Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

The effect of broad bean intercropping with coriander and fennel on dynamic of Sitona spp. beetles feeding

Gospodarek J., Boligłowa E., Gleń-Karolczyk K., Kwiecień N.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2017

|

Vol. 62, nr 3

124--129

EN

The aim of the study was to assess the impact of intercropping White Windsor broad beans with coriander (Coriandrum sativum L.) and fennel (Foeniculum vulgare Mill.) on the dynamics of adult pea weevils (Sitona spp.) feeding and the degree of nodules damage caused by Sitona spp larvae. The experiment was conducted in the period 2011-2012 at the Prusy Experimental Station, which belongs to the University of Agriculture in Krakow. The experiment involved the following objects: broad beans in a homogeneous crop (control); broad beans intercropped with coriander; broad beans intercropped with fennel. The evaluation of the feeding intensity of adult pea weevils was conducted on 25 randomly selected plants from each plot, by measuring the surface area of eaten leaves, counting injured and non-injured leaves and calculating the loss of leaf blade as the result of their feeding. For the determination of larvae harmfulness, root nodules were analyzed at the end of June. Intercropping with coriander and fennel significantly reduced the feeding of pea leaf weevils on the White Windsor variety of broad beans. The effect was particularly visible in the initial period of plant growth, which is important due to the greatest impact of pests’ feeding activity during that period. The proximity of the examined herb species did not affect the number of root nodules produced by broad beans, or the degree of root nodules damage caused by Sitona sp. larvae.

PL

Celem badań było określenie wpływu uprawy współrzędnej bobu odmiany Windsor Biały z kolendrą siewną (Coriandrum sativum L.) i koprem włoskim (Foeniculum vulgare Mill.) na przebieg dynamiki żerowania chrząszczy z rodzaju oprzędziki (Sitona spp.) oraz na stopień uszkodzenia brodawek korzeniowych przez larwy tych szkodników. Doświadczenie przeprowadzono w latach 2011 - 2012 w Stacji Doświadczalnej - Prusy należącej do Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Obejmowało ono następujące obiekty: bób wysiewany jako uprawa jednorodna (Kontrola); bób uprawiany współrzędnie z kolendrą siewną; bób uprawiany współrzędnie z koprem włoskim. Przebieg dynamiki żerowania chrząszczy oceniano na 25 losowo wybranych roślinach z poletka poprzez mierzenie powierzchni wyżerek, liczenie liści uszkodzonych i nieuszkodzonych oraz wyliczenie ubytku blaszki liściowej w wyniku ich żerowania. W końcu czerwca wykonywano także analizę stopnia uszkodzenia brodawek korzeniowych przez larwy oprzędzików. Uprawa współrzędna z kolendrą siewną i koprem włoskim istotnie ograniczała żerowanie chrząszczy oprzędzików na bobie odmiany Windsor Biały. Efekt był szczególnie wyraźny w początkowym okresie wzrostu rośliny, co jest istotne ze względu na największe znaczenie żerowania szkodnika w tym okresie. Sąsiedztwo badanych gatunków ziół nie wpływało na ilość wytwarzanych przez bób brodawek korzeniowych, jak również stopień ich uszkodzenia przez larwy Sitona spp.

2

The effect of white mustard proximity on broad bean injuries due to weevils (Sitona spp.)

Gospodarek J., Kaczmarczyk M., Rusin M., Biniaś B.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 3

95--99

EN

The investigations aimed at an assessment of white mustard effect, as an accompanying crop, cultivated in two variants: parallely and as strips surrounding the main crop - broad bean, Bartek c.v., on the degree of the main crop injuries due to weevil beetles and larvae. The field experiment comprised the following objects: broad bean, Bartek cv. in pure culture, sown at 50 cm x10 cm spacing; broad bean spaced 60 cm x10 cm with white mustard as the crop intersown between the rows and broad bean spaced 50 x 10 cm, with a 50 cm wide mustard stripe surrounding the plot (in this case the width of broad bean stripes was 3 m). The assessment of weevil beetles feeding intensity was conducted by measuring the area consumed, determining the percentage of injured leaves and computing the leaf blade loss due to their feeding. In order to determine the larvae harmfulness, the underground plant parts were analyzed. Broad bean cultivated together with white mustard, both in the interrows and as surrounding stripes contributed to a considerable decrease in broad bean leaves injuries due to Sitona beetles. On the other hand, broad bean cultivation as surrounding stripes contributed to a considerably decreased injury of root nodules caused by weevil larvae.

