Mijająca w tym roku osiemdziesiąta rocznica Powszechnej Wystawy Krajowej (PWK), zorganizowanej z okazji odzyskania niepodległości, stała się kolejnym już tytułem do przypomnienia roli tego wyjątkowego wydarzenia w życiu Drugiej Rzeczypospolitej oraz Poznania jako miejsca wystawy i głównego jej organizatora. Była ona dziełem wspólnym, pokazującym dokonania odrodzonego i integrującego się gospodarczo i kulturalnie kraju. W dziedzinie architektury pawilony PWK stały się odbiciem wielu nurtów: od form tradycyjnych po ówczesną awangardę modernistyczną. Tradycje targowe Poznania sięgają roku 1911, czyli Wystawy Wschodniopruskiej, po 1919 r. wystawom nadano wymiar międzynarodowy, aby w 1929 r. jednorazowo przekształcić ją w podsumowanie dorobku młodej demokracji. Późniejsze wystawy, także te organizowane po 1945 r. przybierały charakter targów międzynarodowych. Wszystkie one przynosiły miastu wymierne korzyści w postaci nowych inwestycji, przekształceń przestrzeni miejskiej. Powszechna Wystawa Krajowa zakończyła się sukcesem organizacyjnym, wizerunkowym, finansowym, i co istotne w pewnym stopniu zainicjowała prace nad realistyczną wizją urbanistyczną miasta.
EN
The 80th anniversary, observed this year, of the Polish National Exhibition organized to celebrate Poland's re-gaining of independence, has become another impulse to remember the role of this special event in the life of the Republic of Poland before WWII and Poznań as the location of the exhibition and its main organizer. It was a common enterprise illustrating achievements of the reborn country, undergoing economic and cultural integration. In terms of architecture pavilions of the exhibition, commonly referred to as Pewuka, reflected many directions: from traditional forms to the modernistic avant-garde of that time. Traditions of fairs in Poznań date back to the year 1911, i.e. the East Prussian Exhibition, while after 1919 exhibitions were given international rank, to be changed only once in 1929 into a summary of achievements of the new democratic state. Later exhibitions, also those organized after 1945, had the character of international fairs. They all brought clear benefits to the city in the form of new investments and transformation of the urban space. The Polish National Exhibition was completed with an organizational, promotional and financial success and - what is crucial here - to a certain degree initiated works on the realistic urban planning vision of the city.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Porównanie dwóch poznańskich wystaw: Ostdeutsche Ausstellung (1911) i Powszechnej Wystawy Krajowej (PWK) z 1929 roku, pozwala określić ich polityczne cele poprzez analizę przestrzenną obydwu założeń i ich relacji z miastem. Dziedziniec honorowy Ostdeutsche Ausstellung znajdował się przy obecnej ul. Grunwaldzkiej, ale architektoniczny obraz wystawy został zdominowany przez Wieżę Górnośląską, znajdującą się niedaleko dworca. Jednak właśnie oficjalne wejście otwierało panoramę nowej dzielnicy cesarskiej o silnej wymowie ideowej, co tłumaczy umieszczenie dziedzińca honorowego pozornie na uboczu założenia wystawowego i sytuuje wystawę jako tło dla miasta. Na PWK zastosowano podobny układ wejść, umieszczając Halę Reprezentacyjną przy ul. Grunwaldzkiej. Analiza oficjalnej drogi na PWK wskazuje, że tym razem wejście to służyło odwracaniu się od założenia dzielnicy cesarskiej i ignorowaniu masywu Wieży Górnośląskiej, a Poznań stał się tłem wystawy. W tej sytuacji większego znaczenia nabierała sama architektura pawilonów wystawowych, reprezentujących wszystkie nurty ówczesnej architektury.
EN
A comparison of two exhibitions held in Poznań, i.e. Ostdeutsche Ausstellung (1911) and the Polish National exhibition [Powszechna Wystawa Krajowa (PWK)] of 1929 made it possible to determine their political goals thanks to the conducted spatial management analysis for both spatial arrangements and their relations with the city. The honour courtyard of Ostdeutsche Ausstellung was located at the present Grunwaldzka Street, but the architectural image of the exhibition was dominated by the Upper Silesian Tower, situated near the railway station. However, it was the official entrance to the exhibition which opened the panorama of the new imperial district with a strong symbolic impact, which explains the location of the honour courtyard seemingly at the outskirts of the exhibition grounds and located the exhibition as the background for the city. A similar design of entrances to the Polish National Exhibition was used, placing the Representative Hall at Grunwaldzka Street. An analysis of the official road to the Polish National Exhibition indicates that this time this entrance was used to turn away from the spatial arrangement of the imperial district and to ignore the massive Upper Silesian Tower, while Poznań became the background for the exhibition. In this situation a more important role was played by the architecture of exhibition pavilions, representing all directions in architecture of that time.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Wystawa Rządowa na Powszechnej Wystawie Krajowej, w ramach której został zorganizowany skromny dział poświęcony ochronie i konserwacji zabytków, zajmowała jeden z najbardziej eksponowanych budynków - Pałac Rządowy (przyszłe Collegium Chemicum Uniwersytetu Poznańskiego). Autorem merytorycznej wizji wystawy konserwatorskiej i zarazem osobą odpowiedzialną za dobór materiałów graficznych oraz koordynację przygotowań prowadzonych przez poszczególne Oddziały Sztuki Urzędów Wojewódzkich, był Jerzy Remer, późniejszy konserwator generalny. Rodząca się w niezwykłym trudzie wystawa zmobilizowała i skonsolidowała rozproszone, pracujące w trudnych warunkach, niedoinwestowane okręgi konserwatorskie obejmujące dwa, niekiedy nawet trzy województwa, i co najważniejsze przyspieszyła podjęcie systematycznych prac inwentaryzacyjnych zabytków architektury. Sukces wystawy wpłynął ostatecznie na utworzenie Centralnego Biura Inwentaryzacyjnego, specjalistycznej instytucji, która odtąd kierowała akcją inwentaryzacyjną obejmującą zabytki sztuki od X do poł. XIX w. Celem ostatecznym było opracowanie i wydanie drukiem polskiego inwentarza zabytków sztuki, niestety przed wybuchem drugiej wojny światowej wydano tylko pierwsze tomy.
EN
The Governmental Exhibition at the Polish National Exhibition, within which a modest section concerning the protection and preservation of historic monuments was organized, occupied one of the most prominent buildings - The Governmental Palace (future Collegium Chemicum of the Poznań University). The author of the professional vision of the conservation exhibition and at the same time a person responsible for the selection of illustrative materials and coordination of preparations conducted by individual Departments of Art of Provincial Offices, was Jerzy Remer, later the general conservator of Poland. The exhibition, which organization faced numerous hardships, mobilized and consolidated the scattered, operating under difficult conditions and underfinanced conservation districts covering two or occasionally even three provinces and what is the most important here, it accelerated the undertaking of systematic inventory works concerning architectural monuments. The success of the exhibition finally resulted in the establishment of the Central Survey Office, a specialist institution, which from that time directed the survey works on monuments of art until the 1950's. The final aim was to develop and print an inventory of monuments of art; unfortunately, only the first volumes of the monograph were published before the outbreak of WWII.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.