Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Katastrofa wodna Kloski – Colloredo 2 w kopalni soli „Wieliczka”. Geologiczne i historyczne tło wydarzeń sprzed 150 lat

Przybyło Jerzy, Włodarczyk-Żurek Elżbieta

Przegląd Solny

|

2018

|

T. 14

117--131

PL

Poprzecznia Kloski była chodnikiem poszukiwawczym zlokalizowanym na poziomie V, a poprzecznia Colloredo chodnikiem ratunkowym na poziomie IV. Walka z katastrofą wodną w poprzeczni Kloski, a później także w poprzeczni Colloredo trwała 11 lat i polegała przede wszystkim na wykonywaniu wyrobisk chodnikowych i szybików prowadzonych za wodą. Wyrobiskami tymi odkrywano liczne kawerny i pustki powstałe w wyniku wynoszenia materiały skalnego z górotworu. W wyniku gwałtownych wypływów wód połączonych z transportem materiału skalnego doszło w 1879 do deformacji powierzchni terenu. Ostatecznie wypływ został zatamowany w rezultacie samoczynnego zaciskania się odkrytych wcześniej kawern. W budowie geologicznej rejonu wypływu występują skały złoża bryłowego, głównie iłowce margliste i zubry. Dopływy wód należy wiązać z przekroczeniem utworów otuliny iłowogipsowej złoża i wejściem chodnikiem Kloski w zawodnione piaskowce chodenickie formacji z Machowa. Obecnie przecieki z rejonu Kloski stanowi zarejestrowany na poziomie VI wyciek WVI-20, a Rejon Kloski Colloredo podlega wodoszczelnej likwidacji. Analiza przyczyn i przebiegu katastrofy wodnej Kloski Colloredo oraz katastrofy w poprzeczni Mina w 1992 roku pozwala dostrzec analogie łączące oba wydarzenia.

EN

The Kloski cross-corridor was an exploration corridor, located at Level V, while the Colloredo cross-corridor was an emergency corridor at Level IV. The emergency operations conducted first in the Kloski cross-corridor and followed by those in the Colloredo cross- -corridor continued for eleven years and primarily consisted in the cutting of corridor workings and level-connecting shafts, along the water courses. Such workings uncovered a number of caverns and voids that had occurred as a result of rock material removal from the rock mass. Upon rapid outflows of water transporting rock material, surface deformations appeared in 1879. Finally the outflow was dammed by natural convergence of previously discovered caverns (fig. 1,2,3,4,5,6,7,8,12,13,14,15). The geological structure of the water outflow area shows boulder rocks, mainly marl siltstone and zubers. Water inflows were associated with the penetration of the protective layers of siltstone and gypsum formations above the salt deposits, through the Kloski corridor, and into the soaked Chodenice sand deposits of the Machów formation (fig.9,10,11). Recently, Leak WVI-20 from the Kloski corridor has been recorded at Level VI, and the Kloski-Colloredo Area has been subjected to water-tight liquidation (fig.16). Our analysis of the cause and course of the water disaster in the Kloski-Colloredo Area, as well as of that in the Mina cross-corridor of 1992, allows us to identify certain analogies of both occurrences.

2

Chrząszcze w soli

Kłys Grzegorz, Ziarkiewicz Aleksandra, Przybyło Jerzy, Włodarczyk-Żurek Elżbieta

Przegląd Solny

|

2018

|

T. 14

145--147

PL

Kopalnia Soli „Wieliczka” jest obiektem sztucznie stworzonym przez człowieka, dawniej eksploatowanym, obecnie intensywnie odwiedzanym. Dzięki kopalni powstała nowa nisza ekologiczna, którą zaczęły zasiedlać troglofilne organizmy żywe. Jednymi z ciekawszych zwierząt żyjących w tej kopalni są chrząszcze Niptus hololeucus. Naturalnie występują w miejscach niezwiązanych z solnymi systemami podziemnymi, jednak zawleczone przystosowały się do troglobiontycznego trybu życia. Obecnie prowadzone badania ukierunkowane są m.in. na biologiczne i morfologiczne porównanie populacji troglofilnych z kopalni i żyjących poza nią. W tym celu przy pomocy pułapek Barbera pobierane są próby z 13 stanowisk z poziomów I-III. Wstępne wyniki pokazują znaczące zmiany liczebności chrząszczy znajdowanych w pułapkach, co może mieć związek z cyklem rozwojowym a także znaczne różnice związane z miejscem ulokowania pułapki.

