Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wstępne rozpoznanie petrograficzne i geochemiczne materii organicznej rozproszonej w skałach karbonu Pomorza Zachodniego

Nowak Grzegorz J., Karcz Przemysław, Massalska Barbara

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 4

224--226

EN

he paper presents results of organic petrography and Rock-Eval pyrolysis studies of Carboniferous rocks from Western Pomerania (N Poland). Samples for the studies were taken from core of the DŸwirzyno 3 borehole. The thermal maturity level of organic matter is determined by the values of: 1) vitrinite reflectance VRo= 0.82–0.93% and 2) Tmax= 431–460°C, which indicate oil window maturity. Organic petrography studies have shown a presence of different macerals dispersed in the rocks studied. Vitrinite and inertinite are particles of humic origin, while most liptinite macerals are of aquatic provenance. The Rock-Eval data clearly indicate that the organic matter forms levels made up either of kerogen type III or of kerogen type II.

2

Half-timbered resort architecture from the turn of the nineteenth and twentieth centuries in fore pomerania and western pomerania: in search of a style

Arlet Joanna

Przestrzeń i Forma

|

2022

|

nr 51

241--262

EN

Resort architecture, guesthouse and villa buildings, with a timber frame structure, are wellrepresented in the coastal towns of Fore Pomerania and Western Pomerania. In German it is called Bäderarchitektur, or resort architecture. Its intensive development took place in the years 1793–1918, only a few examples come from the interwar period. The studied examples of buildings in seaside and spa towns of the south-west Baltic coast show a variety of building types and a multitude of inspirations.

PL

Zabudowa uzdrowiskowa, pensjonatowa i willowa, o szkieletowej konstrukcji drewnianej, jest dobrze reprezentowana w miejscowościach nadmorskich Pomorza Przedniego i Pomorza Zachodniego. W języku niemieckim nosi nazwę Bäderarchitektur, czyli architektura kurortu. Jej intensywne kształtowanie miało miejsce w latach 1793-1918, tylko nieliczne przykłady pochodzą z okresu międzywojennego. Badane przykłady obiektów w miejscowościach nadmorskich i uzdrowiskowych południowo-zachodniego wybrzeża Bałtyku wykazują różnorodność typów budynków i wielotorowość inspiracji.

3

Churches established after the Second World War in the West Pomerania area – characteristics of selected objects

Janisio-Pawłowska Dorota

Przestrzeń i Forma

|

2019

|

nr 39

239--259

EN

In the post-war years, more than a hundred new religious buildings were built in the area of the present-day Western Pomerania. Contemporary churches represent a great variety of forms, created in many locations, most often as new buildings, but also as expanded and adapted ones. The article analyzes the created buildings and presents descriptions from individual groups of contemporary churchs.

PL

Na terenach obecnego Pomorza Zachodniego w latach powojennych powstało przeszło sto nowych obiektów sakralnych. Współcześnie powstałe kościoły stanowią dużą różnorodność form, powstały w wielu lokalizacjach, najczęściej jako obiekty nowe ale również jako rozbudowy i adaptacje. W artykule przeanalizowano powstałe obiekty i przedstawiono opisy z poszczególnych grup współcześnie powstałych kościołów.

4

Parasitic Nematode Community Structure in Three Wild Duck Species from Western Pomerania, Poland

Stapf-Skiba Agata N., Kavetska Katarzyna M.

