Od początku lat 80. XX w. zróżnicowanie koncentracji metali ciężkich zaczęto wykorzystywać do oceny wieku głównie osadów fluwialnych. Charakterystyczne piki, spadki lub wzrosty tych koncentracji na wykresach porównuje się z archiwalnymi danymi o charakterystycznych zmianach produkcji lub emisji metali na obszarze zlewni. Metoda daje najdokładniejsze wyniki przy istnieniu 1-2 dużych źródeł ścieków na obszarze zlewni i wyraźnych zmianach wielkości ich zrzutów. Zazwyczaj wykonuje się kilka profili w osadach pozakorytowych, analizując zawartość metali we frakcji drobnoziarnistej. Ograniczenia w jej stosowaniu wynikają z dokładności istniejących zapisów historii gospodarczej zlewni oraz postdepozycyjnej migracji metali istotnej szczególnie w poziomach położonych poniżej zwierciadła wody.
EN
The changes in heavy metal concentrations are used for estimation of the age of fluvial sediments since the recent decades of 20th century. Characteristic peaks, sudden drops or increases of metal concentrations in vertical profiles of overbank sediments are usually compared with archival data of metal production or emission in the drainage basin. Method gives the best results with 1-2 large pollution sources in a drainage basin with marked changes in quality and quantity of discharged effluents. Usually several or more profiles are performed and metal content is analyzed in fine sediment fraction. The method is usually limited by accuracy and availability of archival data from industrial history of a drainage basin and by postdepositional mobilization of heavy metals which could be significant below average groundwater level.
Korzystając z dawnych i nowych opracowań geologicznych oraz własnych danych petrograficznych i stratygraficznych, autorzy przedstawili swoje poglądy na temat litologii i wieku osadów mineralnych budujących klify pomiędzy Jarosławcem a Dębiną. Najnowsze dane odbiegają od zakorzenionych w literaturze poglądów.
EN
New views about lithology and age of deposits building coastal cliffs between Jarosławiec and Dębina, diverging from the models rooted in the literature, are presented by the authors. The revision is based on critical re-assessment of older and more recent geological reports and new results of petrological and stratigraphic research. The oldest glacial deposit exposed in cliff sections is grey till. Petrological data and TL dating results indicate clearly that it was deposited during the Świecie stadial. At Jarosławiec site, the till is enriched in Tertiary organic material and divided into two layers based on colour. However, petrology and TL age determinations do not differ between these layers. In the cliffs investigated, as well as in the other coastal cliffs in the eastern Pomorze region, older tills do not occur. Likewise, tills from the main stage of the last glaciation have not been recognized. The Świecie stadial till is overlain by outwash, glacilimnic and limnic deposits, the latter dated for the Grudziądz interstadial. Almost everywhere the near-surface layer is built of late Holocene aeolian sand with palaeosols.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.