EN

The „Wieliczka” Salt Mine is the place artificially created by man, formerly operated, now intensely visited. Owing to mine arise new ecological niche, which troglophiles living organisms to settled. One of the more interesting animals from this mine are the beetles Niptus hololeucus. They naturally occur in place unbound with salt underground systems but introduce adapt to troglobiontic lifestyle. The aim of current research is i.a. biological and morphological comparison troglophile and free-living populations. For this purpose, using Barber’s traps samples from 13 positions from the I-III level of the mine are collected. The preliminary results show significant changes in numbers of found beetles in traps, what may be related to the life cycle, and significant differences related to the location of the trap.

3

Projektowanie zabezpieczania zabytkowych wyrobisk chodnikowych na przykładzie wyrobisk, zlokalizowanych na poziomie I Kopalni Soli „Wieliczka”

Bodlak M., Gradecki D., Kucharz J., Malik J.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2018

|

nr 2

15--39

PL

W związku z postępującym poszerzaniem się zakresu udostępnienia podziemnych, zabytkowych wyrobisk, w tym najstarszych z początku istnienia kopalni, zlokalizowanych na poziomie I Kopalni Soli „Wieliczka”, pojawia się potrzeba rewitalizacji głównych wyrobisk korytarzowych. Zabiegi te są konieczne z uwagi na zapewnienie bezpiecznej komunikacji, udostępnienia i przewietrzania zabytkowych komór, zlokalizowanych w ich otoczeniu. Wobec powyższego zarząd kopalni podjął stosowne działania, zlecając opracowanie dokumentacji technicznych przebudowy najistotniejszych wyrobisk korytarzowych na poziomie I kopalni. W artykule zawarto analizę uwarunkowań geologiczno-górniczych, krótką kwerendę historyczną, opis walorów historyczno-górniczych oraz procesu projektowania przebudowy wybranych wyrobisk na poziomie I Kopalni Soli „Wieliczka” S.A., wpisanych na listę wyrobisk zabytkowych, w aspekcie konserwatorskim.

EN

In terms of the progressive expansion of the scope of access to underground, historic excavations, including the oldest excavations from the beginning of the mine, located at the first level of the Wieliczka Salt Mine, there is a need to revitalise the maindrifts. These procedures are necessary in order to ensure safe communication, access and ventilation of historic chambers located in their surroundings. In view of the above, the mine management has taken appropriate actions consisting of order the preparation technical documentation of the reconstruction of the most important drifts at the first level of the mine.

4

Method used for safety pillar reconstruction on the example of the Dunajewski gallery in the “Wieliczka” Salt Mine

Gonet A., Stryczek S.

AGH Drilling, Oil, Gas

|

2018

|

Vol. 35, no. 1

49--56

EN

Preserving such unique objects as the “Wieliczka” Salt Mine for the future generations is an obvious obligation. Water is the biggest threat to this object and many similar ones. At the last stage or even in the course of mine exploitation salt mines are flooded as this is the simplest method of their liquidation applied worldwide. However this method cannot be used in the “Wieliczka” Salt Mine , which was put on the UNESCO World Cultural and Natural Heritage list in 1978. Geological and hydrogeological conditions in the Dunajewski gallery are presented in this paper. The Dunajewski gallery is localized directly east of the Mina gallery, where a catastrophic water flux was observed in 1992, threatening the mine with flooding and with considerable damage on the surface. Authors describe the pipeline injection method which was used in that situation. This was a fast and economic method thanks to which the Dunajewski gallery and the adjoining leaching gallery could be efficiently and tightly filled. Specialist recipes for sealing slurry had to be worked out. The slurry was prepared in an injection column elevated in the neighborhood of the Kościuszko shaft and then transported with special pipelines through the Kościuszko shaft and some workings to the Dunajewski gallery. In this way the off-side safety pillar in the area of the Dunajewski gallery was reconstructed.

