Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Allotment gardens in the Lublin downtown in the spatial and urban planning context – origins and issues concerning their preservation

Przesmycka Natalia, Strojny Rafał

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2018

|

Vol. 14, nr 2

43--58

EN

Allotment gardens situated in city centers are particularly at risk of the development of buildings serving commercial (service-related or residential) purposes. The present article presents allotment gardens in the downtown of Lublin from the historical, architectural and landscape context. The analysis of urban planning determinants was undertaken for the functioning of gardens from the moment of their establishment until the present day at the example of the oldest of them – “Nasza Zdobycz nad Bystrzycą”. The article also constitutes an attempt to explain the increasing alienation of the owners of allotment gardens, progressing devastation of the area of allotment gardens as well as to present a suggestion for design application inscribing in the scope of revitalization of this area.

2

Ecological, landscape and social values of green spaces

Rybak-Niedziołka K., Myszka-Stąpór I.

Przestrzeń i Forma

|

2018

|

nr 36

219--232

EN

Allotment gardens are a unique phenomenon characteristic for the urbanistic structure of Polish cities. They played an important part in the post-war and socialist Poland. Currently, in line with the rise of pro-ecological trends, allotments tend to return to their previous functions. Their location, often in the central city areas, does influence the development of city greatly. Carried out studies indicate that allotments shape the value urban space favouring ecology and building social spaces.

PL

Ogródki działkowe są ewenementem charakterystycznym dla urbanistycznych struktur polskich miast. Odegrały bardzo istotną rolę w okresie powojennej i socjalistycznej Polski. Aktualnie, wraz z rodzącym się nurtem proekologicznym, ogrody działkowe powracają do dawnych funkcji. Ich lokalizacja, często w pobliżu obszarów centralnych, ma niebagatelny wpływ na miasto. Jak wynika z przeprowadzonych badań ogródki działkowe znacząco wpływają na kształtowanie wartościowej, współczesnej przestrzeni miejskiej, sprzyjając ekologii i budowaniu przestrzeni społecznych.

3

Selected Problems of Regulating Legal Status of Allotment Gardens on Example of city of Krakow

Trembecka A.

Geomatics and Environmental Engineering

|

2018

|

Vol. 12, no. 2

101--110

PL

Rodzinne ogrody działkowe stanowią integralną część infrastruktury miejskiej, służącą działkowcom i mieszkańcom pobliskich terenów. W Krakowie funkcjonuje około 80 urządzonych i trwale zagospodarowanych ogrodów działkowych położonych na gruntach o różnym stanie prawnym, w tym stanowiących własność prywatną. Łączna powierzchnia ogrodów działkowych w Krakowie wynosi ponad 470 ha, co stanowi około 1,5% powierzchni miasta. Celem artykułu jest analiza struktury własności ogrodów działkowych w obrębie Krakowa, w poszczególnych jego dzielnicach, jak również analiza tytułów prawnych do nieruchomości, którymi dysponują stowarzyszenia ogrodowe. Efektem prowadzonych badań jest identyfikacja problemów występujących w praktyce w zakresie regulacji stanów prawnych gruntów zajętych pod rodzinne ogrody działkowe. Zdecydowana większość gruntów zajętych przez ogrody działkowe w Krakowie nie ma uregulowanego stanu prawnego, tj. stowarzyszenia ogrodowe nie legitymują się żadnym tytułem prawnym do zajmowanych przez ogrody gruntów. Nieuregulowana struktura własności gruntów zajętych przez ogrody działkowe powoduje roszczenia osób uprawnionych o wydanie gruntu, a w konsekwencji skutkuje likwidacją ogrodu działkowego. W publikacji omówiono regulacje prawne wprowadzone w 2013 r. umożliwiające uzyskanie tytułów prawnych do nieruchomości od lat zajmowanych przez rodzinne ogrody działkowe oraz kwestie związane z zakładaniem nowych ogrodów. Znowelizowane przepisy prawne nie rozwiązują jednak wielu problemów pojawiających się w praktyce, związanych m.in. ze strukturą własności gruntów zajętych pod ogrody, odpłatnością z tytułu użytkowania, roszczeniami byłych właścicieli o zwrot nieruchomości lub unieważnienie decyzji wywłaszczeniowych bądź zasiedzenia.

