Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Wody lecznicze Dolnego Śląska - historia eksploatacji i specyfika dokumentowania zasobów

Sokołowski Jakub, Sosnowska Małgorzata

Górnictwo Odkrywkowe

|

2022

|

R. 63, nr 1

17--25

PL

W artykule przedstawiono warunki występowania wód leczniczych na Dolnym Śląsku zwracając szczególną uwagę na specyfikę tego obszaru. Omówiono wielowiekową historię wykorzystywania dolnośląskich wód leczniczych oraz obecny stan udokumentowania ich zasobów. Na Dolnym Śląsku występuje wiele rodzajów wód leczniczych, m.in. szczawy, wody radonowe i lecznicze wody termalne, a także ich mieszaniny (szczawy termalne, szczawy radonowe). Wody te zawierają także szereg składników swoistych, takich jak żelazo, fluorki, kwas metakrzemowy i siarkowodór. Złoża tych wód w największym nagromadzeniu występują w Sudetach. Na obszarze bloku przedsudeckiego i monokliny przedsudeckiej są mniej liczne. Aktualnie na Dolnym Śląsku znajduje się 20 złóż wód leczniczych, z czego w 2020 r. wody wydobywano z 10 z nich. Wody lecznicze Dolnego Śląska są wykorzystywane głównie w balneoterapii i rozlewnictwie, także w rekreacji oraz do wytwarzania kosmetyków i produkcji naturalnego CO2. W artykule poruszono także najważniejsze zagadnienia związane z dokumentowaniem zasobów eksploatacyjnych ujęć wód leczniczych na Dolnym Śląsku.

EN

The article discusses the conditions of the occurrence of medicinal waters in Lower Silesia, paying special attention to the specificity of this area. The centuries-old history of the use of healing waters and the current state of documenting their resources are presented. There are many types of healing waters in Lower Silesia, incl. sorrel, radon and healing thermal waters, as well as their mixtures (thermal sorrel, radon sorrel).These waters also contain a number of specific components such as iron, fluorides, metasilicic acid and hydrogen sulfide.The deposits of these waters are mostly concentrated in the Sudetes.They are less numerous in the area of the Fore-Sudetic Block and the Fore-Sudetic Monocline.Currently, there are 20 healing water deposits in Lower Silesia, of which, in 2020, water was extracted from 10 of them.The curative waters of Lower Silesia are used mainly in balneotherapy and bottling, also for the production of cosmetics and the production of natural CO2.The article also deals with the most important issues related to documenting the exploitation resources of the Lower Silesian healing water intakes.

2

Znaczenie sudeckich pastwisk w ochronie różnorodności florystycznej i wartości użytkowej

Nadolna L.

Inżynieria Ekologiczna

|

2013

|

Nr 33

77--85

PL

Celem badań była analiza i ocena sudeckich pastwisk pod kątem ich wartości przyrodniczej i użytkowej. Badania przeprowadzono w 2011 i 2012 r., na pastwiskach zlokalizowanych w dwóch sudeckich powiatach: wałbrzyskiem i kłodzkim. Na podstawie analizy roślinności zbiorowiska pastwisk zakwalifikowano do klasy Molinio-Arrhenatheretea i rzędów: Arrhenatheretalia i Molinietalia, antropogenicznych zbiorowisk użytków zielonych, na żyznych i świeżych glebach mineralnych. Z wyodrębnionych 4 typów florystycznych, najczęściej występuje typ z dominacją z Agrostis capilaris i Festuca rubra. Typy z dominacją wartościowych traw pastewnych stwierdzono na 23% badanych pastwisk. Bogactwo gatunkowe jest zróżnicowane (32-83 gatunków), najbogatsze i najuboższe reprezentują typ florystyczny z Agrostis capilaris i Festuca rubra. Różnorodność florystyczna wyrażona wskaźnikiem H’ prezentuje wartości średnie. Pastwiska przydomowe charakteryzują się mniejszą różnorodnością, zarówno w zakresie bogactwa gatunkowego, jak i wskaźnika H’. Stwierdzono obecność gatunków pod ochroną ścisłą (Carlina acaulis, Colchicum autumnale) i ochroną częściową (Primula veris). Większość badanych pastwisk (76%) ma dobrą wartość użytkową - Lwu > 6,0. Najbardziej wartościowe gospodarczo (Lwu 7,5-8,2), występują w niższych położeniach, do 500 m n.p.m. i reprezentują typ z przewagą wartościowych traw pastewnych.