5

Geomechanical numerical analysis as a guidance for preservation works of the “Wieliczka” Salt Mine site

d’Obyrn K., Tajduś A.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2017

|

Vol. 39, nr 2

25--34

EN

Salt was excavated at the “Wieliczka” Salt Mine for over 700 years. Underground mining operations terminated in 1996, by which time almost 2,400 chambers and 245 km of galleries had been created underground, situated on 9 levels and a few interlevels. In 1978, the mine was included in the UNESCO World Heritage List, which stated that parts of the mine with historical value had to be preserved for future generations. In order to preserve the most valuable chambers and galleries, activities aimed at establishing a protection pillar for excavations were conducted in the conservation area on Levels I–V. The need of large scope preserving works created the necessity to conduct a new and truly comprehensive geomechanical analysis. Such an analysis could only be done by means of advanced numerical modelling codes. Three-dimensional calculations were performed by means of FLAC 3D finite difference code. Rock mass stability assessment in the vicinity of excavations was carried out on the basis of the distribution and range of the so called failure zones. This comprehensive geomechanical analysis allows for verification and give the directions for future preservation and closure works in the “Wieliczka” mine.

6

Geologiczne i historyczne przyczyny awarii wodnej w poprzeczni Mina w Kopalni Soli „Wieliczka”

Przybyło J.

Przegląd Solny

|

2017

|

T. 13

5--14

PL

W 1992 roku w Kopalni Soli „Wieliczka” doszło do katastrofy wodnej. Podczas przebudowy ostatnich metrów poprzeczni Mina zlokalizowanej na IV poziomie kopalni zaistniały gwałtowne wypływy wody niosącej duże ilości materiału skalnego. Apogeum wypływów miało miejsce jesienią 1992 roku, kiedy doszło do destrukcji powierzchni terenu na przedpolu poprzeczni. Przyczyny zaistnienia katastrofy są złożone i sięgają początku XX wieku, kiedy kopalnia pod presją krytyki dotyczącej złej jakości wydobywanej soli poszukiwała nowych pól eksploatacji złoża. Do prac rozpoznawczych należało przedłużenie północnych końcówek poprzeczni Strzelecki, Dunajewski i Mina, dokonane w latach 1908-1917. Z uwagi na budowę geologiczną górotworu w przypadku poprzeczni Mina przedsięwzięcie okazało się chybione. Z powodu braku właściwego nadzoru nad prowadzonymi pracami, przekroczono granicę złoża i otrzymano w efekcie dopływ nienasyconej wody pochodzącej z utworów chodenickich. Granicy złoża wówczas nie wychwycono, o czym świadczą archiwalne materiały kartograficzne z lat 20. Wyciek w poprzeczni został zarejestrowany i podlegał systematycznej kontroli. Widnieje on na archiwalnej mapie z lat 30. Po II wojnie światowej dopuszczono do pogorszenia się technicznego stanu poprzeczni i ostatecznie w 1971 roku końcowe kilkadziesiąt metrów chodnika uległo zawałowi. Wyciek w poprzeczni przestał być kontrolowany i ujmowany i w sposób nieopanowany migrował na niższe poziomy kopalni, powodując destrukcję górotworu. W latach 80. postanowiono odbudować poprzecznię w celu ponownego ujęcia wycieku. Obowiązująca w górnictwie solnym instrukcja Zjednoczenia Kopalnictwa Surowców Chemicznych nakazywała ujmowanie wód kopalnianych w miejscu ich dopływu w celu uniemożliwienia migracji nienasyconych wód w solnym górotworze. W drugiej połowie lat 80 zaprojektowano przebudowę chodnika, jednak zbyt forsowną. Realizacja tego projektu na początku lat 90., w warunkach przemian społecznych i gospodarczych zachodzących w Polsce i zmian personalnych w kopalni doprowadziła do zaistnienia katastrofy wodnej w poprzeczni. Katastrofa ta oprócz negatywnych skutków miała jednak także swe pozytywne aspekty w postaci restrukturyzacji kopalni i wypracowania nowoczesnych metod zwalczania zagrożenia wodnego w górnictwie solnym.

