Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Characteristics of dispersed organic matter of the Menilite Beds from the Dukla Unit based on microscopic analysis and Rock-Eval pyrolysis

Ziemianin Konrad

Nafta-Gaz

|

2019

|

R. 75, nr 6

303--313

EN

Organic matter from Menilite Beds of the Dukla Unit was studied (optical microscopy, Rock-Eval pyrolysis). In its composition, macerals from vitrinite, liptinite and inertinite groups are observed. Macerals of the liptinite group are dominating (alginite, bituminite and liptodetrinite). Among all invested lithological types, mudstones have the highest average content of these macerals, while in case of marly shales, sandstones/siltstones, micrite limestones and chert the content of individual liptinite macerals is always lower than 1 vol%. The vitrinite group is represented mainly by collotelinite and vitrodetrinite and its average content in all analyzed lithologies does not exceed 1 vol%. Fragments of collotelinite show significant diversity in terms of the reflectance. Macerals of the inertinite group (fusinite, semifusinite, inertodetrinite) are usually limited to single occurrences within the entire investigated sample area. In 41 out of 43 samples, the collotelinite fragments were numerous enough that it was possible to measure the reflectance. For samples in which reflectance of vitrinite fragments was measured, this parameter ranges from 0.25% to 0.56%. Rock-Eval pyrolysis results provided additional information, of which the most important were values of TOC (from 0.47% to 6.04%, average 2.61%), Tmax (417–449°C), hydrogen (95–502) and oxygen (<133) indices. In the western part of the investigated area, within the tectonic window of Świątkowa, Menilite Beds are in the phase of oil window, while in other locations organic matter is immature. Analyzed samples contain types II, II/III or III of kerogen. Type II dominates in clay shales and mudstones, while type III is most often observed in marly and carbonate shales and also in sandstones/siltstones.

PL

Przebadano fragmenty rozproszonej materii organicznej z warstw menilitowych jednostki dukielskiej (mikroskopia optyczna, piroliza Rock-Eval). W jej składzie obserwuje się macerały z grupy witrynitu, liptynitu i inertynitu, przy czym macerały z grupy liptynitu (alginit, bituminit i liptodetrynit) są dominujące. Najwyższy średni udział macerałów z grupy liptynitu w obrębie wszystkich przebadanych odmian litologicznych obserwuje się w mułowcach, podczas gdy w łupkach marglistych, piaskowcach, pyłowcach, wapieniach mikrytowych czy rogowcach zarówno alginit, jak i bituminit i liptodetrynit nie przekraczają 1% obj. Grupa macerałów witrynitu jest reprezentowana przez kolotelinit i witrodetrynit, jednak ich średni udział nigdy nie przekracza 1% obj. wszystkich składników w skale. Fragmenty kolotelinitu są zróżnicowane pod kątem refleksyjności. Macerały grupy inertynitu (fuzynit, semifuzynit, inertodetrynit) są zwykle ograniczone jedynie do pojedynczych wystąpień. W przypadku 41 z 43 próbek fragmenty kolotelinitu były na tyle liczne, że możliwy był pomiar ich refleksyjności, która mieściła się w przedziale od 0,25% do 0,56%. Wyniki analizy mikroskopowej uzupełniono o dane z pirolizy Rock-Eval. Udział materii organicznej (parametr TOC) waha się od 0,47% do 6,04% (przy średniej na poziomie 2,61%). Parametr Tmax zawiera się w przedziale od 417°C do 449°C, indeks wodorowy HI w przedziale od 95 do 502, natomiast indeks tlenowy OI nie przekracza 133. We wschodniej części przebadanego obszaru (okno tektoniczne Świątkowej) materia organiczna wkroczyła w fazę przemian termicznych odpowiadającą tzw. oknu ropnemu, natomiast na pozostałym obszarze jest niedojrzała. Przebadane próbki zawierają kerogen typu II, III, jak również ich mieszaninę. Typ II dominuje w łupkach ilastych i mułowcach, podczas gdy typ III jest najczęściej obserwowany w łupkach marglistych i węglanowych, jak również w piaskowcach i pyłowcach.

2

Dispersed organic matter in shales from Menilite Beds within Polish Outer Carpathians – preliminary diagnosis

Ziemianin K., Brzuszek P., Słoczyński T., Jankowski L.

Nafta-Gaz

|

2015

|

R. 71, nr 9

615--623

EN

Samples of shales from Menilite Beds from different units were analyzed (Skole, Silesian, Dukla, Magura and Boryslav–Pokuttya Units). The aim of this paper was to present the diversity in organic matter type, maturity and composition between different units and within each unit. Obtained results revealed that collected shales share similar petrographic composition of organic matter, dominated by bituminite, alginite and vitrinite (present in different proportions). The maturity (determined on the basis of both Tmax and R0 parameters) varies from immature to late “oil window” phase or even to early “gas window”. The content of organic matter changes in a wide range – obtained TOC values are in the range of below 1.5% up to 13%. Such a diversity in results revealed the need for more detailed field work, focusing on collecting samples in relation to both local and regional geology.

