Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Nieinwazyjne rozpoznanie podziemi kościoła pw. Świętego Ducha w Wilnie przy użyciu skanowania laserowego (LIDAR) oraz metody georadarowej (GPR)

Czyż Anna Sylwia, Welc Fabian

Wiadomości Konserwatorskie

|

2023

|

Nr 76

185--198

PL

Celem pierwszych nieinwazyjnych badań – pomiarówgeofizycznych i skanowań laserowych w techniceLIDAR – przeprowadzonych wewnątrz kościoła wileńskiegobyło wstępne rozpoznanie struktury podziemii ich powiązanie z częścią nadziemną. Wykonanieponad 200 profilowań w obrębie kilku poligonów pomiarowycho zróżnicowanych rozmiarach i lokalizacjipotwierdziło obecność dwukondygnacyjnych podziemi.Na całej przebadanej powierzchni, tuż poniżejposadzki, widoczne są liczne punktowe strefy wzmocnieniasygnału, które należy wiązać z posadowieniempłytek ceramicznej podłogi. Na poziomie około 0,5 mponiżej poziomu gruntu, w centralnej części kościołana uzyskanych obrazach GPR widoczny jest podział napoprzecznie rozdzielone segmenty, które odpowiadająprzejściu fali EM przez sklepienia centralnego pomieszczeniawspartego na filarach, które zadokumentowanoskaningiem laserowym w formie modelu 3D.

EN

The objective of the first non-invasive research—ageophysical survey and laser scan using LIDAR technology—performed in the church in Vilnius was toinitially explore the underground structures and mapthem to the overground part of the building. Over200 profiles obtained in a few measuring polygons ofvarious sizes and locations confirmed the presenceof two-levelled crypts. On the entire surveyed surface,just below the floor surface, there are numerouspoints of signal amplification zones, which shouldbe associated with the fixing of ceramic floor tiles. Atapprox. 0.50 m below the ground level, in the centralpart of the church, the GPR images show a divisioninto transversely separated segments which correlatewith the passage of the EM wave through the vaultsof the central room supported by columns. It wasdocumented by laser scanning in the form of a 3Dmodel.

2

Zarys dziejów papierni w Kuczkuryszkach koło Wilna

Szymczyk Maciej

Przegląd Papierniczy

|

2020

|

R. 76, nr 2

109--114

PL

Artykuł poświęcony jest dziejom papierni w Kuczkuryszkach nieopodal Wilna, założonej ok. 1823 r. na zlecenie polskiego magnata hrabiego Wojciecha Pusłowskiego. Początkowo w papierni papier czerpano, a w 1848 r. eksploatowano maszynę papierniczą. Głównym odbiorcą papieru z Kuczkuryszek było Wilno i okoliczne miejscowości Wileńszczyzny, a z czasem również inne miasta należące do cesarstwa rosyjskiego. Potomkowie Wojciecha Pusłowskiego początkowo papiernię prowadzili za pośrednictwem zarządców, a w 1878 r. wydzierżawili ją przedsiębiorcom z Wilna. Po włączeniu Wileńszczyzny do Polski w 1922 r. przedsiębiorstwo zarejestrowano jako polską spółkę akcyjną pod nazwą Nowo-Wilejska Fabryka Masy Drzewnej i Papieru S.A. Zakład specjalizował się w produkcji papieru gazetowego i pakowego. Na początku lat 30. papiernia popadła w problemy finansowe, a w latach 1933-1935 była nieczynna. Dzięki poprawie koniunktury pod koniec laty 30. podwyższono kapitał akcyjny i zmodernizowano fabrykę. Na początku II wojny światowej Wileńszczyzna została zajęta przez wojska sowieckie i przekazana Litwie. Jednak krótko później Litwa została anektowana przez Związek Sowiecki. Wówczas papiernię w Kuczkuryszkach znacjonalizowano. W 1941 r. obszar Litwy zajęły wojska niemieckie. 3 lata później Niemcy zostali wyparciu przez oddziały sowieckie, a na terytorium Litwy reaktywowano Litewską Socjalistyczną Republikę Radziecką. W marcu 1990 r. Litwa odzyskała niepodległość, a Wileńszczyzna stanowi część niepodległego państwa litewskiego. W 1957 r. w Kuczkuryszkach wprowadzono produkcję kartonów, a w 1970 r. zakład stał się dostawcą opakowań z tektury falistej. Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości fabryka coraz bardziej podupadała i w 2001 r. nastąpił kres jej działalności produkcyjnej.

