Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Maty mikrobialne w utworach silikoklastycznych : analiza macerałów w łupkach formacji menilitowej jednostki skolskiej

Wójcik-Tabol Patrycja, Oszczypko-Clowes Marta, Uchman Alfred, Pratkowiecka Weronika

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 5

301--304

EN

Fossil microbial mats in deep-water environments dominated by siliciclastic sedimentation are known from relatively few studies. This paper presents the results of maceral composition examination in the Menilite Formation from the Tarnawka section (Skole Unit, Outer Carpathians). The characteristic forms of alginite and bituminite correspond to the published conclusions on microbially induced sedimentary structures (MISS), including microbial mats.

2

Characteristics of dispersed organic matter in selected lithostratigraphic divisions within the Skole Unit (Carpathian Mts., SE Poland)

Ziemianin Konrad

Nafta-Gaz

|

2020

|

R. 76, nr 10

669--678

EN

This article is devoted to the characteristics of dispersed organic matter in selected lithostratigraphic divisions of the Skole Unit in the area of the Polish fragment of the Carpathian Mountains. The aim of this research was to broaden the state of knowledge about the Skole Unit by aspects of organic matter petrography. Due to the size of the investigated area and the numerous lithostratigraphic divisions, the presented results should be treated as an introduction to the issue. The main emphasis is placed on microscopic analyses in reflected and UV light. Microscopic observations are enriched with the results of Rock-Eval pyrolytic analysis. The research material consisted of 37 rock samples collected from 3 selected regions. The samples represented various lithostratigraphic divisions – from Spas Shales, through Inoceramian Beds, Hieroglyphic Beds, Variegated Shales, up to Menilite and Krosno Beds. The analysed rocks are characterised by a variable content of organic matter - from trace (Variegated Shales), through low (TOC up to 0.5% – Inoceramian, Hieroglyphic and Krosno Beds), to relatively high (Spas Shales and Menilite Beds). In the maceral composition, macerals from all 3 groups – vitrinite (collotelinite, vitrodetrinite), liptinite (alginite, bituminite, sporinite, liptodetrinite) and inertinite (fusinite, semifusinite, inertodetrinite) – are observed. The group of liptinite macerals dominates in samples within the Spas Shales and Menilite Beds, as well as in some of the shales from the Krosno Beds. In the case of Inoceramian and Hieroglyphic Beds, macerals of the vitrinite and inertinite groups predominate. In the Spas Shales and Krosno Beds, the dominant maceral within the liptinite group is alginite, while in Menilite Beds, bituminite dominates. Alginite is present in nearly all (except Variegated Shales) investigated lithostratigraphic divisions. The content of macerals of the inertinite group is higher than the content of macerals from vitrinite group in the Spas Shales, Inoceramian Beds and in some rocks from Hieroglyphic Beds. The situation is opposite in the case of Menilite and Krosno Beds. The organic matter within all the investigated rocks is in the phase of thermal changes referred to as immature, as evidenced by the Tmax parameter reaching values lower than 435ºC. The examined rocks clearly differ in terms of the assessment of their hydrocarbon generation potential, which is the poorest for Variegated Shales and slightly better (but still poor) in the case of Inoceramian, Hieroglyphic and Krosno Beds. The best generation potential is observed in rocks collected from Spas Shales and Menilite Beds, with the latter having a generation potential defined as very good and even excellent.