PL

Celem badań była ocena wpływu gorczycy białej, jako rośliny towarzyszącej, uprawianej w dwóch wariantach: współrzędnie oraz w postaci pasów dookoła rośliny głównej - bobu odmiany Bartek, na stopień uszkodzenia rośliny głównej przez chrząszcze i larwy oprzędzików. Doświadczenie polowe obejmowało następujące obiekty: bób odmiany Bartek w uprawie jednorodnej wysiany w rozstawie 50 cm x10 cm; bób w rozstawie 60 cm x 10 cm z gorczycą wsianą pomiędzy rzędami oraz bób w rozstawie 50 x 10 cm obsiany dookoła pasem gorczycy o szerokosci 50 cm (szerokość pasów bobu wynosiła w tym przypadku 3 m). Ocene intensywności żerowania chrząszczy oprzędzików przeprowadzono mierząc powierzchnie uszkodzeń, określając odsetek liści uszkodzonych oraz wyliczając ubytek blaszki liściowej w wyniku ich żerowania. Dla określenia szkodliwości larw analizowano podziemne części roślin. Uprawa bobu wspólnie z gorczycą biała w międzyrzędziach, jak i w postaci obsiewu, przyczyniła się do istotnego zmniejszenia stopnia uszkodzenia liści bobu przez chrząszcze oprzędzików. Uprawa bobu z gorczycą w postaci obsiewu przyczyniła się natomiast do istotnego zmniejszenia uszkodzenia brodawek korzeniowych przez larwy oprzędzików.

3

The effect of intercropping of broad bean (Vicia faba L.) with sweet alyssum (Lobularia maritima L.) and white mustard (Synapis alba L.) on the energy and the ability of seed germination

Biniaś B., Gospodarek J., Rusin M.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

Vol. 60, nr 3

11--15

EN

The aim of this study was to determine the impact of the accompanying plants: sweet alyssum (Lobularia maritima) and white mustard (Synapis alba L.) on the energy and the ability of germination of broad bean (Vicia faba L.) seeds variety Bartek. In the experiment, the analyzed broad bean seeds were obtained from a field experiment, in which it had been grown along with two other plants in varying spacing (the distances between rows were 50, 65 and 80 cm) and in homogeneous cultivation (the distances between rows were 50 cm). Broad bean in a homogeneous cultivation served as a control. In addition, the broad bean seeds from homogeneous cultivation subjected to a standard protection by chemical insecticides were also analyzed. The measurement of the energy and ability of broad bean seeds germination was carried out in the laboratory conditions, in accordance with generally accepted standards. The morphological parameters of seedlings were also evaluated (the length of the root and the above ground parts and the number of the lateral roots longer than 2 mm). There was no significant influence of the neighbourhood of sweet alyssum (Lobularia maritima L.) and white mustard (Synapis alba L.) on the germination energy and ability of broad bean seeds. The neighbourhood of sweet alyssum did not significantly affect the length of the primary root and the above-ground part of the broad bean seedlings and the number of the lateral roots. However the neighbourhood of the white mustard contributed to the increase of the length of aboveground part of seedlings, but only in the highest applied spacing of rows.

PL

Celem badań było określenie wpływu rośliny towarzyszącej: smagliczki nadmorskiej (Lobularia maritima L.) oraz gorczycy białej (Synapis alba L.), na energię i zdolność kiełkowania nasion bobu (Vicia faba L.) odmiany Bartek. W doświadczeniu analizowano nasiona bobu pochodzące z doświadczenia polowego, w którym był on uprawiany współrzędnie z dwoma w/w roślinami w zróżnicowanej rozstawie (odległość między rzędami: 50, 65 i 80 cm) oraz samodzielnie (odległość między rzędami 50 cm). Bób w uprawie jednorodnej stanowił kontrolę. Dodatkowo analizowano także nasiona bobu pochodzące z uprawy jednorodnej i poddanej standardowej ochronie z użyciem insektycydów chemicznych. Ocenę energii i zdolności kiełkowania nasion bobu przeprowadzono w warunkach laboratoryjnych, zgodnie z ogólnie przyjętymi normami. Ocenie poddano również parametry morfologiczne siewek (długość korzenia głównego i części nadziemnej oraz liczbę korzeni bocznych dłuższych niż 2 mm). Nie stwierdzono istotnego wpływu towarzystwa smagliczki nadmorskiej (Lobularia maritima L.) oraz gorczycy białej (Synapis alba L.) na energię i zdolność kiełkowania nasion bobu. Sąsiędztwo smagliczki nadmorskiej nie wpłynęło w sposób istotny na długość korzenia głównego i części nadziemnej siewek bobu oraz na liczbę korzeni bocznych. Z kolei towarzystwo gorczycy białej, ale tylko przy największej zastosowanej rozstawie, przyczyniło się do zwiększenia długości części nadziemnej siewek.

