Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 7

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  Vicia faba L. ssp. maior
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
The investigations aimed at an assessment of soil contamination with mixtures of heavy metals (Pb, Cu and Cd) with zinc and nickel on two levels of pollution on heavy metal concentrations in broad bean pods and seeds. Soil contamination with zinc used separately and in a mixture with Cd, Pb or Cu on III level acc. to IUNG classification prevented formation of pods and seeds by broad bean. Heavy metal concentrations in broad bean pods and seeds assumed the following order: Zn > Ni > Cu > Pb > Cd. The soil contamination with nickel in mixture with Cd, Pb or Cu on II level of pollution acc. to IUNG Classification does not cause an increase in the levels of the above-mentioned metals in broad bean seeds, but nickel concentrations increase by ca 2÷4 times. The soil pollution with nickel in a mixture with Cd, Pb or Cu contributed to an increase in the above metals concentrations in broad bean pods relatively to the applied dose, except for copper, whose level did not significantly differ from this element content in the unpolluted pods.
PL
Celem pracy było określenie wpływu skażenia gleby mieszaninami metali ciężkich (Pb, Cu i Cd) z cynkiem i niklem na dwóch poziomach zanieczyszczenia na ich zawartość w strąkach i nasionach bobu. Skażenie gleby cynkiem zastosowanym oddzielnie oraz w mieszaninie z Cd, Pb lub Cu na poziomie III stopnia wg klasyfikacji IUNG prowadzi do niewykształcania strąków i nasion przez bób. Zawartość metali ciężkich w strąkach i nasionach bobu kształtowała się w następującym porządku: Zn > Ni > Cu > Pb > Cd. Skażenie gleby niklem w mieszaninie z Cd, Pb lub Cu na poziomie II stopnia zanieczyszczenia wg klasyfikacji IUNG nie powoduje podwyższenia poziomu wymienionych metali towarzyszących w nasionach bobu, natomiast zawartość niklu wzrasta ok. 2-, 4-krotnie. Skażenie gleby niklem w mieszaninie z Cd, Pb lub Cu przyczyniało się do wzrostu zawartości wymienionych metali w strąkach bobu odpowiednio do zastosowanej dawki, z wyjątkiem miedzi, której poziom nie odbiegał statystycznie istotnie od zawartości tego pierwiastka w strąkach niezanieczyszczonych.
EN
The research aimed at determining the effect of liming of soil contaminated with single heavy metals on medium pollution level on the degree of broad bean seeds damage (Vicia jaba L., ssp. maior) caused by Bruchus rufimanus Boh., their energy and germinating ability. Liming of soil contaminated with zinc and nickel on the third pollution level according to the IUNG classification improves the plant growth conditions enough to enable them to develop seeds on the level of between c.a. 60-80 % of the unpolluted crop yield. In soil pollution with nickel liming also positively affects their quality diminishing the degree of seed damage due to Bruchus rufimanus by ca 17 % in comparison with unpolluted plants receiving mineral treatment. In soil contaminated with zinc liming allows to obtain seeds with germinating ability close to unpolluted seeds. Liming of cadmium and copper polluted soil does not negatively influence the amount of developed broad bean seeds, degree of their damage by Bruchus rufimanus or germinating ability of healthy seeds. Liming of lead contaminated soil, although diminishes the number and weight of developed seeds, also limits the degree of their damage due to Bruchus rufimanus and does not affect negatively seed germinating ability. Therefore, this measure may be recommended as an activity reducing negative effect of heavy metals on broad bean plants also in view of their use as seeding material.
