Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Causes of groundwater level and chemistry changes in an urban area; a case study of Warsaw, Poland

Krogulec Ewa, Gruszczyński Tomasz, Kowalczyk Sebastian, Małecki Jerzy J., Porowska Dorota, Sawicka Katarzyna, Trzeciak Joanna, Wojdalska Anna, Zabłocki Sebastian, Zaszewski Daniel

Acta Geologica Polonica

|

2022

|

Vol. 72, no. 4

495--517

EN

The presented studies focus on changes in groundwater levels and chemistry, and the identification of important factors influencing these changes on short- and long-term scales in urban areas. The results may be useful for rational and sustainable groundwater planning and management in cities. The studies concerned three aquifers: (1) the shallow Quaternary aquifer, (2) the deep Quaternary aquifer, and (3) the Oligocene aquifer in the capital city of Warsaw (Poland). The spatial variability of groundwater recharge was determined and its changes in time were characterized. The characteristics of groundwater levels were based on long-term monitoring series. The results indicate that urban development has caused overall reduction in infiltration recharge (from 54 to 51 mm/year), which is particularly clear in the city suburbs and in its centre, where land development has significantly densified during the last 30 years. Studies of groundwater levels indicate variable long-term trends. However, for the shallowest aquifer, the trends indicate a gradual decrease of the groundwater levels. In the case of the much deeper Oligocene aquifer, groundwater table rise is observed since the 1970s (averagely c. 20 m), which is related with excessive pumping. Based on the studied results, the groundwater chemistry in the subsurface aquifer indicates strong anthropogenic influence, which is reflected in multi-ionic hydrogeochemical types and the occurrence of chemical tracers typical of human activity. The Oligocene aquifer is characterized by a chemical composition indicating the influence of geogenic factors.

2

Rozpoznanie budowy geologicznej oraz ocena parametrów hydrogeologicznych do badań modelowych przepływu wód podziemnych w rejonie Grudziądza

Jamorska I., Krawiec A., Marciniak M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2018

|

nr 471, Hydrogeologia, z. 15

51--59

PL

W artykule przedstawiono wyniki rozpoznania budowy geologicznej oraz warunków hydrogeologicznych obszaru ujęcia komunalnego wód podziemnych w Grudziądzu. Głównym celem pracy było wykonanie modelu koncepcyjnego, który w dalszej części badań posłuży do budowy modelu hydrogeologicznego. Na terenie ujęcia rozpoznano dwa piętra wodonośne: czwartorzędowe i paleoceńsko-kredowe. Piętro czwartorzędowe ma główne znaczenie użytkowe. Składają się na nie dwie warstwy wodonośne rozdzielone utworami słabo przepuszczalnymi. Wody piętra paleoceńsko-kredowego nie mają znaczenia użytkowego ze względu na podwyższoną mineralizację. Podjęte w ramach badań prace kameralne obejmowały zgromadzenie i opracowanie danych archiwalnych z ponad 120 lat istnienia ujęcia. Łącznie przeanalizowano dane pochodzące z 53 otworów hydrogeologicznych. W 2017 r. wykonano także prace terenowe obejmujące kilkukrotny pomiar położenia zalegania zwierciadła wód podziemnych w studniach i piezometrach ujęcia oraz pobór próbek wód do analiz chemicznych. Przeprowadzono ocenę sprawności wybranych otworów obserwacyjnych i wyznaczono ich parametry hydrogeologiczne metodą PARAMEX. Współczynniki filtracji obliczone metodą PARAMEX zostały porównane z danymi wyznaczonymi na podstawie analizy granulometrycznej oraz pomiarami podczas pompowania pozyskanymi z kart dokumentacyjnych poszczególnych piezometrów.

EN

The paper presents the results of a preliminary study of geology and hydrogeological conditions of a Grudziądz groundwater intake. The focus of the study was to develop a conceptual model that will be used in further investigation to create a hydrogeological model. In the intake area two multi-aquifer formations have been distinguished: Quaternary and Paleocene-Cretaceous. The Quartenary multi-aquifer formation, which consists of two aquifers separated by poorly permeable rocks, is primary utility. Groundwater in the Paleocene-Cretaceous aquifer has an elevated mineral content, which makes it not usable. The intake is located near Grudziądz and areas of intense farming, which leads to a hazard of anthropopressure, and may have a negative impact on the groundwater quality and quantity. In-office work conducted for the preparation of article included gathering and description of archival data from over 120 years of intake existence. Data from 53 hydrogeological boreholes have been analyzed. In 2017, field work was also conducted, including several measurements of water table in wells and piezometers of the intake. Water samples have also been collected for chemical analyses. An efficiency assessment of some observation wells has been made, establishing their hydrogeological parameters using the PARAMEX method.

