Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Skrzydło morficzne, czyli naśladowanie lotu ptaków w konstrukcjach lotniczych

Katunin Andrzej

Przegląd Techniczny : Gazeta Inżynierska

|

2023

|

nr 6

26--28

PL

Skrzydło morficzne w samolotach to koncepcja, zakładająca zmianę postaci geometrycznej płata nośnego podczas lotu, która powstała już kilkadziesiąt lat temu. Umożliwiło to dostosowywanie się skrzydła do warunków lotu oraz optymalne gospodarowanie energią podczas lotu. Próby opracowania takiego skrzydła ukazały liczne wyzwania i trudności stojące przed konstrukcją mechanizmów sterowania jego postacią. Jednak wraz z rozwojem nowszych rozwiązań konstrukcyjnych i materiałowych powstają nowe, coraz bardziej oryginalne rozwiązania, które zbliżają nas do naśladowania ptasich skrzydeł w samolotach. W artykule przedstawiono rys historyczny rozwiązań konstrukcyjnych skrzydeł morficznych, obecne koncepcje rozwiązań w zakresie materiałów i mechanizmów sterowania oraz potencjalne kierunki rozwoju tych koncepcji w przyszłych statkach powietrznych. Wyjątkowe korzyści z wykorzystania skrzydeł morficznych, zwłaszcza w kontekście zrównoważonego rozwoju, będą rzutować na coraz szersze wykorzystanie takich rozwiązań w przyszłości.

EN

The morphing wing in aircraft is a concept that assumes a change in the geometric shape of the wing during flight, which was created several decades ago. This allowed the wing to adapt to flight conditions and optimal energy management during flight. Attempts to develop such a wing revealed numerous challenges and difficulties faced by the construction of control mechanisms of its shape. However, with the development of newer construction and material solutions, new, more and more original solutions are created that bring us closer to imitating bird wings in airplanes. The article presents a historical outline of morphing wing design solutions, current concepts of solutions in the field of materials and control mechanisms, and potential directions of development of these concepts in future aircraft. The unique benefits of using morphing wings, especially in the context of sustainable development, will affect the wider use of such solutions in the future.

2

Technologia wysokich lotów - wyświetlacze przezierne typu head-up stosowane w motoryzacji

Skórska H. K.

Przegląd Mechaniczny

|

2018

|

nr 4

39--44

PL

W artykule opisano wyświetlacze przezierne typu head-up stosowane w przemyśle motoryzacyjnym. Omówiono ewolucję wyświetlaczy na przestrzeni lat – od będących ich prekursorami lotniczych celowników refleksyjnych aż do obecnie stosowanych samochodowych wyświetlaczy HUD. Przedstawiono wady i zalety rozwiązania oraz jego perspektywy rozwoju. Uwzględniono zarówno systemy przeznaczone dla kierowców, jak i motocyklistów.

EN

The article discusses automotive head-up displays. Displays’ evolution over the years is presented - from reflex sights, that is the precursor of a HUD, to modern automotive head-up displays. The advantages and disadvantages of the solution are presented, as well as its development prospects. The article covers the topic of head-up displays designed for both drivers and motorcycle riders.

3

Komputerowe modelowanie zjawiska dezorientacji przestrzennej lotniczego systemu nawigacji inercjalnej i układu błędnika pilota w mobilnych symulatorach lotu

Szelmanowski A., Szelmanowska E., Garbacz M.

