Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

W jaki sposób struktura podłoża warunkuje rozwój osuwiska translacyjnego? Przykład osuwiska we Włodowicach w Obniżeniu Noworudzkim (Sudety Środkowe)

Kowalski Adam

Przegląd Geologiczny

|

2022

|

Vol. 70, nr 9

722--732

EN

In this contribution the author presents the results of geological and geomorphological field mapping and structural analyses conducted within the area of a newly recognized landslide situated near Włodowice, in the southern part of the Nowa Ruda Basin (Central Sudetes, SW Poland). The landform is located within the eastern limb of the Intra-Sudetic Synclinorium (Nowa Ruda Monocline) built of Upper Carboniferous to Lower Permian (Rotliegend) sedimentary rocks. Geomorphological characteristics of the landslide are presented, but the greatest attention is paid to the way of transformation of individual structural elements of basement rocks (bedding surfaces, sets of fractures) by mass movements. The study allows recognition and interpretation of landslide type according to failure mechanism - the analysed form represents a typical translational landslide with a flat, structural slip surface related to bedding planes. A model of the development of a translational landslide under specific geological conditions (monoclinal structure built of different lithological varieties of sedimentary rocks with different rheological properties) is presented. Due to the partial exposure of the slip surface in the upper and lower parts of the landslide, the form should be considered unique among the previously identified landslides in the Sudetes Mts. During this study the author repeatedly confirms the usefulness of analyses of LiDAR models in landslide investigations.

2

Geneza i geologiczne uwarunkowania rozwoju form osuwiskowych w środkowej części Obniżenia Noworudzkiego w Sudetach

Kowalski Aleksander

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 10

666--697

EN

The paper presents the results of field mapping and structural analyses conducted within the landslides situated near Ludwikowice K³odzkie, in the central part of the Nowa Ruda Basin (Middle Sudetes, SW Poland). The area affected by mass movements is located within the eastern limb of the Intra-Sudetic Synclinorium (Głuszyca Monocline) composed of Upper Carboniferous to Lower Permian (Rotliegend) sedimentary rocks. Nine individual landslide forms, ranging in area from 0.5 to 22.7 ha, including two landslide complexes (Sokółka landslides, 49.7 ha in total area) have been identified and described in terms of their origin and geological conditions. Studies of landslide morphology and structural analysis allow recognition of several types of mass movements. They include: (i) rotational landslides (landslides Sokółka 1-3 and 5); (ii) translational slides (landslides Miłków 1-3); (iii) deep-seated, compound landslides (landslide Sokółka 4), and (iv) topple evolving into deep-seated rotational (?) slide (Sławosz landslide). The studies repeatedly confirm the usefulness of analyses of LiDAR digital elevation models coupled with field investigations and structural analyses.

3

The Value of Spa Parks in the Modern Health Resorts: A Case Study of the Western and Central Sudetes Spa Towns

Słonina D., Skomorowska M.

Architektura Krajobrazu

|

2018

|

nr 3

20--37

EN

Spas are a place where patients strengthen their health. Their location and special natural values are the reason why these places have been popular ever since the beginning of their history. Particularly important, in the quick convalescence process, close contact between man and nature is ensured by nearby gardens and parks. The natural environment affects various health aspects, reducing stress, reducing pressure or supporting social relations. The work is an overview of spa parks in the Western and Central Sudetes Resorts, in terms of history and the degree of their transformation. The aim of the work was to determine possible actions for the revitalization of selected examples, in such a way that they could not only be a valuable cultural heritage but also contribute to improving the health of the patients. In the twentyfirst century, the closeness of nature seems to be an essential element of everyday life. In the given context, particular attention should be paid to parks and municipal gardens in spas, whose role is currently becoming more important and the demand for them is increasing. The importance of these complexes has changed many times over the years, which is why determining their contemporary form is extremely important. These places provide the opportunity to observe and perceive wildlife, improving the quality of life, being an important place both in the treatment process and in everyday life.

