The paper provides a proprsal to divide the three main Mesozoic hydrogeothermal reservoirs of the Polish Lowlands into regions. The division is based primarily on reservoir efficacy in terms of using thermal waters for heating and recreation purposes. The presented validation of individual regions and sub-regions shows that only some parts of them have a medium or high heating potential. The heating and recreation potentials are limited in many places by the high mineralization of thermal waters.
The research was conducted at the Kwiatków site, in the Koło Basin (Central Poland). It included a fragment of a low terrace and the valley floor of the Warta river valley. The archaeological investigation documented over 100 wells that archaeological material indicates are associated with the Przeworsk culture. Geomorphological, lithological and geochemical studies were carried out at the archaeological sites and their surroundings. Selected for the presentation were two wells whose fillings were carefully tested and subjected to geochemical and lithological analyses. The wells showed a slightly different content of artifacts, as well as differences in their grain-size distributions, the structure of their filling deposits, and their geochemistry. This allows us to conclude that the two wells were used differently, but also probably about a different course for how each well was filled after the end of its operation.
The paper presents the results of the research into the distribution of microorganisms in brines with the TDS (total dissolved solids) concentration of 40–80 g/dm3, located in the Paleozoic platform of the Polish Lowland. Water samples were collected from boreholes extracting water from the Jurassic and Triassic aquifers. The bacteria were detected in all water samples although the total number of microorganisms in the water samples ranged from about 11 · 103 to more than 40 · 103 cells, while their viability ranged from 13% to 100%. The samples contained both heterotrophic and chemoautotrophic, aerobic, and anaerobic bacteria as well as bacteria participating in the transformation of iron and sulphur compounds.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono przegląd siłowni binarnych działających na świecie w warunkach zbliżonych do tych panujących na Niżu Polskim. Skupiono się głównie na tych w których wykorzystywana jest woda termalna o temperaturze około 100oC. Przeanalizowano również parametry wody termalnej możliwej do pozyskania na Niżu Polskim za pomocą już wykonanych otworów geotermalnych, w których wykonywane były pompowania pomiarowe.
EN
This paper presents an overview of the binary power plants operating all over the world in the conditions similar to those prevailing on Polish Lowlands. The paper is focused mainly on those power plants in which the thermal water's temperature is around 100oC. The parameters of the thermal water possible to raise on Polish Lowlands are also analyzed by using already completed geothermal wells, in which the pumping test were performed.
W pracy przeprowadzono analizę nowych możliwości pozyskiwania wody termalnej i energii geotermalnej na Niżu Polskim, gdzie od 2008 roku powstało osiem nowych otworów badawczo-eksploatacyjnych. Otwory te obecnie mogą stanowić podstawę do budowy nowych ciepłowni geotermalnych wykorzystujących ciepło wnętrza Ziemi. Kilka nowych otworów może stanowić samodzielne źródło ciepła dla niskotemperaturowych systemów grzewczych. Aby uzyskać maksymalne schłodzenie wody termalnej we wszystkich przypadkach zaproponowano zastosowanie absorpcyjnej pompy ciepła. Woda wydobywana za pomocą dwóch nowych otworów będzie mogła być wykorzystywana głównie do celów balneoterapeutycznych i rekreacyjnych oraz będzie mogła stanowić dolne źródło ciepła dla sprężarkowych pomp ciepła.
EN
The paper analyzes the possibility of obtaining a new thermal water and geothermal energy in the Polish Lowlands, where since 2008, the eight new operational wells were drilled. These wells can now form the basis for the construction of the new geothermal plants using the heat from the earth inside. Several of them can be used as an independent source of heat for low temperature heating systems. In order to obtain a maximum cooling in all cases the use of an absorption heat pump was recommended. Water extracted from two of the new wells is designed mainly for recreation and therapy and as a heat source for the heat pump compressor.