TTS Technika Transportu Szynowego

|

2015

|

R. 22, nr 12

2346--2351, CD

PL

W artykule przedstawiono wyniki prac realizowanych w Instytucie Technicznym Wojsk Lotniczych i Wyższej Szkole Oficerskiej Sił Powietrznych w zakresie opracowania metod oceny ruchu przestrzennego wytwarzanego w mobilnych symulatorach lotu w zakresie wywoływania u pilota zjawiska dezorientacji przestrzennej. Wykazano, że zjawisko fałszywego określania położenia przestrzennego dotyczy zarówno sztucznych systemów pomiarowych (systemów orientacji przestrzennej i nawigacji inercjalnej), jak i układów biologicznych (narządów sensorycznych w błędniku pilota samolotu myśliwskiego). Zaprezentowano modele matematyczne funkcjonowania układu wyznaczania orientacji przestrzennej w systemie nawigacji inercjalnej oraz układu wykrywania ruchu głowy w narządach sensorycznych błędnika pilota. Podano zastępcze schematy obliczeniowe, opracowane dla tych układów, wykorzystywane do określania ich błędów w zakresie wyznaczania orientacji przestrzennej przy wymuszeniu stałą prędkością obrotu oraz zmienną prędkością kątową występującą w ruchu stożkowym. Wybrane rodzaje tych ruchów są wykorzystywane w mobilnych symulatorach lotu do badań podatności pilotów i kandydatów na występowanie zjawiska dezorientacji przestrzennej w warunkach złożonego ruchu przestrzennego.

EN

The paper presents the results of the works at the Air Force Institute of Technology and the Polish Air Force Academy relating to the development of methods for assessing the effectiveness of the mobile flight simulators production of spatial motion causing the spatial disorientation in a pilot. It has been shown that the phenomenon of false determining of the spatial position applies to both artificial measurement systems (spatial orientation and inertial navigation systems) and biological systems (fighter aircraft pilot’s vestibular system). The paper presents mathematical models of functioning of the system determining the spatial orientation in the inertial navigation system and the system detecting head movement in the pilot’s vestibular system. Computational diagrams developed for those systems used for detection of their errors in the scope of determining the spatial orientation by applying constant speed of rotation and variable angular velocity occurring in conical movement are also presented. Selected types of those movements are used in mobile flight simulators for testing the susceptibility of pilots and candidates to the occurrence of the spatial disorientation in the conditions of complex spatial motion.

4

A survey of system of systems concept applications in aeronautics

Narkiewicz J., Kopyt A., Małecki T., Faraj R.

Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport

|

2014

|

z. 104

67--75

EN

The brief review of the state of the art of System of Systems (SoS) concept application is presented, based on selected published papers and collected information about running and past research projects. First various applications of the SoS concept are presented focused on applications in aeronautics. Based on the open source literature review, the definition of SoS is formulated, underlining the differences between the Large Scale Systems (LSS) and the SoS concept. Next the short review of the methods used in SoS optimization is presented. The review of applications and mathematical / numerical methods formed a background for formulating SoS architecture for the search and rescue mission performed by a group of UAVs.

PL

W referacie przedstawiono przegląd zagadnień związanych z koncepcją Systemu Systemów (SoS) pod kątem wykorzystania jej w pracach badawczych w lotnictwie. Przegląd literatury oraz projektów badawczych, pozwolił na ustalenie roboczej definicji koncepcji SoS. Modelowanie wykorzystują podejście systemowe występuje w wielu dziedzinach nauki i techniki. Jednym z najbardziej istotnych jest zagadnienie integracji podsystemów oraz optymalizacji ich działania jako jednego systemu. W przeglądzie zawarto więc także przegląd metod optymalizacji. Zdefiniowanie SS i przegląd metod optymalizacji zostało wykonane na potrzeby projektu Optimization of Unmanned System of Systems OpUSS realizowanego przy udziale studentów w Zakładzie Automatyki i Osprzętu Lotniczego na Wydziale MEiL Politechniki Warszawskiej finansowanego przez Lockheed Martin Corporation.

5

Zastosowania mikro i nanotechnologii w trudnych warunkach operacyjnych - przykłady wzięte z geofizyki i aeronautyki

Suski J.

Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów / Politechnika Warszawska

|

2010

|

z. 5/81

133-141

PL

Celem wystąpienia będzie podzielenie się doświadczeniem przemysłowym zdobytym w przedsiębiorstwie Schlumberger (Slb). Zostaną przedstawione urządzenia półprzewodnikowe (Mikrosystemy – MEMS), które były opracowane do integracji w systemach produkowanych przez Slb do zastosowań geofizycznych, aeronautycznych oraz w miernictwie. Praca w zakresie R&D chrakteryzowała sie szeroką współpracą z Ośrodkami Akademickimi i Instytutami Badawczymi. Parametry decydujące o niezawodności produktu musiały byc chronione w przebiegu współpracy. Problemem dla wprowadzania nowych technologii jest niewielki wolumen niszowych zastosowań.

EN

The aim of the presentation is to share my industrial experience resulting from working with Schlumberger Company (Slb). A number of Microsystems (MEMS) devices were developed for integrating them in systems/tools produced by Slb to address geophysics, aeronautics and metering markets, respectively. R&D activities were carried out in close collaborations with leading Academic and Research Institutes. While co-operating key parameters of device specifications remained exclusive propriety of the Company. Low niche market volumes were and are problems for a massive introduction of MEMS to harsh environment applications.

6

Kompozyty węglowe i szklane we współczesnym lotnictwie. Cz. 1. Charakterystyka materiału kompozytowego

Swornowski P.

Mechanik

|

2009

|

R. 82, nr 11

922-926

PL

W ostatnim czasie wprowadzono do produkcji kilka znaczących konstrukcji lotniczych opartych w dużym stopniu na nowych materiałach kompozytowych. Materiały te mają mniejszą gęstość i większą wytrzymałość od tradycyjnych stopów aluminium i są w znacznym stopniu bardziej odporne na korozję. Nadrzędnym celem przy wyborze kompozytów - zamiast tradycyjnych materiałów (głównie stopów aluminium) - jest obniżenie masy konstrukcji bez zmniejszenia jej wytrzymałości. Mniejsza masa związana jest z osiągami samolotu i przekłada sią bezpośrednio na mniejsze zużycie paliwa oraz mniejszą emisję spalin.

EN

Described are several new composite materials which have been used for some recent significant aviation projects implemented in production.

7

Experimental study of power IGBT technologies at large range temperature

Fock-Sui-Too J. L., Chauchat B., Nicolau S., Madrid F., Austin P., Tounsi P., Mermet-Guyennet M.

Electronics and Telecommunications Quarterly

|

2008

|

Vol. 54, No 4

513-532

EN

Aeronautical power electronics applications impose high power density handling and device operation temperatures. SiC technology not being mature enough, the temperature limits of silicon devices must be pushed in order to increase current ranges and the amount of switched power. Device ageing is accelerated and there exist the risk of catastrophic failure by thermal runaway. In order to design correctly high temperature power systems, knowing the IGBT characteristics at extended temperature ranges (-55*C, +175*C) becomes essential. The present work describes an experimental setup and test procedure conceived to experiment with different available IGBT technologies at temperatures above the limits rated by manufacturers. The aim is to generate experimental data for the creation of accurate models with large temperature scale. This will ease prototyping for future development of IGBT modules in aircraft.

8

The safety factor determination of composites structure cabin of "I - 23 Manager" airplane for loads during turnover

Frączek K. S.

Journal of KONES

|

2007

|

Vol. 14, No. 2

145-152

EN

This paper contains results from practical test of airplane I - 23 Manager for loads during turnover. The measurements in separated points had been taken and compared with theoretical simulations, calculated in finite element method. The both results were identical only up to 50% of normal loads when using linear analysis. The factor safety for theoretical linear analysis and Hill's method was not true, because real body of airplane was broken before necessary load limit requirements by IKCSP. The linear method had been changed into geometrical non-linear method, because the latter more precisely showed deformations and strains, stresses in layers of all composite elements in the cab in the range of required loads. This article presents only the progress philosophy which showed most rational in respect of technical and economic point of view. The solution of design approach was reached with a method of following non-linear simulations which from formal was not here introduced. The finished construction was not presented because the relevant data is legally protected by Institute of Aeronautics.

