie informacji z dowolnego źródła danych, przeprowadzenie całego cyklu przetwarzania i wyświetleniewyników. Ogólnie rzecz biorąc, artykuł stanowi ważny wkład w rozwój technologii przetwarzania surowych danych. Artykuł kończy się przyszłościowym planem dalszych badań w tym obszarze.

6

Impact of image file formats on the accuracy of photogrammetric models: A comparative analysis

Małyszek Hubert Aleksander, Mitka Bartosz

Geomatics, Landmanagement and Landscape

|

2024

|

no. 3

87--100

EN

This study provides a thorough analysis of the impact of different image file formats on the accuracy of photogrammetric studies using non-metric cameras. It specifically examines three widely used data storage formats: digital RAW negatives, lossless TIFF files, and compressed JPEG files, evaluating their effectiveness across various measurement conditions. The research involved photogrammetric measurements of two distinct test objects, providing a basis to evaluate how the choice of equipment and data format influences the quality of the resulting 3D models. The findings from this study highlight that the RAW format offers the highest quality and fidelity of detail in photogrammetric models, which is particularly crucial for professional applications where extreme accuracy is required. Conversely, the TIFF format, while balancing quality and file size, introduces minor geometric errors that might be acceptable in applications with less stringent accuracy demands. The JPEG format, although the most efficient in terms of file size reduction, shows the greatest level of distortion and the lowest level of model geometry accuracy. This is attributed to the lossy nature of JPEG compression, which significantly compromises the precision needed for high-quality photogrammetric output. Consequently, the study underscores the importance of selecting the appropriate file format based on the specific accuracy requirements of the photogrammetric task at hand.

7

Czy „specustawa wiatrakowa” jest naprawialna i konieczna?

Michałowska-Knap Katarzyna, Krzyżanowska Agata, Wiśniewski Grzegorz

Energia i Recykling : gospodarka obiegu zamkniętego

|

2024

|

nr 2

PL

Według danych ENTSO-E na koniec grudnia 2023 roku w Polsce zainstalowanych było 9628 MW mocy w turbinach wiatrowych. Oznacza to, że w 2023 r. przyłączono 650 MW nowych mocy wiatrowych, w porównaniu do 1028 MW przyłączonych w roku 2022.

8

Cyrkularność tworzyw sztucznych przyspiesza

Kozera-Szałkowska Anna

Energia i Recykling : gospodarka obiegu zamkniętego

|

2024

|

nr 7

PL

Tegoroczny raport Plastics Europe „Tworzywa sztuczne w obiegu zamkniętym – analiza sytuacji w Europie” pozwala jeszcze lepiej zrozumieć gospodarkę tworzyw sztucznych o obiegu zamkniętym i zmiany, jakie się dokonały na przestrzeni ostatnich lat. Nowe dane wskazują, że choć cyrkularność systemu tworzyw sztucznych przyspiesza, to wciąż jest dużo do zrobienia.

9

Cyber security as a research subject : quantitative and qualitative analysis of data in Scopus database covering in 2020–2024

Włodyka Ewa Maria

Cybersecurity and Law

|

2024

|

Vol. 12 (2)

131--145

EN

Modern society is increasingly reliant on digital technologies, thus bringing with it not only opportunities but also threats. This is particularly relevant for the area of the public sector, which by definition serves citizens. This particularity is consists in citizens frequently optionally rather than obligatory entrusting their data via ICT systems. In this context, cyber security is becoming a key research area, and this research is essential for understanding and effectively responding to increasingly complex cyber threats. This study aims to conduct a quantitative and qualitative analysis (within a selected range) of cyber security data for the period of 2020–2024 for the data published in the Scopus repository database.

PL

Współczesne społeczeństwo coraz bardziej opiera się na cyfrowych technologiach, które niosą ze sobą nie tylko szanse, lecz także zagrożenia. Jest to ważne zwłaszcza dla sektora publicznego, który z założenia pełni funkcję szczególną – służebną wobec obywateli. Polega ona nie na fakultatywnym, a obligatoryjnym powierzaniu swoich danych z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych przez obywateli. W tym kontekście cyberbezpieczeństwo staje się głównym obszarem badawczym, a badania te są niezbędne do zrozumienia zagrożeń cybernetycznych oraz skutecznej reakcji na coraz bardziej złożone ich formy. Niniejsze badanie ma na celu przeprowadzenie analizy ilościowej i jakościowej (w wybranym zakresie) danych z dziedziny cyberbezpieczeństwa w latach 2020–2024 opublikowanych w bazie repetytorium Scopus.