EN

Used by gardeners and residents of the surrounding area, allotment gardens are an integral part of the urban infrastructure. In Krakow, there are about 80 organized and permanently developed allotments located on the grounds with various legal statuses, including private property. The total area of allotment gardens in Krakow exceeds 470 ha of land, which represents approximately 1.5% of the city. The study aims to analyze the structure of the ownership of allotments within the Krakow area with regards to the individual districts of the city and to analyze the legal title to the real properties that are at the disposal of allotment associations. The result of the research is identifying the problems that occur in the practice in regards to the regulation of the legal status of the land acquired for allotment gardens. The vast majority of the land acquired for allotment gardens does not have a regulated legal status of the land, and the allotment society does not hold any title to the land occupied by the gardens. The undetermined structure of the ownership rights of the land acquired for allotment gardens gives rise to claims for the release of the property by those people entitled to it, consequently resulting in the liquidation of the allotment. The paper presents the regulations introduced in 2013 that enable us to obtain a legal title to a real property that has been occupied by allotment gardens for many years as well as the issues related to the establishment of new gardens. The amended regulations do not, however, solve the numerous problems arising in the practice related to the structure of ownership of the land occupied by gardens, payment for use, claims of former owners for restitution of the property, annulment of expropriation decisions, or acquisitive prescription (among others).

4

Ceramiczne zdobnictwo architektoniczne jako wyróżnik krajobrazu – studium przypadku rodzinnych ogrodów działkowych w Chodzieży

Dymek D., Bednorz L.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2016

|

nr 32

93--108

PL

Celem artykułu jest identyfikacja zdobnictwa architektonicznego rodzinnych ogrodów działkowych w Chodzieży jako wyróżnika ich krajobrazu. Badania dowiodły obecności ceramicznych detali architektonicznych w 4 z 9 zbadanych ogrodów działkowych, których historia jest ściśle związana z chodzieskimi zakładami porcelany. Obecnie podważa się wartość artystyczną i estetyczną ceramicznych mozaik, przez co znikają one z polskiego krajobrazu kulturowego. Istnieje realne ryzyko, że w ciągu najbliższych kilkunastu lat tradycja ceramicznej mozaiki całkowicie przeminie. W obliczu takich tendencji, szczególnie istotne jest dokumentowanie przykładów stosowania ceramiki w architekturze jako świadectwa historii polskiej architektury II połowy XX w. Stanowią one wyróżnik krajobrazu wielu miast związanych z przemysłem ceramicznym budujący tożsamość ich mieszkańców.

EN

The paper aims to identify architectural ornamentation of family allotment gardens in Chodzież as their distinguishing mark of landscape. The research have proven the presence of ceramic architectural details in 4 of 9 researched allotment gardens, whose history is closely linked to the porcelain fabric in Chodzież. Unfortunately, where there are undermining artistic and aesthetic value of ceramic mosaics, what causes that they disappear from the Polish cultural landscape. There is real danger that in the next few years, tradition of ceramic mosaics entirely fade away. In the view of such trends is particularly important to document the examples of using ceramic in architecture as a testimony of Polish architecture history from the second half of the twentieth century. They are landscape differentiators of cities associated with ceramic industry, which build identity of their dwellers.

5

The valuation of ecosystem services for the sake of revitalization processes

Bernaciak A.

Ekonomia i Środowisko

|

2016

|

nr 4

122--132

EN

The valuation of urban ecosystem services may be a valuable diagnostic tool for programming revitalization processes. At the same time, the specific nature of these processes and a multitude of their aspects, thus, a high cost of implementing them (as it involves extended social research, field studies, etc.), make it unjustifiable to undertake yet another environmental diagnosis due to financial and time reasons. It would thus seem reasonable to include such issues in the situations when it is possible to use data from other studies and analyses carried out in a given area or comparable data from other spatial units. Such an approach is illustrated by the case of programming the revitalization of a part of Osiedle Grunwaldzkie (Grunwaldzkie housing estate) in Gniezno. The valuation of different forms of ecosystem existing there was based on comparable results of survey made in different parts of Gniezno.