PL

Artykuł zawiera omówienie przebiegu próby statycznej samolotu I - 23 Manager podczas kapotażu. Przebieg praktycznego testu był rejestrowany i wyniki z pomiarów można było porównywać z wynikami z obliczeń wykonanych metodą elementów skończonych. Otrzymywano zgodność obliczeń z wynikami z próby statycznej jedynie do poziomu 50% obciążenia dopuszczalnego przy zastosowaniu liniowej analizy. Wyznaczone współczynniki bezpieczeństwa mimo zastosowania zalecanej metody nie sprawdziły się, ponieważ rzeczywista konstrukcja uległa zniszczeniu przy mniejszym obciążeniu niż jest wymagane przepisami IKCSP. W celu zwiększenia dokładności obliczeń teoretycznych metodę liniową zastąpiono ją metodą z tak zwaną nieliniowością geometryczną, która umożliwiła znalezienie przyczyn przedwczesnego zniszczenia konstrukcji i wyznaczenie współczynników bezpieczeństwa w każdej z warstw kompozytu i w całym zakresie obciążeń. Artykuł ten przedstawia jedynie filozofię postępowania, która okazała się najbardziej racjonalna pod względem technicznym i ekonomicznym. Docelowe rozwiązanie konstrukcyjne zostało osiągnięte metodą kolejnych nieliniowych symulacji, które ze względów czysto formalnych nie zostało tu przedstawione.

9

Powerplants of tactical unmanned aerial vehicles

Chachurski R.

Journal of KONES

|

2007

|

Vol. 14, No. 2

91-98

PL

Do napędu bezzałogowych statków powietrznych (BSP) o masie powyżej 50 kg stosuje się przede wszystkim śmigłowe zespoły napędowe z silnikami tłokowymi. Najpowszechniej stosowane są silniki specjalnie do nich produkowane przez firmy UAV Engines i Zanzottera, ale również silniki adaptowane z lotnictwa załogowego m.in. firmy Rotax czy lotnicze wersje samochodowych silników Subaru. Przyczyny związane z zespołem napędowym i zasilanymi przez nie źródłami energii stanowią ok. 32-38 % przyczyn wszystkich niesprawności BSP użytkowanych w lotnictwie sił zbrojnych USA i Izraela. Powodami stosunkowo niskiej niezawodności zespołów napędowych bezzałogowych statków powietrznych są m.in. warunki ich eksploatacji, np. wysokie temperatury otoczenia, zapylenie powietrza, warunki sprzyjające oblodzeniu. Hałas emitowany przez zespoły napędowe ułatwia wykrycie BSP, a temperatura spalin jest wystarczająco wysoka do naprowadzenia się głowic rakiet na podczerwień. Silniki powinny być tak zaprojektowane, aby do minimum ograniczyć drgania przenoszące się na wyposażenie optoelektroniczne zabudowane na płatowcu. Produkcja silników do BSP w Polsce może nie być opłacalna, natomiast możliwa jest integracja zakupionych za granicą silników z platowcami, które mogłyby być produkowane w kraju.

EN

The most frequently powerplants in unmanned aerial vehicles (UAVs) over 50 kg mass are powerplants with piston engines. The most popular manufacturers of such engines are UAV Engines Ltd. or Zanzottera, but also engines Rotax which are adapted from general aviation and aviation versions of car engines Subaru. Failures of powerplants are 32-38 % of all sources offailures of UAVs which are used in USA and Israel armies. Operational conditions i.e. high temperatures, dust in air, icing, are sources of low reliability of powerplants of UAVs. Noise emitted by powerplants of unmanned aerial vehicles simplifies detection of UAV. Temperatures offumes are enough to intercept infrared rockets himself. Engines should be designed for minimalize vibration level which are transfer from them to optoelectronics equipment which are on an airframe. Production of powerplants for unmanned aerial vehicles in Poland may not be worthwhile, whereas possibly are integration of powerplants with airframes which may be manufactured in Poland.