PL
Celem badań było określenie wpływu wapnowania gleby skażonej pojedynczymi metalami ciężkimi na poziomie średniego zanieczyszczenia na stopień uszkodzenia nasion bobu (Vicia faba L. ssp. maior) przez strąkowca bobowego oraz ich energię i zdolność kiełkowania. Wapnowanie gleby skażonej cynkiem i niklem na poziomie III stopnia zanieczyszczenia wg klasyfikacji IUNG poprawia warunki wzrostu roślin bobu na tyle, że są one w stanie wytworzyć nasiona na poziomie ok. 60-80 % plonu roślin niezanieczyszczonych. W przypadku gleby zanieczyszczonej niklem wpływa także korzystnie na ich jakość, zmniejszając stopień uszkodzenia nasion przez strąkowca bobowego o ok. 17 % w porównaniu do roślin niezanieczyszczonych nawożonych mineralnie. W przypadku gleby skażonej cynkiem wapnowanie pozwala uzyskać nasiona o zdolności kiełkowania zbliżonej do nasion nieskażonych. Wapnowanie gleby skażonej kadmem i miedzią nie wpływa ujemnie na ilość wytworzonych nasion bobu, stopień ich uszkodzenia przez strąkowca bobowego oraz zdolność kiełkowania nasion zdrowych. Wapnowanie gleby skażonej ołowiem, co prawda, zmniejsza ilość i masę wytworzonych nasion, ale ogranicza stopień ich uszkodzenia przez strąkowca bobowego i nie wpływa ujemnie na zdolność kiełkowania nasion. Zabieg ten może być więc polecany jako działanie ograniczające negatywny wpływ metali ciężkich na rośliny bobu, także pod kątem wykorzystania ich jako źródła materiału siewnego.
EN
The research aimed at determining the effect of soil contamination with various heavy metals on the dynamics of Sitona sp. beetles feeding. The observations were conducted on broad beans (Vicia,faba ssp. maior), White Windsor, c.v. cultivated in the following objects: unpolluted soil - with natural heavy metal content (Control), unpolluted soil with natural heavy metal concentrations receiving mineral fertilizers (Control + NPK), soil contaminated with cadmium dosed 4 mg o kg-' d.m., soil contaminated with 530 mg - kg-' d.m. of lead, soil polluted with 85 mg o kg-' d.m. of copper, soil polluted with zinc dosed 1000 mg - kg-' d.m. and soil contaminated with 110 mg kg-' d.m. of nickel. The intensity of Silona beetles feeding was assessed by measuring the leaf area loss, consumed area and by counting injured and uninjured leaves. The analyses were conducted six times during the period from the moment first injuries were spotted (in the first decade of May) until the end of June 2002. Soil contamination with copper on the third level of pollution according the IUNG, Pulawy, PL classification may diminish broad bean plant attractiveness for Sitona beetles in the initial period of their feeding. As Sitona sp. beetles continue their feeding on broad bean, soil contamination with zinc and nickel has an inhibitory impact on this process. It is the result of strong weakening of broad bean plant growth in conditions of soil contamination with these elements. Soil contamination with cadmium may stimulate Silona feeding after a lapse of some time from the moment of the start of feeding. Soil pollution with lead does not affect significantly the dynamics of Sitona sp. feeding on broad bean.
PL
Celem niniejszej pracy było określenie wpływu skażenia gleby różnymi metalami ciężkimi na przebieg dynamiki żerowania chrząszczy z rodzaju oprzędziki (Sitona sp.). Obserwacje prowadzono na bobie (Vicia faba ssp. maior) odm. Windsor Biały uprawianym w następujących obiektach: gleba niezanieczyszczona - o naturalnej zawartości metali ciężkich (Kontrola), gleba niezanieczyszczona - o naturalnej zawartości metali ciężkich nawożona mineralnie (Kontrola + NPK), gleba zanieczyszczona kadmem w dawce: 4 mg o kg-' s.M., gleba zanieczyszczona ołowiem w dawce: 530 mg o kg-' s.m., gleba zanieczyszczona miedzią w dawce: 85 mg o kg-' s.m., gleba zanieczyszczona cynkiem w dawce: 1000 mg o kg -1 s.m., gleba zanieczyszczona niklem w dawce: 110 mg o kg' s.m. Ocenę intensywności żerowania chrząszczy oprzędzików (Sitona) przeprowadzono, mierząc ubytek powierzchni liści, powierzchnię wyżerek oraz licząc liście uszkodzone i nieuszkodzone. Analizy przeprowadzono sześciokrotnie w okresie od momentu zauważenia pierwszych uszkodzeń -1 dekady maja do końca czerwca 2002 r. Skażenie gleby miedzią na poziomie III stopnia zanieczyszczenia wg klasyfikacji IUNG może zmniejszać atrakcyjność roślin bobu dla chrząszczy oprzędzików w początkowym okresie ich żerowania. Skażenie gleby cynkiem i niklem, w miarę kontynuacji żerowania chrząszczy Sitona sp. na bobie, wpływa na ten proces hamująco. Jest to skutkiem silnego osłabienia wzrostu roślin bobu w warunkach skażenia gleby tymi pierwiastkami. Skażenie gleby kadmem, w miarę upływu czasu od momentu rozpoczęcia żerowania może oddziaływać na niego stymulująco. Skażenie gleby ołowiem nie wpływa znacząco na przebieg dynamiki żerowania oprzędzików na bobie.
