Wartością projektu górniczego jest złoże, które może być przedmiotem eksploatacji (Nieć 2002). Stąd też niezwykle ważne jest określenie części złoża, w zoptymalizowanym wyrobisku górniczym o największej niezdyskontowanej wartości, obejmującej najbardziej opłacalne do wydobycia zasoby geologiczne (resources) w danych warunkach ekonomicznych. Użycie właściwych wartości parametrów decydujących o kształcie wyrobiska docelowego jest zadaniem trudnym z powodu projektowanego długiego czasu funkcjonowania kopalni i związanymi z tym np. wahaniami cen metali na giełdach. Właściwe zaprojektowanie kształtu wyrobiska docelowego ma zasadniczy wpływ na wielkość oszacowanych zasobów geologicznych, stosunek ilości rudy do ilości odpadów, a ostatecznie efektywność ekonomiczną przedsięwzięcia. Wykorzystując teorię zbiorów rozmytych – modelującą informację niepewną bądź przybliżoną, jaką są prognozy cen metali - można stworzyć wynikowy model wyrobiska docelowego, uwzględniający różne scenariusze cen metali, ocenić stopień ważności utworzonych scenariuszy oraz określić wrażliwość projektu na ich zmiany. W artykule na przykładzie złoża porfirowego rud miedzi i złota przedstawiono zastosowanie teorii zbiorów rozmytych do stworzenia wypadkowego, najbardziej bezpiecznego inwestycyjnie wyrobiska docelowego kopalni, uwzględniając różne scenariusze cen metali.
EN
The greatest value of a mining project is the ore body which can be extracted. It is very important to define the parts of the ore body in the optimized pit which has the highest undiscounted cash value for the specific economic conditions. The use of proper values for the parameters is quite challenging because of the characteristically long life of mining activities and long term price fluctuations in metals. The proper size of the ultimate pit has a fundamental influence on the tonnage of resources, the strip ratio, and the maximum value of the pit. The size and shape of the ultimate pit should also be flexible enough to account for various other economic conditions. he use of fuzzy sets theory, modeling the approximate and unspecified factors such as metal price forecasts, can help in proper ultimate pit evaluations. This modeling makes it possible to assess the grade of importance for different price scenarios and other variables affecting the project. This article presents the use of fuzzy sets theory for ultimate pit creation using the example of a porphyry Cu-Au deposit.
Koszty nabycia terenu są istotnym składnikiem kosztów w eksploatacji węgla brunatnego. Wąski margines zysku ze sprzedaży energii zmusza kompanie górniczo-energetyczne do szczególnie wnikliwej analizy wyników ekonomicznych planowanych inwestycji górniczych. Z niezbędną pomocą przychodzą specjalistyczne narzędzia modelowania cyfrowego i optymalizacji kopalń odkrywkowych, bazujące na modelu ekonomicznym złoża, w którym można uwzględnić zmienne koszty powierzchniowe. Przedstawiono symulacje wyniku finansowego wariantowego wyrobiska docelowego, zbudowanego na podstawie modelu ekonomicznego wyeksploatowanego złoża węgla brunatnego z uwzględnieniem kosztu nabycia działek na podstawie studialnego zestawu danych, przygotowanego w środowisku GIS.
EN
Land acquisition costs are important for lignite surface mining. Narrow profit margin from selling electric energy makes mining and power generation companies analyse carefully the profitability of potential mining investments. These analyses are supported with the specialized modeling and pit optimization software that bases upon an economic model of a deposit with regard to the varying land acquisition costs. Simulations of the profitability of an ultimate pit, built upon the economic model of a lignite deposit with simulated land acquisition costs of digitized overlying terrain parcels are presented. The presented case is worked out by use of the study models of the already exhausted lignite deposit and surface data processed with GIS.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono wyniki analizy ekonomicznej funkcjonowania kopalni węgla brunatnego i elektrowni. Tandem kopalni i elektrowni potraktowano jako bilateralny monopol, co dzięki zastosowaniu algorytmu Lerchsa-Grossmanna umożliwiło znalezienie optymalnego rozwiązania dla całego układu w długim okresie. Zastosowanie metod teorii gier w tym schematu arbitrażowego Nasha oraz prezentacja poziomic cen węgla na wykresie podziału łącznego zysku dla poszczególnych optymalnych wyrobisk docelowych pozwala przeanalizować różne strategie obu stron i zbadać skłonność kopalni do oportunizmu. Polega on na rezygnacji kopalni z eksploatacji wyrobiska optymalnego dla całego układu na rzecz eksploatacji wyrobiska optymalnego tylko dla niej. Kierowanie się racjonalnością grupową zamiast indywidualnej może być osiągnięte nie tylko poprzez integrację pionową obu podmiotów, lecz również poprzez wybór ceny węgla na poziomie nie niższym niż cena optymalna lub poprzez oparcie formuły ceny bazowej węgla na wspólnie uzgodnionym podziale zysku -potraktowanie ceny węgla jako ceny transferowej. Przykładową analizę przeprowadzono dla hipotetycznej elektrowni i kopalni eksploatującej złoże węgla brunatnego, dla którego wygenerowano optymalne wyrobiska docelowe dla różnych poziomów cen bazowych węgla.W artykule przedstawiono wyniki analizy ekonomicznej funkcjonowania kopalni węgla brunatnego i elektrowni. Tandem kopalni i elektrowni potraktowano jako bilateralny monopol, co dzięki zastosowaniu algorytmu Lerchsa-Grossmanna umożliwiło znalezienie optymalnego rozwiązania dla całego układu w długim okresie. Zastosowanie metod teorii gier w tym schematu arbitrażowego Nasha oraz prezentacja poziomic cen węgla na wykresie podziału łącznego zysku dla poszczególnych optymalnych wyrobisk docelowych pozwala przeanalizować różne strategie obu stron i zbadać skłonność kopalni do oportunizmu. Polega on na rezygnacji kopalni z eksploatacji wyrobiska optymalnego dla całego układu na rzecz eksploatacji wyrobiska optymalnego tylko dla niej. Kierowanie się racjonalnością grupową zamiast indywidualnej może być osiągnięte nie tylko poprzez integrację pionową obu podmiotów, lecz również poprzez wybór ceny węgla na poziomie nie niższym niż cena optymalna lub poprzez oparcie formuły ceny bazowej węgla na wspólnie uzgodnionym podziale zysku - potraktowanie ceny węgla jako ceny transferowej. Przykładową analizę przeprowadzono dla hipotetycznej elektrowni i kopalni eksploatującej złoże węgla brunatnego, dla którego wygenerowano optymalne wyrobiska docelowe dla różnych poziomów cen bazowych węgla.
EN
The outcome of economic analysis of a lignite mine and a power plant operation is presented. Tandem of a mine and a power plant has been treated as a bilateral monopoly, what thanks to application of the Lerchs-Grossmann algorithm enable finding the optimal solution for the whole system in long run. Application of game theory methods including the Nash bargaining solution and the presentation of lignite contours on the chart of joint profit split between both partners for different optimal ultimate pits enables consideration of different price strategies of both sides and analyze mine's enhancement to opportunism. It can he described as the resignation by the mine from mining the pit, which is optimal for both sides on the pit, which is optimal only for the mine. Group rationality can be attained not only through vertical integration but also through careful choice of lignite price on the level not lower than the optimal price for the whole unit or basing the price formula on the agreed split of profit - treatment of lignite price as the transfer price. Example analysis is based on a hypothetical power plant and a mine excavating the lignite deposit for which the set of optimal ultimate pits has been generated for different levels of lignite price.
Programy do optymalizacji działań kopalń odkrywkowych są na świecie powszechnie stosowane od piętnastu lat, a więc niewiele dłużej niż obowiązują u nas zasady ekonomii rynkowej. Pomimo tego nie zdobyły u nas popularności. Jedna z przyczyn oporów przed zastosowaniem komputerów do tych celów należy upatrywać w braku upowszechniania wiedzy na ten temat. W artykule omówiono zasady analizy opłacalności inwestycji i stosowane na świecie metody oparte na dyskontowych przepływach pieniężnych. Na prostych przykładach wprowadzono pojęcia stosowanych w programach optymalizacyjnych firmy Whittle i Earthworks. Corp. Omówiono zasady algorytmu Lerchs'a Grossmann'a oraz algorytmu "ruchomych stożków" i zademonstrowano różnice. Pokazano również możliwości dostępnych na rynku programów Whittle 3D i $D, MaxiPit oraz omówiono dalsze możliwości optymalizacji harmonogramu wydobycia w programie NPVScheduler 2 i Mine Flow.
EN
Open pit optimization programs have been weidly used in the world since about 15 years. So not much longer than market economy rules are present in Poland. Deposit this they have not become very popular here. One of the reasons of reluctance in application of computers in this area is a lack of knowledge. This paper tries to fulfil this gap. At the beginning the rules of economic evaluation of projects profitability has been discussed together with discounted cash flow methods (DCF). Using simple examples several terms used in optimization programs (from Whittle programming an Earthworks Corp. firms) has been introduced. Among others: an ultimate pit, nested pits (phases), a sequence if extraction an optimal pit, and pushbacks. It has been also shown how the value of a pit is changing as a consequence of the change in sequence of extraction. A short descriptions of Lwerchs-Grossmann algorithm as well as floating cone method has also been described and differences underline. Capabilities of optimization programs available on the market such as Whittle 3D and 4D as well as MaxPit have been discussed together with further possibility of optimization of long term pit schedules in programs: VPVScheduler 2 and Mine Flow.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.