Polish Journal of Ecology

|

2019

|

Vol. 67, nr 3

219--230

EN

Nematode communities of the gastrointestinal tract in three species of wild ducks: mallard (Anas platyrhynchos), tufted duck (Aythya fuligula) and common scoter (Melanitta nigra), from the area of Western Pomerania in Poland, were compared. Nematodes were the most numerous group in the helminth fauna of the common scoter, the second most abundant group in the mallard and the least numerous group among parasites found in the tufted duck. A total of 5348 nematodes belonging to 14 species were isolated from 366 examined ducks. Six nematode species (represented by 607 individuals) were found in mallard, 5 species (493 individuals) in tufted duck and 7 species (3576 individuals) in common scoter. Nematofauna of tufted duck was characterized by the highest species evenness, while the nematofauna of common scoter presented the greatest species diversity. The analysis of fauna similarity showed one common parasitic species (Epomidiostomum uncinatum) for mallard and common scoter, and three species (Tetrameres ryjikovi, T. spinosa and Echinuria hypognatha) for tufted duck and common scoter. Regarding the spatial distribution of nematodes most of them primarily reside in the proventriculus (84% of all nematodes in mallard and 40% in tufted duck) and gizzard (56.6% of all nematodes in tufted duck and 74% in common scoter), whereas, only individuals of the species Eucoleus contortus and Capillaria anatis were located in the oesophagus and intestine. The results confirm that the phylogenetic differences of the three duck species, as well as the differences in their ecology are accompanied by differences in the structure of parasitic nematode community.

5

Realizacja zadań drogowych w ramach Europejskiej Współpracy Transgranicznej (EWT) Meklemburgia Pomorze Przednie/Brandenburgia – Polska (województwo zachodniopomorskie)

Nagórska Karolina

Drogownictwo

|

2019

|

nr 9

262--267

PL

Po wejściu do Unii Europejskiej, Polska stała się partnerem w wielu programach, których celem jest wzmocnienie spójności gospodarczej i społecznej euroregionu. Jedną z takich inicjatyw jest INTERREG, program współpracy realizowany w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) obejmujący polsko-niemiecki obszar pogranicza. Województwo zachodniopomorskie realizuje inwestycje drogowe przy wsparciu środków programu INTERREG od roku 2000 do dnia dzisiejszego.

EN

After joining the European Union, Poland became partner in many programmes which aim is to strengthen economic and social cohesion of the euro region. INTERREG is the cooperation programme within the European Regional Development Fund (ERDF), located in the German-Polish border region. Western Pomerania Voivodship has been accomplishing infrastructure investments supported through the INTERREG program since 2000 until now.

6

Architektura obiektów rekreacyjnego zamieszkiwania pasa nadmorskiego Pomorza Zachodniego na przełomie XX i XXI w. Urbanizacja i komercjalizacja przestrzeni oraz ich wpływ na środowisko kulturowe i naturalne

Bizio K.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2018

|

nr 24

150--163

PL

Zmiany polityczne i gospodarcze, które rozpoczęły się w Polsce w 1989 r., wpłynęły także na rozwój architektury dedykowanej wypoczynkowi. Jednym z przykładów takich procesów mogą być przemiany architektury obiektów rekreacyjnego zamieszkiwania pasa nadmorskiego Pomorza Zachodniego. Od blisko trzydziestu lat obserwować można coraz szersze procesy urbanizacji tych obszarów, które w niedalekiej jeszcze przeszłości pełniły funkcję leśne lub rolnicze. Zjawiska te wpisują się w szerszą perspektywę zmian cywilizacyjnych wpływających w konsekwencji na relację człowieka z krajobrazem nadmorskim. W pierwszej części artykułu przedstawiono rys historyczny dotyczący rozwoju miejscowości nadmorskich dzisiejszego Województwa Zachodniopomorskiego. Druga część artykułu poświęcona jest próbie wprowadzenia typologii w zakresie realizowanych po 1989 r. obiektów rekreacyjnego zamieszkiwania, oraz oceny ich współczesnego wpływu na zmiany w środowisku kulturowym i naturalnym. Część trzecia to podsumowanie i próba określenia przyszłych kierunków rozwoju tego typu architektury na badanym obszarze.