10

Historical ruin of a medieval castle – proposal of methodology for comprehensive monument analysis

Drobek Katarzyna

Architectus

|

2024

|

Nr 2 (78)

55--63

EN

The development of civilisation and the changing needs of users have meant that most historic buildings have lost their original function and have begun to deteriorate as a result of lack of use. For this reason, structures preserved in the form of ruins require a comprehensive approach to solving their conservation, technical and architectural problems. The article presents the author’s method of analysing a ruined building, which takes into account a number of decisionmaking factors that form the basis for evaluating the structure and determining its further treatment. The proposed analysis is presented from the perspective of a conservationist and is intended to be a comprehensive compilation of knowledge about the monument. The author emphasises the significance of castle ruins as an important group of monuments that can provide a wealth of information about the history and culture of a site. However, there is currently no standard for analysing and collecting data that is crucial for the preservation of the site. The creation of such a document is therefore an extremely important issue.

PL

Rozwój cywilizacji i zmieniające się potrzeby użytkowników sprawiły, że większość zabytkowych obiektów utraciła swoją pierwotną funkcję, a w konsekwencji zaczęła niszczeć. Z tego powodu obiekty zachowane w formie ruin wymagają kompleksowego podejścia do rozwiązywania ich problemów konserwatorskich, technicznych i architektonicznych. W artykule przedstawiona została autorska metoda analizy zrujnowanego obiektu, która uwzględnia wiele czynników, będących podstawą do oceny obiektu i określenia dalszego postępowania. Zaproponowana analiza jest przedstawiona z pozycji konserwatora zabytków i ma stanowić kompleksowe zestawienie wiedzy dotyczącej zabytku. Autorka podkreśla znaczenie ruin zamków jako ważnej grupy zabytków, które mogą dostarczyć wielu informacji na temat historii i kultury danego miejsca. Obecnie brakuje jednak standardu analizowania i zbierania danych, które są kluczowe dla ochrony obiektu. Dlatego stworzenie takiego dokumentu jest niezwykle istotną kwestią.

11

The resonance expansion system for emissions reduction of internal combustion engines

Tarbajovský Pavol, Puškár Michal

Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska

|

2023

|

z. 119

279--289

EN

One of the main problems of today’s automotive manufacturers are emission norms that are getting much stricter. According to these high demands, car manufacturers are developing new systems to keep exhaust emissions at the lowest possible level. The resonance expansion system for emissions reduction of internal combustion engines could decrease emissions production not only in modern vehicles but also in older vehicles by additional mounting on the exhaust system. This article shows the resonance expansion system technical solution and simulations of fluid flow done in flow simulation software. The resonance expansion system is also patented, and further experiments for design improvement are planned in the near future.

12

Analiza nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacji stacji uzdatniania wód powierzchniowych

Miłaszewski Rafał, Rauba Ewa

Technologia Wody

|

2023

|

Nr 3 (81)

22-26

PL

Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy wielkości nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacji stacji uzdatniania wód powierzchniowych w Polsce. Dane do analizy uzyskano w rezultacie badań prowadzonych, od 2013 roku, przez Zespół Badawczy Ekonomiki Zaopatrzenia w Wodę i Ochrony Wód, działający w Politechnice Białostockiej. Uzyskane w rezultacie tych badań wielkości nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacji przeliczono na poziom cen 2022 roku, przy użyciu wskaźników cen robót budowlano-montażowych opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny. W artykule ustalono wielkości całkowitych i jednostkowych nakładów inwestycyjnych oraz kosztów eksploatacji dla stacji uzdatniania wód powierzchniowych o różnych przepustowościach i technologiach. Określono również funkcje zależności pomiędzy jednostkowymi nakładami inwestycyjnymi stacji uzdatniania wód powierzchniowych a ich przepustowością oraz jednostkowymi kosztami eksploatacji a ilością uzdatnianej wody. Podane w artykule wartości wskaźników mają charakter orientacyjny i mogą być wykorzystane do analiz ekonomicznych we wstępnych etapach projektowania inwestycji wodociągowych.

