Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Interpretacja zmienności temperatury wody w źródle na wschodnim stoku Zameczków (Tatry Zachodnie) na podstawie ciągłych obserwacji monitoringowych i numerycznego modelu transportu ciepła

Gruszczyński Tomasz, Szostakiewicz-Hołownia Marzena

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2019

|

nr 475, Hydrogeologia z. 16

43--50

PL

Prowadzone w sposób ciągły długoterminowe obserwacje temperatury wody ze źródła na wschodnim stoku Zameczków dostarczyły danych do oceny zmienności tego parametru w czasie. W artykule podjęto próbę interpretacji uzyskanych wyników za pomocą niestacjonarnego, numerycznego modelu transportu ciepła i mieszania wód. Wymagało to opracowania modelu konceptualnego, którego poprawność weryfikowano na podstawie oceny dopasowania obliczonej i pomierzonej temperatury wody. W wyniku tarowania modelu określono średnie wartości współczynnika przewodności cieplnej skał na poziomie 1,4 Wm–1K–1 oraz ciepła właściwego układu woda–skała na poziomie 0,92 kJkg–1K–1, przy wartościach błędu średniego i błędu średniego bezwzględnego wynoszących odpowiednio 0,08 i 0,28°C. Zgodnie z przyjętym modelem zmienność temperatury wody na wypływie można wyjaśnić kondukcją ciepła w strefie sezonowych fluktuacji oraz dopływem wód podziemnych ze strefy neutralnej. Na podstawie obliczeń modelowych udało się określić ilościowy udział wód reprezentujących różne strefy głębokościowe. Rezultaty wskazują, że 67% wód zasilających badane źródło powiązanych jest z płytką strefą krążenia, w której główną determinantą temperatury wody jest kondukcyjny strumień ciepła skierowany prostopadle do powierzchni terenu. Pozostałe 33% dopływu reprezentuje głębszy system krążenia, który można identyfikować ze strefą neutralną. W strefie tej temperatura wody zbliżona jest do średniej rocznej temperatury powietrza, a gradienty temperatury przyjmują niewielkie wartości zarówno w odniesieniu do czasu, jak i przestrzeni.

EN

Long-term observations of water temperature in the spring on the eastern side of the Zameczki mountain allow collecting a set of data showing variability of this parameter in time. The paper presents an interpretation of this data by a non-stationary numerical model of heat transport and water mixing. Quantitative interpretation of the results required constructing a conceptual model, whose correctness was verified on the basis of evaluation of calculated and measured water temperature. Due to the model calibration it was possible to establish the mean values of heat conductivity of the rocks at 1.4 Wm–1K–1 and the water-rock specific heat capacity at 0.92 kJkg–1K–1 with the mean error and mean absolute error at the level of 0.08 and 0.28ºC, respectively. According to this model, variability of water temperature in the spring can be explained by conductive heat transport in the zone of seasonal fluctuations and by the groundwater inflow from the neutral zone. Based on the model calculations it was possible to determine the quantitative share of waters representing different depth zones. The results indicate that 67% of water recharging the spring is linked with the shallow circulation zone, in which the main temperature determinant is the conductive heat stream directed perpendicular to the terrain surface. The remaining 33% of the inflow represents a deeper circulation system that can be identified with the neutral zone. In this zone, water temperature is close to the annual mean air temperature and the temperature gradients have small values both in space and time .

2

Rediscovering old mining activities in the Tatra Mountains

Pawlikowski M., Wróbel M.

Geotourism / Geoturystyka

|

2013

|

nr 1-2

37--46

EN

As part of a student project in cooperation with the Tatra National Park we examined the current state of iron ore, manganese ore and polymetallic ore in a few drifts in the Chochołowska and Kościeliska Valleys. Information about the old mining operations in the Western Tatras do not exist in the minds of tourists. An interesting way to show this history could be preparing and sharing parts of the drifts as geoturistic objects. An alternative solution would be to create a trail of old mining and metallurgy in the Tatras, which could help to increase the knowledge about the geology and mining subject among tourists. A combination of a great mining Tatra history with the attractively designed results of geological survey could be a particularly interesting project.