PL

Wycena świadczeń ekosystemów miejskich może stać się elementem ewaluacji działań strategicznych i planistycznych w miastach. Szczególnie wartościowa wydaje się w odniesieniu do procesów rewitalizacji przestrzeni. Specyfika procesu odnowy przestrzeni miejskiej, połączonej z szerokim spektrum interwencji społeczno- ekonomicznej, umożliwia wykorzystanie co najmniej kilku metod wyceny świadczeń. Zdecydowanie mniej kosztowne wydaje się jednak posługiwanie się wynikami badań prowadzonych dla innych potrzeb lub adaptowanie wyników z innych jednostek przestrzennych. Jako przykład praktycznego zastosowania zaprezentowano ewaluację świadczeń dla terenów zieleni poddawanych rewitalizacji w Gnieźnie.

6

Fenomen "sztucznie" użytkowanych działek jako konsekwencja wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 lipca 2012 roku

Dymek D.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2015

|

nr 29

135--142

PL

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 lipca 2012 r. orzekł o niekonstytucyjności ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych. W związku z czym konieczne było opracowanie nowego aktu prawnego. Mimo, że Trybunał nie zakwestionował potrzeby istnienia ogrodnictwa działkowego w Polsce to obawiano się, że nowa ustawa będzie zawierać przepisy dążące do likwidacji ogrodów działkowych. Strach ten negatywnie wpłynął na kondycję i estetykę ogrodów działkowych. Badania dowiodły, że ograniczono do minimum nakłady finansowe przeznaczane na użytkowanie działek. Wstrzymywano prace remontowe, czy nowe inwestycje. Niepewna sytuacja prawna miała również negatywny wpływ na zieleń. Wizja wysokich odszkodowań spowodowała "sztuczne trzymanie" oraz nabywanie działek przez osoby niezainteresowane ich użytkowaniem. Praca ma na celu przedstawienie konsekwencji niepewnej sytuacji prawnej ogrodów działkowych po wyroku Trybunału.

EN

The Constitutional Court's judgment of 11 July 2012, ruled on the unconstitutionality of the Act of 8 July 2005 of family allotment gardens. Because of that, it was necessary to develop a new law. Although the Court didn’t question existence need of allotment gardening in Poland, it was feared that the new law will include the regulations endeavoring to liquidation of allotment gardens. This fear had negative impact on condition and esthetics of allotment gardens. The research proved that, financial outlays, allocated for the using of plots, were reduced to minimum. Also repair works and new investments were withheld. The uncertain legal situation had also negative impact on allotment greenery. The vision of high compensations caused "artificial holding" and acquiring plots by persons who weren't interested in using of these plots. The work aims to present the consequences of the uncertain legal situation of family allotment gardens after the Constitutional Court's judgment.

7

Historyczne ogrody działkowe Wrocławia jako element planowego systemu zieleni miejskiej