EN

The objective of the article is to analyze the size of investment outlays and operating costs of surface water treatment plants in Poland. The data for this analysis stems from research conducted, beginning in 2013, at the Białystok University of Technology by the Water Supply and Water Protection Economics Research Team. The investment outlays and operating costs initially obtained in this research were converted in the article to the 2022 price level, using the price indices for construction and assembly works published by the Central Statistical Office. The article establishes the level of total and unit investment outlays and operating costs for surface water treatment plants with different capacities and technologies. The functions of the relationship between unit capital expenditures of surface water treatment plants and their capacity as well as unit operating costs and the amount of treated water were also determined. The values of indicators given in the article arę indicative and can be used for economic analysis in preliminary stages of designing water supply investments.

13

Audio-Video Analysis Method of Public Speaking Videos to Detect Deepfake Threat

Wolański Robert, Jędrasiak Karol

Safety & Fire Technology

|

2023

|

Vol. 62, iss. 2

172--180

EN

Aim: The purpose of the article is to present the hypothesis that the use of discrepancies in audiovisual materials can significantly increase the effectiveness of detecting various types of deepfake and related threats. In order to verify this hypothesis, the authors proposed a new method that reveals inconsistencies in both multiple modalities simultaneously and within individual modalities separately, enabling them to effectively distinguish between authentic and altered public speaking videos. Project and methods: The proposed approach is to integrate audio and visual signals in a so-called fine-grained manner, and then carry out binary classification processes based on calculated adjustments to the classification results of each modality. The method has been tested using various network architectures, in particular Capsule networks – for deep anomaly detection and Swin Transformer – for image classification. Pre-processing included frame extraction and face detection using the MTCNN algorithm, as well as conversion of audio to mel spectrograms to better reflect human auditory perception. The proposed technique was tested on multimodal deepfake datasets, namely FakeAVCeleb and TMC, along with a custom dataset containing 4,700 recordings. The method has shown high performance in identifying deepfake threats in various test scenarios. Results: The method proposed by the authors achieved better AUC and accuracy compared to other reference methods, confirming its effectiveness in the analysis of multimodal artefacts. The test results confirm that it is effective in detecting modified videos in a variety of test scenarios which can be considered an advance over existing deepfake detection techniques. The results highlight the adaptability of the method in various architectures of feature extraction networks. Conclusions: The presented method of audiovisual deepfake detection uses fine inconsistencies of multimodal features to distinguish whether the material is authentic or synthetic. It is distinguished by its ability to point out inconsistencies in different types of deepfakes and, within each individual modality, can effectively distinguish authentic content from manipulated counterparts. The adaptability has been confirmed by the successful application of the method in various feature extraction network architectures. Moreover, its effectiveness has been proven in rigorous tests on two different audiovisual deepfake datasets.

