Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Zmienność występowania susz w okresie wegetacyjnym w Polsce w latach 1966-2015

Szyga-Pluta K.

Przegląd Geofizyczny

|

2018

|

Z. 1-2

51--67

PL

Suszę atmosferyczną określa się często poprzez analizę niedoboru opadów na danym obszarze w badanym przedziale czasowym. Do identyfikacji suszy służą różne wskaźniki, z których w niniejszym opracowaniu wybrano: wskaźnik standaryzowanego opadu SPI (ang. Standardized Precipitation Index), wskaźnik względnego opadu RPI (ang. Relative Precipitation Index) i wskaźnik hydrotermiczny K Sielianinowa. W opracowaniu wykorzystano dane dotyczące średniej dobowej temperatury powietrza oraz dobowej sumy opadów atmosferycznych z trzydziestu stacji IMGW-PIB w miesiącach od kwietnia do października z lat 1966-2015. Dokonano oceny okresu wegetacyjnego w kolejnych latach pod względem niedoboru opadów przy wykorzystaniu wybranych wskaźników w badanym okresie, przedstawiono liczbę miesięcy charakteryzujących się suszą o różnym stopniu nasilenia, ich udział w okresie wegetacyjnym oraz zróżnicowanie przestrzenne na badanym obszarze. Należy stwierdzić, że do wyznaczania występowania okresów suszy w kolejnych latach znaczenie wyboru wskaźnika jest mniejsze niż w przypadku wyznaczenia okresów o różnej intensywności suszy. Występowanie suszy atmosferycznej w Polsce w okresie wegetacyjnym jest bardzo zróżnicowane, stąd niekompletna i niewystarczająca jest ocena suszy na podstawie uśrednionych wartości wskaźników dla całego obszaru Polski.

EN

Atmospheric drought is often referred to by analyzing the rainfall deficit in a given area for a specified period. Different indicators are used to identify the drought, from which the Standardized Precipitation Index (SPI), Relative Precipitation Index (RPI) and the hydrothermal K Sielianinov Index have been selected. The data of average daily air temperature and daily precipitation totals from 30 IMGW-PIB stations in April-October from years1966-2015 were used. An assessment of the growing period in the following years in terms of rainfall shortage using selected indicators over the analyzed period showed the number of months characterized by varying degrees of severity of drought, their share in the growing period and spatial variation in the studied area. It should be noted that to determine the occurrence of drought periods in subsequent years, the significance of the indicator choice is smaller than when drought intensities are determined. The occurrence of atmospheric drought in Poland during the vegetation period is very diverse, hence the drought assessment based on averaged values of indicators for the whole area of Poland is incomplete and insufficient.

2

Związek między cyrkulacją atmosferyczną według Lityńskiego i sezonowymi opadami w Polsce

Pianko-Kluczyńska K.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2015

|

Vol. 24, No. 2

167--177

PL

Warunki opadowe (czyli suma opadu i liczba dni z opadem), jakie panują w danym sezonie, na określonym terenie, są bardzo ważne w agrometeorologii. W pracy analizowano związki między indeksami cyrkulacyjnymi i typami cyrkulacji zdefiniowanymi przez J. Lityńskiego i sezonowymi warunkami opadowymi dla sześciu wybranych stacji synoptycznych Polski. Stacje te reprezentują różne regiony Polski. Poszukiwano związków przydatnych z punktu widzenia klimatologa oraz osoby prognozującej pogodę. Ważne więc było, aby dana sytuacja cyrkulacyjna nie tylko często towarzyszyła danej klasie opadowej, ale żeby jednocześnie do rzadkości należały przypadki, gdy cyrkulacja ta występowała z inną klasą opadową. Warunki opadowe określono, posługując się kilkoma klasyfikacjami: pięcioklasową bazującą na stosunku sumy opadu i liczby dni z opadem do ich wieloletnich średnich sezonowych (Biuletyn Meteorologiczno-Hydrologiczny w IMGW), siedmioklasową dla sumy opadu, opartą na standaryzowanym indeksie opadowym – SPI (często wykorzystywaną w opracowaniach agrometeorologicznych) oraz trzyklasową KLIM, stosowaną w prognozach długoterminowych zarówno w stosunku do sezonowej sumy opadu, jak i liczby dni z opadem. Cyrkulacja sezonowa została opisana za pomocą odniesienia wartości percentyli dla sezonu z danego roku do percentyli z okresu referencyjnego 1981–2010. Percentyle dotyczyły wartości indeksów będących podstawą klasyfikacji Lityńskiego oraz liczby dni z danym typem lub jego składową. Za pomocą indeksu Jaccarda zbadano siłę związków między klasami opadowymi i typami cyrkulacji oraz między klasami opadowymi i poszczególnymi składowymi cyrkulacji. Autor przeprowadził dwie rekonstrukcje warunków opadowych za pomocą prostego probabilistycznego klasyfikatora Bayesa (dla typów i indeksów cyrkulacyjnych na wejściu). Celem pracy było sprawdzenie, czy klasyfikacja według Lityńskiego jest przydatna przy opracowywaniu modelu prognozy sezonowych suszy i powodzi. Potwierdziła się hipoteza, że cyrkulacja atmosferyczna niesie ze sobą informację o bieżących i przyszłych warunkach opadowych, należy ją jednak uwzględniać w modelach prognostycznych razem z wiedzą o innych procesach atmosferycznych.