EN
The research aimed to determine the effect of liming on chemical composition of broad bean plants under conditions of elevated heavy metal concentrations in soil. The experiment was set up as randomised block design in four replications. There were set up in two series: in unlimed and limed soil (2900 kg CaO . ha[to -1]). Calcium dose was determined on the basis of soil hydrolytic acidity prior to the experiment outset. In each series broad beans (Vicia faba L. ssp. maior), White Windsor cv. were cultivated on the following objects: control (soil with natural heavy metal contents: 8.2 mg Co, 52.9 mg Zn, 28.2 mg Pb, 12.8 mg Ni and 0.6 mg Cd . kg[to -1]soil d.m.) untreated; control receiving mineral NPK treatment; soil with mineral NPK treatment polluted with following doses of heavy metals: 2 mg Cd, 15 mg Ni, 30 mg Co, 70 mg Zn and 80 mg Pb . kg[to -1] soil d.m. Liming of soil with elevated contents of heavy metals (Pb, Ni, Co, Zn and Cd) causes significant reduction of zinc uptake both by the underground and above-ground parts of broad beans. On the other hand a visibly decreased accumulation of copper, cadmium and nickel under the influence of liming occurred primarily in broad bean pods. Liming of soil polluted with heavy metals did not cause any major changes in macroelement contents in the broad bean above-ground parts. The measure may be recommended as one of the elements to improve the quality of broad beans cultivated in soil with increased concentrations of heavy metals.
PL
Określono wpływ wapnowania gleby o zwiększonej zawartości metali ciężkich na skład chemiczny roślin bobu. Doświadczenie założono w układzie losowanych bloków, w czterech powtórzeniach. Założono je w dwóch seriach: na glebie niewapnowanej i wapnowanej (2900 kg CaO. ha[do -1]). Dawkę wapna obliczono na podstawie wartości kwasowości hydrolitycznej gleby przed założeniem doświadczenia. W każdej serii rośliny bobu (Vicia faba L. ssp. maior) odm. Windsor Biały uprawiano w następujących obiektach: kontrola (gleba z naturalną zawartością metali ciężkich: 8.2 mg Cu, 52.9 mg Zn, 28.2 mg Pb, 12.8 mg Ni, 0.6 mg Cd . kg[do -1] s.m. gleby) bez nawożenia; kontrola z nawożeniem mineralnym NPK; gleba z nawożeniem mineralnym NPK, skażona metalami ciężkimi w dawce: 2 mg Cd, 15 mg Ni, 30 mg Cu, 70 mg Zn i 80 mg Pb. Kg[do -1]s.m. gleby. Wapnowanie gleby o zwiększonej zawartości metali ciężkich (Pb, Ni, Cu, Zn, Cd) powoduje znaczne ograniczenie pobierania cynku zarówno przez części podziemne, jak i nadziemne bobu. Natomiast w przypadku miedzi, kadmu i niklu wyraźny spadek kumulacji tych pierwiastków pod wpływem wapnowania następuje przede wszystkim w strąkach bobu. Wapnowanie gleby zanieczyszczonej metalami ciężkimi nie powoduje większych zmian w zawartości makroskładników w nadziemnych częściach bobu. Zabieg ten może być więc polecany jako jeden z elementów służących poprawieniu jakości roślin bobu uprawianego w warunkach gleby o zwiększonej zawartości metali ciężkich.