EN

The article is devoted to the history of the paper mill in Kuczkuryszki near Vilnius, founded around 1823 at the request of the Polish magnate Count Wojciech Pusłowski. Initially, paper was hand made. In 1848 paper was made by the machine. The main recipient of paper from Kuczkuryszki was Vilnius and the surrounding towns of the Vilnius region, and later also other cities belonging to the Russian Empire. Initially, the descendants of Wojciech Pusłowski managed the paper mill through hired managers, and in 1878 They leased it to entrepreneurs from Vilnius. After the incorporation of the Vilnius region into Poland in 1922, the company was registered as a Polish joint-stock company under the name Nowo-Wilejska Fabryka Masy Drzewnej i Papieru S.A. (New Wilejka Wood Pulp and Paper Mill). The plant specialized in the production of newsprint and wrapping paper. In the early 1930s, the paper mill fell into financial problems and was closed in 1930-1933. Thanks to the economic recovery at the end of the 1930s, the share capital was increased and the factory modernized. At the beginning of World War II, the Vilnius region was occupied by the Soviet army and transferred to Lithuania.Shortly after, however, Lithuania was annexed by the Soviet Union. At that time, the paper mill in Kuczkuryszki was nationalized. In 1941, German troops occupied Lithuania. Three years later, Germany was forced out by Soviet troop, and the Lithuanian Soviet Socialist Republic was reactivated in Lithuania. In March 1990, Lithuania regained independence, and Vilniu was part of an independent Lithuanian state. In 1957, the production of cardboard boxes began in Kuczkuryszki, and in 1970 the plant became a supplier of corrugated packaging. After Lithuania regained independence, the factory fell into decline and in 2001 its production operation ceased.

3

Wileńska pediatria (1919-1939)

Urbanek Bożena

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2020

|

T. 65, nr 4

67--79

EN

The article aims to show the development of pediatrics in Vilnius (Wilno) in the Borderlands of the Second Polish Republic in the interwar period. The text presents the beginnings of the organizational, scientific and staffing process, and it employs the sources from the Lithuanian Central State Archives (Lietuvos centrinis valstybės archyvas), as well as address lists and medical journals from the period.

4

Neurologia i psychiatria na wileńskim Uniwersytecie Stefana Batorego - do roku 1934 (czasów reorganizacji). Warunki funkcjonowania i kadra naukowa

Urbanek Bożena

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

|

2019

|

T. 64, nr 3

55--71

EN

The article concerns the circumstances of the creation of neurology and psychiatry faculties at the Stefan Batory University in Vilnius, established in 1919. It presents the difficult working conditions of the teaching faculties created after the Partitions period - the strive for the correct equipment, localization and staff. It examines the changes in those two faculties in the period of 15 years, until they were merged into one administrative structure in 1934. It also shows the scientific and didactic efforts of those faculties, underlining the independence of the teaching from the usual European approaches to neurology and psychiatry. The article is based on the analysis if the sources taken from the Vilnius archives.

5

Ceramika pod szklanym niebem

Surma W., Daunora T., Toločka V.

Szkło i Ceramika

|

2016

|

R. 67, nr 4

36--37

6

Sport w działalności Związku Bezpieczeństwa Kraju Ziemi Wileńskiej

Chmiel A.

Zeszyty Naukowe AON

|

2015

|

nr 1(98)

218-245

PL

Powstały jeszcze w trakcie działań wojennych na terenie Litwy Środkowej Związek Bezpieczeństwa Kraju, skorzystał w początkach działalności z pomocy dowództwa i kadry instruktorskiej, jaką tworzyli oficerowie i podoficerowie 2. Armii. Wraz z rozwojem szeregów próbował między innymi przez założenie szkoły podoficerskiej przygotować własnych instruktorów, co w związku z problemami natury finansowej zakończyło się zaledwie niewielkim sukcesem. Mimo to w okresie swojej działalności udało się stworzyć wiele kół i klubów sportowych, które nie tylko zaistniały na arenie sportowej, ale i przygotowały kilkuset dobrze wyszkolonych wojskowo i rozwiniętych sportowo członków ZBK, gotowych w każdej sytuacji do podjęcia obrony swojej ojczyzny w warunkach konkretnego zagrożenia niepodległości. Zatem śmiało można stwierdzić, że cel, dla którego ZBK został powołany, osiągnięto, mimo trudnych warunków międzynarodowych, politycznych i materialnych, a Ziemia Wileńska zyskała godnych następców swoich największych synów, którzy wcześniej oddali życie za polskość tej historycznej krainy.

