Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

KGHM : ziemia się trzęsie…

Maksymowicz A.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 1

21--22

EN

The rock burst that occurred on November 29, 2016, in the "Rudna” copper mine has had tragic consequences. Eight miners were killed in the heavy machinery compartment located in the safest area of the safety pillar. This is not the first accident of its kind. It was caused by the collapse of the overlying anhydrite layer that is approximately 200 m thick in this region. The mining operation is based on the room and pillar system that results in stress accumulation within the anhydrite layer, which, at some time, causes a rock burst. The best method to prevent this phenomenon is the use of backfill. The entire mined surface of a deposit is greater than 100 square kilometres. Such amounts of sands are not stored within the mines. It is therefore necessary to carry out operations to adapt more than 1 billion tonnes of tailings accumulated in the "Żelazny Most” reservoir to the needs of backfilling of mine workings. The widespread use of hardened backfill should prevent such great rock bursts in copper mines.

2

Pochodzenie i zagrożenia siarkowodorem i wysokociśnieniowym gazem ziemnym w złożu kopalń rud miedzi Polkowice-Sieroszowice i Rudna – wstępne badania izotopowe i mineralogiczne

Kotarba M. J., Bilkiewicz E., Manecki M., Pawlik W., Ciesielczyk A., Selerowicz T.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2017

|

nr 469

9--33

PL

Wyniki badań składu cząsteczkowego i izotopowego (13C/12C w CH4, C2H6, C3H8, iC4H10, nC4H10 i CO2, 2H/1H w CH4 i 15N/14N w N2) dwóch próbek gazu ziemnego występującego w utworach wapienia cechsztyńskiego (Ca1) kopalni Rudna porównano z gazem ziemnym akumulowanym w utworach karbonu, czerwonego spągowca i wapienia cechsztyńskiego (Ca1) monokliny przedsudeckiej oraz gazu wytworzonego podczas pirolizy wodnej z kopalnej materii organicznej utworów dolomitu głównego (Ca2). Badany gaz ziemny charakteryzuje się normalnym składem izotopowym w układzie metan–etan–propan, co świadczy o tym, że powstał w jednej fazie generowania z tej samej skały macierzystej, zawierającej kerogen mieszanego typu II/III, prawdopodobnie w obrębie utworów karbońskich. Na podstawie badań mineralogicznych i izotopowych 13C/12C 12 próbek węglanowych i 34S/35S 14 próbek siarczanowych, pobranych w strefie głębokości eksploatacji rud miedzi od 900 do ok. 1200 m ZG Polkowice-Sieroszowice i Rudna w zakresie współczesnych temperatur od 35 do 45°C, wykazano, że w dwóch próbkach węglanów i w dwóch próbkach siarczanów pobranych z jednego rdzenia zachodzą procesy mikrobialnej redukcji anhydrytu dolnego (Ad1) cyklu PZ1 prowadzące do powstawania siarkowodoru.

EN

Composition of natural gas from the Zechstein Limestone (Ca1) strata of Rudna mine has been compared with the natural gas from Carboniferous, Rotliegend strata of the Fore-Sudetic Monocline and with gas generated from the organic matter of the Main Dolomite during hydrous pyrolysis experiments. The gas from Rudna mine is characterized by the normal methane–ethane–propane isotopic system which indicates formation in one stage from a single source rock probably of the Carboniferous age containing kerogen of mixed II/III type. Generation of the hydrogen sulphide resulted from the microbial sulphate reduction processes of the basal anhydrite has been proven by mineralogical and isotopic 13C/12C analyses of 12 carbonate and 34S/35S analyses of 14 sulphate samples. These samples were collected in the mine at the depth of about 900–1200 m at temperature range of 35–45°C and two samples of carbonates were taken from one core.

3

Ocena zagrożenia gazowego w kopalni Rudna na podstawie analizy porowatości dolomitów z poziomu zbiornikowego

Poszytek A., Rożek R., Dudek L.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2017

|

nr 469

47--58

PL

W kopalni Rudna nad stropem wyrobisk górniczych odnotowano występowanie poziomu dolomitu, w obrębie którego znajduja się izolowane pułapki z gazem pod wysokim ciśnieniem. Badany poziom stanowi duże zagrożenie dla prowadzonych robót górniczych i jest obiektem prac badawczych. Do oceny bezpieczeństwa prowadzenia prac górniczych konieczna jest znajomość sposobu występowania gazu w przestrzeni porowej badanych dolomitów. Szczególnie, że dotychczas za „niebezpieczne” uważano dolomity o wysokiej porowatości, gdy tymczasem w wielu otworach wiertniczych stwierdzono produkcję gazu z dolomitów o niskiej porowatości. Celem artykułu jest określenie potencjału zbiornikowego badanych dolomitów i interpretacja ich potencjalnego zagrożenia dla prowadzonych prac górniczych. Na podstawie obserwacji mikroskopowych, analizy mikrotomografii rentgenowskiej i badań porozymetrii rtęciowej stwierdzono, że w poziomie zbiornikowym występują trzy typy dolomitów o zróżnicowanym charakterze porowatości: dolomity o dobrych parametrach zbiornikowych, dolomity o obniżonych parametrach zbiornikowych i dolomity o charakterze skały uszczelniającej. Na szczególną uwagę zasługują dolomity o charakterze skały uszczelniającej, które na podstawie badań porozymetrycznych charakteryzują się bardzo niską porowatością. Na podstawie obserwacji mikroskopowych stwierdzono w nich 4% porowatość zamkniętą, w której jest również uwięziony gaz. Obecność gazu zamkniętego w porach dolomitów jest zjawiskiem dość powszechnym, jednak to obecność wysokociśnieniowych pułapek gazowych w obrębie lokalnie bardziej porowatych, mikroszczelinowatych i przepuszczalnych dolomitów stanowi zasadnicze zagrożenie.

