Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analysis of spatial transformations and development of the main streets of the historic Nowa Praga district in Warsaw

Krawiec Iwona

Architectus

|

2023

|

Nr 3 (75)

39--48

EN

The subject of the article is the spatial and architectural development of Nowa Praga [New Praga], located in the Praga-Północ [Praga-North] district of Warsaw, which dates back to the 1st half of the 19th century. On the then undeveloped land, a network of streets was laid out, among which the main ones were Środkowa Street and then Nowopragska (now Stalowa Street). The aim of the research presented in the article was to trace the transformations that took place in the urban planning and architecture of Nowa Praga during the nearly 200 years of its existence, as well as to analyse the current state of development and urban layout and draw conclusions for the future. For the purposes of the research, extensive cartographic and iconographic material was collected and analysed, which served as the basis for developing subsequent phases of the development of the studied area. The result of the work are reconstruction drawings presenting subsequent stages of the spatial development of the studied area, as well as chronological stratification of the existing buildings, an analysis of their technical condition and a definition of the main problems affecting the studied spatial development. Based on the analyses carried out, it should be stated that in just 100 years, the architectural character of the district has changed drastically, but despite numerous modifications, the historical division of land and ownership from subsequent stages of the district’s development is still clearly visible.

PL

Tematem artykułu jest rozwój przestrzenny i architektoniczny Nowej Pragi, leżącej na terenie dzielnicy Praga-Północ w Warszawie. Jej początki sięgają 1. połowy XIX w. Na niezagospodarowanych wówczas gruntach wytyczona została sieć ulic, wśród których głównymi stały się ul. Środkowa i ówczesna Nowopragska (obecna ul. Stalowa). Celem badań przedstawionych w artykule było prześledzenie zmian, jakie zaszły w urbanistyce i architekturze Nowej Pragi na przestrzeni blisko 200 lat jej istnienia, a także analiza obecnego stanu zabudowy i układu urbanistycznego oraz wyciągnięcie wniosków na przyszłość. Na potrzeby badań zgromadzony i przeanalizowany został obszerny materiał kartograficzny i ikonograficzny, który posłużył jako podstawa do opracowania kolejnych faz rozwoju badanego obszaru. Efektem prac są rysunki rekonstrukcyjne przedstawiające kolejne etapy rozwoju przestrzennego, a także rozwarstwienie chronologiczne istniejącej zabudowy, analizy jej stanu technicznego oraz definicja głównych problemów dotykających badane założenie przestrzenne. Na podstawie przeprowadzonych analiz należy stwierdzić, że w przeciągu zaledwie 100 lat charakter architektoniczny dzielnicy zmienił się drastycznie, jednak mimo licznych modyfikacji ciągle czytelny jest historyczny podział parcelacyjny i własnościowy z kolejnych etapów rozwoju dzielnicy.

2

Początki techniki prądu przemiennego trójfazowego na ziemiach polskich do końca XIX w.

Rataj Piotr, Hickiewicz Jerzy

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2022

|

R. 90, nr 10

27--31

PL

W 2021 r. przypadła 130. rocznica pionierskiego eksperymentu transmisji energii elektrycznej na odległość 175 km prądem przemiennym trójfazowym, dokonanego na wystawie elektrotechnicznej we Frankfurcie nad Menem w 1891 r. przez Michała Doliwo-Dobrowolskiego. Otwiera to symbolicznie epokę, która trwa do dziś w naszej technice przesyłowej – wciąż bowiem system trójfazowy jest w niej najbardziej rozpowszechniony.

3

Dachówki ceramiczne wykonane w XIX-wiecznej technologii - spełnienie wymagań konserwatorskich oraz przepisów technicznych

Ałykow Krzysztof, Napiórkowska-Ałykow Magdalena, Nieruchalski Tomasz, Bednarz Łukasz, Piechówka-Mielnik Magdalena, Nowak Tomasz

Materiały Budowlane

|

2022

|

nr 11

180--183

PL

W procesie rewaloryzacji obiektów zabytkowych, szczególnie znajdujących się pod ochroną Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, istotne jest, aby w przypadku konieczności wymiany elementów pokrycia dachowego, zachowując obowiązujące standardy techniczne, jednocześnie spełnić wymagania narzucone przez WKZ. Autorzy artykułu prezentują rozwiązania alternatywne dla powszechnie stosowanych, wynikające z ich doświadczenia dotyczącego wymiany pokryć dachowych zabytkowych budynków z użyciem dachówek ceramicznych spełniających wymagania techniczne, wykonywanych zgodnie z XIX-wieczną technologią wypalania.