4

Effect of Soil Contamination with Heavy Metals in a Mixture with Zinc and Nickel on Their Content in Broad Bean (Vicia faba L.) Roots and Shoots

Gospodarek J., Nadgórska-Socha A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

Vol. 17, nr 12

1571-1577

EN

The research aimed at an assessment of soil contamination with mixtures of heavy metals (Pb, Cu and Cd) with zinc and nickel on two levels of pollution on heavy metal concentrations in broad bean roots and shoots. The contents of individual analyzed metals in broad bean were diversified and dependant on both the examined plant part and the kind of accompanying metal. Soil contamination with mixtures of cadmium or copper with zinc on a higher level of pollution leads to their highest concentrations in broad beans. On the other hand, the highest lead concentrations were assessed when broad bean was cultivated in the soil contaminated with a mixture of this element with nickel on a higher level of pollution. A considerable differentiation in zinc and nickel uptake by broad bean plants dependant on the kind of accompanying metal was found. The highest zinc concentration in roots was assessed when broad bean was cultivated in the soil contaminated with a mixture of this element with lead on a higher level of pollution, whereas in the aboveground parts when Zn was used in the mixture with cadmium. The highest concentration of nickel was detected in broad bean roots grown in the soil contaminated with this metal mixed with copper, whereas in the aerial parts Ni content was greatest when soil was polluted with a mixture of nickel and zinc.

PL

Celem pracy było określenie wpływu skażenia gleby mieszaninami metali ciężkich z cynkiem i niklem na dwóch poziomach zanieczyszczenia na ich zawartość w roślinach bobu. Poziom skażenia gleby odpowiadał II i III klasie zanieczyszczenia gleb według klasyfikacji opracowanej przez IUNG w Puławach. Zawartość poszczególnych badanych metali w bobie była zróżnicowana i uzależniona zarówno od częoeci badanej rośliny, jak i rodzaju metalu towarzyszącego. Skażenie gleby mieszaninami kadmu lub miedzi z cynkiem na wyższym poziomie zanieczyszczenia prowadzi do największej koncentracji ww. metali w bobie. Natomiast najwyższą zawartość ołowiu stwierdzono, gdy bób był uprawiany w glebie skażonej mieszaniną tego pierwiastka z niklem na wyższym poziomie zanieczyszczenia. Stwierdzono znaczne zróżnicowanie w pobieraniu cynku i niklu przez rośliny bobu zależnie od rodzaju metalu towarzyszącego. Największą koncentrację cynku w korzeniach stwierdzono, gdy bób był uprawiany w glebie skażonej mieszaniną tego pierwiastka z ołowiem na wyższym poziomie, natomiast w częściach nadziemnych w mieszaninie z kadmem. Największą koncentracją niklu charakteryzowały się korzenie bobu uprawianego w glebie skażonej tym metalem w mieszaninie z miedzią, natomiast części nadziemne w mieszaninie niklu z cynkiem.

5

Consequent effect of soil contamination with heavy metals on Broad Bean seed quality (Vicia faba L, ssp. major)

