Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rewitalizacja dróg wodnych Delty Wisły jako podstawanowej perspektywy osiedleńczej

Rubczak A.

Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN

|

2016

|

No 264

81--99

PL

Dzięki osadnictwu oraz polderyzacji terenów Delty Wisły powstał unikatowy krajobraz otwarty. W celu zrozumienia procesów wpływających na dzisiejszy krajobraz kulturowy i funkcjonowanie obszaru, należy dobrze zrozumieć czynniki, które wpłynęły na tożsamość regionalną istniejącej na tym terenie cywilizacji hydraulicznej. Pośród licznych uwarunkowań na szczególną uwagę zasługuje wątek transportowy, w tym rola dróg wodnych na przestrzeni dziejów w kształtowaniu procesów osadniczych. Współcześnie zauważalny zanik tożsamości regionu związany jest z niekorzystnymi procesami rozwoju przestrzennego: brakiem spójnej polityki przestrzennej oraz niedostateczną świadomością odrębności i niepowtarzalnego charakteru obszaru. W związku z tym zadano pytanie badawcze: w jaki sposób przeprowadzić rewitalizację techniczną i kulturową regionu, świadectwa genialnej myśli inżynierskiej, aby możliwe było wykształcenie współczesnej tożsamości. Podjęto próbę określenia, jakie znaczenie w kształtowaniu nowego wizerunku obszaru ma układ hydrografi czny, czy możliwe jest tworzenie osadnictwa, wykorzystującego atrakcyjność żywiołu, z jednoczesnym zachowaniem kompleksowej ochrony przeciwpowodziowej na terenach wiejskich i mniej licznych zurbanizowanych. Podjęto próbę odpowiedzi na zadane pytanie, jaki jest możliwy kierunek rozwoju osadnictwa Delty Wisły zakładając, że kluczowym zagadnieniem, stanowiącym wspólną koncepcję rewitalizacji1 stanowi odbudowa dróg wodnych regionu. Rewitalizacja dróg wodnych wpłynie bowiem na rozwój przestrzenny oraz artykulację struktur architektonicznych związanych z wodą. Zauważalny zanik tożsamości regionalnej może zostać zatrzymany, a nową tendencją będzie powstanie społeczności koegzystującej z wodnym żywiołem.

EN

The Article describes research on the issue of revitalization of the Vistula River Delta waterways. The problem of development at the interface between land and water is determined by the specifity of a river delta. River and sea levels are strongly related up to a hundred kilometers from the coast. In the area after World War II is discernible loss of regional identity. Recognition of the problem in an interdisciplinary manner is essential. The aim is to identify trends that could lead to the revival of regional identity. The key issue, which is a common concept of revitalization is the restoration of the waterways of the region. Observable is a revival of water tourism and thus increase the investment attractiveness of delta areas. Sense of identity and perception of area is also connected with reponsability of inhabitants living in hydrogenic area. Lack of identity nowadays society can be redefined for creating water society settlement. Polders can be formed as part of the Vistula Delta water landscape. The research are carried out in an interdisciplinary way. Analysis of cartographic sources, literature and the current social aspects present a problem of revitalization as complex. Detailed analysis of context can indicate an answer to the question what should be the contemporary direction of development of settlements in the area.

2

Rozwój wybrzeża Zatoki Gdańskiej w rejonie ujścia Wisły Martwej

Jegliński W.