PL

W ramach studenckiego projektu realizowanego we współpracy z Tatrzańskim Parkiem Narodowym zinwentaryzowano aktualny stan części sztolni: rud żelaza, manganu oraz rud polimetalicznych w rejonie Doliny Chochołowskiej i Doliny Kościeliskiej oraz przeprowadzono podstawowe badania mineralogiczne próbek w nich pobranych. W związku z tym, że informacje o starym górnictwie w Tatrach praktycznie nie istnieją w świadomości turystów, na pewno ciekawym, aczkolwiek trudnym logistycznie przedsięwzięciem, byłoby przygotowanie i udostępnienie części sztolni jako obiektów geoturystycznych. Alternatywnym rozwiązaniem mogłoby być stworzenie ścieżki dydaktycznej o starym górnictwie i hutnictwie w Tatrach, co mogłoby przyczynić się do zwiększenia zainteresowania tematyką geologiczno-górniczą wśród turystów. Połączenie wspaniałej historii górnictwa w Tatrach z atrakcyjnie opracowanymi wynikami badań geologicznych będzie, według autorów, wyjątkowo interesującym pod względem dydaktycznym i popularyzacyjnym przedsięwzięciem.

3

Wgłębna budowa geologiczna górnej części Wąwozu Kraków w świetle badań Jaskini Wysokiej – Za Siedmiu Progami, Tatry Zachodnie

Szczygieł M.

Przegląd Geologiczny

|

2012

|

Vol. 60, nr 4

232-238

EN

Structural evolution of the autochtonous Tatric sedimentary cover is discussed on the basis of results of structural studies on the Wysoka - Za Siedmiu Progami Cave and 3D modeling of subsurface geological structure of upper part of the Kraków Gorge in theWestern Tatra Mts. The studies showed presence of three faults. The oldest fault was formed during the Late Cretaceous and rejuvenated in subsequent phases of deformations, as evidenced by multi-stage mineralization. Strike of that fault is meridian and of the two others - latitudinal. Dislocations and collapses corridors, and normal-slip movement parallel to the slope proves their activity during the Quaternary. The course of the Malmian-Neocomian and Urgonian boundary was also defined. On the west side of the studied area, the bedding is shaped in crest-like inverted syncline. Axis of the syncline plunges toward the north at the angle of 55 degrees to its crossing with the meridian fault. In lower limb of the root-hinge and at western side of the meridian fault the layers are arranged in the form of a wide anticline.

4

Agresywność wód powierzchniowych i podziemnych zlewni Białego Potoku (Tatry Zachodnie)

Szostakiewicz-Hołownia M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2009

|

nr 436, z. 9/2

515-521

PL

Agresywność wód to ich właściwość powodująca niszczenie skał. W konsekwencji jest ona jednym z czynników modelujących powierzchnię Ziemi. Ponadto warunkując rozpuszczanie ośrodka skalnego istotnie wpływa na właściwości fizykochemiczne i skład jonowy wód powierzchniowych i podziemnych. W artykule przedstawiono wyniki oceny agresywności wód opadowych powierzchniowych i podziemnych zlewni potoku Białego. Badany obszar jest zbudowany głównie ze skał węglanowych (dolomitów i wapieni). Do oceny agresywności badanych wód wykorzystano twardość ogólną, indeks Langeliera oraz wskaźnik nasycenia wód względem węglanu wapnia obliczony programem PHREEQC.

EN

Aggressiveness is the property of water, which causes destruction of rocks. The aggressiveness is also one of the major factors controlling the Earth surface and chemical composition of water. The paper presents the results of estimation of aggressiveness of precipitation, surface and ground waters. The study area (Biały Stream Basin) is composed mainly of carbonates. The amount of aggressiveness was estimated using the hardness of water, Langelier Saturation Index and SI values calculated by PHREEQC.

5

Wpływ gwałtownych opadów na modelowanie rzeźby w Dolinie Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich

Bajgier-Kowalska M., Ziętara T.

Landform Analysis

|

2008

|

Vol. 8

5--8

6

Skutki przekształceń rzeźby w obrębie ścieżek i dróg turystycznych na wybranych obszarach Tatr Zachodnich

Fidelus J.

