The article presents the possibilities of concretizing the idea of the compact city for new urban development areas in mediumsized cities in Poland, on the basis of author’s experience with winning competition concepts and local development plans developed on their basis. The presented examples are: New Urban Centre in Tczew, on a postmilitary site, and residential areas in Stargard. The work presents a reflective examination of one’s own design and planning practice. The methodology used is research by design – linking design and research processes in order to obtain new knowledge about a given space. The underlying methodological model assumes a cycle of analysis, design and synthesis. The starting point was an analysis of conditions on the basis of background materials, maps and field observations, which made it possible to specify the key elements for shaping the new structure. Analyses made it possible to concretize design assumptions and develop concepts; the synthesis and verification of which was the development of local plans, in accordance with the possibilities available under the planning technique. The analysis indicates that the compact city model, key in context of sustainable development, nevertheless requires an individual approach when adapting to local conditions. The presented initiatives from mediumsized cities in Poland offer a number of practical tips, including: the use of competitions to determine the future development vision and the verification of competition assumptions within a wide range of conditions. Planning provisions should take into account the diversity of public spaces, securing green spaces, and promoting sustainable mobility. In the context of recent amendments to the Polish Law on Spatial Planning (2023), although there is no formal strengthening of urban design in the planning process, there is a growing popularity of the idea of the compact city. Therefore, there is a need to improve methods of shaping urban structure, especially using predesign studies and during design. The findings presented here can contribute to improving planning practices and effectively implementing the idea of the compact city in locations in mediumsized cities.
PL
W artykule przedstawiono zagadnienie konkretyzacji idei miasta zwartego w planowaniu nowych obszarów zabudowy w miastach średniej wielkości w Polsce. Zagadnienie to jest w nim rozpatrywane na bazie autorskich doświadczeń ze zwycięskich koncepcji konkursowych i opraco wywanych na ich podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Opisane zostały dwa przykłady: Nowe Centrum Usługowe w Tczewie, położone na terenie powojskowym, oraz podmiejskie obszary mieszkaniowe w gminie Stargard. Przedmiotem pracy jest refleksyjne badanie własnej praktyki projektowej i planistycznej. Zastosowano metodykę research by design, dotyczącą powiązania procesów projektowych i badawczych w celu uzyskania nowej wiedzy o danej przestrzeni. Podstawowy model metodologiczny zakłada cykl analiz, projektowania i syntezy. Punktem wyjścia była analiza uwarunkowań na bazie materiałów źródłowych, map i obserwacji w terenie. Pozwoliła ona na wyszczególnienie kluczowych elementów dla kształtowania nowej struktury. Studia te pozwoliły na skonkretyzowanie założeń projektowych i opracowanie koncepcji, których syntezą i weryfikacją było opracowanie planów miejscowych, zgodnie z możliwościami dostępnymi w ramach techniki planistycznej. Na podstawie przedstawionej analizy można wnosić, że model miasta zwartego, uznawany za kluczowy w kontekście zrównoważonego rozwoju, wymaga indywidualnego podejścia przy adaptacji do lokalnych uwarunkowań. Prezentowane przykłady z miast średniej wielkości w Polsce mogą dać wiele praktycznych wskazówek, dotyczących m.in.: wykorzystania konkursów do określenia przyszłej wizji przestrzeni, kształtowania systemu przestrzeni publicznej w oparciu o lokalne walory czy weryfikacji założeń konkursowych w procesie planistycznym. W kontekście zmian w Ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2023 r., choć nie doszło do formalnego wzmocnienia roli projektowania urbanistycznego w procesie planistycznym, obserwuje się rosnącą popularność idei miasta zwartego w praktyce. Istnieje zatem po trzeba doskonalenia metod kształtowania miejskiej struktury, zwłaszcza z wykorzystaniem badań przedprojektowych. Przedstawione wnioski mogą przyczynić się do doskonalenia praktyk planistycznych oraz efektywnego wdrażania idei miasta zwartego w planowaniu nowych obszarów miast średniej wielkości.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.