Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Określenie erozji wodnej gleb w zlewni i ilości transportowanej zawiesiny w wodach potoku Ścieklec

Kowalczyk A., Smoroń S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2016

|

T. 16, z. 4

43--55

PL

W zlewni potoku Ścieklec, będącego lewostronnym dopływem rzeki Szreniawy, określano zawartość materiału glebowego erodowanego w formie zawiesiny ogólnej. Scharakteryzowano rodzaj pokrywy glebowej, sposób użytkowania ziemi, spadki terenu, intensywność opadów atmosferycznych oraz obliczono wartość erozji wodnej. W tym celu w okresie 2013–2015 mierzono zawartości zawiesiny ogólnej, a także (w latach 2014–2015) przepływów w wodzie potoku Ścieklec. Przedstawiono związek pomiędzy przepływem a wartością miesięcznych ładunków zawiesiny ogólnej. W okresie wegetacji 2014 r. suma ładunku zawiesiny ogólnej wynosiła 10,26 Mg·km-2, natomiast w 2015 r. była o ponad połowę mniejsza i wynosiła 6,15 Mg·km-2. W wodzie rozpatrywanego potoku podczas większych przepływów notowano wyraźne zwiększenie zawartości zawiesiny ogólnej. W pracy obliczono również masę erodowanego materiału glebowego metodą USLE wg Wischmeiera i Smitha. Zgodnie z uzyskanym wynikiem badań teren zlewni Ścieklca jest zagrożony erozją stopnia II – erozja słaba, a niektóre rejony z uprawą kukurydzy erozją stopnia III – erozja umiarkowana (wg klasyfikacji Zachara).

EN

The research aimed to determine the content of eroded soil material in form of suspended solids in water samples obtained within Ścieklec Stream which is the left tributary of Szreniawa River (Małopolska Voivodeship). The research was undertaken in order to determine the size of water erosion. During the analysis the following were registered: soil cover, type of land use, terrain configuration and intensity of precipitation. The results are based on analysis of samples taken through the years 2013–2015 as well as monitoring the water flow of the Ścieklec Stream for the years 2014– 2015. The results showed correlation between monthly flow rate of water and the load of suspended solids. The total load in the water was 10.26 Mg•km-2 in 2014 during growing season and 6.15 Mg•km-2 in 2015. The portion of the sediment was found to be increased significantly during more intense flows of the Ścieklec Stream. Analysis of water samples also included the mass of transported loose soil material using Wischmeier and Smith's USLE model. According to Zachar’s classification, the obtained results classify the area of the Ścieklec Stream basin to the second degree erosion (weak) which means a very slight reduction in soil depth due to a down slope transport of soil particles. Some regions with corn cultivation are classified to the moderate (the third) erosion degree.

2

Bieżąca ocena potrzeb i niedoborów wodnych roślin uprawnych z zastosowaniem automatycznego monitoringu meteorologicznego i modelowania matematycznego

Kowalczyk A., Kuźniar A., Łabędzki L.