Landform Analysis

|

2008

|

Vol. 9

276--279

7

Wykorzystanie modelu numerycznego do obliczeń denudacji chemicznej zlewni Potoku Białego (Tatry Zachodnie)

Małecki J. J., Szostakiewicz-Hołownia M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2008

|

nr 431, Hydrogeologia

127--133

PL

Denudacja chemiczna jest rozumiana jako zespół procesów prowadzących do usunięcia z obszarów lądowych masy skalnej rozpuszczonej w wodzie. Znajomość przebiegu tych procesów jest niezbędna do rozpoznania cyklów geochemicznych zachodzących w danym obszarze. Denudacja jest również jednym z głównych czynników kształtujących powierzchnię Ziemi. W artykule przedstawiono zastosowanie nowej metodyki oceny ilościowej denudacji chemicznej, wykorzystującej równowagowy model geochemiczny. Model ten uwzględnia całokształt procesów zachodzących w warstwie wodonośnej, między innymi różną rozpuszczalność i gęstość poszczególnych minerałów oraz udział dwutlenku węgla w rozpuszczaniu węglanów.

EN

Chemical denudation is understood as a set of processes leading to the removal of rock mass from land areas in water solution. The knowledge of these processes is necessary to recognise the geochemical cycles operating within a given area. Denudation is also one of the major factors controlling the Earth surface. The paper presents the application of a new method of quantitative evaluation of chemical denudation using an equilibrium geochemical model. The model involves the whole of the processes that operate within the aquifer, among others different solubilities and densities of individual minerals and the contribution of carbon dioxide to carbonate solubility.

8

Górny tyton i berias w płaszczowinie reglowej dolnej Tatr Zachodnich w świetle danych lito-, bio- i magnetostratygraficznych

Grabowski J., Pszczółkowski A.

Przegląd Geologiczny

|

2006

|

Vol. 54, nr 10

870-877

EN

Detailed magnetostratigraphic investigations of the Tithonian–Berriasian strata, integrated with litho- and biostratigraphic observations were carried out within the Bobrowiec Unit of the Lower Sub-Tatric (Krina) Nappe in theWestern Tatra Mts. Amodification of the existing lithostratigraphic scheme is proposed, splitting the Pieniny Limestone Formation (sensu Lefeld et al. 1985) into two formations, accordingly with lithostratigraphic subdivisions of the coeval deposits in some other parts of the Krina Nappe in Slovakia: the Jasenina Formation (includes Pośrednie Member sensu Pszczółkowski 1996, in its uppermost part) and the Osnica Formation (Osnica Member sensu Pszczółkowski 1996). The Jurassic/Cretaceous boundary, as defined by calpionellids, falls within the lowermost part of the Osnica Fm. Magnetozones from CM20r (Lower/Upper Tithonian boundary) up to CM16n (Upper Berriasian) were identified. Jurassic/Cretaceous boundary is situated within the CM19n magnetozone, below the short reversed Brodno subzone. Magnetostratigraphic correlation of four sections revealed existence of some “gaps” which are interpreted as tectonic reductions, which have to be considered while calculating the sedimentation rate which, however, might be roughly estimated. Sedimentation was relatively slow within the Jasenina Formation (5–7 m/My), but accelerated within the Osnica Fm (mean value: 10–15 m/My) and in the investigated lower part of the Kościeliska Marl Fm (20–30 m/My). Presence of hematite correlates with low sedimentation rate.

9

Ruda żelaza z dawnych kopalń pod Bobrowcem (Tatry Zachodnie)

Paulo A., Panajew P.

Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

|

2006

|

T. 32, z. 2

99-115

PL

Po raz pierwszy opisano enigmatyczną rudę żelaza, która była wydobywana na południowo--zachodnich zboczach Bobrowca w Tatrach Zachodnich w pierwszej połowie XIX wieku. Jej składnikami są hematyt, goethyt i lepidokrokit, występujące w formie spoiwa drobnoziarnistych piaskowców i mułowców dolnego triasu oraz drobnych żył przecinających te skały. Ruda żelaza ma cechy utworu wtórnego. Tworzy ona czapę wietrzenia i żyłki powstałe wskutek tektonicznej remobilizacji w strefie nasunięcia jednostki kriżniańskiej na autochton wierchowy. Pierwotna ruda występowała prawdopodobnie w formie soczewki siarczków żelaza w osadzie mułowcowo-ilastym źle przewietrzanego basenu. Zawartość żelaza w rudzie utlenionej wynosi około 30%. Praca rzuca nowe światło na genezę rud żelaza i warunki facjalne w serii osadowej dolnego triasu Tatr