EN

Catastrophic water intrusion into the Wieliczka Salt Mine occurred in 1992. When the final section of the Mina Crosscorridor, located at Level IV of the Salt Mine, was under reconstruction, sudden inflow of water carrying large amounts of rock material encroached the workings. The maximum leaks volume occurred in the autumn of 1992, with the destruction of land surface on the foreground of the cross-corridor (phot.1). The causes of the catastrophic events were complex and went back to the beginning of the 20th century when the Salt Mine management started to search for new mining fields under the pressure of criticism relating to the poor quality of extracted salt. Exploration works involved extension of the northern sections of the Strzelecki, Dunajewski, and Mina Cross-corridors conducted in 1908-1917. The last of the three projects failed, owing to the geological structure of the rock mass (fig.1). The salt deposit boundary was penetrated by the cross-corridor, probably due to poor supervision, and, consequently, unsaturated water originating from the Chodenice formation (fig.6), flew into the workings. The salt deposit boundary was not correctly identified, as proved by the archival cartographic materials of the 1920’s (fig.2,3). The leak was registered and put under regular inspections which we can see on the 1930’s maps (fig.4). After World War II, the technical condition of the cross-corridor was neglected and the end section several dozens of metres long collapsed in 1971. The water could not be controlled any longer and it migrated to the lower levels of the Salt Mine, causing rock mass destruction (fig.5). The management decided to reconstruct the cross-corridor in the 1980’s and plug the leak. The salt mining instructions adopted by the Chemical Minerals Corporation ordered plugging water leaks on location to prevent migration of unsaturated water within salt deposit. In the second half of the 1980’s, the reconstruction project was designed, but the works were too extensive (fig.7). The project was conducted in the early 1990’s, the period of social and economic transformations, as well as personnel replacements, occurring in Poland and in the Salt Mine itself. Those also contributed to the developments. Besides the negative effects, the catastrophe resulted in the implementation of a restructuring project and working out modern methods of water hazard control in salt mining.

7

Stability analysis of underground mining openings with complex geometry

Cała M., Stopkowicz A., Kowalski M., Blajer M., Cyran K., d'Obryn K.

Studia Geotechnica et Mechanica

|

2016

|

Vol. 38, nr 1

25--32

EN

Stability of mining openings requires consideration of a number of factors, such as: geological structure, the geometry of the underground mining workings, mechanical properties of the rock mass, changes in stress caused by the influence of neighbouring workings. Long-term prediction and estimation of workings state can be analysed with the use of numerical methods. Application of 3D numerical modelling in stability estimation of workings with complex geometry was described with the example of Crystal Caves in Wieliczka Salt Mine. Preservation of the Crystal Caves reserve is particularly important in view of their unique character and the protection of adjacent galleries which are a part of tourist attraction included in UNESCO list. A detailed 3D model of Crystal Caves and neighbouring workings was built. Application of FLAC3D modelling techniques enabled indication of the areas which are in danger of stability loss. Moreover, the area in which protective actions should be taken as well as recommendations concerning the convergence monitoring were proposed.

8

Deformacje szybu „Kościuszko" KS Wieliczka wywołane pracami uszczelniającymi obudowę szybu

Jaśkowski W., Lipecki T., Jabłoński M.

Przegląd Górniczy

|

2016

|

T. 72, nr 1

4--10

PL

W referacie przedstawiono deformacje obudowy i uzbrojenia szybu zarejestrowane wykonanym dla Kopalni Soli „Wieliczka" S.A. systemem monitoringu geodezyjnego deformacji obudowy szybu, kanału dolotowego oraz konstrukcji wieży szybowej podczas wykonywanych prac wiertniczych i iniekcyjnych w pobliżu szybu. Iniekt podawany pod znacznym ciśnieniem do otworów wiertniczych zlokalizowanych bardzo blisko szybu, mógł uszkodzić konstrukcję obudowy i spowodować awarie krytyczne szybu. W celu zapobieżenia takim sytuacjom zamontowano w szybie mobilny system monitorowania stanu konstrukcji szybu. Jego wskazania pozwoliły na bieżąco wyznaczać wartości występujących w szybie deformacji i w razie konieczności modyfikować przebieg prac iniekcyjnych. System wraz z oprogramowaniem integrującym dane monitoringu zbudowano w ramach projektu: „Opracowanie technologii uszczelniania szybów górniczych przez Kopalnię Soli „Wieliczka", współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Analiza uzyskanych wyników wykazała niewielkie deformacje obudowy szybu podczas iniekcji oraz potwierdziła zalety wykonanego systemu monitoringu i nowatorskiego sposobu iniekcji wysokociśnieniowych.