W pracy przedstawiono przegląd siłowni binarnych działających na świecie w warunkach zbliżonych do tych panujących na Niżu Polskim. Skupiono się głównie na tych, w których wykorzystywana jest woda termalna o temperaturze około 100°C. Przeanalizowano również parametry wody termalnej możliwej do pozyskania na Niż Polskim za pomocą już wykonanych otworów geotermalnych, w których wykonywane były pompowania pomiarowe.
EN
This paper presents an overview of the binary power plants operating all over the world in the conditions similar to those prevailing in the Polish Lowlands. The paper is focused mainly on those power plants in which the thermal water’s temperature is around 100°C. The parameters of the thermal water possible to raise on the Polish Lowlands are also analyzed by using already completed geothermal wells, in which the pumping test were performed.
A succession of stacked paleosol profiles was recognized in open pits in the western Wielkopolska region (Poland). Field observations and micromorphological studies made it possible to distinguish the following pedostructures, formed in contrasting environments: soil horizons, crystallaria, concretions, redoximorphic structures, Fe-Mn globulae and slickensides. In both soils (Holocene) and paleosols (Pleistocene or/and Pliocene?), surface horizons are present (horizon A), marked by rhizocretions. There are two separate carbonate soils. One of them contains calcite concretions and gypsum pedofeatures, presumably formed in arid or semi-arid conditions. Two of the soil profiles are probably truncated, and only subsurface horizons are present (horizon B). In some cases, paleosols are separated by sediment layers slightly influenced by pedogenesis (horizon BC). Carbonate soils (Bk) indicate water deficit during their formation. The presence of horizons with slickensides (Bss) indicates intervals with contrasting seasonal climates (wet and dry cycles). The profiles were influenced by gleying processes which caused redistribution of iron oxides and formation of iron and iron-manganese concretions. The pedostructures recognised reflect different climatic conditions as well as humidity changes during the time of their formation.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Zasygnalizowano uwarunkowania historyczne i gospodarcze związane z przebiegiem poszukiwań oraz eksploatacją soli kamiennej do początków powstania II Rzeczpospolitej. Przedstawiono mniej znane dane o występowaniu, poszukiwaniu i eksploatacji soli na Niżu Polskim, głównie w Wielkopolsce, na Kujawach i częściowo na Pomorzu. Jedne z pierwszych wzmianek znajdują się w dziełach M. Kromera, a także G. Rzączyńskiego, K. Kluka, J.B. Puscha czy L. Zejsznera. Zaprezentowano ponadto rozwój poszukiwań złóż soli w Wielkim Księstwie Poznańskim, w którym udział brali m.in. A. Humboldt, A. Rost, M. Levy, B. Moszczyński. Wreszcie przedstawiono pierwsze opracowania polskich uczonych z okresu tworzenia się, po latach niewoli, państwa polskiego, głównie H. Arctowskiego, W. Friedberga, R. Rosłońskiego, B. Świderskiego.
EN
Historical and economic conditionings connected with the course of exploration and exploitation of rock-salt to the beginnings of the origin of the II Republic of Poland were indicated. Lesser-known data related to the occurrence, exploration and exploitation of salt in the Polish Lowland, in the Kujawy region and partly in Pomerania were presented. One of the first references are mentioned in the works of M. Kromer, as well as G. Rzączyński, K. Kluk, J.B. Pusch and L. Zejszner. Moreover, the development of salt deposits exploration in the Grand Duchy of Poznań, in which participated among others A. Humboldt, A. Rost, M. Levy and B. Moszczyński, was described. Finally, the first studies of Polish scientists in the period of creation, after years of lack of independence of the Polish state, chiefly H. Arctowski, W. Friedberg, R. Rosłoński, and B. Świderski, were presented.
An exceptional concentration of almost identical depressions exist near the small towns of Krotoszyn, Koźmin and Raszków (southern Wielkopolska). Their origin is, however, different from that of the typical post glacial-relief: they are Man-made enlarged thermal-contraction structures that developed at the very end of the Middle Polish (Warthian) glaciation and during the North Polish (Weichselian) glaciation, most probably under periglacial conditions.
