Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Anizotropia akustyczna w utworach wapienia cechsztyńskiego (zachodnia Polska)

Poszytek Anna, Łukaszewski Paweł, Włodarczyk Marcin

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 6

386--388

EN

In September2009, gas and rock were ejected from the roof of the excavation at the Rudna copper mine of KGHM Polska Miedź S.A. The ejection occurred as a result of an unsealing of a small gas trap locateda few metres above the roof of the excavation within the dolomites of the first Zechstein cyclothem (PZ1). In order to identify the nature of the reservoir rock for natural gas, microscopic observations and X-ray microtomography were performed and compared with the results of the acoustic anisotropy tests. The obtained results indicate that, based on well-recognized petrological rocks, the results of acoustic anisotropy can be successfully applied as diagnostic for the recognition of rocks of various structures, textures and porosities.

2

Microfacies, foraminifers and carbon and oxygen isotopes in a basinal section of the Zechstein Limestone (Wuchiapingian): Bonikowo 2 borehole, western Poland

Peryt D., Peryt T. M., Hałas S., Raczyński P.

Geological Quarterly

|

2016

|

Vol. 60, No. 4

827--839

EN

The Zechstein Limestone of the Bonikowo 2 borehole is composed of limestone with varied dolomite content and is slightly thicker (3.4 m) than other supposed condensed sections in SW Poland. The microfacies (mostly bioclastic wackestones-packstones) are characteristic of open marine limestone deposited in deep shelf environments. The common occurrence of echinoids in all parts of the section, except close to its top, indicates no essential change in sea water salinity. However, the palaeotemperature interpretation of the highest δ18O value of calcite recorded in the Bonikowo 2 borehole (+0.32‰) indicates a temperature of 22.9°C when a δ18O of water = 2‰ is assumed. The δ13C and δ18O curves for calcite and dolomite are similar in shape, and their mean values are similar: +1.8 ±1.5‰ for calcite, respectively, and +1.9 ±2.3‰ and –4.3 ±2.4‰, –3.8 ±4.3‰ for dolomite. There is a recrystallized interval in the lower part of the section with both δ13C and δ18O values reduced. This may be regarded as an aerobic equivalent of the Kupferschiefer. The diversity and abundance of foraminifers is significant throughout the section studied; lagenids prevail, and this is considered to be due to the dysaerobic conditions throughout the duration of deposition of the Zechstein Limestone.

3

The isolated Wuchiapingian (Zechstein) Wielichowo Reef and its sedimentary and diagenetic evolution, SW Poland

Fheed A., Świerczewska A. T., Krzyżak A.T.

Geological Quarterly

|

2015

|

Vol. 59, No. 4

762--780

EN

The development of a relatively small and isolated part of the Wuchiapingian, Zechstein Wielichowo Reef was possible owing to a progressive subsidence and frequent sea level fluctuations. Three biofacies were distinguished within the studied object: (1) a shallow-water and highly energetic Acanthocladia biofacies, dominated by bryozoans and crinoids, with poorly preserved porosity, reduced mainly by calcite cementation and compaction; (2) the Horridonia biofacies comprising numerous brachiopods, preferring a moderate depth of water, with comparably poor porosity; and (3) the Fenestella/Kingopora biofacies rich in fossils of the highest variability, related to the deepest and calmest waters, occurring on the top of the profile and showing a significant effective porosity, reaching almost 13%. Among many diagenetic processes altering the reef, several lines of evidence suggest that it was the meteoric diagenesis to enhance its porosity the most extensively. Since no stromatolites are present, the final sea level decrease is interpreted to be rapid, hence creating conditions favourable for the meteoric dissolution. Some intraparticle porosity, however, seems to be of a depositional origin.

4

Polyphase dolomitization of the Wuchiapingian Zechstein Limestone (Ca1) isolated reefs (Wolsztyn Palaeo-Ridge, Fore-Sudetic Monocline, SW Poland)

Jasionowski M., Peryt T. M., Durakiewicz T.