EN
The field experiment was carried out in 1998-2000 on an arable field at Zagaje Stradowskie in the Świętokrzyskie province in the area with unpolluted air. The experimental design comprised twa objects: Control - soil with natural heavy metal contents and soil contaminated with the following doses of heavy metals: 2 mg Cd, 15 mg Ni, 30 mg Cu, 70 mg Zn and 80 mg Pb · kg-1 soil dry mass. The studies were conducted on the following plants: broad beans (Vicia faba L. ssp. major), White Windsor cv. (in 1998-2000); fodder beets (Beta vulgaris), Goliat cv. for forage (1998) and fodder beets (Beta vulgaris L.), Goliat cv. cuitivated for seeds (1999). Chemical analysis of heavy metal and macrocomponents in individual studied plant parts was conducted and morphological measurements of individual plant parts. Heavy metaIs supplied to the soil in quantities not exceeding their allowable levels in arable soils strongly weakened growth of both broad bean and fodder beet plants. It also markedly diversified heavy metal concentrations in the studied plant parts. The contents of copper and lead were increasing in broad bean roots more than in its above-ground parts. The soil contamination with cadmium, nickeI and zinc led to an increase in their concentrations in both underground and above-ground parts. In fodder beet roots cultivated for forage and growing in the contaminated soil about 50% more lead and cadmium was found. Zinc concentrations in leaves sampled from the contaminated soil were by about 30% bigger than on the control. No significant differences in nickel and carrer contents were found among the plants from natural and contaminated soil. In fodder beets cultivated for seeds a notably higher contents of zinc, nickel and cadmium were noticed in all analysed plant parts from the contaminated soil. Among macroelements, soil contamination with heavy metals influenced onły sodium concentrations leading to an increase in its contents in broad bean roots and shoots and in the roots of fodder beets cultivated for forage.
PL
Doświadczenie polowe przeprowadzono w latach 1998-2000 na polu uprawnym w miejscowości Zagaje Stradowskie, gmina Czarnocin, województwo świętokrzyskie na terenie o niezanieczyszczonym powietrzu. Schemat doświadczenia obejmował dwa obiekty: Kontrola - gleba z naturalną zawartością metali ciężkich; Gleba skażona metalami ciężkimi w dawce: 2 mg Cd, 15 mg Ni, 30 mg Cu, 70 mg Zn i 80 mg Pb · kg -1 suchej masy gleby. Badania prowadzono na następujących roślinach: bób (Vicia faba L., ssp. maior) odmiany Windsor Biały (w latach 1998-2000); burak pastewny (Bela vulgaris L.) odmiany Goliat uprawiany na paszę (1998 r.); burak pastewny (Bela vulgaris L.) odmiany Goliat uprawiany na nasiona (1999 r.). Przeprowadzono analizę chemiczną zawartości metali ciężkich i makroskładników w poszczególnych częściach badanych roślin oraz pomiary morfologiczne poszczególnych części roślin. Wprowadzenie do gleby metali ciężkich w ilościach nie powodujących przekroczenia dopuszczalnego ich poziomu w glebach użytkowanych rolniczo silnie osłabiło wzrost roślin zarówno bobu, jak i buraka pastewnego. Istotnie różnicowało także zawartość metali w poszczególnych częściach badanych roślin. W przypadku miedzi i ołowiu, ich zawartość bardziej wzrastała w korzeniach bobu aniżeli w częściach nadziemnych. W przypadku kadmu, niklu i cynku skażenie gleby spowodowało wzrost ich zawartości zarówno w częściach podziemnych, jak i nadziemnych. W korzeniach roślin buraka pastewnego uprawianego na paszę rosnących w glebie zanieczyszczonej stwierdzono o około 50% więcej ołowiu i kadmu. Zawartość cynku w liściach roślin pobranych z gleby skażonej była większa o około 30% w porównaniu do kontroli. Nie stwierdzono istotnych różnic w zawartości niklu i miedzi pomiędzy roślinami z gleby naturalnej i skażonej. W buraku uprawianym na nasiona, w przypadku cynku, niklu i kadmu stwierdzono istotnie większą zawartość tych pierwiastków we wszystkich analizowanych częściach roślin z gleby zanieczyszczonej. Spośród makroskładników, skażenie gleby metalami ciężkimi wpłynęło tylko na zawartość sodu, powodując wzrost jego zawartości w korzeniach i pędach bobu oraz w korzeniach buraka pastewnego uprawianego na paszę.