EN

The National Security Association (Związek Bezpieczeństwa Kraju – ZBK) established during warfare in Central Lithuania was supported during the early stage of its activity by the command and officer and non-officer instructors of the Second Army. As the number of its members was increasing, the organisation was trying to prepare its own instructors, e.g. by opening a school for non-commissioned officers which was only moderately successful because of financial problems. Despite that, during the years of its activity, it managed to open many sports circles and clubs, which not only marked their presence in the field of sports and provided several hundred of ZBK members with proper military and sports training and prepared them to defend their homeland if its independence were to be threatened. Hence, it can definitely be said that the objective for which ZBK was established was achieved, despite difficult international, political and material conditions, while the Vilnius Region found worthy successors for its greatest sons who had sacrificed their lives to defend the Polishness of this historic land.

7

The cultural life in Vilnius in the interwar period

Białkiewicz A.

Architectus

|

2012

|

Nr 2(32)

95--100

EN

During the period of partitions an important centre of keeping Polish national traditions alive was the town of Vilnius. After the fall of the January Uprising the cultural life of the city clearly collapsed. Only after 1919, when Stefan Batory University, closed by czarist authorities in 1832, was reactivated, were the important organizations of artists and scientific societies established in the city. The city soon became the center of the artistic community. As a result of its great achievements in the area of fine arts, theater, literature, architecture, conservation of historical sites and scientific research, Vilnius was an influential cultural center in the interwar period. It is worth emphasizing here the importance of activities of such artistic groups as, for example, Vilnius Association of Artists or Vilnius Association of Independent Artists Painters. The number of the organized exhibitions or activity of the Vilnius artists in Polish and foreign exhibitions constitute a testimony to the presence of this town in the Polish culture. Vilnius during the inter-war period also witnessed some architectural realizations which constituted important achievements of Polish architecture of that time. In this architecture it is clearly visible that architects closely cooperated with other artists such as sculptors or painters. All these phenomena prove the existence of the strong cultural circles during the interwar period that impinged not only on the city itself but far beyond it as well.

PL

W okresie zaborów znaczącym ośrodkiem narodowych tradycji oraz polskości było Wilno. Po upadku powstania styczniowego życie kulturalne miasta wyraźnie się załamało. Dopiero od roku 1919, od momentu reaktywowania zamkniętego przez władze carskie w 1832 r. Uniwersytetu im. Stefana Batorego, powstały tu znaczące organizacje artystyczne oraz towarzystwa naukowe. Miasto wkrótce stało się centrum środowisk twórczych. Sukcesy w dziedzinie plastyki, teatru, literatury, architektury, konserwacji zabytków oraz badań naukowych spowodowały, że Wilno w okresie międzywojennym było znaczącym w kulturze miastem. Należy tu podkreślić znaczenie działalności ugrupowań artystycznych, jak chociażby Wileńskiego Towarzystwa Artystów Plastyków czy Wileńskiego Towarzystwa Niezależnych Artystów Malarzy. Liczba zorganizowanych wystaw oraz aktywność wileńskich twórców w wystawach zarówno polskich, jak i zagranicznych stanowią świadectwo obecności tego miasta w kulturze polskiej. W okresie dwudziestolecia międzywojennego w Wilnie powstały również realizacje architektoniczne stanowiące znaczące osiągnięcia architektury polskiej tego okresu. W architekturze tej wyraźnie widoczne jest współdziałanie architektów z innymi twórcami, jak rzeźbiarzami czy malarzami. Wszystkie te zjawiska dowodzą istnienia w latach międzywojennych istotnego środowiska kulturalnego oddziaływającego nie tylko na samo miasto, ale również daleko poza nim.

8

Age correlation of loess with other Pleistocene deposits on the basis of TL and OSL dating

Fedorowicz S.

Geochronometria

|

2007

|

Vol. 27

27-32

EN

The author collected 26 samples from six loess profiles located in Poland and Ukraine and 16 samples from three galcigenic profiles in Lithuania. TL and OSL dates were obtained for the samples. The TL dates were calculated in the Gdańsk University laboratory and the OSL dates were obtained by the Institute of Physics Laboratory at the Silesian Technical University. The dating results were referred to the OSL = f(TL) chart. In respect of luminescent dating results, the Upper Vistulian loess shows a high similarity of TL and OSL dates. It means that loess formation took place in conditions conductive to ensure that solar radiation the grains were exposed to reduce the energy accumulated in them. The TL dates of Middle and Upper Vistulian loess are slightly older than the OSL dates. The largest discrepancies were found in soil sample dates. The analysis of glacigenic profile dates is not unambiguous. The fact that the TL dates are older than the OSL dates may mean that during deposition the conditions were not sufficiently conductive to reduce the energy stored earlier in the grains examined with the TL method. This time could have been sufficient to reduce the energy examined with the OSL method.