Geological Quarterly

|

2014

|

Vol. 58, No. 3

503--520

EN

Dolomitisation was the main diagenetic process in the Upper Permian Zechstein Limestone of the Wolsztyn High-dolomite cementation (“over-dolomitisation”) also occurred. The rocks studied usually have a mixed mineralogy and represent a continuous spectrum from pure limestone to pure dolomite. This is due to varying degrees of dolomitisation, dolomite cementation and dedolomitisation. There are two main types of dolomite: replacement dolomite (mostly planar unimodal dolosparite mosaics that are mainly fabric-destructive) and cement dolomite (planar isopachous rims and pore-filling non-planar saddle-dolomite crystals). The timing of dolomitisation and dolomite cementation is difficult to ascertain, but comparing petrographical and geochemical data indicates that the reef carbonates were dolomitised shortly after deposition in a near-surface sabkha/seepage-reflux and then in burial systems. It seems that many of the dolomites gain their present isotopic composition when buried in relatively high-temperature conditions, as shown by low oxygen isotopic ratios ( δ18O as low as –9‰ PDB) and the presence of saddle dolomite. No isotopic support for a water-mixing mechanism is documented.

5

Lokalizacja przypuszczalnych stref akumulacji gazu na poziomie wapienia podstawowego w kopalni miedzi „Rudna”

Dec J., Marzec P., Pietsch K.

Przegląd Górniczy

|

2012

|

T. 68, nr 7

72--80

PL

Kopalnia miedzi „Rudna” prowadząc rozcinkę złoża natrafiła na „pułapkę” sprężonego gazu, co było przyczyną wyrzutu do chodnika rozdrobnionego materiału skalnego oraz gazu. W sytuacji powstałego zagrożenia wyrzutami gazu istotnym stało się znalezienie metody pozwalającej na wyprzedzającą lokalizację stref potencjalnej koncentracji gazu. Powierzchniowe badania sejsmiczne to podstawowa metoda wykorzystywana do rozpoznanie budowy strukturalnej górotworu oraz do lokalizacji złóż gazu ziemnego. W związku z powyższym nad miejscem wyrzutu w kopalni wykonano powierzchniowe, trójwymiarowe zdjęcie sejsmiczne 3D. Celem badań było rozpoznanie utworów cechsztynu i stropowych utworów czerwonego spągowca oraz próba identyfikacji w zapisie sejsmicznym na poziomie P1 (granica cechsztyn/czerwony spągowiec) stref anomalnych, które mogą być związane z nasyceniem gazem dolomitów Ca1. Wykonana interpretacja wskazała obecność niewielkich uskoków przecinających stropowe utwory czerwonego spągowca i spągowe utwory cechsztynu. Uskoki mogą być drogami migracji gazu karbońskiego. Na powierzchni P1 zlokalizowano strefy o prawie zerowej amplitudzie odbić, które wskazują na obniżenie parametrów sprężystych dolomitu Ca1. Obniżenie to można wiązać ze wzrostem porowatości i szczelinowatości dolomitu oraz nasyceniem gazem (obniżenie prędkości propagacji fal sejsmicznych).

EN

The “Rudna copper mine, conducting deposit development, has encountered a compressed gas “trap” that was the reason of outburst into the drift of rock material and gas. In the situation of gas outburst hazard essential became to find a method that allows advanced location of potential gas concentration zones. Surface seismic surveys constitute the basic method used for the identification of the structure of the rock mass and for the localization of natural gas deposits. In connection with the above, over the outburst site in the mine a surface three-dimensional (3D) seismic survey was performed. The objective of investigations was the identification of Zechstein and Rotliegend formations, as well as an attempt to identify anomalous zones in the seismic record at the level P1 (Zechstein/Rotliegend boundary), which could be connected with gas saturation of Ca1 dolomites. The performed interpretation has indicated the presence of minor faults cutting through the top-level Rotliegend formations and floor-level Zechstein formations. Such faults can constitute migration channels for Carboniferous-period gases. On the surface P1 zones with nearly zero reflection amplitude were localized, which indicate the reduction of elastic parameters of the Ca1 dolomite. The reduction can be connected with the increase in porosity and fissility of the dolomite and its saturation with gas (reduction of seismic waves propagation velocity).

6

Możliwości sejsmicznej identyfikacji stref akumulacji gazu w utworach węglanowych cechsztynu monokliny przedsudeckiej

Dec J., Pietsch K.