EN

The political and economic changes that occurred in 1989 in Poland have influenced the development of recreational architecture and facilities. The transformations that took place within the field of the architecture of recreational residence buildings located in the seaside region of Western Pomerania exemplify these shifts. For nearly thirty years, one has been able to observe the progressing urbanisation of areas that were recently used for agriculture and forestry. These phenomena belong to a broader spectrum of civilisational changes that influence the relationship between seaside areas and the people who live in them. The opening section of the paper presents a historical overview of the development of seaside towns and cities in the area that constitutes the contemporary Western Pomerania. The following part is dedicated to an attempt at introducing a typology of recreational residences created after 1989 and presenting an evaluation of their present influence on the changes that take place in the cultural and natural environment. The third section offers a summary and an attempt at defining the directions of future development for this type of architecture in the studied regions.

7

Ocena zasobów odnawialnych wód podziemnych Pomorza Zachodniego na podstawie modelu symulacyjnego WETSPASS

Kajewska-Szkudlarek J., Kubicz J., Kajewski I., Dąbek P.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/1

1080--1084

EN

The aim of the study was to the assess Western Pomeranian renewable groundwater resources in relation to climate change. The objective was accomplished by simulating the water balance components in two periods of 1971-2000 and 1981-2010, differing in terms of climatic parameters (precipitation, evaporation, air temperature and wind speed). The results of the simulation calculations allowed to assess the impact of climate change on the water balance structure of Western Pomerania and particularly on groundwater recharge. The data for the simulation calculations in the WetSpass model were included 8 numerical maps (raster), representing the basic elements of the climate, land use, types of soil (due to soil texture), depth of the groundwater table and terrain slopes. As a result of the simulation calculations, raster maps of the spatial distribution ofparticular elements of the water balance were obtained sub-divided into the summer and winter seasons and for the whole year.

8

Funkcjonowanie regionalnego transportu kolejowego w województwie zachodniopomorskim w latach 2005-2015

Wojtkiewicz S.

Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG

|

2017

|

nr 20(1)

62--77

PL

W artykule omówiono zmiany zachodzące w dostępie do regionalnego transportu kolejowego w woj. zachodniopomorskim. Przeanalizowano liczbę pociągów na dobę na poszczególnych odcinkach linii kolejowych, dostępność czasową pociągami regionalnymi ze Szczecina oraz wielkość przewozów pasażerskich w 2014 r. Dostępność transportowa pociągami regionalnymi w badanym okresie uległa znacznej poprawie pod względem czasu przejazdu, liczby połączeń oraz jakości taboru. Analizując dane wielkości potoków pasażerów, można zaobserwować, że regionalny ruch kolejowy koncentruje się wokół Szczecina oraz w mniejszym stopniu wokół Koszalina. Zmiany w regionalnym transporcie kolejowym w województwie były spójne, tj,: w taborze oraz modernizacji tras, co wpłynęło na pozytywną zmianę funkcjonowania transportu zbiorowego w regionie. W 2015 r. zachodniopomorski regionalny transport kolejowy był jednym z najlepiej funkcjonujących w Polsce.

EN

The analysis was concerning the number of trains per day on particular sections of railway lines, timing availability of regional trains departing from Szczecin and the quantity of passengers, whitch had been transported in the year of 2014. Transport accessibility by the regional trains during the period of study has significantly improved in terms of travel time, number of connections and quality of rolling stock. The analysis of passengers stream shows that regional rail traffic is concentrated around the city of Szczecin and in the minor amount around the city of Koszalin. Changes in regional railway transport in the voivodeship were consistent, that is: rolling stock and modernization of routes had influenced on the positive change in the functioning of public transport in the region. In the year of 2015, West Pomeranian regional rail transport was one of the best performing in Poland.

9

O wpływie przemysłu cementowego na architekturę Pomorza Zachodniego od połowy XIX wieku

Hamberg-Federowicz A. M.

Inżynieria i Budownictwo

|

2017

|

R. 73, nr 5

232--233

PL

W połowie XIX w. pod Szczecinem powstała pierwsza niemiecka cementownia i rozwinął się przemysł cementowy. Dzięki temu w regionie powstało wiele nowatorskich budowli żelbetowych, w tym inżynierskich i drogowych, oraz obiekty architektury i elementy zagospodarowania terenu. Wpływ działalności cementowni „grupy szczecińskiej” na architekturę Pomorza Zachodniego wymaga dalszych badań.