3

Stan chemiczny wód podziemnych aglomeracji łódzkiej

Małecki J. J., Porowska D., Styrkowiec E., Ziułkiewicz M.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 11/2

1329--1333

EN

The article identifies the hydrogeochemical environments controlling the chemical composition of groundwater in the Lódź agglomeration. The study was conducted with a different position of the groundwater table within: the Quaternary, Upper- and Lower Cretaceous aquifers. These aquifers are continuously exploited from a long time till present. The papers focuses on geogenic factors resulting from geological construction, lithology, circulation in the Lódź basin and anthropogenic factors associated with the change of the circulation system and the potential migration of pollution from the surface. The chemical composition of water from the Quaternary, Upper- and Lower Cretaceous aquifers was stable, without any anthropogenic changes. The hydrochemical inversion of water within the Cretaceous aquifers is the result of the different lithology of these aquifers and the variation in the way and magnitude of groundwater recharge.

4

Ocena możliwości ujęcia czwartorzędowego piętra wodonośnego w rejonie Kotliny Jeleniogórskiej

Marszałek H., Wąsik M.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 451 Hydrogeologia z. 13

169--176

PL

Możliwości budowy dużego ujęcia wód podziemnych w Sudetach ograniczają się do obszarów wystąpień utworów kredy górnej i struktur wodonośnych typu dolin kopalnych. Położona w Sudetach Zachodnich Kotlina Jeleniogórska stanowi duże obniżenie śródgórskie, wypełnione niewielkiej miąższości (rzadko przekraczającymi 20 m) osadami czwartorzędowymi, zalegającymi w większości na granitowym podłożu. Wody podziemne występują tu w spękanych utworach krystalicznych podłoża i piaszczysto-żwirowych osadach wypełniających dna dolin głównych rzek. Na północny-wschód od kotliny w rejonie Jeżowa Sudeckiego występuje dolina kopalna Bobru o miąższości utworów wodonośnych do 20 m. Określone na podstawie badań modelowych zasoby wód podziemnych czwartorzędowego piętra wodonośnego są wystarczające do zaopatrzenia mieszkańców Kotliny Jeleniogórskiej, wymagałoby to jednak ujęcia ponad 70% ich ilości. Dlatego lepszym rozwiązaniem jest możliwość ujęcia wód podziemnych za pomocą trzech skupionych na niedużej powierzchni, kilkuotworowych ujęć o wydajnościach 2,0–3,5 tys. m3/d, które pokryją około 50% zapotrzebowania na wodę. Dalsze 50% można zyskać małymi ujęciami, 1–2 otworowymi, pracującymi z niewielkimi wydajnościami.

EN

Possibilities of building a large groundwater intake in the Sudetes are limited to the areas of Upper Cretaceous rocks occurrence and to the water-bearing structures as buried valleys. Jelenia Góra Basin, located in Western Sudetes, belongs to morphological depressions formed in bedrock composed mainly by granites and filled by thin (rarely exceeding 20 m) of Quaternary deposits. Groundwaters occur in fractured hard rocks of basement and sandy-gravel sediments of main rivers valleys. The highest water-bearing deposits, up to 20 m thick, are noticed in buried valley of the Bóbr River in the vicinity of Jeżów Sudecki, located north-east to Jelenia Góra Basin. Groundwater resources of Quaternary aquifer, based on numerical modelling, are sufficient to supply the Jelenia Góra Basin inhabitants. However, this approach would require more than 70% of their amount. Therefore, the better sollution is construction of groundwater intake consisting of three concentrated in a small place, few wells intakes with discharge of 2000–3500 m3/d, that will cover about 50% of water demand. Another 50% is possible to have using small 1–2 wells intakes with small discharge.

5

Model budowy czwartorzędowego piętra wodonośnego w rejonie zbiornika Goczałkowice

Czekaj J., Witkowski A. J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2012

|

nr 451 Hydrogeologia z. 13

27--33

PL

Wykonanie modeli przepływu wód podziemnych powinno opierać się na skonstruowanym wcześniej wiarygodnym modelu konceptualnym, którego podstawowym elementem jest odpowiednio zinterpretowana i zgeneralizowana informacja o budowie geologicznej systemu hydrogeologicznego. Wiodące firmy opracowują nowoczesne, specjalistyczne programy, które pozwalają na przygotowywanie modeli konceptualnych oraz ich implementację do programów modelowych typu Modflow oraz FeFlow. Przykładem takiego programu jest HydroGeo Builder (HGB). Przy jego pomocy konstruuje się model strukturalny (geologiczny) ośrodka hydrogeologicznego, który po uzupełnieniu o właściwości hydrogeologiczne oraz warunki brzegowe tworzy właściwy model konceptualny. Artykuł prezentuje sposób wykorzystania tego programu do konstrukcji 9-ciowarstwowego modelu budowy geologicznej dla obszaru zlewni bezpośredniej zbiornika Goczałkowice, której powierzchnia wynosi 64,7 km2. Model budowy geologicznej czwartorzędowego piętra wodonośnego zostanie wykorzystany przy opracowywaniu matematycznego modelu przepływu wód podziemnych w ramach realizacji strategicznego projektu badawczego „Zintegrowany system wspomagający zarządzaniem i ochroną zbiornika zaporowego (ZiZOZap)”.