PL

Cel: Celem artykułu jest przedstawienie hipotezy, że wykorzystanie rozbieżności w materiałach audiowizualnych może znacznie zwiększyć skuteczność wykrywania różnych typów deepfake i związanych z nimi zagrożeń. W celu weryfikacji tej hipotezy autorzy zaproponowali nową metodę, która pozwala na ujawnienie niespójności zarówno w wielu modalnościach jednocześnie, jak i w obrębie poszczególnych modalności z osobna, umożliwiając skuteczne rozróżnienie autentycznych i zmienionych filmów z wystąpieniami publicznymi. Projekt i metody: Zaproponowane podejście polega na integracji sygnałów dźwiękowych i wizualnych w tzw. drobnoziarnisty sposób, a następnie przeprowadzeniu procesów klasyfikacji binarnej na podstawie obliczonych korekt wyników klasyfikacji każdej modalności. Metoda została przebadana z wykorzystaniem różnych architektur sieci, w szczególności sieci typu Capsule – do głębokiego wykrywania anomalii oraz Swin Transformer – do klasyfikacji obrazów. Przetwarzanie wstępne obejmowało ekstrakcję klatek i wykrywanie twarzy przy użyciu algorytmu MTCNN, a także konwersję audio na spektrogramy mel, aby lepiej odzwierciedlić ludzką percepcję słuchową. Zaproponowana technika została przetestowana na multimodalnych zbiorach danych deepfake, a mianowicie FakeAVCeleb i TMC, wraz z niestandardowym zbiorem zawierającym 4700 nagrań. Metoda wykazała wysoką skuteczność w rozpoznawaniu zagrożeń deepfake w różnych scenariuszach testowych. Wyniki: Metoda zaproponowana przez autorów osiągnęła lepsze AUC i dokładność w porównaniu z innymi metodami referencyjnymi, potwierdzając swoją skuteczność w analizie artefaktów multimodalnych. Rezultaty badań potwierdzają, że skutecznie pozwala wykryć zmodyfikowane filmy w różnych scenariuszach testowych – co można uznać za postęp w porównaniu z istniejącymi technikami wykrywania deepfake'ów. Wyniki podkreślają zdolność adaptacji metody w różnych architekturach sieci ekstrakcji cech. Wnioski: Przedstawiona metoda audiowizualnego wykrywania deepfake'ów wykorzystuje drobne niespójności cech wielomodalnych do rozróżniania, czy materiał jest autentyczny czy syntetyczny. Wyróżnia się ona zdolnością do wskazywania niespójności w różnych typach deepfake'ów i w ramach każdej indywidualnej modalności potrafi skutecznie odróżniać autentyczne treści od zmanipulowanych odpowiedników. Możliwość adaptacji została potwierdzona przez udane zastosowanie omawianej metody w różnych architekturach sieci ekstrakcji cech. Ponadto jej skuteczność została udowodniona w rygorystycznych testach na dwóch różnych audiowizualnych zbiorach danych typu deepfake.

14

Place zabaw w krakowskich parkach

Litwin Dominika, Morawska Paulina, Opyd Karolina, Wiśniewska Judyta

PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura

|

2023

|

Vol. 1

200-214

PL

Artykuł dotyczy analizy wybranych placów zabaw na terenie krakowskich parków. Skoncentrowano się na obszarach, których powierzchnia parku wynosiła powyżej 15 ha, a ich lokalizacja mieściła się w trzech sąsiadujących dzielnicach miasta. Badania oparte zostały na indywidualnej analizie stanu i funkcjonowania placów zabaw, których wytycznymi była użytkowość terenu, aranżacja, zieleń, zanieczyszczenie powietrza oraz potencjalne zagrożenia i wady.

EN

The article concerns the analysis of selected playgrounds in Krakow’s parks. The focus was on the areas for which selection criteria were set in the form of: a park area of more than 15 ha and their location in three neighboring districts of the city. The considerations were based on an individual analysis of the condition and functioning of playgrounds, the guidelines of which were land use, arrangement, greenery, air pollution and potential threats and defects.

15

Optimization of support parameters for reusable mining excavations based on a neuro-heuristic prognostic model

Babets Dmytro, Sdvyzhkova Olena, Dyczko Artur, Gliwiński Łukasz

Mining Machines

|

2023

|

vol. 41, iss. 3

200--211

EN

This publication delves into geomechanical processes encountered during sequential longwall mining of coal seams, with a unique focus on reusing the conveyor track of the prior longwall as the ventilation pathway for the subsequent longwall. An in-depth geomechanical rationale is provided for the reuse of excavations within jointed rock formations.To ascertain the critical roles played by various support and protective elements at each distinct mining stage, a comprehensive analysis is performed using finite element techniques to delineate thethree-dimensional stress-strain characteristics of the rock mass.Employing an innovative methodology integrating multifactorial analysis, contemporary structural identification algorithms, and a neuro-heuristic approach for predictive mathematical modeling, an integral stability metric for reusable mining excavations isintroduced. Specifically, this metric quantifies the relative preservation of theexcavation's cross-sectional area following its connection to thesecond longwall.Furthermore, the study tackles the challenge of nonlinear optimization through the application of the generalized reduced gradient method (Frank-Wolfe), ultimately deriving the optimal combination of factors that maximizes the preservation of the cross-sectional area for these reusable excavations.