10

Analysis of aircraft powerplants icing possibility in Poland

Chachurski R.

Journal of KONES

|

2007

|

Vol. 14, No. 3

131-138

PL

Oblodzenie statków powietrznych i ich zespołów napędowych stanowi wciąż istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa wykonywania lotów. W określonych warunkach lód może tworzyć się na elementach wlotu, żebrach, łopatach kierowniczych i wirnikowych sprężarek silników turbinowych, a także wewnątrz układów dolotowych silników tłokowych. Ponadto, w wypadku turbinowych zespołów napędowych wywołany oblodzeniem wybuch cieplny może doprowadzić do samoczynnego wyłączania się silników. Analiza danych meteorologicznych z polskiej przestrzeni powietrznej w latach 2004-2006 pokazuje, że dla silników turbinowych oblodzenie jest szczególnie groźna zimą, wiosną oraz późną jesienią. Z kolei silniki tłokowe są narażone na intensywne oblodzenie w każdej fazie lotu w porze nocnej oraz o poranku niemal przez cały rok. Podobnie jest w porze dziennej, przy czym w miesiącach letnich spada zagrożenie w każdej fazie lotu, ale wzrasta możliwość wystąpienia silnego oblodzenia podczas zniżania. Paradoksalnie najwięcej dni, w których zagrożenie oblodzeniem jest mniejsze występuje w miesiącach zimowych, wówczas, gdy temperatura otoczenia spada poniżej -5 stopni Celsjusza. Analiza wyników uzyskanych dla silników turbinowych pozwala na stwierdzenie, że w czasie nocy zagrożenie oblodzeniem może wystąpić przede wszystkim od stycznia do kwietnia dla samolotów szybkich i śmigłowców. Zagrożenie dla samolotów F-16 może wystąpić od października do maja. Natomiast dla samolotów pasażerskich i szkolno-treningowych zagrożenie pojawia się w miesiącach zimowych. W czasie dnia oblodzenie może wystąpić głównie zimą, wczesną wiosną i późną jesienią.

EN

Icing of aircrafts and their powerplants is essential danger for safety of flights. At specific conditions ice may form itself on elements of inlet, ribs, vanes and blades of compressors of gas turbine engines or inside induction systems of piston engines and on propellers. Moreover, heat explosion due icing may give rise to flameout of gas turbine engines. Analysis of meteorological data from the Polish airspace from 2004-2006 years shows, that for gas turbine engines icing is the most danger in winter, spring and late autumn. Piston engines risk due icing are high during all flight at night and at early morning almost all year. Similar risk is at day time, although risk during all flight is lower in summer, but during descent and approach is higher. It is a paradox that the fewest days with low risk for piston engines icing are in winter, when an air temperature is lower than -5 centigrade. The analysis of results obtained for turbine-engines lets on statement that during the night threat of icing can appear first of all from January to April for high-speed planes and helicopters. Danger for F-16 planes can appear from October to May. However for passenger aeroplanes and of school-of training threat appears in winter-months. During the day the icing can appear mostly in the wintertime, early spring and backdrop.

11

Informacja w polskim lotnictwie

Szumielewicz K.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2004

|

z. 63 [213], t.2

387--402

PL

Zaczynając od pojęcia informacji przedstawiono kolejno funkcje informacji zarówno w gospodarce jak i w przedsiębiorstwie. Omówiono "erę informacji" w gospodarce i związany z nią kapitał intelektualny jak również zarządzanie informacją oraz związane z tymi systemami koszty. Druga część to informacja w przedsiębiorstwach i instytucjach lotniczych - sukcesy i niepowodzenia. Uwagi końcowe to rozważania jakie przyjąć rozwiązania aby systemy informacji były bardziej skuteczne zarówno w przemyśle jak i lotnictwie cywilnym.