Gospodarka Surowcami Mineralnymi

|

2012

|

T. 28, z. 3

93-112

PL

Na obszarze monokliny przedsudeckiej złoża gazu występują w utworach węglanowych cyklotemów PZ1 (w wapieniu podstawowym Ca1) oraz PZ2 (w dolomicie głównym Ca2). Lokalizacja złóż jest ściśle związana ze strefami sedymentacji węglanów. Złoża występują przede wszystkim w obrębie stref barierowych oraz stref podnóża platform węglanowych. Wyrzut do chodnika rozdrobnionego materiału skalnego w KGHM ZG Rudna, który miał miejsce w 2009 r. pokazał, że gaz może występować również w strefie basenowej Ca1, z którą związane jest złoże miedzi. Podstawową metodą badawczą wykorzystywaną do lokalizacji złóż węglowodorów są powierzchniowe badania sejsmiczne 2D i 3D. Ich sukcesy poszukiwawcze wynikają przede wszystkim z faktu zmniejszania się prędkości rozchodzenia się fal P oraz gęstości objętościowej pod wpływem nasycenia przestrzeni porowej gazem. Na skutek tego w rejestrowanym zapisie sejsmicznym widoczne są strefy zapisu anomalnego. Ich powiązanie ze złożami gazu, czyli złożowa interpretacja danych sejsmicznych, oparta jest na analizie DHI (Direct Hydrocarbon Indicator). W prezentowanej pracy przedstawiono i porównano sejsmiczne odwzorowanie nasycenia gazem 'pułapek' zlokalizowanych w typowej barierze węglanowej (złoże Kościan w Ca1), w strefie podnóża platformy węglanowej (złoże Lubiatów w Ca2) oraz porowatej/szczelinowatej strefie dolomitu Ca1 w rejonie wyrzutu gazu, który miał miejsce w KGHM ZG Rudna. Dla każdej ze stref opracowano, bazując na rejestrowanych danych geofizyki otworowej i modelowaniach 1D (sejsmogramy syntetyczne), kryteria identyfikacji stref nasyconych gazem. Podstawowym kryterium wskazującym na nasycenie (1) bariery Kościan (Ca1) jest zmiana fazy refleksu (phase change) wiązanego ze spągiem Ca1 przy przejściu ze strefy basenowej (refleks ujemny) do strefy barierowej (refleks dodatni), (2) złoża Lubiatów, zlokalizowanego w obszarze podnóża platformy jest występowanie w stropie strefy nasyconej silnego refleksu ujemnego (bright spot), (3) porowatej i szczelinowej strefy głębokowodnej w ZG Rudna - występowanie w spągu dolomitów Ca1 refleksu o amplitudzie zbliżonej do zera. Opracowane kryteria są kryteriami lokalnymi, zbyt duża jest bowiem zmienność budowy geologicznej w różnych częściach basenu cechsztyńskiego.

EN

In the Fore-Sudetic Monocline area, gas deposits occur in carbonate rocks of cyclothems PZ1 (Zechstein limestone Ca1) and PZ2 (main dolomite Ca2). The location of deposits is closely connected with zones of carbonate sedimentation. Generally, gas deposits occur within barrier zones and at the foot of carbonate platforms. The outburst of rock fragments into the heading of the KGHM Rudna mine in 2009 was evidence that gas could also appear in the basin zone Ca1 of the copper deposit. 2D and 3D surface seismic surveys comprise the basic method which is applied to hydrocarbon prospecting. The main advantage of this method is the fact that P-wave velocity and bulk density decrease as a result of gas saturation of the pore spaces. As a result, one can observe anomalous seismic [records(activity?)] which can be connected with gas deposits, and reservoir interpretation of seismic data is based on Direct Hydrocarbon Indicators analysis (DHI). This paper presents and compares seismic images of gas saturation [in traps(trapped?)] in a typical carbonate barrier (Kościan gas field in Ca1) at the foot of a carbonate platform (Lubiatów gas field in Ca2), and in a porous/fractured zone in Ca1 dolomite where there was a gas outburst in the Rudna mine. Based on available well logging data and 1D seismic modeling (synthetic seismograms) this study developed criteria for identification of gas-saturated zones for each case. The results of the study provide the following basic criteria for gas saturation: (1) phase change at Ca1 bottom from negative at the basin zone to positive at the barrier zone - for the Kościan barrier Ca1; (2) the bright spot at the top of the saturated zone - for the Lubiatów deposit at the foot of the carbonate platform; (3) reflections with close to zero amplitude at the bottom of Ca1 dolomites - for the porous and fractured deep-water zone of the Rudna mine.

7

Geochemical and foraminiferal records of environmental changes during the Zechstein Limestone (Lopingian) deposition in Northern Poland

Peryt M., Peryt D.