EN
Experiments were conducted in 2002 at Zagaje Stradowskie in the Świętokrzyskie province in the area where air is unpolluted and in Bytom in the Silesia province where the air is heavily polluted. In both localities observations were carried out on broad beans, (Vicia faba L., ssp. maior), White Windsor cv. cultivated on the following plots: unpolluted soil - with natural heavy metal contents (Control); unpolluted soil with natural heavy metal contents receiving mineral treatment (Control + NPK); soil polluted with 4 mg · kg-1 of cadmium; soil polluted with 530 mg · kg-1 of lead; soil polluted with 85 mg · kg -1 of copper; soil polluted with 1000 mg · kg-1 d.m. of zinc; soil polluted with 110 mg · kg-1 of nickel. The researched level of soil contamination with heavy metals corresponded to the third class pollution according the classification by the Institute of Soil Science and Plant Cultivation Puławy, Poland. Mean soil pollution with zinc and nickel, respectively causes limited occurrence of Aphis fabae Scop. on broad bean but additionally a cooperative activity of air pollution causes the inhibitory effect on the pest population. Soil contamination with lead and cadmium combined with polluted air limits Aphis fabae Scop. occurrence on broad bean. Soil and air pollution negatively influence the occurrence of the chewing phytophage (Sitona sp.). Strong phytotoxic effect of zinc and nickel on broad beans causes that the plants growing in soil polluted with these elements are little attractive feed for chewing pests.
PL
Doświadczenie przeprowadzono w 2002 r. w miejscowości Zagaje Stradowskie, woj. świętokrzyskie, na terenie o niezanieczyszczonym powietrzu oraz w miejscowości Bytom, woj. śląskie o wysokim poziomie zanieczyszczenia powietrza. W obu miejscowościach obserwacje prowadzono na bobie (Vicia faba L., ssp. major) odm. Windsor Biały uprawianym w następujących obiektach: gleba niezanieczyszczona - o naturalnej zawartości metali ciężkich (Kontrola); gleba niezanieczyszczona o naturalnej zawartości metali ciężkich nawożona mineralnie (Kontrola + NPK); gleba zanieczyszczona kadmem w dawce: 4 mg · kg-1; gleba zanieczyszczona ołowiem w dawce: 530 mg · kg-1; gleba zanieczyszczona miedzią w dawce: 85 mg · kg -1; gleba zanieczyszczona cynkiem w dawce: 1000 mg · kg-1; gleba zanieczyszczona niklem w dawce: 110 mg · kg-1. Badany poziom zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi odpowiadał III klasie zanieczyszczenia zgodnie z klasyfikacją IUNG. Średnie zanieczyszczenie gleby cynkiem i niklem (każdym z osobna) powodowało ograniczenie występowania mszycy Aphis fabae Scop. na bobie, ale dodatkowe współdziałanie zanieczyszczenia powietrza niwelowało ów hamujący wpływ na populację szkodnika. Zanieczyszczenie gleby ołowiem i kadmem w warunkach zanieczyszczonego powietrza ograniczało występowanie tej mszycy na bobie. Zanieczyszczenie gleby i powietrza wpływało negatywnie na występowanie fitofagów o gryzącym aparacie gębowym (Sitona sp.). Silnie fitotoksyczne oddziaływanie na bób cynku i niklu (przy średnim poziomie zanieczyszczenia gleby tymi pierwiastkami) sprawiało, że rośliny rosnące w glebie nimi zanieczyszczonej stanowiły mało atrakcyjny pokarm dla szkodników gryzących.