EN

An enigmatic iron ore which was exploited on the southwest slopes of Bobrowiec in the Western Tatra Mountains at the early XIX century, was described for the first time. It consists mainly ot hematite, goethite, and lepidocrokite cementing fine grained Lower Triassic sandstones and mudstones or forming secondary veinlets. The iron hydroxides and oxide appear as secondary minerals. They form gossan and tectonically remobilization veinlets, resulting from thrusting Kriżna unit against High Tatric autochthon. Primarily iron was probably deposited in the form of thin sulphide lens along with silty-clay sediments in an isolated euxinic basin. The ore contains roughly 30% Fe. New light on the genesis of iron ores and facies within sedimentary series of Lower Triassic in the Tatra is thrown

10

Dolnokredowa brekcja wapienna w autochtonicznej serii wierchowej w Tatrach Zachodnich

Staniszewska A., Ciborowski T.

Przegląd Geologiczny

|

2000

|

Vol. 48, nr 3

246-250

PL

W autochtonicznej serii wierchowej, w Tatrach Zachodnich, w rejonie Osobitej, występuje dolnokredowa brekcja składająca się z różnowiekowych okruchów wapiennych o różnym typie litologicznym, spojona spoiwem węglanowym. Na podstawie występujących kalpionellidów określono wiek sedymentacji poszczególnych typów litologicznych jako późnotytoński i wczesnoberiaski. Wiek brekcji określono jako późniejszy od wczesnego beriasu. Wyróżnione typy litologiczne wykazują podobieństwo do osadów węglanowych z wyższej części formacji wapieni z Raptawickiej Turni odsłaniającej się w polskiej części Tatr Zachodnich.

EN

The uppermost part of the Sobótka Limestone Member in the High-Tatric Succession is represented by Lower Cretaceous breccia. This breccia consists of limestone fragments of different lithology. The clasts within the breccia are cemented by calcium carbonate. On the base of the described calpionellid fauna, the sedimentation episode was identified as Late Thithonian and Early Berriasian. The breccia was formed later than the Early Berriasian. All the lithological types of clasts occurring in the breccia are similar to those of the upper part of Raptawicka Turnia Limestone Fm. located in the Polish part of Western Tatra Mts.

11

Zanieczyszczenie cynkiem, niklem, ołowiem i kadmem pędów i szpilek świerka pospolitego (Picea abies) na obszarze Tatr Zachodnich TPN

Tymińska-Zawora K., Ziobrowski S.

Inżynieria Środowiska / Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie

|

2000

|

T. 5, z. 1

85-99

PL

W okresie zimy 1997/98 r. (grudzień-luty) przeprowadzono badania zawartości Zn, Ni, Pb i Cd w pięcioletnich pędach i szpilkach świerka pospolitego z obszaru Tatr Zachodnich. Otrzymano następujące wartości: dla pędów Ni 0,3-5,5 mg/kg, Zn 58 + 128 mg/kg, Pb 5,7+19,1 mg/kg, Cd 0,2-3,0 mg/kg, dla szpilek Ni 0,7+7,0 mg/kg, Zn 12+97 mg/kg, Pb 0,2-4,2 mg/kg i Cd 0,1+4,1 mg/kg. Stwierdzono istotną zależność pomiędzy zawartością niklu i cynku w pędach i szpilkach. Koncentracja ołowiu w szpilkach świerka malała ze wzrostem wysokości nad poziom morza.

EN

During winter 1997/1998 since December till February, the content of Zn, Ni, Pb and Cd in five year-old shoots and needles of Picea abies was examinated, in Western Tatra mountains area. The results are as follows: for shoots Ni 0.3-5.5 mg/kg, Zn 58-128 mg/kg, Pb 5.7+19.1 mg/kg, Cd 0.2*3.0 mg/kg, and as for needles: Ni 0.7-8-7.0 mg/kg Zn 12-97 mg/kg, Pb 0.2-4.2 mg/kg and Cd 0.05-4.1 mg/kg. Between the content of Ni and Zn in shoots and needles of Picea abies was a significant dependence. The content of Pb in needles of Picea abies was decreasing as the height above sea level was going up.

12

Grejzeny w Tatrach Zachodnich (komunikat wstępny)

Skupiński A., Wilamowski A.