EN

Precipitation conditions (i.e. the sum of precipitation and number of days with precipitation), which exist in a given season and area, are very important for agriculture. The aim of the study was to verify the thesis that the atmospheric circulation based on Lityński’s indices and types of circulation, can determine the most likely precipitation conditions, in future seasons, in selected synoptic stations in Poland. Precipitation conditions were specified using several classifications: of five classes based on the ratio of total precipitation (number of days with precipitation to their seasonal many-years averages (Meteorological and Hydrological Bulletin, IMWM), of seven classes for total precipitation, based on Standardized Precipitation Index – SPI (often used in studies of agrometeorological), and of three classes system, which is used in long-term forecasts (this classification, denoted KLIM, describes either total precipitation and the number of days with precipitation). Seasonal circulation was described by reference of percentiles for the season of the year to the percentiles of the reference period 1981–2010. Percentiles were determined for the values of the indices and the number of days with selected type or its component. The author conducted two reconstructions of precipitation characteristics using a simple probabilistic Bayesian classifier (for types and circulation indices as explanatory variables). The aim of this work was to verify whether the classification according to Lityński is useful in forecasting of seasonal drought and flooding. The hypothesis has been confirmed that the atmospheric circulation delivers the information about current and future precipitation conditions but the knowledge of other atmospheric processes should be taken into account in forecasting models.

3

Zmienność plonu ziarna pszenżyta jarego w Polsce w warunkach różnego nasilenia suszy atmosferycznej

Kalbarczyk E.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2010

|

Vol. 19, No. 1

20--33

PL

Celem pracy było określenie, które okresy rozwojowe pszenżyta jarego narażone są na najczęstsze wystąpienie suszy atmosferycznej, jak również zbadanie wielkości zmniejszenia plonu ziarna w zależności od natężenia suszy i okresu jej wystąpienia. Okresy suszy identyfikowano dwoma wskaźnikami: RPI, względnych opadów oraz K, hydrotermicznym. W badaniach wykorzystano dane z 34 stacji doświadczalnych COBORU położonych w całej Polsce, obejmujące daty siewu, wchodów, krzewienia, strzelania w źdźbło, kłoszenia, dojrzałości woskowej i zbioru oraz plon ziarna pszenżyta jarego w latach 1984-2004, jak również dane meteorologiczne, średnią temperaturę powietrza, sumę opadów atmosferycznych, ze stacji IMGW położonych w sąsiedztwie stacji doświadczalnych. Wyniki dotyczyły wzorca pszenżyta jarego, określonego jako średnia z odmian uprawianych w danym roku. Stwierdzono, że najczęściej okresy o różnym natężeniu suszy występują wiosną, w czasie od siewu do krzewienia. Pszenżyto jare dobrze znosi okresy suche (50 < RPI < 74% or 75 < RPI < 89% of the norm; 0.4 < K ≤ 1.0), a największy spadek wielkości plonu ziarna pszenżyta jarego jest spowodowany bardzo i skrajnie suchymi warunkami w okresie od kłoszenia do dojrzałości woskowej oraz w całym okresie od siewu do dojrzałości woskowej.

EN

The goal of the work was to determine which development stages of spring triticale are exposed to the most frequent occurrence of atmospheric drought and also to examine the quantity of reduction in grain yield depending on intensity of drought and a period of its occurrence. Periods of drought were identified through the relative precipitation index (RPI) and the hydrothermal coefficient K. The research used data from 34 experimental stations of the Research Centre for Cultivar Testing (COBORU), situated in whole Poland, encompassing the dates of sowing, emergence, tillering, shooting, heading, wax maturity and harvesting, and spring triticale grain yield in the years 1984-2004 as well as meteorological data, average air temperature and atmospheric precipitation total, from stations of the Institute of Meteorology and Water Management (IMGW) located in the vicinity of experimental stations. The results concerned a standard of spring triticale determined as an average of varieties cultivated in a given year. It was stated that periods of drought of various intensity most frequently occur in spring in the period from sowing to tillering. Spring triticale endures dry periods well (50 < RPI < 74% or 75 < RPI < 89% of the norm; 0.4 < K ≤ 1.0), and the highest reduction in the quantity of spring triticale grain yield is caused by very and extremely dry conditions in the period from heading to wax maturity as well as in the whole period from sowing to wax maturity.