EN

In the process of revitalizing historic buildings, especially those under the protection of the Voivodship Conservator of Monuments, it is important that in the event of the need to replace elements of the roof covering, while maintaining the current technical standards, the requirements imposed by the VCM should be met. The authors of the article present alternatives to the commonly used solutions, based on their experience in the field of replacing roof coverings of historic buildings with the use of ceramic tiles meeting the technical requirements, made in accordance with the 19th century firing technology.

4

The reconstruction of the late 19th century and early 20th century urban landscape in Beirut historic centre

Wróblewski Sebastian

Architectus

|

2022

|

Nr 1 (69)

77--89

EN

In the capital of Lebanon one of the globally largest works on reconstruction of the landscape of the historical core of the city were performed. The project prepared by Solidere was a design to reconstruct the most valuable urban plan of the central district after the destruction during the Civil War. In Historical Centre of Beirut not only reconstructions but also new architecture adjusted to historical aesthetic had to be created. The main aim of article is the presentation of different approaches to spatial and architectural designs in the Lebanese capital’s historic district from the perspective of assessment of modern and reconstructed architectural quality, aesthetics of historical – the late 19th century and Art Déco influences on modern architecture and contemporary urban detail designed in the recreated historic space. The research was focused on assessment of the context architecture and value of reconstructions and adaptations of buildings in the city’s central district.

PL

Jedną z największych w skali światowej prac związanych z rekonstrukcją krajobrazu kulturowego miasta przeprowadzono w stolicy Libanu. Projekt przygotowany przez Solidere obejmował rekonstrukcję założenia przestrzennego po zniszczeniach powstałych w trakcie wojny domowej, najbardziej wartościowej pod względem urbanistycznym dzielnicy centralnej. W Bejrucie powstały nie tylko rekonstrukcje architektury przedwojennej, ale i współczesne obiekty architektoniczne dopasowane do specyficznej estetyki dzielnicy. Głównym założeniem artykułu jest prezentacja i ocena tych różnorodnych rozwiązań urbanistycznych i architektonicznych zastosowanych w Bejrucie w odniesieniu do współczesnej architektury odwołującej się do estetyki z końca XIX w. i art déco, osadzonej w zrekonstruowanej przestrzeni miejskiej oraz współczesnych rozwiązań detalu urbanistycznego. W badaniach skupiono się na zagadnieniach związanych z oceną architektury kontekstowej oraz rekonstrukcji i adaptacji obiektów w centralnych częściach miasta.

5

The influence of the foreign invader on the shape of wooden architecture of the end of the 19th and beginning of the 20th century in the Lublin region

Netczuk-Pol Ewa

Architectus

|

2021

|

Nr 1 (65)

11--20

EN

The aim of the article was to present the influence of the Russian national architecture on the wooden architecture of the Lublin region, created at the turn of the 19th and 20th centuries, which was characterized by great distinctiveness. The subject of the work was to show the importance of increased Russification, which touched not only the spheres of social and cultural life, but also architecture.The article analyzes the preserved wooden architecture from the turn of the century in the present-day Lubelskie Region. The starting material used was the available archival materials and documentation prepared for the needs of the provincial conservator of monuments (the card for the records of architectural and construction monuments) and a local inspection was made to prepare photographic documentation of the current state. Characteristic wooden buildings were used as comparative material, built at the end of the 19th and the beginning of the 20th century in Samara, Russia. The buildings have a well-documented history and are well researched by local scientists. Additionally, they are kept almost intact. During the research, a comparative method was used for the existing wooden buildings in the Lublin region from the turn of the century with the Russian wooden buildings, mainly in terms of detail and façade decoration. It allowed us to notice the similarities between the details used in traditional wooden construction in the Lublin Province. It is especially visible in the details of the window decorations – richly decorated drip and window sills. It is an element characteristic only for the analyzed period, which confirms the thesis about the influence of the foreign invaders on the shape of architecture.