Gryniewicz-Balińska K.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2015

|

T. 60, z. 1

45--79

PL

Przemiany polityczne oraz społeczno-gospodarcze w Niemczech w XIX wieku spowodowały rozwój demograficzny miast i m.in. pojawienie się w nich ogródków działkowych, spełniających funkcje gospodarcze, zdrowotne i społeczne. We Wrocławiu pierwsze ogródki działkowe o charakterze tymczasowym zakładano w latach 40. XIX w. Na początku XX w. zaczęto zakładać we Wrocławiu tzw. ogródki szreberowskie o dojrzałej kompozycji i rozbudowanych funkcjach (np. ogródki na Polach Stawowych – 1901 r., ogródki na Przedmieściu Odrzańskim i Piaskowym – 1906 r.). Przy dużych zakładach przemysłowych zakładano ogródki pracownicze, a przy szkołach – ogródki szkolne, uprawiane przez uczniów. W czasie I wojny światowej powstawały wojenne ogródki warzywne o charakterze żywicielskim. Po I wojnie światowej skrystalizowała się idea ogródków stałych, będących istotnym elementem zieleni miejskiej i planu miasta. W latach 20. ogródki stałe zaczęto w systemowy sposób wprowadzać do planów Wrocławia. Na przełomie lat 20. i 30. zaczęto projektować i realizować liczne założenia stałe, o regularnym planie i jednolitej zabudowie (np. ogródki na Tarnogaju i na Kowalach). Stałym ogrodom działkowym starano się nadać charakter założeń publicznych. Zakładano je przy parkach miejskich, projektowano je także na terenie większych założeń sportowo-rekreacyjnych – tzw. Parków Ludowych (np. Parki Ludowe na Popowicach i Gajowicach). W okresie kryzysu lat 30. zakładano stałe ogródki działkowe z altanami mieszkalnymi dla bezdomnych i bezrobotnych (np. osiedla działkowe na Księżu Małym i Osobowicach).

EN

The political and socio-economic transformations in 19th century Germany brought about a major growth in urban populations, and resulted in the emergence of allotment gardening which was to serve economic, health and social functions. In Wrocław, the first such gardens, temporary in nature, appeared in 1840s. In early 1900s Wrocław saw the development of so-called Schreber gardens, mature in composition and intended to perform a variety of functions (e.g. in Pola Stawowe – 1902, in Przedmieście Odrzańskie and Przedmieście Piaskowe – 1906). Large industrial plants were accompanied by workers’ gardens, schools set up school gardens where students planted and grew their own vegetables. During World War I, necessity called for setting up special vegetable gardens for alimentation purposes. After the war, gardens became permanent and went on to constitute a fixture in urban green spaces, and, consequently, urban development plans. The 1920s saw the beginning of systemic introduction of allotment garden complexes in Wrocław’s city planning. In late 1920s and early 1930s, a number of permanent complexes appeared, with regular layouts and uniform architecture (e.g. in Tarnogaj and Kowale). Permanent allotments assumed the character of public complexes. They often adjoined urban parks or were incorporated in larger sports and recreation areas – so-called People’s parks (e.g. in Popowice and Gajowice). During the 1930s crisis, permanent allotments were created in an effort to provide shelter for the homeless and unemployed (e.g. Księże Małe and Osobowice).

8

Ocena ryzyka zdrowotnego ogrodów działkowych Wrocławia

Kubicz J.

Ekonomia i Środowisko

|

2014

|

nr 1

154--163

PL

Ogrody pracownicze lub rodzinne, zwane potocznie działkami lub ogrodami działkowymi, są bardzo popularnym miejscem wypoczynku i rekreacji mieszkańców miast. Niejednokrotnie wykorzystywane są także w amatorskiej uprawie warzyw i owoców. Z uwagi na spełniane funkcje powinny być zlokalizowane na obszarach wolnych od zanieczyszczeń powietrza, gleb oraz wód gruntowych. Niestety, w większości polskich aglomeracji ogrody działkowe są rozmieszczone w okolicach zakładów przemysłowych, tras komunikacyjnych oraz na terenach poddanych rekultywacji, gdzie często obserwuje się zanieczyszczenie metalami ciężkimi i innymi substancjami.

EN

The paper assesses the human health risk for users of allotment gardens in Wrocław. The assessment is made on the basis of heavy metals (Cd, Cu, Zn) hazard. It takes the two main routes of exposure into account: accidental ingestion of contaminated soil and dermal contact with contaminated soil. Attention was focused on recreational scenario of hazard. The methods used have been recommended by the US Environmental Protection Agency. Results of the analysis show the highest value of the hazard index can be observed for children, in the allotment gardens located in Wroclaw – Grabiszyn, in the area of environmental impact of Hutmen factory.

9

Kierunki przekształceń poprzemysłowych terenów zieleni urządzonej w Katowicach

Dyraga A.