EN

In the mid-nineteenth century near Szczecin was founded first German cement factory and it was a beginning of development of cement industry in region. Thanks to this in Szczecin’s district, a number of innovative structures of reinforced concrete, including engineering constructions, roads and architectural elements and landscaping elements was build. Impact of cement plants activity creating so called „Szczecin’s group” on architecture of Western Pomerania requires further research.

10

Tożsamość krajobrazu wsi Pomorza Zachodniego

Rzeszotarska-Pałka M.

Topiarius. Studia krajobrazowe

|

2016

|

T. 1

149--162

PL

Krajobraz kulturowy Pomorza Zachodniego został ukształtowany w wyniku przemian cywilizacyjnych i politycznych trwających od X w. do czasów współczesnych. Najbardziej charakterystyczne elementy krajobrazu obszarów wiejskich regionu zostały wykształcone w okresie średniowiecza oraz późniejszego rozwoju wielkiej własności ziemskiej. Są to zachowane do dzisiaj średniowieczne układy ruralistyczne i obiekty sakralne, a także folwarki i założenia rezydencjonalne oraz zabudowa mieszkalna i gospodarcza pochodząca głównie z XIX w. oraz końca XVIII w. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie najbardziej charakterystycznych elementów krajobrazu wiejskiego oraz przyczyn problemów związanych z poszukiwaniem regionalnej tożsamości kulturowej mieszkańców Pomorza Zachodniego.

EN

The cultural landscape of the Western Pomerania was formed as a result of civilization and political transformations lasting from the 10th century up to contemporary times. The most characteristic elements of the landscape of country areas of the region were created in the period of the Middle Ages and the development of the great land ownership. These are rural layouts and churches from the Middle Ages, as well as manor farms and residential layouts and also the residential and farm buildings coming mainly from the 19th century and the end of the 18th century. The aim of that paper is to present characteristic elements of the rural landscape of Western Pomerania and causes of the problems associated with the search the cultural identity of residents of that region.

11

Oferta turystyczna zachodniopomorskich portów jachtowych

Łapko A.

Logistyka

|

2014

|

nr 6

PL

W artykule przeanalizowano elementy oferty turystycznej portów jachtowych województwa zachodniopomorskiego. Prezentowane dane zostały zebrane w wyniku badań własnych prowadzonych w latach 2012–2013 na terenie 24 portów jachtowych. Ich wyniki są istotne z uwagi na strategiczne znaczenie jakie dla województwa zachodniopomorskiego ma rozwój turystyki żeglarskiej. W pierwszej części artykułu zaprezentowano podstawowe definicje związane z portami jachtowymi i ich wyposażeniem, a także wskazano na specyficzną rolę jaką porty jachtowe pełnią w produkcie turystycznym dedykowanym żeglarzom. W dalszej części artykułu przedstawiono elementy oferty występujące najczęściej a także wykazano istniejące braki. Stwierdzono m.in. że zachodniopomorskie porty w niewielkim stopniu przygotowane są do obsługi jachtów motorowych. Wykazano również stosunkowo niskie kompetencje językowe pracowników bezpośrednio odpowiedzialnych za obsługę turystów, co może przyczyniać się do spadku poziomu obsługi klientów zagranicznych.

EN

The article analyzes the elements of tourist offer of marinas operating in Western Pomerania. The presented data were collected as a result of research conducted by the years 2012–2013 in 24 marinas. Their results are significant in view of the strategic importance that development of nautical tourism has for Western Pomerania. The first part of the article presents the basic definitions related to marinas and their equipment, and also indicates the specific role that marinas play in the tourist product dedicated sailors. Later in the paper there are presented the most frequently occurring elements of the offer as well as the shortcomings of the offer. It was found e.g. that explored ports are poorly prepared to handle motor yachts and that staff members directly responsible for servicing tourists have relatively low language skills, which may contribute to the reduction of level of customers service of foreign sailors.