Przedstawiono zawartość pierwiastków ziem rzadkich w złożach neogeńskich surowców ilastych na obszarze Niżu Polskiego. Ziemie rzadkie zbadano w surowych iłach o barwie czerwonej, zielonej oraz w konkrecjach węglanowych. Na podstawie współczynników korelacji, stwierdzono silną dodatnią korelację ziem rzadkich do itru, słabą do kobaltu i cyrkonu. Lekkie pierwiastki ziem rzadkich (La–Eu) wykazują słabą pozytywną korelację z K2O i MgO. Zawartość ziem rzadkich jest zgodna ze średnią ich zawartością w osadach ilastych, jednak obserwuje się wzbogacenie w lekkie ziemie rzadkie odmiany czerwonej w stosunku do zielonej oraz znaczne wzbogacenie w ciężkie ziemie rzadkie konkrecji węglanowych, w stosunku do otaczających je iłów. Zmiany zawartości pierwiastków ziem rzadkich są wynikiem uziarnienia osadów, składu mineralnego i chemicznego a także procesów wietrzenia i związanych z nimi zmian warunków fizykochemicznych.
EN
The paper presents the content of rare earth elements in the Neogene deposits of clay raw materials in the Polish Lowland. Rare earths have been studied in red and green raw clays, and in carbonate nodules. Based on the correlation coefficients, a strong positive correlation between the rare earths and yttrium, and a weak correlation to cobalt and zirconium were found. Light rare earth elements (La–Eu) show a weak positive correlation to K2O and MgO. The content of rare earths is in line with their average contents in clays and shales, however there is enrichment in a red variety of light rare earths in relation to the green variety, and significant enrichment in heavy rare earths of carbonate nodules in relation to the surrounding claystones. Changes in the content of rare earth elements are the result of sediment grain size, mineralogical and chemical composition, weathering processes and the associated changes of physicochemical conditions.
W artykule omówiono realizowany obecnie stan wykorzystania wód termalnych i energii geotermalnej na Niżu Polskim. Zaprezentowane są już rozpoczęte i realizowane projekty geotermalne, czyli te, w których wykonane są już otwory eksploatacyjne. Dodatkowo przedstawione zostały projekty geotermalne, które wykonane zostaną na terenie Niżu Polskiego w 2011 i 2012 roku. W tym przypadku zostały przedstawione założenia projektowe co do spodziewanych parametrów rozpoznawanych wód termalnych. W prezentowanej pracy przeanalizowane zostały jedynie te przedsięwzięcia, co do których zostały już rozstrzygnięte przetargi na prace geologiczne.
EN
In the article there is discussed the implemented state of use of the thermal water and the geothermal energy on the Polish Lowland. The geothermal projects, which are presented in this article, are already begun and in all of them the production wells are already constructed. In addition, there are described the geothermal projects, which will be performed in the Polish Lowland in years 2011 and 2012. In case of the future projects, the design assumptions of the expected parameters of the recognized thermal waters are presented. The article is concentrated only on those projects for which tenders for the geological works have already been resolved.
Prędkości fal sprężystych, podłużnych Vp i poprzecznych Vs wyznaczono na podstawie pomiaru sondą FWS oraz w wyniku przetwarzania akustycznych obrazów falowych w aplikacji FalaFWS w systemie GeoWin. Do obliczenia prędkości obu typów fal oraz gęstości objętościowej użyto także teoretycznych wzorów łączących wielkości zależne od składu mineralnego, porowatości, współczynnika nasycenia wodą i rodzaju medium w porach skalnych w programie Estymacja. Porównano uzyskane wyniki w zakresie czasów interwałowych fal P i S, gęstości objętościowej i dynamicznych modułów sprężystości - Younga, ściśliwości objętości i postaci oraz stałej Poissona. Stwierdzono, że gdy nie ma wyników pomiaru w postaci Vp i Vs oraz nie ma zarejestrowanych akustycznych obrazów falowych, program Estymacja jako jedyny daje oczekiwane wyniki. Aplikacja FalaFWS poszerza zakres dostępnych wyników w strefach o niskich prędkościach fali S w stosunku do wyników bezpośredniego pomiaru.