PL

Uzdrowiska są miejscem, w którym chorzy mają wzmacniać swoje zdrowie. Lokalizacja i szczególne walory przyrody są powodem, dla którego miejsca te od początku swojej historii cieszą się popularnością. Szczególnie istotny, w szybkim procesie rekonwalescencji, bliski kontakt człowieka z przyrodą zapewniają okoliczne ogrody i parki. Środowisko naturalne oddziałuje bowiem na różne aspekty zdrowotne, redukując stres, obniżając ciśnienie czy wzmacniając relacje społeczne. Praca stanowi przegląd parków zdrojowych w uzdrowiskach Sudetów Zachodnich i Środkowych pod względem historycznym oraz stopnia ich przeobrażenia. W pracy pojęto próbę określenia możliwych działań rewitalizacji wybranych przykładów, w taki sposób, aby mogły one stanowić nie tylko cenne dziedzictwo kulturowe, ale także przyczynić się do polepszenia aspektu zdrowotnego kuracjuszy. W dobie XXI wieku bliskość przyrody zdaje się być istotnym elementem codziennego życia. W danym kontekście należałoby zwrócić szczególną uwagę na parki i ogrody miejskie w uzdrowiskach, których rola i zapotrzebowanie obecnie wzrastają. Oblicze tych założeń na przestrzeni lat wielokrotnie się zmieniało, dlatego też określenie ich współczesnej formy jest niezwykle ważne. Miejsca te stwarzają bowiem możliwość obserwacji i odbierania przyrody, poprawiając jakość życia, stanowiąc ważne miejsce zarówno w procesie leczenia, jak i w codziennym życiu.

4

Chronione i rzadkie gatunki roślin użytków zielonych w Sudetach

Paszkiewicz-Jasińska A.

Inżynieria i Ochrona Środowiska

|

2015

|

T. 18, nr 2

259--270

PL

Przedstawiono występowanie gatunków roślin chronionych, zagrożonych i rzadkich na użytkach zielonych usytuowanych w makroregionach: Pogórze Zachodniosudeckie, Sudety Środkowe i Wschodnie. Na podstawie badań florystyczno-fitosocjologicznych, przeprowadzonych w latach 2009-2014, stwierdzono dziesięć gatunków chronionych, w tym cztery taksony objęte ochroną gatunkową ścisłą. W składzie florystycznym użytków zielonych odnotowano dwa taksony podawane jako gatunki zagrożone wyginięciem na terenie Polski oraz osiem zagrożonych gatunków flory naczyniowej Dolnego Śląska o różnych kategoriach zagrożenia. Użytki zielone objęte badaniami, występujące w Sudetach Środkowych, charakteryzują się większym udziałem gatunków zagrożonych i rzadkich niż w Sudetach Wschodnich i Pogórzu Zachodniosudeckim.

EN

An important part of the landscape of the Sudetes are grassland. They account approximately 50% of agricultural area. These are most often semi-natural communities which their origin, complexity of the structure and species composition are due to human activity. Over the past decades, the disappearance of many meadow communities and related taxons are observed. Intensification of this phenomenon makes it necessary to conduct a study on the current state of grassland. The floristic and phytosociological study was carried out in the years 2009-2014 with the Braun-Blanquet method on the grassland in Sudetes Mts (the Western Sudetes Foothills, The Central Sudetes, The East Sudetes). The resulting material was analysed in terms of endangered and rare species. Evaluation of the plant species was based on the Regulation of the Minister of Environment of 9 October 2014, on the protection of species of plants. In addition, a list of endangered and rare vascular plants of Lower Silesia has been taken into account, which was developed based on the International Union for Conservation of Nature (IUNC) and supplemented by criteria and regional categories. The studies showed that in the floristic composition of part of the analysed grasslands there were 4 strictly protected species and 6 partial protected species. To the most commonly reported include: Colchicum autumnale L., reported slightly less frequently: Platanthera bifolia (L.) Rich., Dactylorhiza majalis (Rchb.) P. F. Hunt & Summerh.), Colchicum autumnale L. Occasionally the presence of Gymnadenia conopsea (L.) R. Br. subsp. conopsea, Trollius europaeus L., Iris sibirica L., Lilium martagon L., Epipactis helleborine (L.) Crantz were reported. Most of these species is placed on the endangered species list of vascular flora of Lower Silesia, as a species exposed to extinction and species with a lower risk of extinction (rare). Trollius europaeus L., Gymnadenia conopsea (L.) R. Br. subsp. conopsea. are in danger of becoming extinct. From species close to the threat but at a lower risk of extinction occurred Dactylorhiza majalis (Rchb.) P.F. Hunt & Summerh and poorly threatened - Colchicum autumnale L. and Platanthera bifolia (L.) Rich. Most of the rare and protected species was found on grassland located in the Central Sudetes, which can be associated with taking inventory more research areas (meadows and pastures), than on the Western Sudetes Foothills and in the East Sudetes.