EN

This paper presents the deformation of the housing and shaft reinforcement within the deformation monitoring system surveyed in Salt Mine "Wieliczka". The material injected under considerable pressure to boreholes located very close to the shaft, could damage the reinforcement and cause critical failures of the shaft. In order to prevent such situations, a mobile system for monitoring the condition of the structure of the shaft was mounted. Its indications allowed to define the value of deformation occurring in the shaft in real time, and if necessary to modify the course of the injection works. The system and the implemented software was developed within the project "Developing technologies of sealing mine shafts in Salt Mine "Wieliczka"", co-financed by the European Regional Development Fund. The analysis of the results shows a slight deformation of the shaft housing during the injection and demonstrates the advantages of the monitoring system and a novel method of high-pressure injections.

9

Kopalnia Soli „Wieliczka”. Ósmy cud świata

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2016

|

Nr 3

99

PL

Białe złoto – tak dawniej mówiono o soli. Nie bez powodu, bowiem biała przyprawa była warta tyle, co szlachetny kruszec. Toczono o nią zacięte wojny, a władcy zazdrośnie strzegli monopolu na jej wydobycie. Dziś soli mamy pod dostatkiem. Po brzegi wypełnia solniczki i aż trudno uwierzyć, że w przeszłości zależały od niej losy królestw.

10

Information system of excavations in the Wieliczka Salt Mine

Toś C., Szewczyk J.

Geoinformatica Polonica

|

2016

|

T. 15

121--133

EN

The “Wieliczka” Salt Mine has speciﬁc characteristics, related to the geological structure of the deposit, geomechanical properties of the rock mass, mine operation methods, the impact of the excavations on the surface and on the rock mass and the role of the mine as a cultural monument and tourist attraction. In order for an IT system to manage the mine, the system has to be prepared with consideration of the above-mentioned characteristics, which precludes the implementation of other systems for the Wieliczka mine. The article discusses the methods of creating a part of such a system in the form of a database about the excavations, which may be the basis of the entire system. The database uses the software available at the mine. The article indicates the practical applications of the database in the resolution of engineering and mining issues.

PL

Kopalnia Soli „Wieliczka” ma specyﬁ czne cechy, związane zarówno z budową geologiczną złoża, geomechanicznymi właściwościami górotworu, sposobami eksploatacji, wpływem wyrobisk na powierzchnię i górotwór, jak również z rolą, jaką odgrywa w kulturze i turystyce. Oparcie zarządzania kopalnią o system informatyczny wymaga uwzględnienia w nim wspomnianej specyﬁki, co eliminuje możliwość implementacji innych systemów do potrzeb Wieliczki. W artykule omówiono metodykę tworzenia części takiego systemu w postaci bazy danych o wyrobiskach górniczych, która stanowić może podstawę całego systemu. Bazę oparto na oprogramowaniu dostępnym w kopalni. Podano możliwości praktycznych zastosowań bazy do rozwiązywania zagadnień inżynieryjno-górniczych.

11

Szczelna likwidacja wyrobisk oraz doszczelnianie górotworu podstawą zabezpieczenia KS „Wieliczka” przed zagrożeniem wodnym w latach 2010–2014

D'Obyrn K., Paraszczuk K., Brudnik K.

Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie

|

2016

|

nr 5

10--16

PL

W artykule zaprezentowano działania KS „Wieliczka” S.A. przeprowadzone w latach 2010– 2014 w celu ograniczenia zagrożenia wodnego. W 2010 r. oddano do ruchu, wybudowany na powierzchni przy szybie Kościuszko, węzeł iniekcyjny, w którym w zautomatyzowany sposób wytwarzane są mieszaniny iniekcyjne, służące do szczelnej likwidacji wyrobisk. W latach 2010–2014, wykorzystując pracę węzła iniekcyjnego oraz technologię iniekcji rurociągowej, wykonano skuteczną likwidację kilku wyrobisk zagrożonych dopływem wód pozazłożowych, w tym północnej końcówki poprzeczni Mina. W ramach działań ograniczających zagrożenie wodne przeprowadzono, także w tym czasie, likwidację otworów podsadzkowych oraz uszczelnianie szybów. Celem realizowanych prac było odzyskanie szczelności górotworu dla zabezpieczenia kopalni przed bezpośrednimi dopływami lub filtracją wód pozazłożowych do przestrzeni wyrobisk.