EN
Compressional (Vp) and shear (Vs) elastic waves velocities were determined from logging measurements using FWS tool and acoustic full wavetrains processing using FalaFWS application in GeoWin system. Estymacja program was used to calculate both types of wave velocities (Vp, Vs) and bulk density theoretical formulas, which combine quantities dependent on mineral composition, porosity, water saturation and type of medium in the rock. The results were compared with respect to P and S waves slowless, bulk density and dynamic elastic moduli: Young modulus, bulk modulus, shear modulus and Poisson ratio. It was determined that in the absence of Vp and Vs with a lack of acoustic full wavetrains registration, only the Estymacja program provides the expected results. The FalaFWS application broadens the range of results compared to logging results in depth sections where velocity of mud is higher than the velocity of S wave in formation.
Charakterystyka molekularna biomarkerów w utworach węglanowych dolomitu głównego wybranych rejonów Niżu Polskiego, wykonana metodą GC-MS, wykazała zróżnicowanie stopnia przeobrażenia syngenetycznej substancji organicznej zdeponowanej w płytkowodnym środowisku morskim w zakresie okna ropnego. Kerogen zawarty w skałach macierzystych jest II typu. Stwierdzono przejawy migracji węglowodorów, głównie ze stropu ku spągowi. Badania petrologiczne witrynitopodobnych stałych bituminów ujawniły fazę przekształceń materii organicznej w stadium okna gazowego w profilach pozbawionych poziomów macierzystości. Występujące w tych profilach małe koncentracje węglowodorów o niższym stopniu dojrzałości są pochodzenia epigenetycznego.
EN
Molecular distribution of biomarkers in the Zechstein Main Dolomite carbonate rocks from selected boreholes assessed by the hydrocarbon GC-MS analyses showed maturity variation within the oil window stage in syngenetic organic matter deposited in shallow marine environment. The source rocks contain kerogen type II. Occurrences of hydrocarbons migration proceeded mainly from the bottom toward top of the carbonate profiles. Petrological investigations of the vitrinite-like solid bitumen revealed gas window stage of the organic matter maturation in the profiles where source rocks are absent. Low hydrocarbon concentrations in carbonates are characterised by lower maturity level and are of epigenetic origin.
W artykule omówiono warunki techniczne i technologiczne dowiercania i opróbowania wybranych mezozoicznych poziomów wodonośnych rurowymi próbnikami złoża (RPZ) na Niżu Polskim w XX wieku. Przedstawiono wyniki badań zmian wydatku przypływu wody złożowej w zależności od wielkości współczynnika początkowej depresji oraz prawdopodobieństwo uzyskania przypływu wody złożowej w zależności od ilorazu represji i depresji ciśnienia w otworze wiertniczym. Metodami analizy statystycznej wyznaczono równania regresji liniowej zmian ciśnienia złożowego w zależności od głębokości zalegania badanych poziomów wodonośnych mezozoiku w wybranych obszarach wierceń. Określono średnie arytmetyczne wartości parametrów złożowych tych poziomów, takich jak: współczynnik przepuszczalności skał zbiornikowych i wskaźnik wydobycia wody złożowej.
EN
The paper discusses technical and technological aspects of drill up and formation tester completion of selected Mesozoic aquifers on the Polish Lowland in the 20th century. The findings on the rate changes of formation water flow depending on the initial depression factor and the probability of attaining the flow of formation water basing on the quotient of pressure repression and depression in a well were described. The linear regression equations of reservoir pressure changes depending on the depth of tested Mesozoic aquifers in selected drillings areas were appointed with use of statistical analysis. The arithmetic mean values of reservoir parameters were determined including: the permeability of reservoir rocks and the coefficient of formation water production.