Geological Quarterly

|

2012

|

Vol. 56, No 1

187-198

EN

The entire Zechstein Limestone section of the Zdrada IG 8 borehole (Northern Poland) is composed of oncoid packstone that is accompanied by stromatolites in the upper part of the unit. Deposition of the Zechstein Limestone occurred in persistently subtidal environments, above the storm wave base, in mostly dysoxic conditions, and thus these conditions did not differ essentially from those characteristic for the Kupferschiefer strata. The previous supposition of vadose diagenesis is not confirmed by the isotopic study of calcite that showed its clearly marine values (average d1318

8

Application of seismic methods to identify potential gas concentration zones at the Zechstein Limestone Level in the "Rudna" mining area, SW Poland

Dec J., Pietsch K., Marzec P.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2011

|

Vol. 81, No 1

63-78

EN

A block development operation at the "Rudna" copper mine (KGHM Polska Miedź S.A.) encountered a "compressed gas trap" that caused the ejection of fragmented rock material into a drift. Faced with a new threat of gas ejection the mine needed to find methods to identify potential gas concentration zones prior to any further exploration work. Surface seismic surveying was chosen as a widely-accepted standard method of investigating rockmass structure and tectonics and pinpointing natural gas deposits. An area of one square kilometre was selected directly above the ejection site, a 3D seismic survey, known as Duża Wólka 3D, was performed and a survey well S-421A was drilled. The objective was to investigate the overall rock structure, especially the structure of Zechstein and top Rotliegendes formations, as well as to attempt identifying anomalous zones, which could be linked with the gas saturation of Ca1 dolomites, on the 3D seismic image at the P1 level (Zechstein/ Rotliegendes boundary). An interpretation of multi-scenario seismic modelling of the recorded data helped to: – recognize the structure and tectonics of the area, including minor faults cutting through the top-level Rotliegendes formations and floor-level Zechstein formations. Such faults could constitute migration channels for Carboniferous-period gases, – locate zones with nearly zero-reflection amplitude at the surface of the top-level Rotliegendes (P1 seismic boundary), which would suggest a reduction of elastic parameters of the Ca1 dolomite. This reduction could be linked to an increased porosity and fracturing of the dolomite and its saturation with gas (a reduction of the seismic wavelet propagation velocity). Credibility of this interpretation is already partly corroborated by data from wells drilled in the Zechstein limestone by the mine. The paper presents the first in the world attempt to use the surface seismic survey for location of zones with small gas concentration in porous rocks at the Zechstein/Rotliegendes boundary. Such zones should not be identified with gas pools that occur in the Zechstein Limestone (Ca1) in the area of the Fore-Sudetic Monocline.

9

Ocena zmian właściwości zbiornikowych utworów rafowych wapienia cechsztyńskiego na podstawie danych sejsmicznych, geofizyki otworowej i laboratoryjnych

Maćkowski T., Reicher B., Łapinkiewicz A., Pieniądz K.

Technika Poszukiwań Geologicznych

|

2006

|

R. 45, nr 2

51-55

PL

Analiza danych sejsmicznych 3D na złożu gazu ziemnego Bonikowo w powiązaniu z wynikami badań laboratoryjnych rdzenia i zinterpretowanymi profilowaniami geofizyki otworowej pozwoliła opracować model zmienności właściwości zbiornikowych budowli rafowej wapienia cechsztyńskiego. Wykorzystując pakiet oprogramowania firmy Landmark Graphics Corporation (SeisWorks/3D, ProMAX, PostStack/PAL, SpecDecomp, Rave/DV, StrataModel) wykazano zróżnicowanie struktury złożowej pod względem sejsmoakustycznym i petrofizycznym. W wyniku przeprowadzonej analizy różnego rodzaju atrybutów sejsmicznych wyznaczono w sposób niezależny od interpretacji strukturalnej zasięg występowania rafy Bonikowo. Wykonanie inwersji sejsmicznej, wraz z analizą statystyczną danych laboratoryjnych i z profilowań geofizyki wiertniczej pozwoliło rozpoznać przestrzenny model zmian porowatości i przepuszczalności, dokumentując rozkład tych parametrów w obrębie struktury i wyznaczając strefę o najlepszych właściwościach pojemnościowo-filtracyjnych.