12

The Science and Technology Centre “Energy” in Karlino – the project of a new geotourist attraction in Western Pomerania

Głąbiński Z.

Geotourism / Geoturystyka

|

2014

|

nr 2

45--54

EN

Western Pomerania is a region that is known among tourists mainly because of the sandy beaches of the Baltic Sea. Most of the more than 2 million tourists, who visit the region each year, come in summer and head straight for the beach resorts. This leads to a significant space-time concentration of tourism activity, which is not a favourable development in terms of the preservation of natural assets or for socio-economic reasons. The region is perceived as not attractive for cognitive tourism, including geotourism. The eruption of oil and gas in Karlino in 1980 belongs to one of the most interesting events in the recent history of the region. This event has inspired the Karlino municipal authorities to appoint a modern educational museum to commemorate the event and to creatively present the formation processes of energy fuels throughout the geological history of the Earth. The creation of this facility would be an excellent opportunity to popularize geological knowledge among numerous tourists visiting the nearby beach resorts and would also contribute to the socio-economic activation of the residents of the Karlino municipality.

13

Rola ośrodków innowacji i przedsiębiorczości województwa zachodniopomorskiego w budowaniu skutecznego otoczenia biznesu

Czarnota A.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Łódzka

|

2013

|

z. 53

63--74

PL

Nowoczesna i konkurencyjna gospodarka wymaga współcześnie innowacji w postaci nowych produktów i usług. W wyniku tego założenia powstaje potrzeba stworzenia odpowiednich mechanizmów ułatwiających transfer wiedzy i technologii. W realizacji tego zadania włączają sie aktywnie Ośrodki Innowacji i Przedsiębiorczości ułatwiając wdrożenie nowych rozwiązań do praktyki gospodarczej i pełniąc tym samym istotna role w budowaniu skutecznego otoczenia biznesu. Praca przedstawia wyniki badań dotyczących aktualnego stanu ośrodków innowacji i przedsiębiorczości województwa zachodniopomorskiego. Badanie polegało na ocenie oferty ośrodków, efektów działań proinnowacyjnych, a także wskazaniu ograniczeń i barier funkcjonowania tychże ośrodków. W końcowym efekcie przedstawione wyniki posłużyły do określenia roli ośrodków w rozwoju gospodarki województwa.

EN

Modern and competitive economy requires modern innovation in new products and services. As a result of this assumption, there is a need to create appropriate mechanisms to facilitate the transfer of knowledge and technology. In this task include the active Innovation and Business Centers facilitating the implementation of new solutions to the commercial practice and thus fulfilling an important role in building a successful business. The paper presents the results of a study on the current state of Innovation and Business Centres at Western Pomerania. The study consisted of center’s offer, the effects of pro-innovation activities and point to the limitations and barriers to the functioning of these centers. Ultimately, the results were used to determine the role of economic development centers in the region.

14

Ocena geochemiczna cieków wodnych Pomorza Zachodniego

Pokorny P., Senze M., Dobicki W., Kowalska-Góralska M., Polechoński R.

Przemysł Chemiczny

|

2013

|

T. 92, nr 9

1768-1771

PL

Przedstawiono wyniki geochemicznej oceny osadów dennych rzek przymorza. Zbadano zawartość Cd, Pb, Ni, Cu i Zn w osadach dennych rzek Czerwonej, Wieprzy, Parsęty, Strzeżenicy, Dzierżęcinki, Unieść, Grabowej i Radwi, których zlewnie znajdują się na terenach użytkowanych rolniczo, ale z wpływami gospodarki komunalnej i przemysłu. Ze względu na zawartość metali badane osady denne wskazują na brak lub niewielkie zanieczyszczenie. Stwierdzono, że większe stężenia jonów metali występują w osadach rzek o mniejszej zlewni.

EN

Contents of Cd, Pb, Ni, Cu and Zn in sediments from 8 coastal rivers with an agro-forestry catchment were detd. The rivers belong to the I class of purity except for Cd in 2 rivers (II class).