Gospodarek J.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

Vol. 15, nr 1-2

55-64

EN

The aim of the research was to determine the effect of soil contamination with heavy metals on broad bean seed (Vicia faba L ssp. maior) quality, their germination energy and the ability and degree of their infestation by broad bean beet1e (Bruchus rufimanus Boh.) in the time which elapsed from the moment of soil contamination. Broad bean (Vicia faba L ssp. major), White Windsor c.v. was cultivated in 4 series, differing with the date of soil contamination with heavy metals. The soil was contaminated in 2002 (III), 2003 (II), 2004 (I) and 2005 (O). In each series the plants were cultivated in the following objects: unpolluted soil - with natural concentrations of heavy metals (Control); unpolluted soil - with natural concentrations of heavy metals and receiving mineral fertilization (Control + NPK); soil polluted with 4 mg . kg-1 d.m. of cadmium, soil contaminated with 530 mg . kg-1 d.m. of lead, soil polluted with 85 mg . kg-1 d.m. of copper, soil contaminated with 1000 mg . kg-1 d.m. of zinc and soil polluted with 110 mg . kg-1 d.m. of nickel. After a lapse of some time since the moment of soil contamination with individual heavy metals the amount of broad bean seed yield may undergo undirected fluctuations. There is no apparent dependence between the degree of broad bean seed damage by bean beetle and germination energy of both healthy seeds and damaged by Bruchus rufimanus and the date of soil contamination with the studied heavy metals. There have been no changes in the effect of soil contamination with copper on germinating ability of both healthy broad bean seeds and damaged by bean beetle with the lapse of time. As the time flows from the moment of soil contamination with nickel germinating ability of seeds damaged by broad bean beetle increases and the condition of the obtained seedlings improves. After a year since soil contamination with cadmium or lead the germination ability of the obtained broad bean seeds undamaged by broad bean beetle mar deteriorate.

PL

Celem podjętych badań było określenie wpływu skażenia gleby metalami ciężkimi na jakość nasion bobu (Vicia faba L. ssp. major) - ich energię i zdolność kiełkowania oraz stopień porażenia przez strąkowca bobowego - w miarę upływu czasu od momentu skażenia. Bób (Vicia faba L. ssp. major) odm. Windsor Biały uprawiany był w 4 seriach, różniących się datą skażenia gleby metalami ciężkimi. Glebę skażano w latach: 2002 (III), 2003 (II), 2004 (I) i 2005 (0). W każdej serii rośliny uprawiano w następujących obiektach: gleba niezanieczyszczona - o naturalnej zawartości metali ciężkich (Kontrola); gleba niezanieczyszczona - o naturalnej zawartości metali ciężkich nawożona mineralnie (Kontrola + NPK); gleba zanieczyszczona kadmem w dawce: 4 mg . kg-l s.m., gleba zanieczyszczona ołowiem w dawce: 530 mg . kg-l s.m., gleba zanieczyszczona miedzią w dawce: 85 mg o kg-l s.m., gleba zanieczyszczona cynkiem w dawce: 1000 mg o kg-l s.m., gleba zanieczyszczona niklem w dawce: 110 mg okg-l s.m. W miarę upływu czasu od momentu skażenia gleby poszczególnymi metalami ciężkimi wielkość plonu nasion bobu może podlegać nieukierunkowanym wahaniom. Brak wyraźnej zależności pomiędzy stopniem uszkodzenia nasion bobu przez strąkowca bobowego oraz energią kiełkowania nasion zarówno zdrowych, jak i uszkodzonych przez strąkowca a terminem skażenia gleby badanymi metalami ciężkimi. Nie występują zmiany we wpływie skażenia gleby miedzią na zdolność kiełkowania nasion bobu zarówno zdrowych, jak i uszkodzonych przez strąkowca bobowego w miarę upływu czasu. W miarę upływu czasu od momentu skażenia gleby niklem następuje wzrost zdolności kiełkowania nasion bobu uszkodzonych przez strąkowca oraz poprawa kondycji uzyskanych siewek. Po upływie roku od momentu skażenia gleby kadmem lub ołowiem może dojść do pogorszenia się zdolności kiełkowania uzyskanych nasion bobu nieuszkodzonych przez strąkowca bobowego.

