Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Transformation and genius loci of holiday resorts in the Otwock Region from the end of the 19th century, in the 20th century and now

Wośko-Czeranowska Agnieszka

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2021

|

T. 66, z. 1

17--22

EN

At the turn of the nineteenth and twentieth centuries, the landscape, climate and spa values of today's Otwock Region became important factors influencing the dynamic development of spa or summer housing estates in the vicinity of Warsaw. Cities and towns were created mainly in the vicinity of the railway lines implemented at that time, especially in the areas of railway stations and stops: the Drogi Żelaznej Nadwiślańskiej - commonly known as the Vistula Railway - and the narrow-gauge commute railway, Jabłonowska Kolejka Dojazdowa. The enthusiasts to whom the Otwock Region owes its existence and development were land owners, entrepreneurs, residents, and vacationers coming from Warsaw to rest. Many of them were visionaries who promoted previously unknown forms of business or investment: professor Józef Geisler - a doctor and specialist in the treatment of lung diseases, land owners: Michał Elwiro Andriolli in Brzegi (Świder), Ksawery Branicki in Anin and Karol Jakub Hanneman in Falenica. In 1924 Otwock was recognized as a health resort. To the north of it, there were rural communes with a holiday character (Wawer Commune, Letnisko Falenica Commune). In the following years, these cities and towns developed dynamically. They became a summer home, lodging and leisure base for the inhabitants of Warsaw quickly gaining more and more popularity. Buildings that are inextricably associated with the Otwock Region are buildings known as świdermajer. Currently, this term mainly applies to residential, holiday homes and guesthouses, and some public buildings (less common), representing common features related to the body, building material, structure, architectural detail, etc., which were built in the years 1880-1939 in towns located along the Otwock railway line. During their construction, a wooden structure was used, usually using commonly available pine beams, square timbers and boards. World War II decimated the inhabitants of the Otwock Region, mainly of Jewish origin. The infrastructure and numerous objects, especially wooden ones, were destroyed. The following years brought many changes: of an administrative and territorial nature, the emergence of new housing estates, the introduction of other than traditional forms of development, its intensification, urbanization encroaching on forest areas, settlements merging into one organism, deforestation of plots, introducing secondary divisions, reducing the biologically active area, air pollution, development of underground and communication infrastructure, etc. Nevertheless, the identity and genius loci of the Otwock Region are still tangible. Forest areas, sandy dunes, the Świder and Vistula rivers, numerous contemporary and historical sites, especially the świdermajer ones, still remain attractive.

2

Transformacja i genius loci miejscowości letniskowych w Paśmie Otwockim od końca XIX wieku, w wieku XX i obecnie