Zeszyty Naukowe. Architektura / Politechnika Śląska

|

2012

|

z. 51

107--115

PL

Tereny zieleni poprzemysłowej (parki i ogrody działkowe) stanowią równie cenne dziedzictwo przemysłu, co powszechnie uznane za wartościowe budynki i hale zakładowe czy zespoły budynków osiedli robotniczych. Przedstawiony w artykule stan istniejący, potencjał, powiązania przestrzenne tych terenów skonfrontowane zostały z obecnie panującym podejściem planistów do zagadnienia przyszłości tych terenów otwartych. Na przykładzie miasta Katowice autorka przedstawia niezbyt optymistyczną wizję "wchłaniania" parków i ogrodów działkowych przez tereny o zupełnie innej funkcji (mieszkaniowej, przemysłowej, usługowej).

EN

Postindustrial greenery (parks and allotments) are equally valuable industrial heritage of what is commonly regarded as valuable factory buildings and halls, or groups of workers' housing estates. Presented in the article the current' state, the potential and the spatial relationships of these areas has been confronted with the current planners' approach to the issue the future at these open areas. On the example of the city of Katowice the author presents not a very optimistic view of "absorption" of parks and allotments by areas with very different functions (residential, industrial, service).

10

Uwagi o architekturze ogrodów działkowych

Romanowski H.

Czasopismo Techniczne. Architektura

|

2012

|

R. 109, z. 6-A

277--282

PL

Ogrody działkowe stanowią istotny składnik terenów zielonych oraz terenów rekreacyjnych. W Polsce jest około 965 tysięcy zagospodarowanych działek. Zdecydowana większość położona jest w miastach. Polski Związek Działkowców zarządza prawie 5000 ogrodami działkowymi, zajmującymi powierzchnię 44 tysięcy ha. Regulamin ROD określa zasady dotyczące zagospodarowania i użytkowania działki, ale są to kryteria wyłącznie ilościowe dotyczące wielkości obiektów i ogólnikowe pod względem kryteriów funkcjonalnych i estetycznych. Prowadzi to do ogromnej dowolności zagospodarowania działek, a zwłaszcza budowy altan bez zwracania uwagi na układ przestrzenny i sąsiedztwo. Istnieją też znaczne zaszłości z okresu, gdy dostęp do materiałów budowlanych był utrudniony. Dla porównania przedstawiono sytuację architektury ogrodów działkowych w innych krajach.

EN

Allotment gardens are an important part of green areas and recreational areas. In Poland there are about 965 thousand cultivated plots. Most of them are located within cities. The Polish Alottment Society manages nearly 5000 allotment gardens occupying 44 thousand ha. The Statute of Family Gardens determines the rules of cultivation and usage of plots, there are only quantitative criteria, limiting the size of allotment chalets, and vague in terms of functional and aesthetic criteria. This leeds to huge freedom in plots development, in particular the construction of chalets, without paying attention to the spatial arrangement and neighborhood. There is also some ballast of the period, when the access to building materials was difficult. For comparison, the situation of allotment gardens architecture in other countries.

11

Soil Pollution by Arsenic within the Allotment Gardens in Zloty Stok

Karczewska A., Lewińska K., Agata M., Krysiak A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 8

927-933

EN

The aim of the study was to determine arsenie contents in soils of allotment gardens in the tovvn Zloty Stok, which was formerly the greatest European centre of arsenie industry, as well as to assess ecological risk caused by soil contamination. Two complexes of allotment gardens, where soil samples were collected from the depths of 5-15 cm and 30-40 cm, were investigated. The soils were rich in organic matter and indicated favourable sorption properties. Total contents of arsenie in soils of both garden complexes were extremely high (vvith the mean 232 mg o kg-1 in the surface layers and 281 mg o kg-1 in subsurface layers), and exeeeded by manifold the value of Polish soil quality standard established as 20 mg o kg-1. Actually soluble forms of arsenic, determined by extraction with 0.05 mol o dm-3 (NH4)2S04, proved to be generally Iow, ie 2.0 % of total on average. At the same time, potentially soluble arsenic content, mainly adsorbed on organic matter and iron oxides, determined by extraction with 0.05 mol o dm-1 NH4H2PO4, was relatively high, in the range: 14.0-136 mg o kg-1 (with the mean 17.2 % of total As). The results indicate that certain environmental risk exists and allotment gardens in Zloty Stok should be excluded at least from a home production of vegetables and other edible plants.