6

Harmfulness of Bruchus rufimanus Boh. in conditions of heavy metal polluted soil

Gospodarek J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 6

497-503

EN

The investigations aimed at determining the impact of soil contamination with single heavy metals on the level of medium pollution on the extent of broad bean (Vicia faba L. ssp. maior) seed damage by Bruchus rufimanus Boh. and their germination energy and ability. Broad beans (Vicia faba ssp. maior), White Windsor c.v. was cultivated on the following objects: unpolluted soil with natural heavy metal concentrations (Control); unpolluted soil with natural heavy metal content receiving mineral fertilizers (Control + NPK); soil contaminated with cadmium dosed 4 mg o kg-' d.m., soil polluted with lead dosed 530 mg - kg-'d.m., soil contaminated with 85 mg o kg-'d.m. of copper, soil contaminated with 1000 mg - kg-' d.m. of zinc and soil polluted with 110 mg o kg-' d.m. of nickel. The hannfulness of Bruchus rufimanus Boh. was estimated on the basis of the number and mass of damaged seeds in relation to their total number and mass. The germination energy and ability of broad bean seeds were assessed in laboratory conditions using the seeds collected at full maturity according to the generally accepted standards. Soil contamination with single heavy metals: copper, nickel and lead on the lli level of pollution according to the IUNG, Puławy, PL classification decreased broad bean seed attractiveness for Bruchus rufimanus Boh. Seed damage by Bruchus rufimanus Bob. causes a significant decline in their germinating ability. Soil contamination with cadmium, lead and copper does not negatively influence the number or mass of developed broad bean seeds, or their germinating ability, while in the case of seeds damaged by Bruchus even stimulates their germinating ability. Therefore, soils polluted by these elements may be used for broad bean seed plantations. Soil contamination with nickel causes a considerable decline in broad bean seed yield, whereas zinc pollution causes a total loss of yield.

PL

Celem badań było określenie wpływu skażenia gleby pojedynczymi metalami ciężkimi na poziomie średniego zanieczyszczenia na stopień uszkodzenia nasion bobu (Viciafaba L.ssp. maior) przez strąkowca bobowego oraz ich energię i zdolność kiełkowania. Bób (Vicia faba L., ssp. moior) odm. Windsor Biały uprawiany był w następujących obiektach: gleba niezanieczyszczona - o naturalnej zawartości metali ciężkich (Kontrola); gleba niezanieczyszczona - o naturalnej zawartości metali ciężkich nawożona mineralnie (Kontrola + NPK); gleba zanieczyszczona kadmem w dawce: 4 mg - kg-' s.m., gleba zanieczyszczona ołowiem w dawce: 530 mg kg-' s.m., gleba zanieczyszczona miedzią w dawce: 85 mg o kg-' s.m., gleba zanieczyszczona cynkiem w dawce: 1000 mg kg-' s.m., gleba zanieczyszczona niklem w dawce: 110 mg o kg-' s. m. Skażenie gleby pojedynczymi metalami ciężkimi: miedzią, niklem i ołowiem na poziomie III stopnia zanieczyszczenia wg klasyfikacji IUNG zmniejsza atrakcyjność nasion bobu dla strąkowca bobowego. Uszkodzenie nasion przez strąkowca bobowego powoduje znaczne obniżenie ich zdolności kiełkowania. Skażenie gleby kadmem, ołowiem i miedzią nie wpływa ujemnie na ilość i masę wytworzonych nasion bobu oraz ich zdolność kiełkowania, a w przypadku nasion uszkodzonych przez strąkowca wręcz stymulująco oddziaływuje na ich zdolność kiełkowania. Gleby zanieczyszczone tymi pierwiastkami mogą być więc przeznaczane pod uprawy nasienne bobu. Skażenie gleby niklem powoduje znaczne zmniejszenie plonu nasion bobu, natomiast cynkiem całkowitą jego utratę.

7

Effect of liming of soil contaminated with single heawy metals on harmful-ness of Sitona sp.

Gospodarek J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 1-2

55-60

EN

The work addressed the issue whether liming soil contaminated with single heavy metals may positively affect broad bean plants not only by limiting their heavy metal uptake but also through inhibiting Sitona sp. larvae and beetle fe-eding. The assessment of Sitona beetle feeding intensity was conducted by measuring leaf area loss, the consumed area and by counting injured and healthy leaves. In order lo determine larvae harmfulness the underground plant parts were analyzed, so the roots were picked out and after thorough washing a total number of verrucas and injured verrucas were counted. Liming soils contaminated with cadmium, lead and nickel on III level of pollution according to the IUNO classification reduced harmfulness of Sitona beetles on broad bean, but it did not significantly influence this pest feeding in conditions of copper polluted soil. Liming of soils polluted with zinc on a medium level of pollution caused greater attractiveness of broad bean for Sitona beetles. It is connected with a considerably improved pianI growth after this measure application. Liming soil contaminated with cadmium and nickel positively influenced the number of developed verrucas in broad bean. Liming acts positively by diminishing the degree of verrucas injuries in soils contaminated with nickel but it does not influence feeding of this stage of pest in soils contaminated with lead, cadmium, copper or zinc.