EN

In the paper, after the definition of the information, information importance in economy and for the enterprises is presented. In the "era of information" important factors becomes, intellectual capital, information management and costs connected with information systems. Existing information systems in Polish aeronautic companies and institutions are shown. Conclusion of the paper is proposition to make information system more efficient.

12

Wpływ wybranych elementów diagnostyki na lotnicze systemy sterowania i nawigacji

Dołęga B.

Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Mechanika

|

2001

|

z. 56[186], t.2

301-308

PL

Niemożliwym jest zbudowanie lotniczego systemu sterowania i nawigacji, w którym nigdy nie wystąpi żadne uszkodzenie. Należy zatem podjąć budowę systemu poprawnie działającego pomimo występujących uszkodzeń jego elementów składowych. Wybrane metody diagnostyki pozwalają nie tylko dokonać rekonfiguracji uszkodzonego systemu, umożliwiają również taki system zaprojektować, wytworzyć i przywrócić mu pełną zdatność. W referacie zostały zaprezentowane podstawowe określenia, założenia oraz propozycja działań zmierzających do uzyskania systemu niewrażliwego na uszkodzenia jego elementów składowych.

EN

It is impossible to construct aircraft control and navigation system in which any faults newer exists. It is necessary to built a system which works properly despite the fact that there are some faults of its elements. Some of diagnostics methods let not only make reconfiguration of failed system, but also are used in designing, producing and making the systems functional abilities. In this paper some basic definitions, assumptions and methodology of designing systems unsensitive on some faults in its elements were presented.

13

Zastosowanie struktur aluminiowych i kompozytowych w nowoczesnych konstrukcjach lotniczych

Pater Z., Bartnicki J.

Folia Societatis Scientiarum Lublinensis

|

2001

|

vol. 10

103-110

PL

Artykuł prezentuje problemy wyboru technologii produkcji części lotniczych z aluminium lub struktur kompozytowych. Wiodące zakłady branży lotniczej prowadzą szeroko zakrojone badania zmierzające do określenia jakie materiały i na jaki rodzaj części stosować. Kryteriami wyboru są tu, obok własności fizyko-chemicznych i kosztów, problemy jakości wykonania, montażu i dalszej obsługi eksploatacyjnej.

EN

In this aricle problems of choice between metal structure and composite structure for aircraft's aplications are presented. This kind of choice is depended of many diffrent parameters attached to the material. Article approach different problems of the choice in the aircraft's manafacturer side, which enclosed several factors as: price, fabrication and assembling, overhauls and customer service.

14

Les aspects de la gestion de production et stocks en exemple des modernes enterprises aeronautiques

Bartnicki J., Pater Z.

Folia Societatis Scientiarum Lublinensis

|

2000

|

vol. 9

17-21

PL

Artykuł prezentuje aspekty zarządzania produkcją i magazynami na przykładzie nowoczesnych zakładów przemysłu lotniczego. Obecnie światowi liderzy w produkcji samolotów posiadają już systemy zarządzania zintegrowane z informatycznymi sieciami obsługi klienta i zakładami rozsianymi po całym świecie. Kooperacja z wieloma zagranicznymi partnerami wymaga maksymalnej elastyczności w pracy zespołowej. Artykuł przybliża filozofię kierowania i problematykę jakości związaną z wytwarzaniem i montażem części lotniczych.

EN

In this articlc the aspects of management of production and magazines on example of modern aeronautics enterprises are presented. Nowadays, world's major aircraft manufacturers have the management systems fully integrated with all customer service networks and the fabrics on both sides of the Atlantic. Cooperations with many foreign partners require maximum of flexibility in teamwork. Article approach management philosophy and the problems of the quality connected with production and assembling of the aircraft's parts.