PL

Przebadano próbki łupków z warstw menilitowych z różnych jednostek w obrębie Karpat Zewnętrznych (jednostka skolska, śląska, węglowiecka, dukielska, magurska oraz borysławsko-pokucka). Celem niniejszej pracy było przedstawienie zróżnicowania materii organicznej (pod kątem jej zawartości w skale, rodzaju i dojrzałości) pomiędzy próbkami z różnych jednostek, a także w obrębie każdej z nich. Uzyskane wyniki ujawniły, iż badane próbki łupków menilitowych charakteryzują się zbliżonym składem petrograficznym materii organicznej, zdominowanym przez alginit, bituminit oraz witrynit (obecnymi w różnych proporcjach). Jej dojrzałość (oszacowana na podstawie wyników pirolizy Rock-Eval oraz pomiarów refleksyjności witrynitu) zmienia się od niedojrzałej do późnej fazy „okna ropnego”/wczesnej fazy „okna gazowego”. Udział materii organicznej w badanych łupkach jest zmienny w szerokim zakresie – wartości TOC mieszczą się w przedziale od 1,5% do 13%. Różnorodność uzyskanych wyników ujawniła potrzebę bardziej zaawansowanych prac terenowych, skupionych na poborze próbek z jednoczesnym uwzględnieniem sytuacji geologicznej zarówno lokalnej (w skali odsłonięcia), jak również regionalnej.

3

Microscopic identification and classification of organic matter of the Upper Carboniferous Anthracosia Shales, Intra-Sudetic Depression, southwestern Poland

Nowak G. J.

Kwartalnik Geologiczny

|

1998

|

Vol. 42, nr 1

41-58

EN

Detailed microscopic of dispresed organic matter in the lower horizon of the Anthracosia Shales (uppermost Carboniferous) from the Intra-Sudetic Depression show that liptinite, especially telaginite and lamalginite, are the most abundant components here. Organic components together with mineral matter constitute the lacustrine sapropelic asociation, humic association (terrestrial) and intermediary association. The measurements of vitrinite reflectance demonstrate that organic matter has reached the mature stage (Ro = 0,68-0,93%). The character and predominance of alginite and the lacustrine sapropelic association indicate that these deposits were accumulated in an open-lacustrine zone.

PL

Łupki antrakozjowe występują w depresji śródsudeckiej jako dwa poziomy: I,dolny, reprezentujący utwory najwyższego karbonu, i II,górny zaliczany do dolnego permu. Pod względem litologicznym są to łupki ilaste, mułowce czasem drobnoziarniste piaskowce, którym mogą towarzyszyć cienkie wkładki wapieni bitumicznych. Cechą typową tych utworów jest znaczna zawartość materii organicznej, której osady te zawdzięczją charakterystyczną czarną i ciemnoszarą barwę. Uważa się, że powstały w środowisku jeziornym. Badania mikroskopowe, przeprowadzone zgodnie z procedurą petrologii węgla, dotyczyły materii organicznej dolnego poziomu łupków antrakozjowych, nawierconego w dwu otworach: Ścinawka Dolna i Bożków, usytuowanych w części depresji śródsudeckiej. W wyniku obserwacji wydzielono trzy grupy składników organicznych : liptynit (egzynit), witrynit i inertynit. Spośród nich najczęściej spotykane są komponenty pierwszej z wymienionych grup, wśród których dominuje alginit wykształcony jako telaginit i lamalginit. Inne macerały tej grupy występujące w badanych utworach to bitumit, a także sporynit i liptodetrynit czy sporadycznie pojawiający się kutynit. Składniki witrynitu i inertynitu wykazują zdecydowanie niższą frekwencję w badanym horyzoncie. Składniki organiczne tworzą z materiałem mineralnym wspólne asocjacje, które określono jako: - jeziorną asocjację sapropelową, - asocjację humusową (terrestrialną), - asocjację mieszaną. Pomiary zdolności odbicia światła witrynitu wskazują, że materia organiczna badanych utworów osiągnęła stadium dojrzałe i reprezentuje tzw. Okno ropne, gdzie pomierzone wartości Ro zawierają się w przedziale 0,68-093%. Charakter składników lipoidalnych, a zwłaszcza alginitu i jeziornej asocjacji sapropelowej, wskazuje, że dominującym środowiskiem akumulacji badanych łupków antrakozjowych była strefa otwartego jeziora, gdzie depozycja zachodziła w warunkach redukcyjnych - sapropelowych.