PL

Celem pracy było uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy wapnowanie gleby skażonej pojedynczymi metalami ciężkimi może wpływać korzystnie na rośli-ny bobu nie tylko poprzez ograniczenie w pobieraniu metali ciężkich, lecz także poprzez hamowanie żerowania larw i chrząszczy oprzędzików (Sitona sp.). Ocenę intensywności żerowania chrząszczy oprzędzików (Sitona sp.) przeprowadzono, mierząc ubytek powierzchni liści, powierzchnię wyżerek oraz licząc liście uszkodzone i nieuszkodzone. Dla określenia szkodliwości larw analizowano podziemne części roślin. W tym celu wydobyto korzenie roślin i po dokładnym umyciu przeliczono ogólną liczbę brodawek korzeniowych oraz brodawek uszkodzonych. Wapnowanie gleb skażonych kadmem, ołowiem i niklem na poziomie III stopnia zanieczyszczenia wg klasyfikacji IUNG powoduje ograniczenie szkodliwości chrząszczy oprzędzików na bobie, natomiast nie wpływa znacząco na żerowanie tego szkodnika w warunkach gleby skażonej miedzią. Wapnowanie gleby skażonej cynkiem na poziomie średniego zanieczyszczenia powoduje wzrost atrakcyjności roślin bobu dla chrząszczy oprzędzików. Wiąże się to ze znaczną poprawą wzrostu roślin po zastosowaniu tego zabiegu. Wapnowanie gleby skażonej kadmem i niklem wpływa korzystnie na liczbę wytworzonych brodawek korzeniowych u bobu. Wapnowanie wpływa korzystnie, zmniejszając stopień uszkodzenia brodawek korzeniowych w warunkach gleby skażonej niklem, natomiast nie wpływa na żerowanie tego stadium szkodnika w warunkach gleby skażonej ołowiem, kadmem, miedzią i cynkiem.

8

Effect of heavy metal soil contamination on broad bean (Vicia faba L. ssp ma-ior) seed quality

Gospodarek J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 1-2

47-53

EN

The studies aimed at determining the effect of soil pollution with single heavy metals of elevated content on the quality of broad bean (Vicia faba L ssp. maior) seeds. Energy and ability of germination were assessed in laboratory conditions in broad been seeds harvested at full maturity stage according to generally accepted standards. Seeds injured and uninjured by Bruchus rufimanus Boh. were assessed separately. Harmfulness of Bruchus rujimanus was estimated on the basis of the number and weight of injured seeds in relation lo to-tal number of and weight of seeds. Soil pollution with single heavy metals (Cd, Pb, Cu, Cn and Ni) on the I level of pollution according to the IUNG classification did not negatively influence the number or weight of developed broad bean seeds, energy and ability of germination or the extent of their infestation by Bruchus rfimanus. Same of the studied metals (lead and cadmium) may even favourably affect the number of developed seeds and their germination ability, which particularly predestines soils polluted with them for broad bean seed cultivalion. Seed injuries by Bruchus rufimanus caused a significant decline in their gennination ability, although the injured seeds were characterized by greater germination energy.

PL

Celem badań było określenie wpływu skażenia gleby pojedynczymi metalami ciężkimi na poziomie zawartości podwyższonej na jakość nasion bobu (Vicia faba L. ssp. major). W warunkach laboratoryjnych przeprowadzono ocenę energii i zdolności kiełkowania nasion bobu zebranych w fazie pełnej dojrzałości zgodnie z ogólnie przyjętymi normami. Oddzielnie oceniono nasiona uszkodzone i nieuszkodzone przez strąkowca bobowego (Brnchus rnfimanus Boh.). Ocenę szkodliwości strąkowca bobowego przeprowadzono na podstawie liczby i masy nasion uszkodzonych w stosunku do ogólnej liczby i masy nasion. Skażenie gleby pojedynczymi metalami ciężkimi (Cd, Pb, Cu, Cn, Ni) na poziomie I stopnia zanieczyszczenia wg klasyfikacji IUNG nie wpływa ujemnie na liczbę i masę wytworzonych nasion bobu, energię i zdolność kiełkowania, jak również na stopień ich porażenia przez strąkowca bobowego. Niektóre z badanych metali (ołów i kadm) mogą nawet wpływać korzystnie na liczbę wytworzonych nasion oraz ich zdolność kiełkowania, co szczególnie predystynuje gleby nimi zanieczyszczone do upraw nasiennych bobu. Uszkodzenie nasion przez strąkowca bobowego powoduje znaczne zmniejszenie ich zdolności kiełkowania, chociaż nasiona uszkodzone charakteryzują się większą energią kiełkowania.