Wośko-Czeranowska Agnieszka

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2021

|

T. 66, z. 1

4--16

PL

Na przełomie XIX i XX wieku walory krajobrazowe i klimatyczno-uzdrowiskowe dzisiejszego Pasma Otwockiego stały się istotnymi czynnikami wpływającymi na dynamiczny rozwój osiedli o charakterze uzdrowiskowym lub letniskowym leżących w sąsiedztwie Warszawy. Miasta i miejscowości powstawały przede wszystkim w sąsiedztwie realizowanych w tym okresie linii kolejowych, a zwłaszcza w rejonach stacji i przystanków kolejowych: Drogi Żelaznej Nadwiślańskiej - nazywanej powszechnie Koleją Nadwiślańską oraz wąskotorowej Jabłonowskiej Kolejki Dojazdowej. Entuzjastami, którym Pasmo Otwockie zawdzięcza swoje istnienie i rozwój byli właściciele terenów, przedsiębiorcy, mieszkańcy, a także letnicy przyjeżdżający na wypoczynek z Warszawy. Wielu z nich było wizjonerami, którzy wypromowali nieznane wcześniej formy działalności lub inwestowania: profesor Józef Geisler - lekarz i specjalista w leczeniu chorób płuc, właściciele terenów: Michał Elwiro Andriolli w Brzegach (Świder), Ksawery Branicki w Aninie i Karol Jakub Hanneman w Falenicy. Otwock w 1924 r. uznany został za uzdrowisko. Na północ od niego funkcjonowały gminy wiejskie o charakterze letniskowym (Gmina Wawer, Gmina Letnisko Falenica). W kolejnych latach miasta i miejscowości rozwijały się dynamicznie. Stawały się bazą letniskową i noclegowo-wypoczynkową dla mieszkańców Warszawy i zyskiwały coraz większą popularność. Obiektami, które kojarzą się nierozerwalnie z pasmem otwockim jest budownictwo świdermajer. Obecnie określenie to dotyczy głównie budynków mieszkalnych, letniskowych i pensjonatowych oraz użyteczności publicznej (występujących mnie powszechnie) reprezentujących cechy wspólne odnoszące się do bryły, budulca, konstrukcji, detalu architektonicznego itp., które powstawały w latach 1880-1939 na w miejscowościach usytuowanych wzdłuż linii otwockiej. Przy ich realizacji stosowano konstrukcję drewnianą, wykorzystując zazwyczaj powszechnie dostępne sosnowe belki, kantówki i deski. II wojna światowa zdziesiątkowała mieszkańców letnisk Pasma Otwockiego, przede wszystkim pochodzenia żydowskiego. Zniszczeniu uległa infrastruktura i liczne obiekty, zwłaszcza drewniane. Kolejne lata przyniosły wiele zmian: natury administracyjno-terytorialnej, powstawanie nowych osiedli, wprowadzanie odmiennych od tradycyjnych form zabudowy, jej intensyfikację, wkraczanie urbanizacji na tereny leśne, zlewanie się osiedli w jeden organizm, wydrzewianie działek, wprowadzenie wtórnych podziałów, zmniejszanie powierzchni biologicznie czynnej, zanieczyszczenie powietrza, rozwój infrastruktury podziemnej i komunikacyjnej itp. Tożsamość i genius loci Pasma Otwockiego są cały czas odczuwalne. Wciąż atrakcyjne są tereny leśne, piaszczyste wydmy, rzeki Świder i Wisła, liczne obiekty współczesne i historyczne, a zwłaszcza świdermajery.

3

Traditional ornaments of Świdermajers’ style windows in the town of Otwock

Dwornik Marta, Różańska Anna, Beer Piotr

Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW. Forestry and Wood Technology

|

2019

|

No. 107

84--103

EN

The paper provides an analysis of windows in antique Świdermajers’ style wooden buildings, located in Otwock. It has been discovered that many of them have been already replaced with new ones. Attention was paid to the traditional Polish casement window structure with transom and the main part below, additionally divided into smaller areas by wooden horizontal or vertical muntins. Analysis of traditional window carpentry elements such as shutters, window sills, cornices and batten frames was made together with their classification based on different kinds of decorative motifs.

PL

Tradycyjne zdobnictwo okien budynków w stylu świdermajer w miejscowości Otwock. W artykule dokonano analizy okien w zabytkowych budynkach drewnianych utrzymanych w stylu świdermajer, położonych w miejscowości Otwock. Ujawniono, iż wiele z nich zostało już wymienionych na nowe. Zwrócono uwagę na ościeżnicową konstrukcje okien zabytkowych oraz podział pola otworu okiennego na podślemię i nadślemię, dodatkowo rozczłonkowane krzyżowymi lub pionowymi szczeblinami. Przeanalizowane zostały tradycyjne elementy zdobnicze stolarki okiennej takie jak: nadokienniki, podokienniki, ramy okienne i okiennice oraz ich klasyfikacja ze względu na występujące motywy.

4

Tajemniczy proszek otwocki

Skowron M.

Przegląd Komunalny

|

2017

|

nr 9

79--81

PL

Wykorzystywanymi cechami torfów są ich właściwości sorpcyjne. Dawno temu fakt ten docenili m.in. mieszkańcy Otwocka, którzy używali osuszonej, błotnistej masy, pozostałej po eksploatacji torfu, do dezynfekcji przydomowych toalet.

5

Układ przestrzenny i architektura międzywojennych willi dawnego folwarku Pogorzel, obecnej części miasta Otwocka