W artykule przedstawiono możliwości pozyskiwania wód geotermalnych ze zbiornika triasowego w rejonie Łowicza. W profilu otworu wiertniczego Kompina-2, o głębokości 4570 m, najgłębiej występujące poziomy wodonośne stwierdzono w utworach pstrego piaskowca. Wody cechują się wysoką mineralizacją – 337,1 g/dm3 i typem hydrogeochemicznym Cl–Na. Uzyskane podczas opróbowania przypływy nie były wysokie. Temperatura płynu złożowego w interwale głębokości 4130–4165 m wynosiła 107°C. W przedziale głębokości 4110–4115 m nastąpił samowypływ solanki, a ciśnienie na głowicy osiągnęło wartość 140 atm. Z poziomu wodonośnego występującego w obrębie utworów triasu środkowego (wapień muszlowy) uzyskano dopływ solanki o mineralizacji 164 g/dm3 i temperaturze 97°C. Z poziomu wodonośnego górnego triasu (kajper/retyk) stwierdzono dopływy solanek w granicach od 0,1 do 22 m3/h i mineralizacji od 88 do 150 g/dm3. Temperatura solanki wynosiła 94°C. Wodonośność na badanym terenie jest rozpoznana w stopniu pozwalającym stwierdzić, że najlepsze warunki zbiornikowe w obrębie utworów triasowych występują w poziomie górnego triasu, z którego uzyskano największe dopływy dochodzące do 22 m3/h (porowatość kilkanaście procent, temperatura solanek do 100°C) oraz w strefach o podwyższonej szczelinowatości triasu dolnego (pstry piaskowiec),w której stwierdzono samowypływ solanki.
EN
The paper presents the possibilites of obtaining geothermal waters from Triassic reservoir in the Łowicz area. The geothermal water encountered was brine of Cl–Na, hydrochemical type and TDS reaching 337.1 g/dm3. The measured reservoir temperature of the brine at depth interval 4130–4165 m was 107°C and its inflow to the borehole was quite small. At depth of 4110–4115 m the free outflow of brine was recorded causing the wellhead pressure of 140 atm. Within the Middle Triassic aquifer (Shellbearing limestone formation) at depth interval 3910–3920 the inflow of brines of TDS 164 g/dm3 and reservoir temperature of 97° C was recorded. The large (up to 22 m3/h) inflows of geothermal brines were also obtained from the Late Triassic aquifer (Keuper/Rhaetian formation). Their reservoir temperature was 94°C and TDS varied from 88 to 150 g/dm3. Taking into account the reservoir temperatures and water discharges the most favorable hydrogeological and reservoir conditions for geothermal water occurrence are connected with the Late and Early Triassic water bearing horizons.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W referacie wskazano perspektywiczne lokalizacje nowych ujęć wód termalnych na obszarze Polski niżowej. Wybrane miejsca charakteryzują się optymalnymi parametrami hydrogeologicznymi oraz geotermalnymi w obrębie wytypowanych zbiorników wodo-nośnych na Niżu Polskim. Analiza podstawowych parametrów hydrogeologicznych i termicznych oraz wstępna, wskaźnikowa analiza ekonomicznej opłacalności pozyskania ciepła z wód termalnych w wyszczególnionych rejonach, wskazuje, że wykorzystanie wód geotermalnych w celach grzewczych może przynieść wymierne korzyści ekonomiczne, społeczne i środowiskowe.
EN
The paper presents results of studies which submit proposals of geothermal investment projects in selected towns of central Poland. Potential localizations of the new geothermal projects were determined. Localization of towns with the most favourable geological and hydrogeological conditions and appropriate market of heat consumers for a geothermal plant construction were presented. The paper also presents results of calculation of geothermal energy resources accumulated within nine major aquifers in the Polish Lowlands, made in the framework of realization of the project entitled "Geothermal atlases of the Mesozoic and Paleozoic formations - geological analysis and geothermal water and energy resources in the Polish Lowlands", carried out in the years 2004-2006. The calculation area measured approximately 270 000 km2 that represents more than 87 % of the territory of Poland. As regards the amount of accumulated energy, the most interesting and promising areas of the Polish Lowlands occur in the Warsaw Trough, Mogilno - Łódź Trough (in the central part of Poland) and Szczecin Trough (in the northwestern part of the Polish Lowlands). Possibilities of geothermal energy utilization in remaining areas are rather low and related to limited areas. Geothermal energy should be taken into account in plans of spatial management, and when planning and organizing the heat supply at the town or town district levels for selected localization.