EN

The article presents operations performed by the “Wieliczka” Salt Mine in the years between 2010 and 2014 targeted at limiting water hazard. An injecting facility constructed on the surface nearby the Kościuszko Shaft was opened in 2010. The facility is fully automatic and produces injection materials used for watertight elimination of mine workings. In the years between 2010 and 214, the successful elimination of several mine workings threatened by water hazard, caused by outside inflows, was performed by means of the injecting facility and pipeline system injection technology. Among the eliminated mine workings was the northern end of the Mina traverse. The elimination of backfilling openings and sealing of shafts were part of the operations, performed at the same time, aimed at limiting water hazard. The objective of the executed works was to recover rock mass tightness for the purpose of protecting the mine from water inflows and water infiltration occurrences from outside the deposit into mine excavations.

12

Wdrożenie iniekcji strumieniowej w Kopalni Soli „Wieliczka” SA

Gonet A., Stryczek S., Źróbek M.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2015

|

Nr 6

94--97

PL

Istniejące warunki geologiczne i hydrogeologiczne połączone z ponad siedmiowiekową działalnością człowieka doprowadziły do powstaniu wielu dopływów wody do Kopalni Soli „Wieliczka”. Dzięki prowadzonym od wielu lat pracom zabezpieczającym kopalnię udało się opanować nawet katastrofalne wycieki, jakim był np. dopływ z poprzeczni Mina w 1992 r. [1]. Jedną z ostatnio zakończonych prac zabezpieczających było uszczelnienie obudowy szybu Kościuszko przy zastosowaniu iniekcji strumieniowej (jet grouting).

13

Kopalnia zdrowia i atrakcji

Koterska J., d’Obyrn K.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2015

|

Nr 4

17

PL

Wywiad z dr. hab. inż. Kajetanem D’Obrynem, prezesem zarządu Kopalni Soli „Wieliczka” SA.

EN

Joanna Koterska talks to PhD. Eng. Kajetan D'Obryn, the CEO Wieliczka Salt Mine.

14

Assumptions for the proposed method of monitoring deformations in wooden grating casings in the conditions of Wieliczka Salt Mine

Szpak M.

Mining Science

|

2015

|

Vol. 22, Special Issue 2

161--170

EN

This article describes a measuring method used for monitoring deformations in wooden grating mining casings. It is intended, in particular, to determine the degree of deflection of load-bearing elements in relation to their original position. It was prepared especially to supplement the technical evaluation of wooden supporting casings in historic mines, underground sections of tourist routes, tunnels etc. The primary reason for the development of this problem were the designs prepared in recent years for large-scale grating constructions at Wieliczka Salt Mine and those for their reconstructions (strengthenings). The article describes the assumptions for the method proposed as well as the measurement system prepared. At Wieliczka Salt Mine two chambers with grating casings were selected and these were equipped with measuring devices. This paper presents the characteristics of these structures, the distribution of the devices installed and the course of the measuring process.

15

Warianty rewitalizacji poprzeczni Albrecht, z uwzględnieniem ekspozycji walorów geologicznych zabytkowego wyrobiska

d'Obyrn K., Chwałek J., Parchanowicz J.

Przegląd Solny

|

2014

|

T. 10

107--118

PL

Poprzecznia Albrecht zlokalizowana jest na poziomie III zabytkowej Kopalni Soli „Wieliczka”, w rejonie szybu Regis (Ryc.1). Wyrobisko to zostało wykonane w połowie XIX w. Zabytkowy charakter poprzeczni powoduje, że planowane w nim prace rewitalizacyjne należy wykonywać z zachowaniem procedur obowiązujących dla obiektów zabytkowych. W artykule przedstawiono analizę możliwych wariantów rewitalizacji poprzeczni na odcinku od podłużni Hauer do podłużni Karol, pozwalającej na jej turystyczne udostępnienie. Na wstępie, opisane zostały warunki geologiczne i hydrogeologiczne oraz warunki górnicze tego wyrobiska i dotychczas wykonane w nim prace zabezpieczające. Opisano aktualny stan techniczny poprzeczni i jej obudowy oraz zachodzący w niej proces destrukcyjny potwierdzony wynikiem analizy geomechanicznej, wymuszający konieczność podjęcia przez Kopalnię działań zmierzających do górniczego zabezpieczenia wyrobiska zapobiegającego jego całkowitemu zniszczeniu. W dalszej części artykułu scharakteryzowano walory geologiczne i zabytkowe poprzeczni, wskazujące, że oprócz wartości zabytkowych wyrobisko to posiada również ciekawe walory przyrodnicze. W wyniku analizy przedstawionych uwarunkowań oraz zaleceń Małopolskiego Konserwatora Zabytków [6] i postulatów zawartych w Studium historyczno-konserwatorskim dla poprzeczni Albrecht na poziomie III w Kopalni Soli „Wieliczka” S.A [3] określono 4 warianty rewitalizacji poprzeczni Albrecht, zróżnicowane wykorzystaniem do komunikacji w obrębie wyrobiska: transportu szynowego, kolejki podwieszanej, ciągu pieszego lub przeprawy promowej. W wyniku analiz przeprowadzonych na etapie opracowania dokumentacji projektowej robót [5] ustalono, że optymalnym sposobem rewitalizacji poprzeczni, będzie zabudowa w zabezpieczonym górniczo wyrobisku kanału spławnego umożliwiającego przeprawę promową oraz zabudowę pomiędzy kanałem spławnym a ociosem zachodnim poprzeczni przejścia dla ludzi. Wybrany sposób rewitalizacji poprzeczni Albrecht poszerzy zakres udostępnienia zabytkowej wielickiej kopalni, a wykonanie przeprawy promowej uatrakcyjni sposób zwiedzania podziemnych wyrobisk.