EN

Analysis of 3D seismic data in the area of the Bonikowo gas field, combined with results of laboratory examination of cores and interpreted geophysical well logs, allowed the authors to create a model of variations in reservoir properties of the reef buildup in the Zechstein Limestone. With the use of the software package from Landmark Graphics Corporation (SeisWorks/3D, ProMAX, PostStack/PAL, SpecDecomp, RAVE/DV, and StrataModel), diversification of the reservoir structure in respect of seismoacoustic and petrophysical properties was proved. As a result of analysis of various seismic attributes, the extent of the Bonikowo reef was determined independently of structural interpretation. Seismic inversion together with statistical analysis of the laboratory data and well logs afforded possibilities for recognition of a spatial model of porosity and permeability variations, documenting the distribution of these parameters within the structure and delimiting the zone of the best capacity and filtration characteristics.

10

Rozwój prac poszukiwawczych w utworach cechsztynu na Niżu Polskim w latach 1945-2000

Karnkowski P.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 5

423-428

PL

Prace geologiczno-poszukiwawcze rozpoznające osady cechsztynu w basenie polskim trwająjuż ponad 50 lat. W tym czasie odkryto w utworach cechsztyńskich ok. 80 złóż węglowodorów. Dotychczasowy stan rozpoznania zachęca do prowadzenia dalszych prac poszukiwawczych w utworach permskich Niżu Polskiego.

EN

Exploration of the Zechstein deposits within the Polish Basin has been continued for more than 50 years and finalized with almost 80 discovered hydrocarbon deposits within the Zechstein succession. Actual effects of hydrocarbons exploration imply intensification of further geological prospection.

11

Interpretacja litofacjalna danych sejsmiki 3D kluczem do sukcesu w detekcji ciał rafowych w poziomie wapienia cechsztyńskiego w basenie permskim (na przykładzie rafy Kościan)

Górski M., Gierszewska D., Król E., Urbańska H., Wilk W.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 2

137-150

PL

Poziom wapienia cechsztyńskiego stał się jednym z najbardziej perspektywicznych poziomów zbiornikowych z punktu widzenia poszukiwań w Polsce. Rejon paleoelementu zwanego wałem wolsztyńskim był na początku transgresji morza cechsztyńskiego naturalnym miejscem sedymentacji typu rafowego na lokalnych paleopodniesieniach szelfu. Rafy te w wyniku gry naftowej stały się pułapkami akumułującymi gaz migrujący z utworów wieku karbońskiego. Dane sejsmiki 3D integrowane z pozostałymi rodzajami danych pozwalają na wydzielenie ciał rafowych-pułapek w procesie interaktywnej, komputerowej interpretacji opartej na czynniku litofacjalnym. Wykorzystuje ona informacje dostarczane przez geofizykę otworową i elementy paleogeografii możliwe do pozyskania z danych sejsmiki 3D. Wydzielenie pułapek umożliwia przejście do następnego etapu, polegającego na określeniu ich geometrii i porowatości. Pozwala to obliczyć zasoby złoża. Zastosowane procedury interpretacyjne zostały potwierdzone rezultatami 12 otworów odwierconych na rafie Kościan i czteroma następnymi na rafach Bonikowo, Białcz, Brońsko i Kokorzyn. Ich efektem jest osiągnięcie, niespotykanej w polskiej praktyce poszukiwań węglowodorów, skuteczności wierceń.

EN

The Zechstein LHmestone formation became one of the most perspective reservoirs as far as the to exploration carried out in Poland is concerned. The region ofpalaeoelement, referred to as the Wolsztyn ridge, used to be a natural sedimentation place of the reef type on the local palaeoelevation of the shelf at the beginning of the Zechstein sea transgression. As a result of hydrocarbon play, these reefs became accumulation traps for the migrating gas that takes it origin in the strata of the Carboniferous age. The 3D seismic data integrated with other types of data allow for the selection of reefs-traps in the process of interactive, computer analysis based on the lithofacies factor. It makes use of the information supplied by well logging and elements ofpalaeogeography which can be acquired from 3D seismic data. The selection of traps open the possibility of passing to the next stage which consists in determining geometry and porosity. The determination of the said allows to calculate reservoir reserves. The applied interpretation procedures have been confirmed by the results received in 12 wells in the Kościan reef and four others in the Bonikowo, Białcz, Brońsko and Kokorzyn reefs. The effect is the efficiency of drilling unprecedented so far in Polish practice of exploration.