Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Case study of an old farmhouse in Olszewo: pro memoria

Bogdziewicz Magdalena, Buczyńska Natalia, Szewczyk Jarosław

Architecturae et Artibus

|

2022

|

Vol. 14, no. 2

17--28

EN

In 2021, the authors performed a series of field surveys in Podlaskie region, northeastern Poland, looking for culturally significant specimens of vernacular architecture. The search in Brańsk commune (gmina Brańsk) have resulted with finding a small but extremely interesting farmhouse, built some 80 years ago, i.e. in the early 1940s, with the use of locally obtained materials. In this article the authors present their findings; namely, they have documented the unique history and essential features of this farmhouse in terms of its construction, materials, layout, architectural form and adornment. All these aspects also witness a tangled history of the village and its surroundings, as well as intricacies of the local culture. An observed accumulative nature of the house and the uniqueness of its long history attribute the house with moral values of commemoration. Both that reason and the recently-observed rapid deterioration of the house compose a rationale for its documenting.

PL

W 2021 roku wykonano serię poszukiwań terenowych na Podlasiu. Celem poszukiwań było rozpoznanie zachowanych po dziś dzień cennych przykładów budownictwa ludowego. W rezultacie znaleziono bardzo interesujący obiekt we wsi Olszewo w gminie Brańsk. Ten ponad osiemdziesięcioletni budynek wzniesiono około 1940 roku lub niewiele później z użyciem różnych materiałów miejscowych. W artykule scharakteryzowano go pod względem materiałowo-konstrukcyjnym, rozplanowania, kształtu (formy architektonicznej) i zdobnictwa, rozpoznając w tychże jego cechach wartość unikatu. Autorzy stawiają tezę o kulturowej esencjonalności opisywanego budynku jako wieloaspektowo upamiętniającego przeszłość swą formą, konstrukcją i zdobnictwem, przy czym mało który dawny wiejski dom (lub chałupa) równie bogato poświadczał minione zakręty historii. Czynnik ten zaważył na decyzji o jego naukowym opisie, niemniej także postępujące ostatnio techniczne zniszczenie domu dowodzi zasadności przedłożenia tu jego dokumentacji ku pamięci następnych pokoleń.

2

Tradycyjne zdobnictwo starych domów okolic wsi Kaniuki we wspomnieniach ludowego rzeźbiarza Włodzimierza Naumiuka

Naumiuk-Jakuc Anna

Architecturae et Artibus

|

2019

|

Vol. 11, no. 1

30--39

PL

Pozyskano wspomnienia Włodzimierza Naumiuka, 84-letniego ludowego artysty i rzemieślnika ze wsi Kaniuki na Białostocczyźnie, dotyczące jego wiedzy na temat zjawiska architektoniczno-kulturowego, w którym osobiście uczestniczył, mianowicie powstawania drewnianej deskowej ornamentyki domów wiejskich. Uwzględniono, zaprezentowano i poddano ocenie te aspekty badanego zjawiska, które poznano dzięki wspomnieniom Włodzimierza Naumiuka, a które wykraczają poza dotychczasową wiedzę z literatury przedmiotu. W szczególności wykazano zaskakująco silny wpływ preferencji mieszkańców wsi (klientów rozmówcy) na tematykę zdobnictwa domów i dokonano ogólnej periodyzacji mody zdobniczej.

EN

Based on personal reminiscences achieved from Włodzimierz Naumiuk, a 84-year old folk artist and craft master from Kaniuki in the region of Białystok, N-E Poland, vernacular plank-made ornaments of old country houses in the vicinity of Kaniuki have been assessed as a local cultural heritage, in order to supplement the existing literature knowledge about the subject of local plank-made architectural ornamentation as a cultural phenomenon. In particular, basic time periods of that phenomenon have been recognized and assessed, and inhabitants’ preferences were pointed as essential part of artistclient dialogue that had influenced the themes of timber ornamentation of country houses.

3

Inventory photographs and drawings of an old farmhouse (built ca. 1922) in Ostra Gora, Korycin Commune, Bialystok Region, N-E Poland

Brzozowska Paula M., Cwalińska Marzena, Szewczyk Jarosław

Architecturae et Artibus

|

2019

|

Vol. 11, no. 3

21--41

EN

The objective of the paper is to contribute to the knowledge of vernacular architecture in N-E Poland, especially concerning interiors of country houses in the region of Białystok. The apparent abundance of previously published contributive works, relevant to the subject matter, is elusive, as this subject has not been studied exhaustively yet. In particular, both the diversity of interior arrangements and their accumulative nature still seem very promising research issues. In this article, inventory illustrations of a timber house dated 1922 in Ostra Góra, Korycin commune, N-E Poland, are presented to the public, with the aim to record and preserve the relevant cultural heritage information. Since its erection, the interior of the surveyed house has been accumulating pieces of furniture, different equipment items and various adornments that have eventually amounted to a unique conglomeration, an amalgam of things, forms and patterns. Surprisingly, the final aesthetics of the interior have proven complex but quite uniform, being the astonishing result of old aesthetics, lore and patterns supported by new technologies. The conclusion has been drawn that one of the distinctive features of the region of Białystok is the cumulative nature of its country houses whose interiors can be perceived as a sort of a legacy transcript of great cultural value.