EN

The Albrecht connecting corridor between the salt workings is located at Level III of the historic Wieliczka Salt Mine, in the area of the Regis Shaft (Fig.1). The working was cut out in the mid-19th century. The landmark nature of the connecting corridor causes that the revitalization works planned there should be carried out with the observation of the procedures applicable to historic sites. This paper presents an analysis of possible revitalization options of the connecting corridor at the section from the Hauer to the Karol corridors, running along the salt deposit, allowing for making the site available for visitors. First, the geological, hydrogeological, and mining conditions of the working are described, together with previous protection works. The present technical condition of the connecting corridor and its casing are described, with the destruction processes confirmed by the results of the geomechanical analysis, enforcing the necessity to take action by the Salt Mine to protect the working against complete destruction. Next, the paper concentrates on the geological and historical values of the connecting corridor, indicating that the site is also interesting from the viewpoint of nature. Upon analysis of the local conditions and the recommendations of the Małopolska Landmark Conservator [6], as well as the suggestions contained in the Historical and Preservation Study of the Albrecht Connecting Corridors at Level III in the “Wieliczka” S.A. Salt Mine [3], four revitalization options were determined for the site, depending on the use of specific modes of transportation within the working: rail cars, suspended cars, walking routes, or a ferry. As a result of the analysis conducted at the stage of the Design Documentation of Works [5], it was agreed that the best revitalization method will consist in the provision of a floatable canal, within the working protected with mining methods. It would allow for using a ferry and providing a walking route between the canal and the west wall of the working. That revitalization method of the Albrecht connecting corridor would allow for extension of tourist routes within the Wieliczka Salt Mine, with the ferry crossing making it even more attractive.

16

Tu historia jest wciąż żywa, a zdrowie płynie z głębi ziemi

Szczepanik A., d’Obyrn K.

Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne

|

2014

|

Nr 3

78

PL

Wywiad z dr. hab. inż. KAajetanem D’Obyrnem, prezesem zarządu Kopalni Soli „Wieliczka” SA.

EN

Anna Szczepanik talks to kajetan D'Obyrn, Ph.D., Eng., president of the bard of "Wieliczka" Salt Mine SA.

17

Wieliczka Salt Mine and its history written in annual growth rings of spruce wood

Szychowska-Krąpiec E., Dudek K.

Geological Quarterly

|

2014

|

Vol. 58, No. 3

617--622

EN

This paper presents results of dendrochronological analysis of spruce wood from the Wieliczka Salt Mine, one of the oldest mines in Poland. The wood came from the first level of the mine, from casings of drifts, chambers, mineshafts, short shafts, galleries and chapels. The oldest wood, representing spruce trees cut down in the 15th century, appears in the Wałczyn, August and Dusząca chambers, Bąkle chamber and Powroźnik gallery, as well as the cast between the Kaczorowski and Sroki chambers. Younger wood, from the 16th and 17th century, was recognized in the Krupiński, Dusząca, Reyna and Weszki chambers, the Leszno and Karol galleries, the Sułów short shaft, and the Lizak chapel. The 18th–19th century wood appears in the August, Wałczyn, Dusząca, Rex and Kloski chambers, the Klemens gallery, the Piżmowa chapel, and the Wałczyn short shaft. In two excavations of the August and Weszki chambers, fragments of 20 th century wood were recognized. Wood from old mines is a valuable source of information on history of the mining excavations or tools used in the mines. It also allows extending the scope of research of the mining archaeology.