PL

Celem artykułu było przedstawienie wpływu architektury narodowej rosyjskiej na drewnianą architekturę Lubelszczyzny powstałą na przełomie XIX i XX w., która charakteryzowała się dużą odrębnością. Przedmiotem pracy było ukazanie znaczenia wzmożonej rusyfikacji, która dotykała nie tylko sfery życia społecznego, kulturalnego, ale także architektury.W artykule dokonano analizy zachowanej architektury drewnianej powstałej na przełomie wieków na terenie obecnego województwa lubelskiego. Jako materiał wyjściowy wykorzystano dostępne materiały archiwalne oraz dokumentację stworzoną na potrzeby wojewódzkiego konserwatora zabytków (karta ewidencji zabytków architektury i budownictwa) oraz dokonano wizji lokalnej w celu przygotowania dokumentacji fotograficznej stanu aktualnego. Jako materiał porównawczy posłużyła charakterystyczna zabudowa drewniana powstała pod koniec XIX i na początku XX w. w Samarze w Rosji. Zabudowa ta ma dobrze udokumentowaną historię oraz jest dobrze zbadana przez lokalnych naukowców. Dodatkowo przetrwała do dziś w stanie prawie nienaruszonym.Podczas badań porównano istniejącą zabudowę drewnianej Lubelszczyzny z przełomu wieków z zabudową drewnianą rosyjską przede wszystkim pod względem detalu i dekoracji fasady. Pozwoliło to na zauważenie podobieństw między detalami stosowanymi w tradycyjnym budownictwie drewnianym na terenie województwa lubelskiego. Szczególnie jest to widoczne w detalu stolarki okiennej – bogato dekorowane nad- i podokienniki. Jest to element charakterystyczny tylko dla badanego okresu, co potwierdza tezę o wpływie zaborcy na kształt architektury.

6

Sole kamienne w Siewierzu – chybione koncepcje poszukiwań górniczych Augusta Rosta

Wójcik Andrzej J.

Hereditas Minariorum

|

2020

|

Vol. 6

105-113

PL

Zainteresowania poszukiwaniami złóż soli w XIX w. Polsce wzrosły w związku z utratą kopalń w Wieliczce i w Bochni na rzecz Cesarstwa Austriackiego. Szukano nowych miejsc występowania soli, w tym na Ponidziu oraz w rejonie Siewierza. Tu działał nieudanie August Rost, który zakładał znalezienie triasowych złóż soli, podobnych do występujących w Niemczech. Później przyczynił się do rozpoznania permskiego złoża soli występującego w Ciechocinku.

EN

Interest in the exploration of salt deposits in Poland in the nineteenth century increased due to the loss of mines in Wieliczka and Bochnia to the Austrian Empire. New places of salt occurrence were searched, including in Ponid and in the Siewierz region. August Rost's work, whose aim was to find Triassic salt deposits similar to those found in Germany, was unsuccessful. Later tho, he contributed to the recognition of the Permian salt deposit in Ciechocinek.

7

Non-destructive testing and analysis of a XIX-century brick masonry building

Hoła A., Sadowski Ł., Szymanowski J.

Archives of Civil Engineering

|

2020

|

Vol. 66, nr 4

201--219

EN

The article presents the results of non-destructive testing and analyses carried out for a brick masonry building from the 19th century, which has many irregularities that involve a lack of inspections and tests of its technical condition for many years, as well as a failure to carry out necessary repairs. The conducted organoleptic tests enabled the most significant building damage to be indicated, and its causes were determined on the basis of the results of non-destructive tests and analyses. These causes include mainly wall cracks, ceiling deflections and excessive dampness. It also contains the relationships, which were developed using non-destructive dielectric and resistive methods when testing the moisture content of the brick walls. These results may be useful for other researchers dealing with brick masonry buildings from a similar period of time. The authors' intention was to present the existing poor technical condition of the brick masonry building and indicate its causes, as well as to present that a lack of appropriate maintenance can lead to a situation in which the life or health of residents is threatened.

