Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Analiza petrofizyczna łupków sylurskich z synklinorium lubelskiego

Krakowska P., Puskarczyk E., Jędrychowski M., Habrat M., Madejski P., Jarzyna J.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2017

|

nr 101

293--301

PL

Wyniki badań laboratoryjnych formacji sylurskich pozwalają na uzyskanie szczegółowych informacji na temat złożoności przestrzeni porowej, występowania mikroszczelin, a także obecności pirytu w skale. Trzy próbki mułowców sylurskich pochodzące z różnych głębokości, z jednego otworu zlokalizowanego w synklinorium lubelskim, zostały przebadane pod kątem wyznaczenia właściwości sprężystych, czyli prędkości fal podłużnych P i poprzecznych S, dynamicznych modułów: sprężystości podłużnej (Younga), odkształcenia postaci, odkształcenia objętości, współczynnika Poissona oraz zbiornikowych, z wykorzystaniem spektrometrii magnetycznego rezonansu jądrowego (porowatość całkowita i efektywna, zawartość wody wolnej, kapilarnej i nieredukowalnej). W ramach dodatkowych analiz przeprowadzono badania laboratoryjne przepuszczalności absolutnej w skali nano-Darcy, a także granulometrii. Rentgenowska tomografia komputerowa dała możliwość interpretacji jakościowej wykształcenia przestrzeni porowej oraz mikroszczelin, a także formy występowania pirytu w skale. Interpretacja ilościowa obrazów tomograficznych dostarczyła parametrów geometrycznych porów, pirytów i mikroszczelin, tj. wielkości porów i kryształów pirytów, mikroszczelin itp. Komplementarna analiza petrofizyczna skał łupkowych, wykonana przy wykorzystaniu różnorodnych metod badawczych, stała się kluczem do zrozumienia budowy wewnętrznej tego typu skał, które wykazują silną heterogeniczność parametrów fizycznych i chemicznych szkieletu ziarnowego i przestrzeni porowej.

EN

The results of laboratory measurements of the Silurian formations allow detailed information on the complexity of pore space, the occurrence of microcracks, as well as the presence of pyrite in the rock to be obtained. Three samples of Silurian mudstones from different depths, from one well located in the Lublin synclinorium, were tested for elastic properties, i.e. the longitudinal waves P and transverse S, the dynamic moduli: Young, shear, bulk, Poisson ratio and reservoir using nuclear magnetic resonance spectrometry (total and effective porosity, free water, capillary and irreducible water). Additional laboratory analyses of the absolute permeability on a nano-Darcy scale as well as granulometry were performed. X-ray computed tomography provided an opportunity to interpret the qualitative development of porous space as well as the microscopic and forms of pyrite in the rock. The quantitative interpretation of tomographic images provided the geometric parameters of pores, pyrites and microcracks, i.e. the size of pores, pyrite crystals and microcracks. The complementary petrophysical analysis of shale gas deposits, made using a variety of research methods, became the key to understanding the internal structure of this type of rock, which exhibits strong heterogeneity in physical and chemical parameters of the particle's skeleton and pore space.

2

Metodyczne uwarunkowania badań geomechanicznych skał pobranych z dużych głębokości w trójosiowym stanie naprężenia

Dziedzic A., Łukaszewski P.

Nafta-Gaz

|

2015

|

R. 71, nr 1

3--10

PL

W artykule przedstawiono uwarunkowania metodyczne badań geomechanicznych mających na celu oznaczenie parametrów sprężystości i odkształcalności iłowców syluru i ordowiku oraz wapieni ordowiku pobranych z głębszych stref górotworu w dwóch rejonach. Parametry oznaczano przy zastosowaniu nieniszczących badań ultradźwiękowych, określając prędkość fali podłużnej (Vp) i dynamiczny moduł sprężystości (Ed), oraz w testach wytrzymałościowych trójosiowego ściskania w złożonym stanie naprężenia, wyznaczając moduł Younga (E) i współczynnik Poissona (v). Uzyskane wyniki wskazują na dużą zmienność właściwości geomechanicznych iłow-ców oraz na niewielkie ich zróżnicowanie uwarunkowane lokalizacją. Duży zakres zmian parametrów geomecha-nicznych utrudnia jednoznaczną interpretację wyników badań i ujednoliconą charakterystykę geomechaniczną tych skał. Do pełnego rozpoznania ich cech fizyczno-mechanicznych, niezbędnego przy zabiegach szczelinowania w strefach niekonwencjonalnych złóż gazu ziemnego, konieczne są więc precyzyjne analizy geomechaniczne, prowadzone na materiale pobranym z otworów wiertniczych w interwałach głębokości o jak największym zagęsz-czeniu. Przy doborze prób badawczych z rdzeni wiertniczych iłowców syluru i ordowiku niezbędne jest zatem uwzględnienie aspektu geomechanicznego.