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest charakterystyce rozproszonej materii organicznej w wybranych wydzieleniach litostratygraficznych jednostki skolskiej na obszarze polskiego fragmentu Karpat zewnętrznych. Celem badań było poszerzenie stanu wiedzy o jednostce skolskiej o aspekty petrografii materii organicznej. Ze względu na wielkość obszaru badań oraz mnogość wydzieleń litostratygraficznych przedstawione wyniki traktować należy jako wstęp do zagadnienia. W trakcie realizacji pracy główny nacisk położono na analizy mikroskopowe w świetle odbitym i UV. Obserwacje mikroskopowe wzbogacono o wyniki analizy pirolitycznej Rock-Eval. Materiał badawczy stanowiło 37 próbek skalnych, pobranych z 3 wytypowanych rejonów. Próbki reprezentowały różne wydzielenia litostratygraficzne – od łupków spaskich, przez warstwy inoceramowe, hieroglifowe, łupki pstre, aż do warstw menilitowych i krośnieńskich. Przebadane próbki charakteryzują się zmiennym udziałem materii organicznej – od śladowego (łupki pstre), przez niski (TOC do 0,5% – warstwy inoceramowe, hieroglifowe i krośnieńskie), do relatywnie wysokiego (łupki spaskie i warstwy menilitowe). W składzie macerałowym obserwuje się macerały z wszystkich grup – witrynitu (kolotelinit, witrodetrynit), liptynitu (alginit, bituminit, sporynit, liptodetrynit) i inertynitu (fuzynit, semifuzynit, inertodetrynit). Grupa macerałów liptynitu dominuje w próbkach łupków spaskich i warstw menilitowych, jak również w części próbek z warstw krośnieńskich. W przypadku warstw inoceramowych i hieroglifowych dominują macerały witrynitu i inertynitu. W łupkach spaskich i warstwach krośnieńskich dominującym macerałem w obrębie grupy liptynitu jest alginit, podczas gdy w warstwach menilitowych – bituminit. Alginit występuje we wszystkich (poza łupkami pstrymi) przebadanych wydzieleniach litostratygraficznych. Grupa macerałów inertynitu jest liczniejsza od grupy macerałów witrynitu w łupkach spaskich, warstwach inoceramowych i w części próbek z warstw hieroglifowych. Sytuacja jest odwrotna w przypadku warstw menilitowych i krośnieńskich. Wszystkie przebadane skały charakteryzowały się obecnością materii organicznej będącej w fazie przemian termicznych określanych jako stadium niedojrzałe, o czym świadczy parametr Tmax osiągający wartości niższe niż 435°C. Przebadane skały wyraźnie różnicują się pod kątem oceny ich potencjału generacyjnego. Najsłabszy jest on w przypadku łupków pstrych. Nieco lepszym (ale wciąż słabym) potencjałem generacyjnym charakteryzują się skały reprezentujące warstwy inoceramowe, hieroglifowe i krośnieńskie. Najlepszy potencjał generacyjny wykazują skały pobrane z łupków spaskich i warstw menilitowych, przy czym te ostatnie cechują się potencjałem generacyjnym określanym jako bardzo dobry, a nawet doskonały.

3

Characteristics of dispersed organic matter in the Menilite Beds from the Skole Unit

Ziemianin K.

Nafta-Gaz

|

2018

|

R. 74, nr 9

636--646

EN

Composition and thermal maturity of organic matter components from Menilite Beds (Skole Unit) were analyzed. Samples (26) were collected from 9 outcrops within the investigated area. Samples represented several lithologies – clay and marly shales, mudstones, sandstones/siltstones, micritic limestones and cherts. Macerals of three groups (vitrinite, inertinite and liptinite) are present in the analyzed samples. Macerals of the liptinite group are the most numerous. Within this group, bituminite is most common, while alginite and liptodetrinite are less often observed. Macerals of the vitrinite (collotelinite, telinite, vitrodetrinite) and inertinite (fusinite, semifusinite, inertodetrinite) groups are also present, but their content is significally lower compared to the macerals of the liptinite group. Organic matter within all the investigated area is clearly immature, which is confirmed by both vitrinite reflectance Ro and Tmax parameters. The composition of organic matter relates mostly to kerogen type II and III (and their mixture). Sev- eral relations between Rock-Eval parameters and maceral composition were identified. The obtained results were compared to data from Menilite Beds of the Silesian Unit.

PL

W artykule przeanalizowano skład i dojrzałość materii organicznej obecnej w warstwch menilitowych jednostki skolskiej. Przebadano 26 próbek pochodzących z 9 odsłonięć. Próbki reprezentowały różne odmiany litologiczne – od łupków ilastych, przez ilastowęglanowe, mułowce, piaskowce/pyłowce, po utwory węglanowe i rogowce. W próbkach obserwuje się macerały wszystkich trzech grup tj. witrynitu, inertynitu i liptynitu. Macerały grupy liptynitu zdecydowanie dominują w składzie materii organicznej. Najczęściej jest tu spotykany bituminit, a rzadziej alginit i liptodetrynit. Udział macerałów grupy witrynitu (kolotelinit, telinit, witrodetrynit) oraz inertynitu (fuzynit, semifuzynit oraz inertodetrynit) jest wyraźnie niższy. Materia organiczna jest na całym badanym obszarze niedojrzała, na co wskazują pomiary refleksyjności witrynitu oraz parametr Tmax. Skład materii organicznej odpowiada głównie II oraz III typowi kerogenu, a także ich mieszaninie. Wykazano szereg zależności pomiędzy parametrami geochemicznymi (analiza Rock-Eval), a składem i dojrzałością materii organicznej określonej przy użyciu mikroskopu optycznego. Zbadano również podobieństwa i różnice pomiędzy materią organiczną łupków menilitowych w obrębie jednostki skolskiej i śląskiej.