8

Gazownie komunalne Poznania i Lwowa na początku XX w. Próba charakterystyki i porównania ich rozwoju

Urbaniak Miron

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2019

|

T. 64, nr 1

57--75

EN

The Poznań and Lwów gasworks were established in the 1850s; the former being an urban enterprise, the latter a private company. At the beginning of the 20th century, the gasworks and the entire gas infrastructure in Lwów were seriously outdated as compared to Poznań in terms of the volume of production and technology. After the municipalization of the plant in 1898, Galicia’s capital quickly began to reduce a backlog using the effects of technical progress in Europe. As part of the modernization and expansion of both gasworks in the fi rst decade of the 20th century, modern water-gas plants with Humphreys & Glasgow systems were commissioned in Poznań (1900) and Lwów (1906). Moreover, the gas network and public lighting system were intensively developed in both cities. In 1910, 11.3 million cubic meters of gas fl owed into the municipal network in Poznań, whereas 6.1 million cubic meters did so in Lwów. The number of gas street lights amounted to 3456 and 3541, respectively. In both cities, major extensions of their gasworks were planned in the very years preceding the outbreak of World War I. In Poznań, the investment was implemented to a large extent during World War I, when a unique and innovative Koppers retort house and a dry-seal gas holder with a capacity of 50 thousand cubic meters were built. In Lwów, due to the Russian occupation of the city between 1914 and 1915, ultimately the works had to be stopped. Due to wartime hardships, the planned Glover-West vertical retort house was eventually replaced by the Dessau vertical retort furnace. The retort house was completed in 1917, but the rest of the investment was fi nalized in the fi rst years of the Second Polish Republic. Nevertheless, when the Partitions of Poland ended, both gas plants were among the largest and most modern in terms of technology in the country, in which their directors at the time, Hans Mertens in Poznań and Adam Teodorowicz in Lwów, had considerable merit.

9

O wpływie przemysłu cementowego na architekturę Pomorza Zachodniego od połowy XIX wieku

Hamberg-Federowicz A. M.

Inżynieria i Budownictwo

|

2017

|

R. 73, nr 5

232--233

PL

W połowie XIX w. pod Szczecinem powstała pierwsza niemiecka cementownia i rozwinął się przemysł cementowy. Dzięki temu w regionie powstało wiele nowatorskich budowli żelbetowych, w tym inżynierskich i drogowych, oraz obiekty architektury i elementy zagospodarowania terenu. Wpływ działalności cementowni „grupy szczecińskiej” na architekturę Pomorza Zachodniego wymaga dalszych badań.

EN

In the mid-nineteenth century near Szczecin was founded first German cement factory and it was a beginning of development of cement industry in region. Thanks to this in Szczecin’s district, a number of innovative structures of reinforced concrete, including engineering constructions, roads and architectural elements and landscaping elements was build. Impact of cement plants activity creating so called „Szczecin’s group” on architecture of Western Pomerania requires further research.

10

Fossores ex Polonia. Rekrutacja polskich górników do Prus

Wójcik A. J.

Hereditas Minariorum

|

2017

|

Vol. 4

273--284

PL

Poszukiwania i eksploatacja górnicza wymagały zawsze specjalistów. Wśród nich byli zarówno ludzie, którzy ukończyli specjalistyczne szkoły i uczelnie, jak też praktycy posiadający bogate doświadczenie zawodowe. Już pod koniec XVIII wieku władze Prus prowadziły akcję rekrutacyjną wśród Polaków, zwłaszcza zamieszkujących rejony pogranicza. Do nielicznych zachowanych dokumentów należy zaliczyć prezentowane „Obwieszczenie” pochodzące z 19 września 1804 r., przygotowane w języku polskim, podpisane przez cesarza Fryderyka Wilhelma III.