EN

The paper presents methodological conditions of geomechanical tests used to determine the parameters of elasticity and deformability of Silurian and Ordovician shales and Ordovician limestones, which were taken from the deeper zones of the rock mass from the two different regions. The indicators were determined by using non-destructive ultrasonic tests, which determined the longitudinal wave propagation velocity (Vp) and dynamic module of elasticty (Ed). Young’s modulus (E) and Poisson’s ratio (ν) were calculated by using triaxial strength tests in com-plex stress state. The obtained results indicate a high variability of the geomechanical properties of shales and slight differences depending on their location. A large range of changes of geomechanical parameters, makes it difficult to unambiguously interpret results obtained from the tests. As a result, it is difficult to give unified geomechanical characteristics of these rocks. In order to comprehensively identify their physical and mechanical properties, which is necessary at hydraulic fracturing in unconventional reservoirs of natural gas, precise geomechanical analyses are required. For this reason, analysis should be carried out on material taken from the bore-holes in depth intervals with the highest density. During the selection of rock samples of Silurian and Ordovi-cian shales from drill cores, it is necessary to take into consideration the geomechanical aspects.

3

3D geological modelling for prospectiveness evaluation of shale formations

Sowiżdżał K., Stadtmüller M., Lis-Śledziona A., Kaczmarczyk W.

Nafta-Gaz

|

2015

|

R. 71, nr 12

963--975

EN

The article presents the possibilities of applying geological modelling methods in data integration processes for the purpose of the exploration of shale formations and the evaluation of their prospectiveness in terms of the occurrence and quality of unconventional hydrocarbon reservoirs. The analysis involved an onshore part of the Baltic Basin, where Silurian and Ordovician shale formations are the subjects of exploration. The study was carried out in two stages of data integration, i.e.: the integration and interpretation of a wide range of borehole data, and the analysis, integration and processing of coherent well logs and 3D seismic data using the methods of geostatistical 3D modelling. A workflows are presented for modelling the spatial variability of the petrophysical and geochemical parameters determining the prospectiveness of shale formations, i.e. porosity, the organic matter content TOC, as well as the saturation of pore space with reservoir fluids. The validity of the use of 3D seismic data with respect to the prognosis of shale formation parameters has been evaluated. The possibilities of the application of geological modelling results in the identification of zones with the most favourable rock properties, and in the evaluation of the resource potential of shale formations, are also discussed.

PL

W artykule przedstawiono możliwości zastosowania metod modelowania geologicznego w procesach integracji danych dla celu rozpoznania formacji łupkowych i oceny ich perspektywiczności pod kątem występowania niekonwencjonalnych złóż węglowodorów. Analizie poddano lądowy fragment basenu bałtyckiego, gdzie przedmiotem eksploracji są formacje łupków syluru i ordowiku. Przeprowadzone prace obejmowały dwa etapy integracji danych, tj.: integrację i interpretacje szerokiego zestawu danych otworowych oraz analizę, integrację i przetwarzanie metodami geostatystycznego modelowania 3D spójnych profili otworowych oraz danych sejsmiki 3D. Zaprezentowano tok postępowania w procesie odtwarzania przestrzennej zmienności parametrów petrofizycznych i geochemicznych determinujących perspektywiczność formacji łupkowych, tj. porowatości, zawartości substancji organicznej TOC oraz nasycenia przestrzeni porowej mediami złożowymi. Ocenie poddano celowość aplikacji danych sejsmiki 3D w zagadnieniach prognozy parametrów formacji łupkowych. Omówiono możliwości wykorzystywania wyników modelowania geologicznego w identyfikacji stref o najkorzystniejszych właściwościach skał oraz ocenie potencjału zasobowego formacji łupkowych.