15

Zastosowanie metody river habitat survey do waloryzacji hydromorfologicznej cieku Osówka (Pomorze Zachodnie)

Raczyńska M., Grzeszczyk-Kowalska A., Raczyński M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

Nr 30

266-276

PL

W niniejszej pracy zastosowano metodę RHS do waloryzacji małego cieku nizinnego Osówka. Jest to silnie zmodyfikowany antropogenicznie ciek na Pomorzu Zachodnim, płynący na terenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego "Dolina Siedmiu Młynów i źródła strumienia Osówka" znajdującego się w granicach administracyjnych miasta Szczecina (województwo zachodniopomorskie). Uzyskane w trakcie badań terenowych dane pozwoliły na obliczenie dwóch syntetycznych (najczęściej używanych) wskaźników hydromorfologicznych HQA (Habitat Quality Assessment) i HMS (Habitat Modification Score), które są wypadkową wielu pojedynczych parametrów podstawowych. Na podstawie obliczonych wartości liczbowych wskaźników hydromorfologicznych tj. wskaźnika naturalności siedliska (HQA) wynoszącego 68 - i zmodyfikowany wskaźnik przekształcenia siedliska (HMS) wynoszącego 79 - dokonano ostatecznej klasyfikacji stanu hydromorfologicznego cieku Osówka. Według tej oceny wody cieku Osówka odpowiadają klasie V, co odpowiada złemu stanowi hydromorfologicznemu.

EN

In this thesis the author used the RHS method to evaluate the small plain Osówka watercourse. It is a considerably anthropogenically modified watercourse in Western Pomerania, flowing in the area of the landscape and nature protected complex "Valley of the Seven Mills and the source of the Osówka stream" located within the administrative boundaries of Szczecin (Western Pomeranian Province). Data obtained in the course of the field research enabled the calculation of two synthetic (most commonly used) hydro-morphological indices, HQA (Habitat Quality Assessment) and HMS (Habitat Modification Score), which is the result of the combination of multiple single basic parameters. The final classification of hydro-morphological condition in the Osówka watercourse was performed on the basis of calculated numerical values of the hydro-morphological indices, namely the habitat quality assessment (HQA) equalling 68 and habitat modification score (HMS) reaching 79. According to this evaluation, waters in the Osówka watercourse relate to class V, indicating a poor hydro-morphological condition.

16

Użytkowe, przyrodnicze i energetyczne walory przymorskich użytków zielonych

Czyż H., Kitczak T., Sarnowski A., Karasiuk M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2011

|

Tom 13

1055-1068

PL

Dla zachowania bioróżnorodności zbiorowisk roślinnych, występujących na użytkach zielonych niezbędne jest ich wykaszanie, chociaż jeden raz w sezonie wegetacyjnym. Do pozyskiwania biomasy zachęcają dopłaty unijne. W obecnej chwili tylko z około 60% powierzchni biomasa wykorzystywana jest gospodarczo. Należy zaznaczyć, że trwale użytki zielone Pomorza Zachodniego stanowią ok. 23% ogólnej powierzchni użytków rolnych. Ograniczone wykorzystanie użytków zielonych związane jest ze spadkiem pogłowia zwierząt, a także ekonomiką produkcji paszy na użytkach zielonych zlokalizowanych w skrajnych warunkach siedliskowych [3]. Trudności z zagospodarowaniem biomasy występują na obszarach objętych programem rolno-środowiskowym albo Naturą 2000, gdzie zaleca się koszenie łąk w późniejszych fazach rozwojowych. Taka biomasa stanowi małą wartość paszową natomiast nadaje się do wykorzystania jako surowiec energetyczny [12]. W ostatnich latach wiele uwagi poświęca się możliwościom wykorzystania biomasy pozyskiwanej z użytków zielonych na cele energetyczne. Celem badań było określenie walorów użytkowych, przyrodniczych oraz energetycznych zbiorowisk roślinnych przymorskich użytków zielonych.

