Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Sokal w okresie średniowiecza. Prolegomena do badań

Kuśnierz-Krupa D., Krupa M.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2016

|

Nr 45

43--52

PL

Niniejszy artykuł dotyczy początków miasta Sokala, które obecne leży w granicach administracyjnych Ukrainy, a do 1951 roku należało do Polski. Miasto zlokalizowane jest około 90 km na północ od Lwowa. Sokal istniał już zapewne w IX wieku i był jednym z wczesnośredniowiecznych nadbużańskich grodów. Jednak jego lokacja na prawie magdeburskim została przeprowadzona dopiero w pierwszej ćwierci XV wieku przez księcia Siemowita IV, który lokując miasto sprzedał dziedziczny urząd wójta mieszczaninowi krakowskiemu Mikołajowi Schönwaldowi.

EN

This article concerns the beginnings of the town of Sokal, which currently is located within administrative boundaries of Ukraine, but until 1951 belonged to Poland. The town is located approximately 90 km to the north of Lviv. Sokal must already have existed in the 9th century and was one of the early-medieval towns on the Bug River. However, it was granted the town rights under the Magdeburg Law only in the first quarter of the 15th century by Prince Siemowit IV who, having established the town, sold the hereditary office of the alderman to a Krakow burgher, Mikołaj Schönwald.

2

XIX-wieczny Sokal – zapomniane galicyjskie miasto na Kresach

Kuśnierz-Krupa D.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2014

|

Nr 37

45--53

PL

Sokal jest polskim miastem o wielowiekowej historii, które obecnie leży na terenie Ukrainy, na północ od Lwowa. Miasto to przez wielu jest zapomniane, choć istniejące do dzisiaj ślady jego bogatego dziedzictwa kulturowego świadczą niezbicie o jego wysokiej pozycji w dawnej Polsce. Szczególny rozkwit Sokala upatruje się w okresie „galicyjskim”, kiedy miasto i jego krajobraz kulturowy tworzyły wspólnie trzy nacje: Polacy, Ukraińcy i Żydzi, z których każda pozostawiła w nim ślad swojej obyczajowości i tradycji. Wówczas to w mieście powstało wiele interesujących pod względem architektonicznym obiektów, co świadczyło o ówczesnej randze ośrodka. W XIX i na początku XX wieku w mieście wzniesiono m.in. dworzec, męską i żeńską szkołę powszechną, gimnazjum państwowe, kasę oszczędności, męskie i żeńskie seminarium nauczycielskie, gmach Sokoła, budynek rady miasta oraz szpital. Okres rozwoju miasta zahamowały kolejno I i II wojna światowa, z następnie traktat o zmianie granic, na mocy którego Sokal znalazł się poza Polską w granicach ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.

EN

Sokal is a Polish town with centuries-long history, which is currently located in Ukraine, north of Lviv. The town has been forgotten by many, though the still existing traces of its rich cultural heritage bear evidence of its high standing in old Poland. The heyday of Sokal seems to have been during the “Galician” period, when the town and its cultural landscape was jointly created by three nations: Poles, Ukrainians and Jews, each of whom left traces of their morality and tradition in it. It was then that numerous noteworthy architectural ob- jects were erected, which bore evidence of the contemporary significance of the town. In the 19th and at the beginning of the 20th century, the railway station, comprehensive schools for boys and girls, the state gymnasium, the savings bank, teachers seminars for men and women, the “Sokoł” building, the town hall and the hospital were built. The flourishing of the town was interrupted by World War I and II respectively, and then the treaty concerning the change of frontiers, according to which Sokal was outside Poland within the then Ukrainian Socialist Soviet Republic.

3

Sokal nad Bugiem w świetle mapy Miega

Kuśnierz-Krupa D.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2013

|

Nr 33

86--90

PL

Niniejszy artykuł porusza problematykę rozwoju przestrzennego Sokala w okresie staropolskim i dąży do zarysowania hipotezy badawczej o jego najstarszym uformowaniu, które zostało zatarte w związku przebudową i modernizacją miasta w wieku XIX przeprowadzoną przez władze austriackie. Szczególnie istotna okazała się tutaj wiedza pozyskana podczas dogłębnej analizy, najstarszego, ujawnionego źródła kartograficznego dotyczącego miasta – mapy Miega z lat 1779-1783. Analiza tego dokumentu przynosi szereg ustaleń, które zostają przedstawione po raz pierwszy w literaturze przedmiotu.

EN

This article addresses the issue of spatial development of Sokal during the Old Polish period, and aims at putting forward a research hypothesis concerning its oldest formation which was erased as a result of rebuilding and modernisation of the town in the 19th century by the Austrian authorities. Knowledge acquired in the process of a thorough analysis of the oldest revealed cartographic source concerning the town, i.e. Mieg’s Map from the years 1779-1783, proved particularly signifi cant here. The analysis of the document has resulted in several findings which are presented here for the first time in the literature of the subject.