Przegląd Geologiczny

|

2013

|

Vol. 61, nr 10

587--595

EN

Vistula River is the second largest river in the Baltic Sea catchment area. Its delta is located at the Gulf of Gdańsk region and has been formed during the last ca. 13500 yr. The Dead Vistula is the oldest historically documented, and also the westernmost channel of the delta, drained water directly into the sea. The aim of the study was to reconstruct the development of the Dead Vistula outlet area during the late Holocene. At the end of the Atlantic period marine transgression reached the farthest range on the investigated area. During the next ca. 3000 yr. the embayment was filled by marine sand. The preserved dune ridges indicate earlier shoreline position. The oldest of them stabilized, acc. to OSL dating, between 3950 and 3150 yr. BP and are oriented WSW-ENE. The orientation of the dune ridges lying further to the north, changes gradually to WNW-ESE. The next generation of dunes stabilized between 2760-2380yr. BP. Vistula outlet in this place was created between 3000-2500 yr. and in that time the process of outlet cone forming was started. Orientation of the younger dune ridges, stabilized between 2220 and 1505 yr. BP, are in close connection with the development of the area. The process had not been steady in time. Two periods of accretion was sepa¬rated by stagnation time. The total amount of the material accumulated during both stages of development was ca. 178 mln. m3. The numerous ofpreserved historical bathymetric plans were very helpful for reconstruction ofthe outlet cone development during the second stage. The extension of the cone ended in the year 1840, when the new mouth has been formed. Since that time, as a result of the lack of clastic material supplying the cone earlier, marine erosion increases.

3

New data on the non-indigenous gammarids in the Vistula Delta and the Vistula Lagoon [commun.]

Surowiec J., Dobrzycka-Krahel A.

Oceanologia

|

2008

|

No. 50 (3)

443-447

EN

This communication reports on the occurrence of non-indigenous gammarid species of Ponto-Caspian and of North American origin - in the lower course of the River Vistula, in its Delta and in the Vistula Lagoon.

4

O metodyce dokumentowania i eksploatacji holoceńskich złóż bursztynu w delcie Wisły

Jurys L., Kramarska R., Oller M., Cylkowska H.

Górnictwo Odkrywkowe

|

2008

|

R. 49/2, nr 2-3

111-118

PL

Nagromadzenia bursztynu na obszarze delty Wisły są przybrzeźnomorskimi rozsypiskami związanymi z transgresją holoceńską morza litorynowego. Bursztyn występuje w piaskach kopalnych plaż, zawierających warstewki i soczewki utworów organicznych i sprasowanego detrytusu roślinnego, które tworzą tzw. "glebę bursztynową". Metodyka poszukiwania, rozpoznawania oraz eksploatacji złóż - nagromadzeń bursztynu w delcie Wisły kształtuje się od początku lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Można uznać, że w odniesieniu do złóż położonych na lądzie zasady prowadzenia badań zostały ustalone. Praktycznie wszystkie prace (poszukiwanie, rozpoznanie i eksploatację) wykonuje się jednocześnie za pomocą wierceń hydraulicznych. Wynika to przede wszystkim z bardzo małych rozmiarów nagromadzeń bursztynu i położenia na niewielkiej głębokości.. Ważne jest także to, że środki techniczne i umiejętności potrzebne dla takich badań i eksploatacji są łatwe do osiągnięcia. Sprzyja to niestety nielegalnej eksploatacji bursztynu. Na obszarze badań projektuje się poszukiwawcze otwory hydrauliczne w odległościach wzajemnych około 20 m, zakładając wykonanie na bieżąco otworów rozpoznawczych wokół otworów pozytywnych. W przypadku pozytywnych wyników poszukiwań, rozpoznanie tą metodą nagromadzenia bursztynu jest prawie zawsze tożsame z eksploatacją. Ta, w podstawowym zarysie dobra metodyka, została wypracowana na drodze praktycznej z niewielkim udziałem geologów i być może dlatego nie uwzględnia w pełni wymagań formalnych wynikających z prawa geologicznego i górniczego oraz ustaw o ochronie przyrody i środowiska. Wskazana jest zmiana tej sytuacji. Poszukiwania bursztynu na morzu są lepiej prowadzone pod względem formalnym. Nielegalna eksploatacja nie jest tu możliwa. Niestety nie można jeszcze uznać, że metodyka prac jest ustalona zwłaszcza w zakresie sposobu prowadzenia robót. Każde z wykonanych dotychczas badań prowadzone było w inny sposób i żadne z nich nie doprowadziło jeszcze do udokumentowania zasobów ani do opłacalnej eksploatacji. Niemniej szanse na znalezienie złóż bursztynu w strefie przybrzeżnej Zatoki Gdańskiej nadal istnieją i będą się one krystalizować w miarę uzyskiwania wyników nowych poszukiwań oraz postępu badań geologicznych Morza Bałtyckiego.