PL

Celem niniejszej pracy było określenie zawartości arsenu w glebach ogródków działkowych Złotego Stoku, niegdyś największego w Europie ośrodka przetwórstwa arsenu, a także ocena zagrożenia ekologicznego wynikającego z zanieczyszczenia gleb tym pierwiastkiem. Badano gleby dwóch zespołów ogrodów, w których pobrano próbki z głębokości 5-15 cm i 30-40 cm. Gleby wykazywały znaczną zawartość materii organicznej oraz korzystne właściwości sorpcyjne. Całkowita zawartość As w glebach obu kompleksów była bardzo duża (średnio 232 mg o kg-1 w warstwie powierzchniowej i 281 mg o kg-1 w podpowierzchniowej) i w obu zespołach ogrodów znacznie przekraczała wartość 20 mg o kg-1 określoną w Rozporządzeniu Ministra Środowiska jako standard jakości gleby. Udział łatwo rozpuszczalnych form arsenu, określanych na podstawie ekstrakcji roztworem 0,05 mol o dm-3 (NEi)2S04, był mały i wynosił średnio 2% całkowitej zawartości arsenu, ale udział form potencjalnie rozpuszczalnych, zwia_zanych z substancją organiczną oraz uwodnionymi tlenkami żelaza, ekstrahowanych 0,05 mol o dm-3 NH4H2PO4, był znaczny, w przedziale: 14.0-136 mg o kg-1 (i średnio odpowiadał 17.2 % całkowitej zawartości As w glebach). Uzyskane wyniki wskazują, że istnieje ryzyko środowiskowe związane z zanieczyszczeniem gleb arsenem i dlatego należy ograniczyć użytkowanie gleb ogrodów działkowych w Złotym Stoku, przynajmniej w zakresie produkcji warzyw i innych roślin na cele konsumpcyjne.

12

Heavy Metal Content in the Soil and Lettuce from Selected Allotment Gardens in Białystok

Skorbiłowicz E., Skorbiłowicz M.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr 9

947-956

EN

Most of studied soils were polluted with zinc, and only some of them with copper, cadmium and nickel. Lettuce leaves contained excessive level of lead, cadmium, chromium and zinc in relation to their admissible contents in food. Besides soil, pollution from high intensity traffic and rainfalls could be the sources of excessive concentrations of heavy metals in analysed plants.

PL

Większość badanych gleb była zanieczyszczona cynkiem, a tylko niektóre miedzią, kadmem i niklem. Liście sałaty zawierały nadmierne ilości ołowiu, kadmu, chromu i cynku w stosunku do ich dopuszczalnych zawartości w żywności. Źródłem nadmiernych zawartości metali ciężkich w analizowanych roślinach oprócz gleby mogły być zanieczyszczenia pochodzące przede wszystkim z ulic o dużym natężeniu ruchu samochodowego, a także z opadów atmosferycznych

13

Zanieczyszczenia gleb i roślin uprawnych ogrodów działkowych oraz roślin dziko rosnących miasta Opola w rok po powodzi

Wacławek W., Bożym M., Jagiełło A., Moćko A.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2000

|

Vol. 7, nr 8-9

915-927

PL

Przedstawiono wyniki badań nad zanieczyszczeniem gleb i roślin metalami ciężkimi oraz innymi jonami nieorganicznymi terenów Opola, które objęła powódź w roku 1997. Miejsce poboru prób stanowiły ogrody działkowe "Odra" i "Szaniec", usytuowane na lewym brzegu rzeki Odry, Wyspę Bolko i Zaodrze oraz tereny nie zalane. Zagrożenie wynikające ze skażenia tych obszarów było bardzo duże. Badania przeprowadzono w rok po powodzi, wyniki porównano z danymi literaturowymi, otrzymanymi ze Stacji Chemiczno-Rolniczej oraz wynikami własnymi uzyskanymi z badań terenów nie objętych powodzią.