Przegląd Geologiczny

|

1999

|

Vol. 47, nr 2

151-152

13

Rozwój systemu jaskiniowego Szczeliny Chochołowskiej (Tatry Zachodnie) w świetle wyników datowania nacieków metodą uranowo-torową

Hercman H., Nowicki T., Lauritzen S. E.

Studia Geologica Polonica

|

1998

|

Vol. 113

85-103

PL

Datowanie 31 próbek nacieków z jaskini Szczelina Chochołowska metodą uranowo-torową umożliwiło rekonstrukcję warunków klimatycznych w okresie ostatnich 350 tysięcy lat w rejonie Doliny Chochołowskiej oraz etapów rozwoju jaskini. Wydzielono 7 generacji nacieków, które wskazują na okresy ciepłego, wilgotnego klimatu, oddzielone okresami pogorszenia warunków klimatycznych. Wyniki datowania nacieków w powiązaniu z obserwacjami z jaskini umożliwiły stwierdzenie 2 etapów rozwoju Szczeliny Chochołowskiej. Pierwszy etap tworzenia jaskini zakończył się około 350 tysięcy lat temu, a ponowne uaktywnienie krążenia wód i przemodelowanie części jaskini autorzy wiążą z rozwojem lodowca w okresie młodszego plejstocenu.

EN

31 speleothem samples collected in Szczelina Chochołowska Cave (Western Tatra Mts., Poland) were dated using (Figs 1 & 2) 230Th/234U method (Ivanovich & Harmon, 1992). Dates spanning from 2 ka to ca 350 ka (a-particle counting, Tab. 1, Fig. 3) have been identified. On the basis of these dating results it was possible to estimate the climatic changes in Tatra Mts over the last 350 ka. Seven periods of speleothem crystallisation were recognised from the data (Fig. 4). These record periods of warm, humid conditions separated by cold, dry ones marked by breaks in speleothem deposition. The development of the Szczelina Chochołowska Cave is show schematically in Fig. 5. Some 350 ka ago the valley floor was ca 35-45 m above its present level. The passages between cave entrances III and II were dry and speleothem crystallisation was able to start. The second stage of cave activity followed with water flow between III and I entrances and Rura passage development. The water flow through Rura was extorted by big rock fall in Ślepa Komora ca 115-95 ka ago. Later, glacier development in Chochołowska Valley probably created a hydrological barrier in the valley and the water used the older cave passages as a simpler way of circulation.

14

Ewolucja metamorficzna skał rejonu Błyszcza (Masyw Bystrej, Tatry Zachodnie)

Piwkowski R., Gawęda A.

Studia Geologica Polonica

|

1998

|

Vol. 111

137-154

PL

W masywie Błyszcza-Bystrej w Tatrach Zachodnich stwierdzono występowanie sześciu odmian petrograficznych skał metamorficznych. Są to: gnejsy amfibolowo-biotytowe, gnejsy plagioklazowo-biotytowe, gnejsy plagioklazowo-muskowitowe, gnejsy dwułyszczykowe, leukognejsy i migmatyty. Przeprowadzone analizy geochemiczne skał oraz ich minerałów pozwoliły określić ścieżkę metamorfizmu badanych skał. Główny udokumentowany etap metamorfizmu to zakres ciśnień 4-5 kbar przy temperaturach rzędu 710-730°C. Wcześniejsze (niżejtemperaturowe) przeobrażenia uległy przypuszczalnie częściowemu zatarciu, a jedynym dowodem na ich istnienie jest obecność reliktów staurolitu. Późniejsza izotermiczna dekompresja, wywołana iniekcją żył granitowych i tworzeniem się migmatytu dzikiego spotęgowała dominację czynnika temperaturowego w historii metamorfizmu badanego obszaru. Przeprowadzone analizy chemiczne pozwoliły stwierdzić, iż większość skał metamorficznych rejonu Błyszcza miała osadowy (pelitowo-psamitowy) protolit. Wyjątkiem jest gnejs amfibolowo-biotytowy, stanowiący zmetamorfizowany andezyt. W toku badań strukturalnych stwierdzono różnice w układzie foliacji oraz przebiegu głównej osi strukturalnej względem sąsiadujących obszarów. W połączeniu z tektonicznym charakterem granic omawianego masywu oraz odmiennym niż dla skał metamorficznych wschodniej części Doliny Kościeliskiej przebiegiem ścieżki P-T, cechy te sugerują odrębny charakter kompleksu metamorficznego Błyszcza-Bystrej.