EN

EU subsidies encourage to obtain biomass. At the moment only about 60% of the biomass is used economically. It should be noted that the permanent grassland of Western Pomerania constitute approximately 23% of the total area of arable land. Difficulties with the development of biomass occur in areas covered by agro-environmental program or Natura 2000, which recommended mowing of meadows in the later stages of development. Such biomass is a low nutritional value and is suitable for use as energy source [12]. In recent years, much attention is paid to the possibilities of the use of biomass derived from grassland for energy purposes. The aim of this study was to determine utility, natural and energy values of plant communities of West Pomeranian grasslands. West Pomeranian grasslands are mostly located on the organic soils and most of them are polder meadows. Grasslands' functions are determined by habitat conditions and plant cover. There were wet and damp conditions stipulated on this area. Communities of Carex gracilis and Phragmites australis had from mediocre to good utility value and from moderate to very high natural values. Communities of Alopecurus pratensis and Festuca rubra - good fodder value and moderately natural values. Arrhenatherum elatius with Festuca rubra community - good fodder value and low natural values. Analysed communities had comparable energetic value (from 17,06 to 17,63 MJźkg-1s.m.). Natural values of locally situated flats with halophyte species were characterized as moderate to high but utility value of them were mediocre.

17

Wulkanoklasty dolnokarbońskich formacji skalnych Pomorza Zachodniego

Godyń K.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 444

55--63

PL

W dolnokarbońskich formacjach Pomorza Zachodniego występują interesujące pod względem petrograficznym osady zawierające fragmenty skał wulkanicznych (tzw. wulkanoklasty). W ten specyficzny materiał obfitują przede wszystkim piaskowce karbonu dolnego. Wulkanity są jednak obecne praktycznie we wszystkich typach skał osadowych karbonu dolnego tej strefy. W artykule przedstawiono próbę klasyfikacji klastów wulkanicznych obecnych w turnejskich skałach strefy tektonicznej Koszalin–Chojnice. Kryterium ich wyróżnienia stanowiły przede wszystkim cechy strukturalne wulkanitów. Przeprowadzony podział wyłonił trzy główne zespoły wulkanoklastów. Zidentyfikowano fragmenty skał o strukturze: pełnokrystalicznej – mikrofelsytowej; pełnokrystalicznej, łączącej cechy struktury granofirowej, poikilitowej i sferolitycznej oraz półkrystalicznej – dendrytowej. Obserwowano także klasty, które w obrębie tego samego ziarna łączyły różne typy strukturalne. Skałami macierzystymi dla wulkanoklastów były kwaśne skały wylewne z grupy porfirów kwarcowych i bezkwarcowych (ryolit–dacyt).

EN

Lower Carboniferous rocks of Western Pomerania are interesting in terms of petrographic composition containing fragments of volcanic rock (called volcaniclasts). This unique volcanic material is abundant in Lower Carboniferous sandstones. However, the volcanic clasts are present in all types of Lower Carboniferous sedimentary rocks of this zone. The paper presents an attempt of classification of clasts in volcanic rocks from the Koszalin-Chojnice zone. The volcaniclasts are divided into three main groups. Clasts were divided mainly according to their structural features. Some clasts have been indentified as parts of holocrystalline - felsitic rocks with the attributes of granophyric, poikilitic and spherolitic structures, and as grains of semi-crystalline rock structures with dendritic development. There are also some clasts showing different structural types combined. Parent rocks for the volcaniclasts were acidic igneous rocks from the quartz porphyry and quartz-free porphyry group (rhyolite-dacite series).

