Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Residential architecture of Warsaw in the interwar period on the example of the implementation of the Construction and Housing Cooperatives, the Military Housing Fund and the Warsaw Housing Cooperative, established in the vicinity of Pole Mokotowskie

Wagner Anna Agata

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2021

|

T. 66, z. 2

85--92

EN

The residential housing built in the interwar period in the area of Pole Mokotowskie is representative of the overall residential construction of that period in Poland. Its shape was influenced by social, political, economic and technological issues, as well as the time of their creation in line with the current stylistic trends. Among the residential properties of Housing Cooperatives (Spółdzielnia Budowlano-Mieszkaniowa) where the apartments were owned by the members of the cooperative, built mainly in the 1920s for the upper class of civil servants or representatives of liberal professions with well-established patterns of living with servants, layouts of peripheral-block buildings with large residential premises prevail. Over the years, there has been a tendency to rationalize and introduce functional zoning, new technological and material solutions, and change the formal architectural language moving from traditional to modern forms. The Military Housing Fund (Fundusz Kwaterunku Wojskowego) approached the task of mass housing construction for officers very rationally - it was supposed to be cheap, durable, easy to maintain and hygienic. Social differences depending on the rank were clearly noticeable in the size, standard of equipment and finishing of residential properties. Mostly, it was high-class architecture, characterized primarily by rational design, and in external forms, a durable veneer material on the facades, gray cement bricks, which are not only resistant to external conditions, but also allow for interesting artistic effects. The estate of the Warsaw Housin Cooperative Rakowiec (Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa Rakowiec) (originally intended for worker housing) is an example of the implementation of modernist assumptions of mass housing, promoted by the International Congresses of Modern Architecture (CIAM), whose active members were the authors of the project - Helena and Szymon Syrkus. The resulting colony of houses for workers can be described as a function of social, technical and spatial-artistic factors. At the same time, social issues were on a par with the essential, especially for Szymon Syrkus, technical and technological factors were supposed to fulfill the slogan: to build better, cheaper, faster

2

Architektura mieszkaniowa Warszawy w okresie międzywojnia na przykładzie realizacji Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowych, Funduszu Kwaterunku Wojskowego i Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, powstałych w rejonie Pola Mokotowskiego

Wagner Anna Agata

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2021

|

T. 66, z. 2

70--84

PL

Zabudowa mieszkaniowa powstała w okresie międzywojennym w rejonie Pola Mokotowskiego jest reprezentatywna dla ogółu budownictwa mieszkaniowego tego okresu w Polsce. Wpływ na jej kształtowanie miały kwestie społeczne, polityczne, gospodarcze, technologiczne, a także czas ich powstania współgrający z aktualnymi nurtami stylistycznymi. W domach Spółdzielni Budowlano Mieszkaniowych (gdzie mieszkania stanowiły własność członków spółdzielni), realizowanych przede wszystkim w latach 20. dla dobrze sytuowanej warstwy urzędników państwowych, czy przedstawicieli wolnych zawodów o utrwalonych wzorcach mieszkania ze służbą, przeważają układy zabudowy obrzeżno-blokowej z dużymi lokalami mieszkalnymi. Na przestrzeni lat widać dążność do racjonalizacji i funkcjonalnego strefowania układów przestrzennych, wprowadzanie nowych rozwiązań technologiczno-materiałowych i zmiany formalnego języka architektonicznego, który przechodzi od form tradycyjnych ku nowoczesnym. Fundusz Kwaterunku Wojskowego podszedł do zadania masowego budownictwa mieszkalnego dla kadr oficerskich bardzo racjonalnie - miało być tanie, trwałe, łatwe w konserwacji oraz higieniczne. Różnice społeczne w zależności od rangi były wyraźnie zauważalne w metrażu, standardzie wyposażenia i wykończenia realizowanych dla FKW domów mieszkalnych. W większości była to wysokiej klasy architektura, którą charakteryzował przede wszystkim racjonalizm w projektowaniu, a w formach zewnętrznych, trwały materiał licówki na elewacjach - szara cegła cementowa, nie tylko odporna na warunki zewnętrzne, ale i dająca ciekawe efekty plastyczne. Osiedle Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej na Rakowcu (z założenia przeznaczonej na lokatorskie mieszkania robotnicze) jest przykładem wdrażania modernistycznych założeń masowego mieszkalnictwa, propagowanych przez Międzynarodowe Kongresy Architektury Nowoczesnej (CIAM), których czynnymi członkami byli autorzy projektu - Helena i Szymon Syrkusowie. Powstałą kolonię domów dla robotników określić można jako funkcję czynników socjalnych, technicznych i przestrzenno-plastycznych. Przy czym kwestie społeczne były równorzędne z istotnymi, zwłaszcza dla Szymona Syrkusa, czynnikami techniczno-technologicznymi, mającymi prowadzić do celu jakim było hasło: budować lepiej, taniej, prędzej.