18

Wielician (Middle Badenian) foraminifers from the stratotype area : Wieliczka Salt Mine, Poland (Paratethys, Middle Miocene)

Gonera M., Wiewiórka J., d'Obyrn K., Bukowski K.

Geological Quarterly

|

2014

|

Vol. 58, No. 3

427--438

EN

The most abundant benthic foraminifers recorded in the Wielician salt-enclosed xenoliths are: Bulimina spp., Uvigerina spp., Valvulineria complanata, and Cibicides pseudoungerianus. The predominant taxon in the planktonic assemblage is Globigerina bulloides with a median 98.9% in biozone IIC and 89.1% in the later IID. The IIC assemblage differs from the IID one in both taxon composi tion and abundance. The most pronounced differences are those revealed by Valvulineria complanata counts, number of benfhic taxa and the plankfonic/benthic (P/B) rafio. Pseudotriplasia minuta (one of the Wielician index taxa) occurs only in the IID biozone, present in 16 among 28 samples. There is a noticeable difference in sur- face sculpture morphology pattern in the predominant Bulimina and Uvigerina taxa in the IIC versus the IID biozones. There are smooth (Bulimina elongata) and weakly striate (Uvigerina semiornata plexus) forms in the IIC biozone, foll owed by heavily costate (Bulimina striata) and spinose-pustu l ate (Uvigerina orbignyana plexus) forms in the IID. Globigerina druryi and G. decoraperta- the CPN 8 planktonic index taxa - had not been found in the material studied. Globigerinita uvula is un- usually common in the samples studied. The samples analysed display an abundance of Globigerina bulloides typical of the sub-evaporite Wielician. Hence the studied Wielician stratotype area supports the thesis of the Globigerina bulloides Acme as the valid name designation for the substage.

19

Assessment of the qualitative and quantitative stability of “Wieliczka” Salt Mine (Poland) brines and of their possible use for medicinal purposes

d'Obyrn K., Postawa A.

Geological Quarterly

|

2014

|

Vol. 58, No. 3

459--464

EN

Water inflow to a salt mine usually poses a threat to the mine and sometimes even to its existence. On the other hand the healing properties of salt have been known since Antiquity and brines extracted from the mines have been used in the treatment of various diseases. The “Wieliczka” Salt Mine in southern Poland has been conducting organized rehabilitation and therapeutic activities for respiratory tract diseases for almost 200 years. This paper presents preliminary results of a study focused on pre-selection of out-of-deposit water inflows into the mine workings which show the lowest variability in yield and in chemical composition, and which can potentially be used in the health resort operated by the mine. The results indicate that brines from the WVII-16 leak are the only ones which can be taken into account when considering the use of Wieliczka brines for medicinal purposes for baths, rinses, irrigation, and at lower mineralisation levels, in liquid treatments

20

Sposób kompleksowej oceny stanu technicznego wyrobisk komorowych w kopalniach soli

Butra J., Cała M., Dębkowski R., Szpak M.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2014

|

nr 2

5--16

PL

W artykule zaprezentowano sposób oceny stateczności wyrobisk komorowych w warunkach górnictwa soli kamiennej. Zadania geomechaniczne zostały sformułowane numerycznie dla warunków charakterystycznych dla Kopalni Soli „Wieliczka”, z wykorzystaniem wyników przeprowadzonych badań laboratoryjnych oraz obserwacji i pomiarów dołowych. Na podstawie uzyskanych wyników opracowano model geologiczno-inżynierski dla wybranych komór, co pozwoliło następnie sformułować przestrzenny model numeryczny górotworu, oparty na metodzie różnic skończonych, którego struktura umożliwia modelowanie stanu wytężenia i procesów deformacyjnych. Wyniki przeprowadzonych symulacji wskazują, że opracowana metoda może być wykorzystywana do oceny stateczności wyrobisk komorowych w górnictwie soli.

EN

The results of two-year research program conducted in Wieliczka Salt Mine were presented in the paper. Based on numerical simulations in FLAC3D software, laboratory rock testing results and underground rock strata measurements of technical conditions in salt chambers were described. Finally, results of comparison of technical evaluations obtained from different sources allowed to develop a comprehensive method of technical assessment of salt chambers in underground salt mines.