16

Research on the impact of various coating types on parts wear of certain injection pump elements

Bałon Paweł, Rejman Edward, Smusz Robert, Kiełbasa Bartłomiej

Mechanik

|

2023

|

R. 96, nr 1

44--47

EN

The geometric structure of mating surfaces has a crucial influence on the friction and resulting wear processes. This is particularly important in the case of injection pumps, where ensuring appropriate surface quality and tightness in a long-term operation process is extremely important in order to maintain nominal operating parameters. It is extremely important during variable pump operation conditions, start-up and shutdown, when there is a significant deterioration of cooperative conditions resulting from insufficient lubrication of the mating surfaces. The contact pressures on the mating surfaces are increasing and they are in contact with each, causing significant wear and high movement resistance. The technology of the application of special coatings is used in industrial scenarios for the deposition of thin layers to modify the surface layer in order to improve tribological properties, increase abrasive wear resistance, and improve the visual quality of the surface. The authors compared the current possibilities of the technique (ceramic coatings) with the commonly known methods for strengthening the cooperative surface (phosphating). As part of the work, several potentially applicable types of protective coatings were tested.

PL

Struktura geometryczna powierzchni współpracujących wywiera kluczowy wpływ na procesy tarcia i zużycia. Jest to istotne w przypadku pomp wtryskowych, w których zapewnienie odpowiedniej jakości powierzchni oraz szczelności w długotrwałym procesie eksploatacji jest niezwykle ważne dla utrzymania nominalnych parametrów pracy. Ma to ogromne znaczenie podczas zmiennych warunków pracy pompy, rozruchu i zatrzymania, gdy występuje znaczne pogorszenie warunków współpracy wynikające z niedostatecznego smarowania powierzchni współpracujących. Zwiększają się naciski kontaktowe na powierzchnie współpracujące, które stykają się ze sobą, powodując znaczne zużycie i duże opory ruchu. Jednym ze sposobów zmniejszenia zużycia współpracujących elementów jest nałożenie powłok. Technologia nakładania specjalnych powłok jest stosowana w warunkach przemysłowych do osadzania cienkich warstw w celu modyfikacji warstwy wierzchniej, aby poprawić właściwości tribologiczne, zwiększyć odporność na zużycie cierne i polepszyć wizualnie jakość powierzchni. Autorzy porównali obecne możliwości techniki (powłoki ceramiczne) z powszechnie stosowanymi metodami wzmacniania powierzchni współpracy (fosforanowanie). Przetestowano kilka możliwych do aplikacji rodzajów powłok ochronnych.

17

Tectonics of the northern Carpathians basement in the light of electromagnetic and gravity data analysis

Stefaniuk Michał, Cygal Adam

Geotourism / Geoturystyka

|

2023

|

nr 1-2 (72-73)