18

Ocena warunków siedliskowych roślinności metodą fitoindukcyjną w wybranych jeziorach Puszczy Gorzowskiej

Myśliwy M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2010

|

T. 10, z. 1

109-121

PL

Celem pracy jest ekologiczna charakterystyka siedlisk roślin i roślinności w jeziorach: Okunie, Sitno Moczydelskie, Lubie, Chłopek oraz Wapienne, wykonana z użyciem tzw. liczb Ellenberga: wskaźnika świetlnego L, wilgotności podłoża F, odczynu R oraz trofii N. Wykorzystano 59 spisów florystycznych, wykonanych w latach 1998-2002 na powierzchniach 40-60 m2, oddzielnie dla zbiorowisk wodnych i przybrzeżnych. Średnie wartości wskaźników dla poszczególnych zdjęć pogrupowano niezależnie według trzech kryteriów: stanowiska (jeziora), typu roślinności oraz natężenia antropopresji. Jezioro Wapienne charakteryzuje się najbardziej odmiennymi warunkami siedliskowymi. Zanotowano w nim najmniejsze średnie wartości wskaźników trofii i odczynu oraz największą średnią wartość wskaźnika wilgotności. Porównując analogiczne wartości wskaźników dla spisów florystycznych, wykonanych w miejscach o różnym stopniu antropopresji, stwierdzono, że wraz ze wzrostem natężenia tego czynnika zwiększa się wskaźnik trofii, natomiast maleją wskaźniki oświetlenia i wilgotności.

EN

This work was undertaken to characterise habitat conditions in five lakes: Okunie, Sitno Moczydelskie, Lubie, Chłopek and Wapienne, using the so-called Ellenberg's indicator values for light L, moisture F, reaction R and trophy N. The analysis was based on 59 floristic lists made in 1998-2002 on 40-60 m2 plots, separately for aquatic and riparian communities. Mean indicator values for all floristic lists were independently grouped according to the three criteria: site (lake), vegetation type and anthropogenic impact. Lake Wapienne was characterised by the most different habitat conditions - the lowest mean values for trophy and reaction and the highest mean value for moisture. Comparison of the mean characteristic values for all plots showed that the increase of human impact was associated with increased trophy and decreased mean characteristic values for light and moisture.

19

Role of architect in creation of 'culture in architecture' and new spatial forms in cultural landscape of suburban areas and rural settlement units on the territory of Western Pomerania

Pawłowski W.

Architectus

|

2010

|

Nr 2(28)

153--157

PL

Na przestrzeni wieków przekształcenia form przestrzennych tworzących architekturę miejsca były ściśle powiązane z krajobrazem kulturowym, w jakim były lokowane. Jednocześnie były one poddane ściśle określonym kanonom osadzonym w miejscu i czasie swego powstania. W obecnej chwili można zaobserwować zanikanie związku pomiędzy miejscem i czasem a kanonem formy, szczególnie w przestrzeniach podmiejskich oraz wiejskich ośrodkach osadniczych, gdzie świadomość kultury architektury reprezentowana przez projektanta musi zmierzyć się z błędnie pojętą kulturą estetyki reprezentowaną przez inwestora. W tak zastanej sytuacji powstaje moralny dylemat architekta, polegający na stworzeniu kompromisu pomiędzy tymi dwoma stanowiskami pojmowania nowej przestrzeni, którego efektem niejednokrotnie jest całkowity brak poszanowania miejsca i czasu, z zaburzeniem krajobrazu kulturowego, w którym pojawiają się nowe formy przestrzenne niemające nic wspólnego z "kulturą architektury". Mając na uwadze powyższe, powstaje pytanie co do roli architekta w powiązaniu z niejednokrotnie wypaczonym sposobem pojmowania nowo projektowanej przestrzeni przez inwestora a możliwością utrzymania odpowiedniego poziomu architektury korespondującego z tak historycznym, jak i zastanym krajobrazem kulturowym miejsca.

20

Elektryfikacja miast Pomorza Zachodniego na przełomie XIX i XX wieku

Nowakowski R., Balcerak M.

Wiadomości Elektrotechniczne

|

2009

|

R. 77, nr 7

41-45

PL

Przeanalizowano dane dotyczące elektrowni budowanych na Pomorzu Zachodnim we wczesnym okresie elektryfikacji oraz stosowanych wówczas systemów zasilania i przesyłu energii elektrycznej.

EN

Data concerning power stations erected in Western Pomerania within early period of electrification and power transmission.