EN

In the Western Tatra Mts, the Błyszcz-Bystra Massif is the highest point in the Main Ridge of the Upper Kościeliska Valley. This massif is built of metamorphic rocks intercalated by subordinate concordant granitic veins. In the Błyszcz area, six petrographical varieties of metamorphic rocks could be distinguished: amphibole-biotite gneisses, plagioclase-biotite gneisses, plagioclase-muscovite gneisses, two-mica gneisses, leucogneisses and migmatites. On the basis of mineral parageneses and geochemistry of the mineral constituents, as well as the geochemical characteristcs of whole-rocks samples, one could establish the pressure-temperature changes (P-T path) during the Błyszcz area evolution. The first stage, documented in the investigated rocks, was delimited as: 4-5 kbar of pressure and 710-730°C. The presence of staurolite relics indicates the lower temperature range, within the stability field of that mineral, but that older stage in highly obliterated. The almost isothermal decompression, induced by granitic veins intrusion and wild migmatite formation, shifted the stability field to about 2 kbar of pressure at the temperature of 700°C (second stage). The retrogressive changes (third stage) occured according to mineral reaction: Tsch + Pl + H2O Ű Ep + Chl + Q, what is a typical paragenesis of the greenschist facies condition. The chemical analyses showed that most of the metamorphic rocks under consideration were metapelite-metapsammite in origin. The only exception is amphibole-biotite gneiss, having the geochemical features of metamorphosed andesite. The structural analyses showed some differences in foliation and main structural axis arrangements in Błyszcz Massif, when compared with the surrounding areas. Moreover, the individuality of the massif is expressed by its tectonic borders on E and W and P-T path different (T-dominated) from the other areas of Upper Kościeliska Valley.

15

Budowa geologiczna jednostek reglowych Tatr Zachodnich

Bac-Moszaszwili M.

Studia Geologica Polonica

|

1998

|

Vol. 111

113-136

PL

Omówiono budowę geologiczną jednostek reglowych w Tatrach na zachód od Doliny Suchej Wody. Składają się one z dwóch zasadniczych części: regli zachodnich zbudowanych z monoklinalnej kriżniańskiej jednostki Bobrowca i leżących na niej jednostek płaszczowiny choczańskiej oraz regli zakopiańskich zbudowanych z większej ilości drobnych jednostek tektonicznych płaszczowiny kriżniańskiej. Obie te części kontaktują ze sobą wzdłuż strefy nasunięcia regli zachodnich na zakopiańskie. Strefa ta jest jedną z poprzecznych dyslokacji o kierunku SW-NE przecinających jednostki reglowe i nadległy kompleks eoceński.W strefie reglowej Tatr dyslokacje te mają złożoną budowę i najczęściej charakter nasunięć lub uskoków pochylonych ku NW. Tworzą one system imbrykacyjny, interpretowany tu jako kontrakcyjny dupleks. Przesunięcia na poprzecznych uskokach powodują prawoskrętną rotację poszczególnych bloków jednostek reglowych.