EN
The investigations aimed at determining whether the effect of soil pollution with heavy metals on aphids changes with time. The experimental design comprised the following objects: control - soil with naturaI contents of heavy metals 0.6 mg Cd,12.8 mg Ni, 8.2 mg Cu, 52.9 mg Zn and 28 mg Pb · kg-1 d.m.); soil artificially contaminated with heavy metals dosed: 2 mg Cd, 15 mg Ni, 30 mg Cu, 70 mg Zn and 80 mg Pb · kg-1 d.m.); soil artificially contaminated with heavy metals - the doses equal to the mentioned above bad been applied the previous year (1999) to assess the consecutive effect. Then seed fodder beets was cultivated in this soil. The plants cultivated in the soil polluted with heavy metals the year previously developed significantly less leaves, their shoots were shorter and less numerous. Decreasing plant heavy metal content in time since the moment of the soil contamination was found only in case of lead and copper in roots. On the other hand, even higher concentrations of cadmium, nickel and zinc were noted in the above ground parts of the plants growing in the soil contaminated with heavy metals the previous year than in the year of the experiment. The aphid colonies on the controI and on the plot where soil was contaminated with heavy metals in the year of the experiment reached the highest numbers in mid-June. Afterwards, due to heavy rains and decline in temperature, the pest population development rapidly stopped. However, on the object with soil contaminated with heavy metals in the previous year, aphid numbers increased even over twofold and declined only by the end of June. On average during the season aphid numbers were over twice higher than on the plots where the soil was contaminated in the year of the experiment.
PL
Celem podjętych badań było określenie, czy wpływ zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi na mszyce ulega zmianie w miarę upływu czasu. Schemat doświadczenia obejmował następujące obiekty: kontrola - gleba z naturalną zawartością metali ciężkich (0,6 mg Cd, 12,8 mg Ni, 8,2 mg Cu, 52,9 mg Zn and 28,2 mg Pb · kg-1 s.m.); Gleba skażona sztucznie metalami ciężkimi (dawka: 2 mg Cd, 15 mg Ni, 30 mg Cu, 70 mg lo i 80 mg Pb · kg-1 s.m.); Gleba skażona sztucznie metalami ciężkimi (w takim samym stopniu jak powyżej) rok wcześniej - w 1999 r. (działanie następcze). W tym roku w glebie tej uprawiano buraki pastewne nasienne. Rośliny uprawiane w glebie zanieczyszczonej metalami ciężkimi rok wcześniej wytworzyły znacznie mniej liści, pędy tych roślin były krótsze i było ich mniej. Zmniejszenie zawartości metali ciężkich w roślinach w miarę upływu czasu od momentu skażenia gleby stwierdzono jedynie dla ołowiu i miedzi w korzeniach. Natomiast kadm, nikiel i cynk w częściach nadziemnych występowały nawet w większym stężeniu u roślin rosnących w glebie zanieczyszczonej metalami rok wcześniej, aniżeli w roku doświadczenia. Kolonie mszycy w obiektach: kontrolnym i z glebą skażoną metalami w roku doświadczenia osiągnęły największą liczebność w połowie czerwca, po czym na skutek obfitych opadów deszczu i spadku temperatury rozwój populacji szkodnika uległ gwałtownemu zahamowaniu. Natomiast w obiekcie z glebą skażoną metalami ciężkimi rok wcześniej liczebność mszyc wzrosła jeszcze ponad dwukrotnie, by ulec zmniejszeniu dopiero w końcu czerwca. Średnio w sezonie liczebność mszyc była tutaj ponad dwukrotnie większa niż w przypadku, gdy glebę skażono w roku doświadczenia.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.