Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Changes in Water Levels of Prosna (Bogusław Profile) in the Years 1973-2017

Ptak M.

Quarterly of Environmental Engineering and Design

|

2018

|

Vol. 171 (51)

43--55

EN

The thesis presents long-term changes in water levels of Prosna, one of the main rivers in Wielkopolska, i.e. a region that commonly is considered as one of the least water-rich in Poland. It was found that in the last 40 years, average annual water levels of Prosna were characterized by a downward trend of 7.8 cm•dec-1 and were statistically significant at p=0.05 and also p=0.01.In all months, the water level dropped, although statistically it was significant in seven cases. The largest reduction in monthly average water levels (statistically significant, p = 0.05) was in August and December and it was progressing at a rate of 13.2 and 12.3 cm•dec-1.The consequence of this ongoing trend may be, among others, deterioration of living conditions of ichthyofauna, or worse water quality of Prosna.

2

Zmiany temperatury wody w Prośnie w latach 1965-2014

Ptak M., Nowak B.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2017

|

T. 17, z. 3

101--112

PL

Celem pracy jest analiza zmian warunków termicznych rzeki Prosny w środkowej Polsce (profil Bogusław) w ciągu ostatnich 50 lat (1965–2014). Na podstawie codziennych pomiarów temperatury prowadzonych przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy stwierdzono, że średnia roczna temperatura wody rzeki Prosny uległa znacznemu ociepleniu, średnio 0,27°C∙dek–1. W układzie miesięcznym najwyższy wzrost odnotowano w kwietniu – 0,46°C∙dek–1. Zmiany temperatury wody były silnie uzależnione od transformacji warunków klimatycznych. Wzrost średniej rocznej temperatury powietrza w tym samym wieloleciu mierzonej na stacji Kalisz (ok. 20 km od profilu badawczego) wyniósł 0,3°C∙dek–1. Tak wyraźne zmiany reżimu termicznego Prosny mają i będą miały wpływ na funkcjonowanie całego ekosystemu. Jest to dobrze widoczne, m.in. w występowaniu zjawisk lodowych, których czas trwania uległ skróceniu o 5,6 dni•dek–1.

EN

The objective of the paper is the analysis of changes in the thermal conditions of the Prosna River in central Poland (station Bogusław) over the last 50 years (1965–2014). Based on daily temperature measurements performed by the Institute of Meteorology and Water Management – National Research Institute, it was determined that the mean annual water temperature in the analysed river considerably increased by an average of 0.27°C∙decade–1. In monthly distribution, the highest increase was recorded in April. It amounted to 0.46°C∙decade–1. Changes in water temperature were strongly dependent on the transformation of climatic conditions. An increase in the annual air temperature in the analogical multiannual for station Kalisz (about 20 km from the research site) amounted to 0.3°C∙decade–1. Such evident changes in the thermal regime of the Prosna Regime have and will have an effect on the functioning of the entire ecosystem. It is clearly visible among others in the occurrence of ice phenomena the persistence of which decreased by 5.6 day∙decade–1.

3

Zmiany biegu rzeki Prosny od Kalisza do jej ujścia

Małecki Z. J., Ptak M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska

|

2015

|

Nr 12

61--72

PL

W pracy w oparciu o materiał kartograficzny z czterech różnych przekrojów czasowych, wykorzystując kartograficzną metodę badania zmian środowiska, przeanalizowano zmiany biegu Prosny na odcinku od Kalisza do jej ujścia. Ustalono, że w okresie od drugiej połowy XVIII wieku do początku XXI wieku nastąpiły znaczne zmiany. Zaobserwowana transformacja była podyktowana czynnikami naturalnymi i antropogenicznymi. Te pierwsze obejmowała głównie odcinanie meandrów i zmiany głównego koryta powodowane przejściem wezbrań powodziowych. Do drugich można zaliczyć wszelkie prace hydrotechniczne, związane np. z prostowaniem rzeki, umacnianiem jej brzegów, budową wałów przeciwpowodziowych, itd.

EN

This work analyses the changes in the course of the Prosna River between Kalisz and the river's mouth. The analysis is based on the cartographic material from four different periods, and has taken advantage of the cartographic method of examining environmental changes. It has been established that considerable changes took place in the period between the second half of the 18th century and the beginning of the 21st century. The transformation observed was caused by natural and anthropogenic factors. The former included mainly cutting off the meanders and the changes of the main river bed caused by flood waters flow; the latter comprise all kinds of hydrotechnical works related, for example, to straightening the river , enforcing its banks , building the flood banks, etc.

4

Zabudowa hydrotechniczna dorzecza Prosny

Małecki Z. J., Ptak M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Lądowa i Wodna w Kształtowaniu Środowiska

|

2015

|

Nr 12

7-15

PL

W pracy dokonano inwentaryzacji elementów zabudowy hydrotechnicznej w dorzeczu Prosny. W oparciu o Mapy Hydrograficzne Polski w skali 1:50000 stwierdzono istnienie: 5 tam, 23 jazów, 112 zastawek. Ponadto w 21 miejscach występuje techniczna zabudowa brzegów rzek, w 8 miejscach zlokalizowane są wały przeciwpowodziowe, w 25 groble, a w 67 usytuowana jest korekcja progowa. Na tle warunków naturalnych, a więc jednego z najmniejszych odpływów jednostkowych na terenie kraju oraz występowanie niebezpiecznych powodzi, obecny stan zabudowy hydrotechnicznej należy uznać jako niewystarczający. Sytuację tę ma poprawić, m.in. budowa zbiornika retencyjnego Wielowieś Klasztorna. Ciekawym i wartym podjęcia szczegółowych badań w przyszłości jest ocena wpływu zabudowy hydrotechnicznej na poszczególne elementy cyklu hydrologicznego na omawianym obszarze.

EN

This work comprises a list of the elements of hydrotechnical structures in the Prosna River basin. On the basis of the 1:50000 hydrographic maps of Poland there are 5 dams, 23 weirs and 112 watergates. Besides, there are 21 places with technical structures on the river banks, 8 places with floodbanks, 25 places with dykes and in 67 places there are grade-control structures. Considering the natural conditions, namely water runoff which is one of the smallest in the country and the occurrence of dangerous floods, the present-day state of hydrotechnical structures appears insufficient. This situation is to be improved by building a retention basin in Wielowieś Klasztorna. It would be an interesting and worthwhile initiative to undertake a detailed examination in the future to estimate the impact of hydrotechnical structures on specific elements of the hydrological cycle within the discussed area.

5

Dating of great fortified sett lements in the basin of upper Warta and Prosna

Chochorowski J., Janiak R., Kovaljukh N.

Geochronometria

|

2000

|

Vol. 19

47-52

EN

Vast fortified settlements in the basin of the upper Warta and Prosna rivers (Kurów, Strobin and Wieruszów-Podzamcze) are traditionally dated to the Hallstatt D period (550-400 BC). Radiocarbon dates obtained recently for the fortified settlement at Kurów (2770š50 BP and 2620š60 BP) imply the necessity of a significant shift backward of that chronology. Most probably these fortresses correspond chronologically to the so-called "Silesian type" fortified settlements which were appearing in the Bronze Age V (traditional dating: 900-700 BC).