The article presents the views of two pioneers of environmental thought: Marian Raciborski and Jan Gwalbert Pawlikowski. The former was the author of a conservation programme of protecting nature which conceptualised valuable phenomena and objects of nature as natural monuments. The latter was the author of a peculiar ecological manifesto which demanded that nature should be treated as humans’ partner in the world, a partner deserving respect combined with care for its existence. In Poland, these were the first autonomous reflections at the beginning of the 20th century on the necessity of protecting nature and of humankind’s relationships with nature.
PL
Artykuł prezentuje poglądy dwóch pionierów myśli ekologicznej: Mariana Raciborskiego i Jana Gwalberta Pawlikowskiego. Pierwszy z nich był autorem konserwatorskiego programu ochrony natury konceptualizującą wartości zjawisk i obiektów natury jako pomników przyrody. Drugi był autorem specjalnego ekologicznego manifestu domagającego się traktowania natury jako ludzkiego partnera w świecie, zasługującego na szacunek i troskę o jego egzystencję. W Polsce początku XX wieku były to pierwsze autonomiczne refleksje nad koniecznością ochrony przyrody i humanitarnych związków z naturą.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.