EN

The aim of this study was to analyse and evaluate the Sudeten pastures for their natural and utility value. The study was carried out in 2011 and 2012 on pastures located in two Sudeten districts: Kłodzko and Wałbrzych. Based on the analysis of grassland vegetation, the communities were classified into the class Molinio-Arrhenatheretea and orders Arrhenatheretalia and Molinietalia (anthropogenic grassland communities on fresh and fertile mineral soils). Among four different floristic types, Agrostis capilaris and Festuca rubra domination types were the most common. Valuable forage grasses were found on 23% of pastures. Their species richness turned out to be varied (32 to 83 species). The richest and poorest pastures represented mainly Agrostis capilaris and Festuca rubra floristic type. Floristic diversity expressed index H’ showed average values. Floristic composition analysis revealed the presence of strictly protected species (Carlina acaulis, Colchicum autumnale) and partially protected species (Primula veris). Household pastures were proved to be less diverse in both - terms of species richness and diversity index H’. Most of the analysed pastures (76%) had a high value (FVS <6,0). The most economically valuable ones (FVS 7,5-8,2) turned out to be located on lower altitudes, up to 500 m a.s.l. and belonged to the same type as the majority of valuable forage grasses.

3

Sedimentation style of a Pleistocene kame terrace from the Western Sudety Mountains, S Poland

Pisarska-Jamroży Małgorzata, Machowiak Katarzyna, Krzyszkowski Dariusz

Geologos

|

2010

|

Vol. 16, No. 2

101--110

EN

The depositional conditions of kame terraces in a mountain valley were analysed sedimentologically and petrologically through a series of kame terraces in the Rudawy Janowickie mountains. The kame terraces comprise five lithofacies associations. Lithofacies association GRt, Sp originates from deposition in the high-energy, deep gravel-bed channel of a braided river. Lithofacies association GC represents a washed out glacial till. Probably a thin layer of till was washed out by sandy braided rivers (Sp). The fourth association (Fh, Fm) indicates a shallow and quite small glaciomarginal lake. The last association (GRt, GRp) indicates the return of deposition in a sandy-bed braided channel. The petrography of the Janowice Wiekie pit and measurements of cross-stratified beds indicate a palaeocurrent direction from N to S. The Janowice Wielkie sedimentary succession accumulated most probably during the Saalian (Odranian, Saale I, Drenthe) as the first phase of ice-sheet melting, because the kame terrace under study is the highest one, 25-27 m above the Bóbr river level. The deposits under study are dominated by local components. The proglacial streams flowed along the margin of the ice sheet and deposited the kame terrace. The majority of the sedimentary succession was deposited in a confined braided-river system in quite deep channels.

4

The occurrence of 226Ra and 228Ra in groundwaters of the Polish Sudety Mountains

Przylibski T., Dorda J., Kozłowska B.

Nukleonika

|

2002

|

Vol. 47, nr 2

59-64

EN

The paper presents preliminary measurement results of the concentrations of 226Ra and 228Ra isotopes in the groundwaters of the Polish part of the Sudety Mountains. The analysis of sampling results for water from 55 intakes showed that the average concentrations amount to 0.144 Bq/dm3 for 226Ra and 0.083 Bq/dm3 for 228Ra, while the extreme values reach 0.007 and 0.92 Bq/dm3 for 226Ra, and 0.004 and 0.4 Bq/dm3 for 228Ra. The activity ratio 228Ra/226Ra in the examined groundwaters ranges between 0.099 and 2.059. The result of the conducted research implies that the highest concentrations of 226Ra and 228Ra occur in the waters with the highest general mineralization (the highest values of total dissolved solids (TDS)).