3

Styk trzech dzielnic Warszawy: Śródmieścia, Mokotowa i Ochoty w okresie międzywojennym – wpływ podziału własnościowego (państwo, wojsko, miasto) na typ realizowanej architektury

Wagner A.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2011

|

T. 56, z. 3

61-92

PL

Inkorporacja przedmieść Warszawy w 1916 roku oraz odzyskanie niepodległości w 1918 r., a co za tym idzie przywrócenie miastu stołecznej rangi wraz ze wszystkimi jego potrzebami, zaowocowało dynamicznymi przeobrażeniami miasta. W artykule autorka zajmuje się analizą obszaru na styku trzech warszawskich dzielnic: Śródmieścia, Mokotowa i Ochoty, przede wszystkim w oparciu o kryterium własności gruntów, rodzaju użytkownika i typu realizowanej architektury. Prześledzenie przemian i procesów, jakie kształtowały ten rejon, pozwalają na sformułowanie wniosku, iż zasadniczy podział własnościowy na grunty państwowe i miejskie łączy się z rodzajem powstałej zabudowy. Na gruntach miejskich wznoszono przede wszystkim zabudowę mieszkaniową najczęściej w ramach spółdzielni budowlano-mieszkaniowych. Na gruntach należących do Skarbu Państwa - gmachy użyteczności publicznej, zwłaszcza o charakterze naukowym, zgodnie z wytycznymi urbanistycznymi, według których na Polu Mokotowskim planowano stworzenie Dzielnicy Nauki. Z gruntów państwowych należy wyodrębnić obszary należące do wojska, na których powstały zarówno obiekty użyteczności publicznej, jak i mieszkalne w ramach Funduszu Kwaterunku Wojskowego (FKW). Od strony architektonicznej, zrealizowane zespoły i poszczególne gmachy stanowią charakterystyczne, często wybitne przykłady zmian zachodzących w architekturze polskiej na przestrzeni trzech dekad (lata 20., 30. i 40.) Od form, projektowanych w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości, nawiązujących do polskiej architektury historycznej, poprzez upraszczanie, modernizowanie klasycznych kompozycji, aż po nowatorskie, modernistyczne projekty wywiedzione ze strukturalno-funkcjonalnych przesłanek, opartych na nowoczesnych rozwiązaniach materiałowo-konstrukcyjnych i kompozycyjnych. Należy podkreślić, że inwestor, jakim było wojsko, angażował wybitnych architektów, często związanych z Wydziałem Architektury PW, tworzących dzieła nowatorskie w skali architektury Warszawy i kraju.

EN

The incorporation of Warsaw suburbs in 1916 and the resumption of independence in 1918, and therefore the restitution of its capital status together with the related requirements, resulted in dynamic changes of the city. In this article, the author analyses the area being te point of contact of three districts of Warsaw: Śródmieście, Mokotów and Ochota, primarily based on the ownership criterion of the land, types of land use and implemented architecture. Tracking back changes and processes that influenced this region allows the author to conclude that the fundamental ownership division into state and city land is linked with the type of erected developments. The urban land was dominated by residential developments, primarily in the form of housing cooperatives. The land owned by the State Treasury hosted public utility buildings, in particular of scientific character, in line with town planning guidelines that provided for the development of the Science District by Pole Mokotowskie. From state land one should distinguish the areas belonging to the army, where both public utility and residential buildings were erected within the Army Quartering Fund (AQF). From the architecture point of view the erected complexes, as well as individual buildings, represent characteristic, frequently outstanding, examples of changes taking place in Polish architecture during thirty years (twenties, thirties and forties). This covers forms designed in the first years after resumption of independence, referring to Polish historic architecture, simplification and modernisation of classic composition and innovative modernistic designs deriving from structural and functional circumstances, based on modern material, construction and composition solutions. It should be emphasised that the army as an investor involved outstanding architects, frequently connected with the Architecture Faculty of the Warsaw University of Technology, creating innovative works in Warsaw and Polish architecture.

4

Gmach Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie - przestrzenno-architektoniczne odniesienia Mariana Lalewicza do „klasycyzmów” w architekturze polskiej

Wagner A.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2010

|

T. 55, z. 4

88-102

PL

Od początku lat 20. XX wieku rozpoczęto zagospodarowywanie południowego obrzeża Pola Mokotowskiego, lokując tam instytucje naukowe - zalążek planowanej dzielnicy uniwersyteckiej. Jako pierwszy powstał w 1920 projekt budowy Państwowego Instytutu Geologicznego. Marian Lalewicz projektując siedzibę PIG odszedł od jednolitej stylistycznie konwencji architektonicznej utrzymanej w duchu neoklasycyzmu początku XX wieku, z czasów swej działalności w Petersburgu, na rzecz synkretycznego zestawiania motywów historycznych, odnoszących się do różnych okresów świetności architektury polskiej o klasycznych korzeniach: renesansu, baroku i klasycyzmu. Kompozycja przestrzenna tego ogromnego, trójczłonowego gmachu wywiedziona została z założeń rezydencjonalnych entre cour et jardin. Jednak powojenne niekorzystne zmiany urbanistyczne: rezygnacja z placu przed wejściem po stronie północnej i wprowadzenie w to miejsce w latach 60. XX wieku, przesłaniającej frontową elewację, blokowej zabudowy mieszkaniowej, skutkuje zniekształceniem i brakiem zrozumienia dla pierwotnej koncepcji przestrzennej i niemożnością prawidłowego odbioru tego wybitnego dzieła warszawskiej architektury międzywojnia.

EN

The Southern border of Pole Mokotowskie was developed from the beginning of nineteen-twenties by locating scientific institutions there - the beginnings of the planned university district. The design of the National Geological Institute (PIG) was prepared as the first one in 1920. Marian Lalewicz, designing the head office of the PIG, departed from the stylistically uniform architectural convention in the spirit of neoclassicism of the beginnings of 20th century, from the time of his operations in St. Petersburg, for a syncretic composition of historical motives referring to various periods of the magnificence of Polish architecture of classical roots: renaissance, baroque, and classicism. The spatial composition of this huge, three-part building was derived from residential assumptions of the entre cour et jardin. However, the unfavourable post-war urban changes: resignation from the square in front of the entrance from the North and replacing it in the 1960s with residential development in the form of blocks of flats, obscuring the facade, which results in deformation and lack of understanding for the original spatial concept, and the impossibility of correct reception of this outstanding masterpiece of the Warsaw architecture of the interwar period.