9

Dynamics of Sitona sp. beetles feeding on broad beans (Vicia faba L. ssp. maior) in soil contaminated with heavy metals

Gospodarek J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2006

|

Vol. 13, nr 6

491-496

EN

The research aimed at determining the effect of soil contamination with various heavy metals on the dynamics of Sitona sp. beetles feeding. The observations were conducted on broad beans (Vicia,faba ssp. maior), White Windsor, c.v. cultivated in the following objects: unpolluted soil - with natural heavy metal content (Control), unpolluted soil with natural heavy metal concentrations receiving mineral fertilizers (Control + NPK), soil contaminated with cadmium dosed 4 mg o kg-' d.m., soil contaminated with 530 mg - kg-' d.m. of lead, soil polluted with 85 mg o kg-' d.m. of copper, soil polluted with zinc dosed 1000 mg - kg-' d.m. and soil contaminated with 110 mg kg-' d.m. of nickel. The intensity of Silona beetles feeding was assessed by measuring the leaf area loss, consumed area and by counting injured and uninjured leaves. The analyses were conducted six times during the period from the moment first injuries were spotted (in the first decade of May) until the end of June 2002. Soil contamination with copper on the third level of pollution according the IUNG, Pulawy, PL classification may diminish broad bean plant attractiveness for Sitona beetles in the initial period of their feeding. As Sitona sp. beetles continue their feeding on broad bean, soil contamination with zinc and nickel has an inhibitory impact on this process. It is the result of strong weakening of broad bean plant growth in conditions of soil contamination with these elements. Soil contamination with cadmium may stimulate Silona feeding after a lapse of some time from the moment of the start of feeding. Soil pollution with lead does not affect significantly the dynamics of Sitona sp. feeding on broad bean.

PL

Celem niniejszej pracy było określenie wpływu skażenia gleby różnymi metalami ciężkimi na przebieg dynamiki żerowania chrząszczy z rodzaju oprzędziki (Sitona sp.). Obserwacje prowadzono na bobie (Vicia faba ssp. maior) odm. Windsor Biały uprawianym w następujących obiektach: gleba niezanieczyszczona - o naturalnej zawartości metali ciężkich (Kontrola), gleba niezanieczyszczona - o naturalnej zawartości metali ciężkich nawożona mineralnie (Kontrola + NPK), gleba zanieczyszczona kadmem w dawce: 4 mg o kg-' s.M., gleba zanieczyszczona ołowiem w dawce: 530 mg o kg-' s.m., gleba zanieczyszczona miedzią w dawce: 85 mg o kg-' s.m., gleba zanieczyszczona cynkiem w dawce: 1000 mg o kg -1 s.m., gleba zanieczyszczona niklem w dawce: 110 mg o kg' s.m. Ocenę intensywności żerowania chrząszczy oprzędzików (Sitona) przeprowadzono, mierząc ubytek powierzchni liści, powierzchnię wyżerek oraz licząc liście uszkodzone i nieuszkodzone. Analizy przeprowadzono sześciokrotnie w okresie od momentu zauważenia pierwszych uszkodzeń -1 dekady maja do końca czerwca 2002 r. Skażenie gleby miedzią na poziomie III stopnia zanieczyszczenia wg klasyfikacji IUNG może zmniejszać atrakcyjność roślin bobu dla chrząszczy oprzędzików w początkowym okresie ich żerowania. Skażenie gleby cynkiem i niklem, w miarę kontynuacji żerowania chrząszczy Sitona sp. na bobie, wpływa na ten proces hamująco. Jest to skutkiem silnego osłabienia wzrostu roślin bobu w warunkach skażenia gleby tymi pierwiastkami. Skażenie gleby kadmem, w miarę upływu czasu od momentu rozpoczęcia żerowania może oddziaływać na niego stymulująco. Skażenie gleby ołowiem nie wpływa znacząco na przebieg dynamiki żerowania oprzędzików na bobie.