Dymek A., Popławska-Bukało E.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2012

|

T. 57, z. 4

56-83

PL

Na tle historycznego układu parcelacyjnego części gruntów leśnych folwarku Pogorzel, włączonych w granice miasta i uzdrowiska Otwocka w 1932 r., zaprezentowano wyniki badań nad zabudową willową, powstałą na tym terenie w latach 1934-39. Analizy materiałów archiwalnych zgromadzonych w otwockim oddziale Archiwum miasta stołecznego Warszawy, w Archiwum Akt Nowych w Warszawie oraz Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Otwocku pozwoliły określić granice dawnego układu parcelacyjnego i rozpoznać wszystkie historyczne budynki istniejące obecnie na terenie dawnego folwarku Pogorzel. Część budynków stanowią dzieła znanych warszawskich architektów: Lucjana Korngolda, Wacława Wekera, Ludwika Krakowskiego a także popularnego radomskiego architekta Kazimierza Prokulskiego. Peryferyjna lokalizacja obiektów, jak również dotychczasowy brak rozpoznania ich wartości architektonicznej, historycznej, krajobrazowej doprowadziły do znaczących przekształceń i co za tym idzie degradacji, a w bardziej drastycznej sytuacji - do całkowitej rozbiórki. Jako przekład integralności kompozycji architektury z otaczającym ją ogrodem scharakteryzowano willę "Arcy" zaprojektowaną przez architekta Lucjana Korngolda dla małżeństwa Elżbiety i Szymona Rykwertów. Zaskakuje ona swoją oryginalną architekturą (niestety niefortunnie przekształconą), wystrojem wnętrz oraz ma odniesienia w twórczości tego i innych architektów. Artykuł jest kontynuacją wcześniejszych badań prowadzonych z inicjatywy Pani profesor Jadwigi Roguskiej. Zawiera wspomnienia Pana profesora Rykwerta dotyczące rodzinnej willi "Arcy".

EN

The historical parcel map of the forest lots in the manor of Pogorzel, which was incorporated into the boundaries of the town of Otwock in 1932, serves as the basis for the presentation of the research results into architectural designs of the villas located in this area in the years 1934-39. The analyses of the archival materials assembled in the Otwock Division of the City of Warsaw Archives Office, the Central Archives of Modern Records of Warsaw, and the Land and Mortgage Register Department of the Regional Court of Otwock, have allowed defining the boundaries of the old parcel plan and recognizing all historic buildings currently located on the premises of the former manor of Pogorzel. Some of the buildings were designed by renowned Warsaw architects: Lucjan Korngold, Wacław Weker, Ludwik Krakowski, as well as by popular architect Kazimierz Prokulski of Radom. The houses' peripheral location and the fact that so far their value has not been recognized in architectural, historical and landscaping terms, have led to substantial transformations, and therefore degradation, and in the more drastic cases, to complete dismantling of the buildings. The "Arcy" villa designed by Lucjan Korngold for Mr. Szymon Rykwert and Mrs. Elżbieta Rykwert has been presented as an example of integrity of composition between the architecture and the garden surrounding it. The facility's astonishing features include unique architecture (sadly, ineptly transformed), design of the interior, and shares the characteristics of Korngold and other architects' work. The article draws upon previous research inspired by Prof. Jadwiga Roguska and includes reminiscences of Prof. Rykwert about his family’s villa "Arcy".

6

Zagrożenie pożarowe zabudowy drewnianej na przykładzie tzw. "świdermajerów"

Popis J.

Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza

|

2010

|

Nr 4

159-163

PL

Artykuł przybliża problem zagrożenia pożarowego w budownictwie drewnianym na przykładzie "świdermajerów". Omawia najczęstsze przyczyny powstawania pożarów, trudności z jakimi spotykają się strażacy przy tego typu akcjach oraz zwraca uwagę na konieczność profilaktyki.

EN

The paper presents the problem of fire hazard in the wooden buildings on the example of so-called "Świdermajers". The most common causes of fires, the difficulties faced by firefighters in this kind of actions and points out the need of prevention.

7

Kształtowanie bezpieczeństwa cywilnego w powiecie Otwock

Michalski Zbigniew Cezary

Wiedza Obronna

|

2003

|

nr 3

99--108

8

Wysypisko w Otwocku czeka na zagospodarowanie

Góra E.

Przegląd Komunalny

|

2001

|

nr 9

30-31

PL

Wysypisko pod Otwockiem (Świdry Wielkie) funkcjonuje - jak podaje w piśmie z 1985 r. ówczesny Naczelnik Miasta - od zarania powojennych dziejów miasta. Od formalnego uruchomienia obiektu, aż do połowy lat 70-tych było własnością Rejonowego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej (RPGK) w Otwocku i pozostawało pod jego zarządem. Tak więc wysypisko, wraz z całym majątkiem RPGK, należało do miasta Otwock.