17
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Hydraty, parafiny i asfalteny jako faza stała stanowią poważne źródło zagrożeń w procesach eksploatacji złóż ropy naftowej. Problematyka badania zjawisk powstawania hydratów i parafin oraz opracowania metod przeciwdziałania ich deponowaniu w instalacjach wgłębnych i napowierzchniowych była już przedmiotem licznych prac wykonanych w INiG. Natomiast zagadnienia prognozowania warunków flokulacji asfaltenów w ropach naftowych nie stanowiły dotychczas przedmiotu wnikliwych badań. Ciężka frakcja organiczna, w tym asfalteny, może utrudniać eksploatację, transport i przeróbkę ropy naftowej. Dla przeciwdziałania tym niekorzystnym zjawiskom, szczególnie podczas procesów wydobycia, stosuje się kosztowne zabiegi udrażniania odwiertów i rurociągów napowierzchniowych. W prezentowanym referacie przedstawiono podstawy zjawisk fazowych na granicy ciecz—gaz—faza stała oraz metodę symulacyjną i eksperymentalną prognozowania warunków flokulacji asfaltenów w wybranych ropach naftowych Niżu Polskiego. Dokonano oceny uzyskanych wyników, wskazując jednocześnie na istotne znaczenie dokładności w określeniu składu chemicznego ropy na rezultaty prognozowania.
EN
Hydrates, paraffins and asphaltenes as the solid phase are the serious source of problems in production processes of oil reservoirs. Hydrate and paraffins deposit formation and workings out the methods of avoiding their deposition in production wells and surface installations was already an object of many research projects executed in Polish Oil and Gas Institute. The issue of asphaltenes precipitation has not been the object of detailed research so far. The heavy organic fraction, asphaltenes including, can make the production, transportation and the processing of the crude oil difficult. Avoiding of these problems, especially during exploitation processes, the expensive methods are applied to restore patency of the wells and surface equipment. In the paper, we present the basis of phase behavior on the gas, liquid and the solid phase contact. We also show the simulating and experimental method of predicting the conditions of asphaltenes precipitation in chosen Polish Lowland oils. We performed the analysis of obtained results showing the essential meaning of dependence the precision chemical composition of the oil on obtained results of forecasts.
18
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Charakterystyka molekularna biomarkerów w utworach węglanowych dolomitu głównego wybranych rejonów Niżu Polskiego wykonana metodą GC-MS wykazała zróżnicowanie stopnia przeobrażenia substancji organicznej w zakresie od okna ropnego do końcowego stadium okna gazowego. Kerogen zawarty w skałach macierzystych jest II typu. Stwierdzono przejawy migracji węglowodorów, głównie prostołańcuchowych, ze stropu ku spągowi lub do środkowej części profilu dolomitu głównego. Mała zawartość węglowodorów resztkowych determinuje niski lub bardzo niski pozostały potencjał naftowy skał macierzystych, które wykazują zdolność jedynie do generowania metanu. Substancja organiczna jest syngenetyczna z płytkowodnym węglanowym środowiskiem depozycji.
EN
Biomarkers' distribution in the organic matter of the Zechstein Main Dolomite carbonate rocks from selected Polish Lowland areas achieved by GC-MS method revealed kerogen maturity in the range from oil window to the end stage of gas window. Source rocks contain kerogen type II. Straight-chain hydrocarbon migration was proceeded from the top to bottom or to middle part of the carbonate profile. Low or very low residual petroleum generation potential of kerogen indicates source rocks generation capability mainly for methane. Organic matter is syngenetic to shallow marine depositional environment.