EN

Mining exploration and research have always required specialists. Among them there were both technical schools and colleges graduates, but also practitioners with extensive professional experience. As far back as in the late 18th century, the Prussian authorities conducted recruitment campaigns among Poles, especially those living in the border regions. “The Announcement” dated September 19, 1804, prepared in Polish, signed by the Emperor Friedrich Wilhelm III, is one of the few documents that survived.

11

Kadm na pierwszej wystawie światowej w Londynie (1851)

Wójcik A. J.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2017

|

nr 3

57--72

PL

Pierwsza wystawa światowa (Wielka Wystawa – „The Great Exhibition”) zorganizowana w Londynie od 1maja do 15 października 1851 r. była ekspozycją, prezentująca dokonania ludzkości, zarówno w sferze kultury, jak i techniki. Przedstawiono szereg wynalazków oraz produktów przemysłowych. Wśród nich znalazł się polski kadm, pochodzący z hut cynku Konstanty i Pod Będzinem z Zachodniego Okręgu Górniczego Królestwa Polskiego. Produkt ten – „w postaci kruszcu” – został wyróżniony przez organizatorów wystawy.

EN

The first world exhibition (“The Great Exhibition”), organized in London from 1 May to 15 October 1851, was an exhibition presenting the achievements of humanity, both in the sphere of culture and in the technology. A number of inventions and industrial products were presented. One of them was Polish cadmium, originating from the zinc smelters “Konstanty” and “Pod Będzinem” from the Western Mining Region of the Kingdom of Poland. This product – “in the form of ore” – was honoured by the organizers of the exhibition.

12

„O skalnym oleju” – publikacja księdza Franciszka Siarczyńskiego z 1828 roku

Wójcik A. J.

Hereditas Minariorum

|

2016

|

Vol. 3

242--253

PL

Ksiądz Franciszek Siarczyński (1758–1829) – geograf, historyk, publicysta, bibliotekarz, redaktor czasopism, żył w okresie obfitującym w różne wydarzenia dziejowe. Przeszedł do historii jako badacz dziejów Polski. Działalność rozpoczął w Warszawie, gdzie był wykładowcą w pijarskim Collegium Nobilium, a następnie w Collegium Regium. Był także proboszczem w Jarosławiu, Kozienicach, Łańcucie i kanonikiem katedralnym warszawskim i przemyskim. Od 1827 r. kierował – jako pierwszy dyrektor – Biblioteką im. Ossolińskich we Lwowie. Zainteresowania geograficzne u Franciszka Siarczyńskiego szły przede wszystkim w kierunku opracowywania słowników geograficznych. Zbierał także i opracowywał materiały dotyczące surowców mineralnych występujących w Galicji, w tym soli kamiennej (1788) oraz ropy naftowej (1828).

EN

Priest Franciszek Siarczyński (1758–1829) was a geographer, historian, journalist, librarian, and editor of magazines. He lived in time abounding in various historical events and went down in the annals as a researcher of Polish history. He started his career in Warszawa where he was a lecturer in Piarists’ Collegium Nobilium and then in Collegium Regium. He was also a parish priest in Jarosław, Kozienice and Łańcut as well as a canonry of the cathedral in Warszawa and Przemyśl. Since 1827 was the manager and first director of Te Ossolińscy Library in Lwów. Siarczyński’s geographical interests went primarily towards the development of geographical dictionaries. He also worked on mineral resources occurring in Galicja, including rock salt (1788) and crude oil (1828).

13

Mathematical publications in the Memoirs of the Academy of Arts and Sciences in Cracow (1872-1894)

Koroński J.

Czasopismo Techniczne. Nauki Podstawowe

|

2014

|

R. 111, z. 1-NP

125--129

EN

This paper concerns a general characteristic of the Academy of Arts and Sciences in Cracow, together with the list of mathematical publications printed in the Memoirs of Academy (1872–1894).

PL

W artykule zawarto ogólną charakterystykę Akademii Umiejętności w Krakowie i listę publikacji matematycznych wydrukowanych w Pamiętniku Akademii (1872–1894).

14

Mathematical publications in the Annals of the Cracow Scientific Society (1817‒1872)

Koroński J.