Problemy Inżynierii Rolniczej

|

2014

|

R. 22, nr 2

87--102

PL

Prace badawcze nad zapotrzebowaniem na wodę roślin uprawnych i użytków zielonych i niedoborami wody są prowadzone w naszym kraju od wielu lat, jednak szczegółowe badania w tym zakresie na obszarze Wyżyny Małopolskiej były prowadzone sporadycznie. Celem pracy jest ocena dekadowego zapotrzebowania roślin uprawnych na wodę i jej niedoborów oraz ich zmienności w zależności od retencyjności wodnej gleb na Płaskowyżu Proszowickim, z zastosowaniem automatycznego monitoringu meteorologicznego. Wykorzystano dane obserwacyjne ze stacji meteorologicznej zlokalizowanej w Proszowicach/Opatkowicach. Zapotrzebowanie na wodę i jej niedobory określono dla pięciu gatunków roślin (buraka cukrowego, kapusty, kukurydzy na ziarno, pszenicy ozimej, ziemniaka późnego) oraz dla czterech rodzajów gleb występujących na Płaskowyżu Proszowickim, o zróżnicowanych zdolnościach retencyjnych. Zapotrzebowanie na wodę i jej niedobory obliczono za pomocą autorskiego modelu CROPBALANCE, wykorzystując dobo-we wartości mierzonych elementów meteorologicznych. Największe niedobory wody w 2013 r. stwierdzono w przypadku uprawy ziemniaka późnego. W przypadku wszystkich badanych roślin, z wyjątkiem pszenicy ozimej, największe niedobory wody wystąpiły na glebach lekkich. Badania potwierdziły dużą zmienność warunków glebowo-roślinnych w rejonie Płaskowyżu Proszowickiego oraz wykazały przydatność automatycznego monitoringu meteorologicznego i modelowania matematycznego do bieżącej oceny zapotrzebowania na wodę roślin uprawnych i jej niedoborów.

EN

The objective of the paper was to assess the ten-day crop water requirements and water deficits of the plants and their variability, depending on the water retention capacity of soils in the Proszowice Upland. The automatic meteorological monitoring was applied and the observational data from the meteorological station located in Proszowice/Opatkowice were used. Research was conducted on the five plant species: sugar beet, cabbage, maize for grain, winter wheat, and late potato for the four types of soils present on the Proszowice Upland with different water storage capacities. The estimation of crop water requirements and deficits was made by applying the CROPBALANCE model, using the daily measured values of the meteorological elements. In the year under considerations the highest water shortages were found for late potato crops. For all the studied plants, with the exception of winter wheat, the largest water shortages occur on light soils. The study confirmed the high variability of the soil and vegetation cover in the Proszowice Upland and showed the usefulness of automatic meteorological monitoring and mathematical modelling for operational assessment of current water needs and deficits of crops.

3

Total Content of Cd, Cu, Cr, Ni, Pb, and Zn in the Black Earths of the Proszowice Plateau and the Miechów Upland

Mazurek R., Niemyska-Łukaszuk J.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2003

|

Vol. 10, nr 9

921-927

EN

There were investigated heavy metals content in 20 profiles of black earths (Gleyic Phaeozems) located on the area of the Proszowice Plateau and the Miechów Upland. Analysed soils were characterised by different kinds of the land use (arable soils, grasslands, forests) and parent rocks (sands, loams, loesses and clays). Investigaied soils were little po1luted with heavy metals in spite of the neighbourhood of industrial agglomerations, however, the high values of accumulation indexes are the evidence of artificial enrichment. On the base of statistical analysis it was found, that soil features (clay content, co1loidal clay content, organic carbon content, cation exchange capacity, sum of exchangeable bases) strongly influenced metals accumulation degree. Average accumulation indexes depended on the land use and were the highest in arable soils

PL

W badaniach została oznaczona zawartość metali ciężkich w 20 profilach czarnych ziem (Gleyic Phaeozems) zlokalizowanych na terenie Płaskowyżu Proszowickiego i Wyżyny Miechowskiej. Badane gleby charakteryzowały się różnym sposobem użytkowania (użytki orne, użytki zielone i gleby leśne) i różnymi skałami macierzystymi (Piaski, gliny, lessy i iły). Analizowane czarne ziemie, pomimo sąsiedztwa ośrodków przemyslowych, były słabo zanieczyszczone metalami ciężkimi, jednak duże wartości wskaźników akumulacji są dowodem ich sztucznego wzbogacenia. Na podstawie analizy statystycznej stwierdzono, że niektóre właściwości gleb (zawartość frakcji iłu, frakcji iłu koloidalnego, węgla organicznego, pojemność sorpcyjna oraz suma zasad wymiennych) silnie wpłynęły na stopień akumulacji metali. Średni wskaźnik akumulacji był uzależniony od sposobu użytkowania gleb i był największy w glebach użytków ornych.