EN

The creation of groundwater flow models should be based on a reliable conceptual model. Its main element is interpreted and generalised information about geological structure of the flow system. Leading companies develop special programs used for preparation of conceptual models, and enable their implementation in the Modflow or FeFlow systems. Among such programs is the HydroGeo Builder (HGB), using which the user can prepare a structural model and add hydrogeological parameters and boundary conditions. The paper presents the way of using the HGB for the construction of nine-layered structural model of the direct catchment of Goczałkowice reservoir (64 km2 in area). Structural model of the Quaternary aquifer will be used in groundwater modelling within the ZiZOZap project.

6

Stopień antropogenicznego zanieczyszczenia wód podziemnych w północnej części Wysoczyzny Tureckiej

Porowska D., Sawicka K.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 445 Hydrogeologia z. 12/2

475--484

PL

Celem badań było określenie stopnia przekształceń antropogenicznych chemizmu wód podziemnych występujących w utworach czwartorzędowych i górnokredowych Wysoczyzny Tureckiej, a także rozpoznanie możliwego wpływu odkrywkowej Kopalni Węgla Brunatnego „Adamów” na środowisko hydrogeochemiczne omawianego rejonu. Chemizm wód poziomu górnokredowego kształtowany jest pod wpływem czynników naturalnych, natomiast w wodach poziomu czwartorzędowego zauważalny jest początkowy stopień przekształceń antropogenicznych.

EN

The objective of this study was to identify the influence of the brown coal mine anthropopresion on chemical composition of groundwater in the Quaternary aquifer and in the Upper Cretaceous aquifer in Turek Glacial Upland. Generally, the water chemistry within Upper Cretaceous aquifer is controlled by natural processes, whereas in the Quaternary aquifer antropogenic influence can be seen.

7

Możliwości interpretacji naturalnych wahań zwierciadła wód gruntowych na podstawie pomiarów ze stanowiska badawczego na terenie AGH w Krakowie

Żurek A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2011

|

nr 445 Hydrogeologia z. 12/2

753--762

PL

W pracy są prezentowane wyniki pomiarów wahań zwierciadła wód gruntowych, realizowanych od końca listopada 2005 r. na stanowisku badawczym zlokalizowanym na terenie AGH w Krakowie. Czujniki położenia zwierciadła wody są zamontowane w trzech piezometrach, a stany wód są rejestrowane co godzinę. Przeanalizowany został wpływ wielkości opadów i ich rozkładu w czasie na naturalne wahania zwierciadła wody podziemnej. Dla okresów ograniczonej infiltracji został określony wpływ zmian ciśnienia atmosferycznego. Zasugerowano wpływ wysokich stanów wody w Wiśle na gwałtowne wzniosy zwierciadła wód gruntowych w okresie powodzi w maju i czerwcu 2010 roku.

EN

In the paper are presented the results of groundwater level measurements which have been realized since the end of November 2005 in the research station at AGH in Kraków. Water level gauges were installed in 3 piezometers. Water level data are recorded every hour. The influence of precipitation duration and intensity on natural groundwater fluctuations was analyzed. For the periods of low infiltration the effects of atmospheric pressure changes on water level were illustrated. The influence of flood waves on extreme water table increases in May and June 2010 is suggested.

8

Hydrogeological aspects of Quaternary sediments in Poland

Nowicki Z., Sadurski A.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2010

|

nr 441 Hydrogeologia z. 10

123--129

EN

The major groundwater resources in Poland come from Quaternary aquifers. Rich in groundwater are structures of contemporary river valleys and of buried valleys, that comprise sands and gravels of glaciofluvial origin. Groundwater aquifers cover water demands of ca. 2.1 km3 annually. 65% of drinking water in Poland comes from groundwater intakes. Recharge zones of these aquifers are usually located in highlands – moraine plateau, and discharge zones are located in deep and wide river valleys. The average thickness of fresh water aquifers is about 200 m in Poland. The fresh water was stated even over 1,000 m depth in some places, but in the Mesozoic strata. The thickness of fresh water aquifer reduces, however, to only few metres in areas of salt water ascension or intrusion along the Baltic coast area. Recognition of groundwater circulation systems is the basis for delineation of a groundwater body (GWB). In Poland, the most productive parts of groundwater bodies that allow to abstract water at a rate grater that 10,000 m3/day, are defined as Major Groundwater Basins (MGWBs). The mean residence time of groundwater in Quaternary aquifers in Poland is estimated at some 50 yrs, whereas the residence time of water in sluggish circulation systems in deeper strata exceeds 104 yrs. Quaternary aquifers situated close to the surface area are vulnerable to municipal and agricultural pollution. The geogenic pollution such as sea water intrusion or ascension of brines are observed mainly at lowlands along the Baltic coastline, in vicinity of water intakes, or on an axial zone of anticlinoria. Trends in lowering a groundwater table are noted in the central part of the Polish lowlands and are associated with climatic variability or lignite opencast dewatering.