PL

Artykuł ma w zamierzeniu autorów być wkładem w poznanie i dokumentowanie wernakularnej architektury wiejskiej północno-wschodniej Polski, a w szczególności Białostocczyzny. Ten ogólny kierunek badawczy, mimo wielokrotnego przywoływania w szeregu publikacji naukowych, stanowi zagadnienie dalekie od wyczerpania, co poniekąd wynika ze specyfiki ludowej kultury materialnej regionu (w szczególności wiejskiego budownictwa i wystroju wnętrz mieszkalnych), mianowicie jej różnorodności i akumulatywności. Przykładem akumulatywności jest tytułowy, omawiany tu budynek, czyli drewniany dom we wsi Ostra Góra w gminie Korycin, wzniesiony w 1922 roku. Od tego czasu stale nawarstwiały się w nim, zwłaszcza w jego wnętrzu, estetyki właściwe kolejnym upływającym dekadom, a wraz z nimi wnętrze domu akumulowało wzory ornamentalne, elementy wyposażenia i umeblowania, itp. Oczekiwać można byłoby więc wizualnego chaosu, tymczasem wnętrze badanego domu wydaje się estetycznie spójne i dojrzałe (więc tym bardziej interesujące jako wytwór ludowego rozumienia przestrzeni), co zresztą ukazano tu na wybranych ilustracjach dokumentacyjnych: fotografiach i rysunkach inwentaryzacyjnych, wykonanych jesienią 2018 roku. Wywód oparty na materiale inwentaryzacyjnym zwieńczono wnioskiem o addytywnej akumulatywności jako specyficznej cesze wnętrz wiejskich domów Białostocczyzny. Wnętrza takie, w których współczesność łączy się z pozornie minionymi tradycjami, można uważać za cenne jako rodzaj zapisu czasu, a zarazem zapisu dziedzictwa kulturowego.

4

Niematerialne aspekty krajobrazu kulturowego pogranicza na przykładzie wybranych tradycji mieszkańców Podlasia

Awramiuk Alina

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2011

|

nr 15

327--337

PL

Krajobraz kulturowy jest źródłem symboli i znaczeń, które dla ludności zamieszkującej dany obszar są ważnym czynnikiem kształtującym ich tożsamość kulturową. Mają one często wymiar emocjonalny, wywołują pozytywne, bądź negatywne uczucia. Nośnikiem znaczeń w krajobrazie są elementy materialne, jak i niematerialne, przejawiające się w zwyczajach, wierzeniach oraz świadomości minionych wydarzeń. Na pograniczu kulturowym, gdzie mieszkają przedstawiciele kilku grup kulturowych mogą wykształcić się różne tradycje: a) przeciwstawne (których źródłem bywają konflikty, bądź pamięć o konfliktach), b) akceptowane bądź tylko tolerowane przez poszczególne grupy kulturowe (które nie przeciwstawiają, nie negują odmiennych tradycji, ale też z nich nie czerpią), c) może też dochodzić do przenikania tradycji, wzajemnego wzbogacania się. Na przykładach z Podlasia autorka postara się ukazać, jak kontakty międzykulturowe wpływają na kształtowanie się niematerialnego wymiaru krajobrazu kulturowego na pograniczu.

EN

Local communities perceive cultural landscape as a source of symbols and meanings, which can play a significant role in the creation of their regional identity. These symbols and meanings often have emotional dimensions, inducing positive or negative feelings. Material as well as intangible elements of the cultural landscapes carry certain meanings and will describe it. Ethnic and religious minorities living on the cultural borderland next to each other can create different traditions, which can be considered as: a) opposing (their roots are seen in local conflicts), b) accepted or just tolerated by both sides or in some cases we may observe a situation where c) customs will be complementary to each other. The author of the article, on the basis of selected examples from the Podlasie region in North‐east Poland, is going to present how intercultural relationships influence the process of creating the intangible dimension of cultural landscape of the borderland.