5

Uskok Starego Julianowa w sowiogórskim kompleksie gnejsowym i sytuacja geologiczna w miejscu jego występowania (Pogórze Wałbrzyskie, Sudety Środkowe, południowa Polska)

Wala A., Wolska A., Jeleń P.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2015

|

nr 463

77--115

PL

W opracowaniu przedstawiono stan rozpoznania struktury tektonicznej w rejonie Starego Julianowa i Dzieć-morowic, na podstawie wyników prac geologiczno-kartograficznychi badań geologicznych w podziemnych wyrobiskach kopalni Rusinów w Czerniku koło Starego Julianowa. Szczegółowo opisano znajdujący się na tym terenie uranonośny uskok, nazwany uskokiem Starego Julianowa (uStJ). Uskok występuje w sowiogórskim kompleksie gnejsowym na terenie Pogórza Wałbrzyskiego, w północno-zachodnim fragmencie sudeckiej części masywu gnejsowego Gór Sowich (Sudety Środkowe). Jest jednym z uskoków składających się na północną część szerokiej strefy dyslokacyjnej, ciągnącej się od Starego Julianowa po Zagórze Śląskie, będącej miejscem występowania mineralizacji z Dziećmorowic. Należy do „starszych” uskoków w rejonie Dziećmorowic, o kierunku NW-SE i o nachyleniu SW. Uskok jest zorientowany poprzecznie do makrofałdu, występującego na tym terenie. Na architekturę jego strefy uskokowej (fault zone) składają się dwie, różniące się wykształceniem, strefy deformacji. W miejscu głównego ślizgu występują skały uskokowe (fault rocks) z uranonośnymi soczewkami kalcytowymi, na etapie porudnym wtórnie ścinająco zdeformowane, stanowiące fault core tego uskoku. Jego damage zone stanowi przyuskokowa strefa deformacji kruchej, z przejawami mineralizacji kalcytowej i hydrotermalnymi przeobrażeniami gnejsów, szczególnie szeroko rozwinięta w spągowym skrzydle uskoku. Strefa głównego ślizgu – fault core stanowiła złoże uranu o nazwie Morowice i była w latach 1949–1952 rozpoznawana podziemnymi wyrobiskami górniczymi do głębokości 345 m i na długości 900 m. Wykształcenie uskoku i jego pozycja w strukturze tektonicznej rejonu przemawiają za uformowaniem się go na etapie waryscyjskiej ewolucji masywu sowiogórskiego

EN

The paper describes localization and architecture of a uranium-bearing fault, called the Stary Julianów Fault (uStJ). The fault studied occurs in a north-western fragment of the sudetic part of the Góry Sowie Gneiss Massif (MGS), in the area of the Wałbrzych Fo-othills, between Stary Julianów and Dziećmorowice. It is one of faults that make up the northern part of a broad dislocation zone extending from Stary Julianów to ZagórzeŚlaskie, in which the occurrence of hydrothermal mineralization, called mineralization from Dziećmorowice, was described. Information about the Stary Julianów Fault obtained during its exploration by underground workings to the depth of 345 m and the extension of 900 m, which were made in the years 1949–1952 in connection with uranium ore mining. The Stary Julianów Fault belongs to ‘older’ faults with direction NW-SE and it is oriented crosswise to macrofold which occurs in Julianów region. The archi-tecture of a fault zone of the Stary Julianów Fault consists of two parts: a fault core and a damage zone. The fault core is represented by narrow zone, composed of the fault rocks with the occurrence of uranium-bearing calcite lenses The damage zone is brittle deformation with instances of carbonate mineralization and hydrothermal alteration of gneisses. It is particularly wide developed in the east side of the Stary Julianów Fault. The architecture and position of the Stary Julianów Fault in the tectonic structure of the region suggests its formation during the Variscan evolution of the Góry Sowie Gneiss Massif.

6

Wpływ czynników fizjograficznych na dynamikę zmian wielkości odpływu w Sudetach środkowych

Pęczkowski G., Strzelczyń M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Nr 18

51-51

7

Czas pracy systemów drenarskich w warunkach Sudetów Środkowych

Pęczkowski G., Strzelczyk M., Pulikowski K.

Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

Nr 18

199-200