EN

The work presents the results of research concerning contamination of soil and plants with heavy metaIs and other inorganic ions in the areas of Opole flooded in 1997. The sampIes were taken in "Odra" and "Szaniec" allotments situated on the western bank of Odra River, Bolko Island, Zaodrze and areas not affected by flood. The danger resulting from contamination of this region was very large. The research had been done a year after the flood. The effects were compared with literature data, the assessments gathered by Provincial Chemical-Agricultural Centre, and with our own results from the research carried out on the areas not affected by flood.

14

Określanie stopnia zanieczyszczenia warzyw uprawianych na terenie ogrodów działkowych Strzelec Opolskich

Wacławek W., Jagiełło A., Bożym M., Bratek A.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2000

|

Vol. 7, nr 8-9

941-951

PL

Zbadano zanieczyszczenia chemiczne warzyw pochodzących z ogrodów działkowych zlokalizowanych w Strzelcach Opolskich. Celem pracy było określenie jakości zdrowotnej warzyw na podstawie badania zawartości azotanów(III) i azotanów(V) oraz metali ciężkich. Wzięto pod uwagę wpływ emisji zanieczyszczeń pochodzących z pobliskich zakładów przemysłowych (głównie Cementownia Strzelce Opolskie), jak również wpływ emisji zanieczyszczeń pochodzących z tras komunikacyjnych (zwłaszcza trasy E-40). Określono także zmiany w składzie warzyw zachodzące w okresie wegetacyjnym oraz w różnych częściach roślin.Wyniki analiz porównano z wynikami analiz gleby oraz obowiązującymi w Polsce normami.

EN

Problems of chemical pollution of vegetables were researched. Vegetable came from allotment gardens located in Strzelce Opolskie (Opole province). The aim of this study was researching wholesome quality of vegetables on the grounds of nitrite, nitrate and heavy metal contents in plants, which have been grown in the allotment gardens. Contaminating emission, which was taken into consideration, originated from industrial plants (mostly from Cement Plant "Strzelce Opolskie"). Pollution comming from traffic routes was also taken into account (most of all from the fast road: E-40). Variations of contaminant concentrations during vegetation of vegetables and in different parts of plants were analysed. The results of analysis were compared with soil analysis data and with the appriopriate Polish Standards.

15

Stężenia metali ciężkich w glebach i wybranych warzywach w krakowskich ogrodach działkowych - wyniki 15-letnich badań.

Godzik B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

1999

|

Vol. 6, nr 5-6

409-417

PL

W latach 1984-1998 w glebie i warzywach uprawianych w ogrodach działkowych w Krakowie określano stężenia siedmiu metali ciężkich (Cd, Pb, Zn, Cu, Cr, Ni, Fe). Stężenia metali były zróżnicowane w zależności od gatunków roślin i zmieniały się w poszczególnych latach: najwyższe stężenia notowano w warzywach w latach osiemdziesiątych, a znacznie niższe w dziewięćdziesiątych. Nadziemne części roślin zawierały więcej metali niż jadalne, podziemne części warzyw. Najwięcej metali akumulowała sałata. Stwierdzono większe stężenia kadmu w glebach i warzywach w ogrodach położonych w zachodniej części Krakowa, ołowiu w centrum, a cynku we wschodniej części miasta.

EN

The concentration of heavy metals (Cd, Pb, Zn, Cu, Cr, Ni, Fe) in the soils and vegetables in the allotments gardens of the Kraków agglomeration in the period of 1984-1998 were determined. Heavy metal concentartion in vegetables varied within the species and years with higher value in the 80-ties than in the 90-ties. Leaves of lettuce and parsley were the most effective accumulators of metals, whereas parsley as well as carrot roots were found to be the lowest. In garden located in the western part of Kraków agglomeration soils and vegetables were more contaminated with Cd, wheras with lead in the centre, and with zinc in the eastern part of the city.