EN

The Subtatric zone makes up a longitudinal belt along northern edge of the High Tatra Mts (Fig. 1). It is represented by the Križna nad the Choč nappes of the Inner Carpathians. The western subtatric zone. West of the Kościeliska Valley, the Bobrowiec unit makes up the main subtatric mass (Fig. 2). It consists of monoclinal Triassic, Jurassic and Lower Cretaceous units in the typical Križna nappe development. Its Middle Triassic competent dolostones are split into smaller blocks. Amplitude of fault displacement between these block dimnishes upward. The entire zone is cut by a large Siodło dislocation in its central part. Enrichment in iron and manganese ores (Krajewski & Myszka, 1958), is associated wit the dislocation (Fig. 7). The tectonic sole of the Bobrowiec unit is thrust onto the Hightatric zone along a shear plane (Fig. 6). The Bobrowiec unit is overlain by a higher nappe showing lithostratigraphic characteristics of the Choč nappe (Nemčok et al., 1996). In the western part of the Tatra Mts, it consists of Triassic formations, but in the Kościeliska Valley - of Lower Jurassic ones (Fig. 3). The whole nappe structure had been peneplenised during early Paleogene, being then covered with clastic sediments of Middle Eocene age (Fig. 4). At the Siodło dislocation, and the one that terminates the western Subtaric zone in the east (between the Kościeliska and Mała Łąka Valleys), changes occur in the composition and thickness of the basal Eocene beds (Bac, 1971). The Zakopane Subtatric zone. The Zakopane Subtatric zone makes up a complicated tectonic structure consisting of several nappe units composed of Triassic and Lower Jurassic formations in the Križna nappe development (Fig. 8). The zone consists of two belts of Middle Triassic dolostones with the so-called Czerwona Przełęcz syncline inbetween. The latter is built of Upper Triassic and Lower Jurassic shaly beds. Knowledge of the Subtatric Triassic lithostratigraphy (Kotański, 1963) allowed to state that this part of the Subtatric zone is composed of isoclinal slice elements usually in tectonically normal position (Guzik & Kotański, 1963). Tectonic model of the western Subtatric zone in the Western Tatra Mts. The set of tectonic scales in the Zakopane Subtatric zone makes a form of duplexes in the sense of contraction tectonics (see Boyer & Elliott, 1982; Mitra, 1986). It is proved by isoclinal, normal position of the majority of the scales, with shearing planes cutting horizons of incompetent Lower Triassic and Keuper shales, with passing of overthrust planes into shearing planes. The cross-sections (Fig. 10) are limited to structural elements visible in the field. They show a distinct imbrication of tectonic units in the Zakopane Subtatric zone. One must, however, subtract the effect of postorogenic tectonic processes and, first of all, of a rotational post-nappe tilt of the Tatra massif which caused the nothward dip of the Mesozoic Subtatric sequence that primarily was nearly flat or only slightly tilted toward the south (Bac-Moszaszwili et al., 1982). Within the Zakopane Subtatric zone, the duplexing process had embraced the sequence from the Triassic to the Lower Jurassic. Younger formations are unknown from that zone. Such a process did not take place in the Western Tatra Mts where the Lower Subtatric nappe include sedimentary formations from Middle Triassic through the Lower Cretaceous inclusively. The two above mentioned Subtatric zones namely the Zakopane and the western one, contact with each other in a tectonically complicated area of Upłaz Miętusi. It was argued (Bac, 1971) that there is no superposition of these two zones as supposed earlier by Rabowski (1954) and Kotański (1965). The tectonic structure of Upłaz Miętusi is best explained by an en bloc thrust of the western Subtatric zone onto the Zakopane one (Figs 2-5, 8, 9). The basal Eocene beds also take part in this thrust (Bac-Moszaszwili et al., 1979), and reverse folds so common in the Bobrowiec unit (Bac, 1971; Piotrowski, 1987) are associated with it. Displacement of an upper part of the Bobrowiec unit, recognized in the Chochołowska Valley, also shows a reverse character (Figs 2, 5). Folds in the Zakopane subtatric zone are of similar character (Fig. 11). The Subtatric units of the Zakopane zone are cut in several places by transverse, rather broad dislocations (Figs 8, 9), of fault overthrust character. As follows from studies by Iwanow (1965), and Bac-Moszaszwili & Rudnicki (1979), the above mentioned thrust zones are tilted toward NW, similarly as it is the case with the thrust of the western subtatric zone over the Zakopane one. They separate units differing in structure (Fig. 9) and are accompanied by small retrofolds usually of drag fold type (Fig. 11). The amplitudes of displacements vary in particular units. They are largest in the lowermost Suchy Wierch unit and smallest within the basal Eocene. This suggests a gradual development of this zone that started already during the nappe process, and was subsequently rejuvenated. The development of reverse structures, and transformation of the transverse dislocation zones into flat overthrusts dipping from NW toward SE, may have been caused by the formation of the Parnica Sigmoide at the western termination of the Tatra Mts (Bac-Moszaszwili, 1993) as well as by other tectonic phenomena that took place at the Inner/Outer Carpathian boundary. The last post-Paleogene stage of displacements along the mentioned transverse dislocations, shown in fig. 12, was a clockwise rotation of the Subtatric blocks. This may be one of effects of transpression and block displacements at the Inner/Outer Carpathian boundary. This direction agrees well with results of palaeomagnetic (Grabowski, 1995) and geotectonic studies (Birkenmajer, 1985). The morphological observations done by the authoress (1995) in the Subtatric units led to acceptation of such direction of recent rotation along the north-Tatra lineament.