EN

Amber accumulations on the Vistula delta plain are the near-shore placers related to Holocene transgression of the Littorina Sea. Amber occurs in beach fossil sands which contain lenses and thin layers of both: organic deposits and compressed plant detritus, which forms so-called "amber soil". The methodology of searching, recognition and exploitation of amber deposits - accumulations on the Vistula delta plain has taken it's form from the begging of the last century seventies. It can be said that rules of exploration that apply to deposits located inland are set. In fact, all the works (searching, recognition and exploitation) are being done at the same time by means of hydraulic drilling. It results mainly from the fact that amber accumulations are small - sized and located at small depth. Another important thing is that technical measures and skills required for this kind of research and exploitation are easy to attain. This, unfortunately, can be conductive to illegal amber exploitation. Exploratory holes situated next to one another at a distance of about 20 m. are being planned in the exploration area, granted that prospect holes around the positive ones would be carried out up-to-date. In case of positive results of searching, this method of identifying amber accumulations is equal to exploitation almost in all cases. This methodology, proper in its basic outline, has been worked out by the way of practice without considerable geologists 'participation. It can be a reason why this methodology does not fully meet formal requirements coming out of geological and mining law and environmental protection acts as well. Changing this situation is highly recommended. Amber exploration on the sea is conducted in a better way in regard to the formal issues, which make the illegal exploitation impossible. Unfortunately, it can not be said yet that methodology of workings is finally set. Each of the research works that has been done so far has been conducted in a different way and did not provide the deposits' documentary evidence or lead to cost - effective exploitation. However, there are still real chances of finding amber deposits in Gdansk Bay coastal zone, and these chances will be concretizing as findings of the new research are acquired and progress in geological exploration on Baltic Sea is made.

5

Identyfikacja i klasyfikacja ryzyka polderowego na przykładzie delty Wisły

Liziński J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2006

|

T. 6, z. 2

213-229

PL

Obszary polderowe mają swoją specyfiką, która generuje dodatkowe ryzyko gospodarowania na nich. Ryzyko to wynika z funkcjonowania urządzeń polderowych, które są warunkiem istnienia tych obszarów, oraz z cech dominujących na nich gleb hydrogenicznych. W delcie Wisły można zidentyfikować trzy składowe ryzyka polderowego, tj. ryzyko strat w wyniku: powodzi na skutek wylewu obwałowanych cieków i akwenów, powodzi wewnątrzpolderowej oraz nadmiernego uwilgotnienia gleb. Biorąc pod uwagą prawdopodobieństwo wystąpienia strat i stopień ich dotkliwości, można mówić o czterech poziomach ryzyka. Pierwszy obejmuje cały region i wiąże się z wodami Wisły, drugi ma zasięg subregionalny, a trzeci i czwarty dotyczą znacznie mniejszych obszarów i mają związek z powodzią wewnątrzpolderową lub nadmiernym uwilgotnieniem gleb.

EN

Polder areas have their own specifics which generates additional risk of management. The risk results from the functioning of polder facilities which determine their existence and from the features of hydrogenic soils dominating there. Three components of polder risk can be identified in the Vistula delta: the risk of losses due to a flood from embanked water basins and watercourses, due to intrapolder flood and losses associated with the excessive soil moisture. Considering the probability of loss occurrence and its intensity four levels of risk can be distinguished. The first includes the whole region and is connected with waters of the Vistula , the second has subregional range and the third and forth concern minor areas and are related to the intrapolder floods or excessive moisture of soils.