67--67

EN

The northern part of the Carpathians covers the north-eastern area of the Western and north-western of the Eastern Carpathians. The basement of the Carpathians in this zone is of a transitional nature and is relatively poorly explored, which results from its deep burial, in particular under the so-called Outer Carpathians. The interpretation of the tectonics and geodynamics of the basement depends to a large extent on the analysis of large scale geophysical data. In this area, regional seismic surveys were carried out mainly using the so-called deep refraction and numerous geophysical works using gravity, magnetic, geomagnetic and magnetotelluric methods. The subject of the presented work is a review of the regional image of electromagnetic and gravity studies carried out in this area, with particular emphasis on the territory of Poland, within which the authors carried out numerous research works. Electromagnetic research allows for the construction of a regional model of basement resistivity distributions and the determination of general outlines of its geometry as well as the formulation or testing of the concept of its geodynamical interpretations. An auxiliary role in this aspect is played by gravity data allowing to recognize the density distribution of the basement and constituting a set of additional data for integrated interpretation. The area outside the territory of Poland was presented on the basis of literature data, creating an extensive regional background for the results of research related with the participation of the authors in Poland. Within the Polish Carpathians, there is a structural reconstruction of the Carpathian overthrust and its basement, as well as a clear change in the nature of geophysical fields, e.g. the system of gravity field anomalies. Due to the deep burial of the Carpathian overthrust in this area and the complex structure of the orogen, which hinder effective drilling penetration, its fragmentary and uncertain recognition is based mainly on geophysical surface studies. The complex structure of the orogen reduces the effectiveness of the use of the seismic reflection method, the participation of which is limited in practice to the recognition of the basement in the marginal zone of the Carpathian overthrust. In the remaining area, alternative methods of surface geophysics are used, i.e. the magnetotelluric and gravity method. An important role in recognizing the basement of the Eastern part of the Polish Carpathians was played by magnetotelluric soundings that cover the above mentioned area with a relatively dense network of several generations of measurement points. The results of the interpretation of the MT soundings were used to construct a resistivity model, which was verified by new results of regional processing of seismic data and magnetotelluric and gravity modelling. The visualization of resistivity distributions was presented through maps interpreted at selected depth levels and in the resistivity cross-sections form. Resistivity distributions are the basis for interpreting tectonic zones marked as resistivity contrasts. Forward modelling and inversion of gravity data were used to verify resistivity structural models.

18

Niewykorzystany potencjał odpadów ze szkła

Pietrzyk Jacek, Tomaszewska Justyna, Leoniewska-Gogola Joanna

Energia i Recykling : gospodarka obiegu zamkniętego

|

2023

|

nr 3

PL

Od 2020 roku wszyscy wytwórcy odpadów komunalnych muszą prowadzi ich selektywną zbiórkę. Podstawowe obowiązki obejmują wydzielenie papieru, tworzyw sztucznych, szkła i bioodpadów. Inne kategorie odpadów, np. baterie, meble, lekarstwa, zbierane są w punktach selektywnej zbiórki, takich jak PSZOK czy MPSZOK. Szkło opakowaniowe może nieustannie krążyć w obiegu gospodarczym, o ile zostanie zebrane selektywnie lub odzyskane z innych strumieni odpadów. Według wyników analizy ogólnodostępnych raportów, prawie połowa odpadów szklanych trafia do odpadów zmieszanych.

19

Wybrane przykłady zrealizowanych przęseł mostów stalowych

Żółtowski Krzysztof, Binczyk Mikołaj, Kalitowski Przemysław

Drogownictwo

|

2023

|

nr 1

8--18

PL

Pomimo silnego trendu związanego z budownictwem betonowym przęsła stalowe w dalszym ciągu znajdują zastosowanie w Europie i Polsce. W referacie przedstawiono wybrane przykłady historyczne i współcześnie zrealizowanych lub będących w budowie obiektów mostowych. Zwrócono uwagę na odejście od standardowych rozwiązań. Pokazano wybrane przykłady modelowania ostatnio realizowanych mostów. Zwrócono uwagę na nietypowe rozwiązania projektowe.

EN

The paper presents selected historical and present examples of steel bridges. Studying recent achievements a trend has been noted among some designers with the use of untypical design solutions. Such a procedure requires the use of complex calculation methods to assess bearing capacity. The paper presents examples of FEM modeling of recently constructed bridges. General comments and conclusions are included.

20

Analysis of advanced technology for combustion of homogeneous fuel mixture

Puškár Michal, Lavčák Matúš, Šoltésová Marieta, Kopas Melichar

Zeszyty Naukowe. Transport / Politechnika Śląska

|

2022

|

z. 117

211--220

EN

The most serious problems to overcome for a successful operation of the HCCI engine are control of the combustion phase, limited operational range, cold start of engine and high noise level during engine operation. This study aims at describing the engine power output characteristics and emission characteristics of HCCI engines under different testing conditions and the various challenges associated with these engines. Furthermore, this study holds a potential guide for overcoming these challenges and improvement of the engine power output as well as the emission characteristics. Thus, it is possible to say, concerning the performed investigation work, that HCCI combustion can be applied in existing conventional engines after their modifications. The most significant result of the HCCI process application is the reduction of NOx emissions and soot emissions, keeping almost the same engine power output as the conventional combustion process.