Petroleum industry began in Galicia region, the former part of Poland which was in 1772-1918 a province of the Austro-Hungarian Empire. The birth of this industry was connected with petroleum distillation made by two pharmacists: Ignacy Łukasiewicz and Jan Zeh, who persistently were working to get a liquid without both light and heavy factions of hydrocarbons, i.e. a liquid paraffin of oil. This aim was reached in spring of 1853. That time also a kerosene lamp was constructed by Adam Bratkowski under direction of I. Łukasiewicz. The set of these lamps was used in the Lviv municipal hospital during the serious surgical operation on 31 July 1853. This date was accepted as the beginning of the world oil industry. Next year I. Lukasiewicz established the oil mine in the Bóbrka village near Krosno. Oil wells then were frequently the open ones dug out to the depth of 60 m and from them oil was extracted with wooden buckets by usage of gin. When petroleum deliveries were assured I. Łukasiewicz founded in 1856 the first petroleum distillery in Ulaszowice near Jasło, the second one in 1858 in Kleczany, and the third one in Polanka near Krosno in 1861. In 1890s in the Carpathians the new oil deposits were discovered in the Gorlice-Jasło-Sanok region. In 1888 the Bergheim Mac Garvey Company found the new oil fields in Weglówka near Krosno and the Galician Oil Mining Company discovered oil-rich deposits in Potok, Turaszówka, Iwonicz, Stara Wieś, Rudawka Rymanowska and Wankowa. Discoveries were also along the Carpathians thrust front where exists the zone of deep-seated folds covered by the Miocene deposits. Oil fields are here located at depth of 800-2000 m. In the Borislav vicinity a few very efficient oil fields were documented in 1896. In 1908 the highly productive "Oil City" well with oil production 2500 t/d was drilled. Exploitation in this region of the Carpathians in 1909 was 2x10exp.6 t, i.e. 5%of the world oil production and Galicia was the third producer in the world. During 150 years of exploration, in this part of Polish Carpathians, 67 oil and 17 gas fields were discovered. In the Carpathian Foredeep 50 gas fields and 10 oil fields were documented. The biggest success was the Jaksmanice-Przemyśl gas field with 75x 10exp.9 m3 of resources. In the Polish Lowland in 1946, just after the Second World War, basing on gravimetric and magnetic data, the first drilling was located on the Kłodawa structure and the Zechstein salts at depth of 300 m were found. Later this drill was a base for foundation of Kłodawa salt mine. In 1961 in the Fore-Sudetic Monocline the first oil field Rybaki was discovered in the Zechstein Main Dolomite formation, and three years later, in 1964, the first gas field discovery - Bogdaj-Uciechów was found within the Rotliegend sandstone and the Zechstein Limestone unit. Until now a dozen of oil and gas fields were documented not only in the Permian formations but also in the Devonian and the Carboniferous deposits in the Lublin Petroleum Province and in the Cambrian sandstones in the Gdansk Petroleum Province. Exploration works, initiated after the Second World War, both in the Carpathians as well as in the Carpathian Foreland and the Polish Lowland give premises of new oil and gas filed discoveries there also in the future.
There are erratic boulders drifted with the last continental ice sheet in the glacial deposits of the Polish Lowland. Their outcrops are situated in the Baltic Shield area as well as to the south of it, in the central and southern Baltic Sea bottom. Indicator erratics, statistical erratics and the others are distinguished in coarse-gravels association. The research into the identification of the indicator erratics are designed for the specification of the Scandinavian and Baltic alimentation centres of different age glacial tills and their fluvioglacial counterparts; they are also aimed at determining the direction of the distant transport as well as the ice-sheet and its streams transgression route to the deposition places. Effectiveness of the analysis depends to a large extent on the erratic correct classification and this ability happens in turn to be burdened with a subjective evaluation of the clearly visible features of an erratic. In the text attention will be paid to the advantages and disadvantages of the analysis on the indicator boulders of the glacial deposits.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.