Czasopismo Techniczne. Nauki Podstawowe

|

2014

|

R. 111, z. 1-NP

119--124

EN

This paper provides a general characteristic of the Cracow Scientific Society (Towarzystwo Naukowe Krakowskie). It existed 1815–1872 and during that time changed its name several times (see below). The Academy of Arts and Sciences (Akademia Umiejętności – AU) was founded in 1872, as a result of the transformation of the Cracow Scientific Society. Moreover, in this paper we present mathematical publications in the Annals of the Cracow Scientific Society.

PL

W artykule zawarto ogólną charakterystykę Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, które istniało 1815–1872 i w tym czasie kilkakrotnie zmieniało nazwę (p. niżej). Akademia Umiejętności – AU powstała w roku 1872. Ponadto zaprezentowano publikacje matematyczne wydrukowane w Roczniku Towarzystwa Naukowego Krakowskiego.

15

Jan Jędrzejewicz ‒ a professional among amateur astronomers

Siuda-Bochenek M.

Czasopismo Techniczne. Nauki Podstawowe

|

2014

|

R. 111, z. 1-NP

225--231

EN

Jan Jędrzejewicz was an eminent Polish amateur astronomer. He lived and worked as a doctor in a small town of Płońsk, situated 60 km of Warsaw. His great passion was astronomy and he devoted his all free time to it. After gaining essential knowledge, he built observatory, which he professionally equipped with his own funds. The main subject of his work was micrometer measurements of double stars, to which he applied himself with unusual precision and diligence. This was appreciated by an American astronomer S.W. Burnham, who included these results in his catalogue of double stars. Jędrzejewicz also observed the Sun, comets, planets and other sky phenomena, and the results of his works were published in the international journals: "Astronomische Nachrichten" and "Vierteljahrsschrift Astronomischen Ggesellschaft". Noteworthy in his papers are extremely thorough investigation of the subject and a great number of references to papers of contemporaneous professional astronomers. Jędrzejewicz aroused interest of the scientific world, which was demonstrated by the fact that information about him appeared several times in the journal "Nature".

PL

Jan Jędrzejewicz był wybitnym polskim astronomem amatorem. Mieszkał i pracował jako lekarz w małej miejscowości Płońsk, leżącej 60 km od Warszawy. Jego wielką pasją była astronomia, której poświęcał cały wolny czas. Po zdobyciu niezbędnej wiedzy postanowił zbudować obserwatorium, które z własnych środków profesjonalnie wyposażył. Głównym tematem prac Jędrzejewicza były pomiary mikrometryczne gwiazd podwójnych, którym poświęcał się z niezwykłą precyzją i sumiennością. Zostało to docenione przez amerykańskiego astronoma S.W. Burnhama, który umieścił te wyniki w swoim katalogu gwiazd podwójnych. Jędrzejewicz obserwował również Słońce, komety, planety i wszelkie pojawiające się w owym czasie na niebie zjawiska, a wyniki swoich prac publikował w zagranicznych czasopismach: "Astronomische Nachrichten" i "Vierteljahrsschrift Astronomischen Ggesellschaft". W pracach Jędrzejewicza na uwagę zasługują jego niezwykle dogłębne badanie tematu oraz liczne odnośniki do prac współczesnych mu zawodowych astronomów. Jęrzejewicz wzbudzał zainteresowanie świata naukowego, o czym może świadczyć fakt, że kilkakrotnie pojawiła się o nim informacja w czasopiśmie "Nature".

16

A note on mathematical publications of Polish mathematicians in the Memoirs of the Society of Exact Sciences in Paris (1870‒1882)

Koroński J.

Czasopismo Techniczne. Nauki Podstawowe

|

2014

|

R. 111, z. 1-NP

131--136

EN

This paper gives a general characteristic of the Society of Exact Sciences in Paris and its Memoirs, together with the list of mathematical publications printed in the Memoirs (1870–1882).

PL

W artykule zawarto ogólną charakterystykę Towarzystwa Nauk Ścisłych w Paryżu. Ponadto zaprezentowano publikacje matematyczne wydrukowane w Pamiętniku Towarzystwa Nauk Ścisłych w Paryżu (1870–1882).