EN

Reservoir dolomites saturated with gas under high pressure were found in the ceiling of excavations in a Rudna copper mine in southwestern Poland. Reservoir dolomites are a major concern in the mining industry and the focus of substantial research. High-porosity dolomites are definitively considered "hazardous", but the gas is extracted from the dolomites with low porosity, too. So, it is necessary to know way of gas occurrence in the pore space. This article aims to describe the reservoir potential of the dolomites through pore space characterisation and determine whether the gas can migrate into the excavations. A comprehensive analysis of the distribution of pore size and nature using microscopic observations, X-ray microtomography and mercury porosimetry. The results distinguished three types of dolomites with different porosities: dolomites with high effective porosity, dolomites with reduced effective porosity, and sealed dolomites. Particular attention should be paid to sealed dolomites. Their effective porosity results from mercury porosimetry are very low. However, they also contained 4% closed porosity described from microscopic observations, where gas is accumulated, too. Presence of gas in the closed pores dolomites is a common phenomenon. However, the presence of high-pressure gas traps within locally more porous, microcraced and permeable dolomites is a major threat.

4

Application of seismic methods to identify potential gas concentration zones at the Zechstein Limestone Level in the "Rudna" mining area, SW Poland

Dec J., Pietsch K., Marzec P.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2011

|

Vol. 81, No 1

63-78

EN

A block development operation at the "Rudna" copper mine (KGHM Polska Miedź S.A.) encountered a "compressed gas trap" that caused the ejection of fragmented rock material into a drift. Faced with a new threat of gas ejection the mine needed to find methods to identify potential gas concentration zones prior to any further exploration work. Surface seismic surveying was chosen as a widely-accepted standard method of investigating rockmass structure and tectonics and pinpointing natural gas deposits. An area of one square kilometre was selected directly above the ejection site, a 3D seismic survey, known as Duża Wólka 3D, was performed and a survey well S-421A was drilled. The objective was to investigate the overall rock structure, especially the structure of Zechstein and top Rotliegendes formations, as well as to attempt identifying anomalous zones, which could be linked with the gas saturation of Ca1 dolomites, on the 3D seismic image at the P1 level (Zechstein/ Rotliegendes boundary). An interpretation of multi-scenario seismic modelling of the recorded data helped to: – recognize the structure and tectonics of the area, including minor faults cutting through the top-level Rotliegendes formations and floor-level Zechstein formations. Such faults could constitute migration channels for Carboniferous-period gases, – locate zones with nearly zero-reflection amplitude at the surface of the top-level Rotliegendes (P1 seismic boundary), which would suggest a reduction of elastic parameters of the Ca1 dolomite. This reduction could be linked to an increased porosity and fracturing of the dolomite and its saturation with gas (a reduction of the seismic wavelet propagation velocity). Credibility of this interpretation is already partly corroborated by data from wells drilled in the Zechstein limestone by the mine. The paper presents the first in the world attempt to use the surface seismic survey for location of zones with small gas concentration in porous rocks at the Zechstein/Rotliegendes boundary. Such zones should not be identified with gas pools that occur in the Zechstein Limestone (Ca1) in the area of the Fore-Sudetic Monocline.

5

Ocena wpływu sposobu kierowania stropem na zagrożenie tąpaniami w wybranych polach eksploatacyjnych w kopalni "Rudna"

Szpak M.

Cuprum : czasopismo naukowo-techniczne górnictwa rud

|

2008

|

nr 3

15-31

PL

Scharakteryzowano sytuację geologiczno-górniczą w dwóch polach eksploatacyjnych kopalni rud miedzi "Rudna" o odmiennych sposobach kierowania stropem: z ugięciem oraz z pełną podsadzką hydrauliczną. Przeanalizowano aktywność sejsmiczną oraz wyniki pomiarów przejawów ciśnienia górotworu w pięcioletnich okresach eksploatacji w polach.

EN

The geological and mining conditions in two selected panels of Rudna mine, with different methods of roof control (with deflection and full hydraulic backfill) were described in the paper. Analysis of seismic activity and underground strata measurements (convergence of excavation and seismic-acoustic activity) for five years long period was made.