Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Rekonstrukcja czasu zalegania pokrywy śnieżnej na podstawie wartości albedo (na przykładzie pomiarów w południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej)

Falarz M., Caputa Z., Partyka J.

Przegląd Geofizyczny

|

2016

|

Z. 3-4

195--207

PL

Główny cel opracowania to cel metodyczny – wypracowanie metody rekonstrukcji czasu zalegania pokrywy śnieżnej na podstawie pomiarów promieniowania słonecznego. Celem dodatkowym jest cel poznawczy – porównanie czasu zalegania pokrywy śnieżnej w różnych formach terenu (dno doliny i wierzchowina) i na różnych wysokościach n.p.m. Badania zostały przeprowadzone na przykładzie warunków niwalnych południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, w dolinie Prądnika w Ojcowskim Parku Narodowym. W opracowaniu użyto danych z okresu 2008-2014 dotyczących pokrywy śnieżnej na stacji Park Zamkowy (PZ; 322 m n.p.m.), położonej w dnie doliny Prądnika, oraz wartości promieniowania słonecznego na stacji PZ i w Lepiance Czajowskiej (LCZ; 483 m n.p.m.), położonej na wierzchowinie. Na podstawie danych aktynometrycznych wyliczono wartości albedo. Rekonstrukcję liczby dni z pokrywą śnieżną przeprowadzono w LCZ w trzech etapach: 1) zbadano częstość występowania wartości albedo w przedziałach osobno w dniach z pokrywą śnieżną i w dniach bez pokrywy śnieżnej na stacji PZ; 2) przeprowadzono symulacje czasu zalegania pokrywy śnieżnej na stacji PZ, stosując różne wartości progowe albedo dziennego i albedo z godzin 6-9 UTC; 3) wartości graniczne albedo wyznaczone w poprzednim etapie badań stały się podstawą rekonstrukcji czasu zalegania pokrywy śnieżnej na stacji LCZ; za dzień z pokrywą śnieżną przyjęto taki, w którym albedo było większe od ustalonych wartości progowych. Wyznaczone wartości graniczne albedo wynoszą 26% dla okresu całego dnia i 34% dla godzin 6-9 UTC. Różnica między nimi jest wynikiem zależności wartości albedo od wysokości Słońca. Średnia roczna liczba dni z pokrywą śnieżną wyniosła 80 dni w PZ i 75 dni w LCZ. Różnica w czasie zalegania pokrywy śnieżnej między dnem doliny Prądnika a wierzchowiną południowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej jest wypadkową oddziaływania dwóch czynników: wysokości nad poziomem morza i formy terenu. Wysokość nad poziomem morza odgrywa większą rolę w tworzeniu się pokrywy śnieżnej, forma terenu natomiast w procesie zanikania śniegu wiosną.

EN

The main objective of the study is methodical one: development of a method to reconstruct the snow cover duration on the basis of measurements of solar radiation. The additional objective is cognitive: comparison of seasonal snow cover duration in various geomorphological forms: concave (the bottom of the valley) and convex (plateau) and at different heights above sea level. Studies were carried out on the example of the nival conditions in southern Krakow-Częstochowa Upland: in Prądnik valley in Ojcow National Park. There were used daily and timely data of total and reflected shortwave solar radiation for the period 2008-2014, on the basis of which albedo values (α; %) were calculated. Actinometric measurements were performed on the Park Zamkowy station (PZ; 322 m a.s.l.) located in the bottom of the valley of Prądnik and in Lepianka Czajowska station (LCZ; 483 m a.s.l.) located on the plateau of southern Kraków-Częstochowa Upland. There were also used daily data describing the thickness of the snow cover in the PZ for the same period. Reconstruction of the number of days with snow cover in the LCZ was performed in three stages: 1. frequency of albedo values were examined in intervals for days with snow cover and days without snow cover in the PZ; 2. simulations of snow cover duration (number of days) were conducted in the PZ using different threshold values (bottom limit) of daily albedo and albedo for 6-9 UTC; 3. limits of albedo designated in the preceding stage research were the basis of reconstruction the number of snow cover in the LCZ; a day with snow cover was the day when the albedo was higher than the established limit values. Designated the boundary values of the albedo is 26% for the entire day and 34% for 6-9 UTC. The difference between these values is the result of albedo dependency on the Sun height. The average annual number of days with snow cover in the investigated period (2008-2014) is 80 in the PZ (observation data) and 75 in LCZ (reconstructed and observation data). In November, when snow cover is created, more days with snow on the ground is observed on the plateau (LCZ: 3 days in average), while from December to March, snow cover occurred longer in the bottom of the valley (PZ). The difference in the snow cover duration between the bottom of the Prądnik valley and the plateau of southern Kraków-Częstochowa Upland increases in particular months towards the end of the winter season: it is namely 1 day in January, 2 days in February and 3 days in March. The differences in snow cover duration between the bottom of the valley and the plateau are the resultant of two factors: altitude and topography. The altitude above sea level, plays a more important role in the formation of snow cover, while the morphology of the terrain is of greater importance in the process of melting the snow in the spring.

2

Percepcja obiektów sakralnych Ojcowskiego Parku Narodowego przez miejscową ludność oraz turystów

Hibszer A.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

|

2013

|

nr 22

153--166

PL

W polskich parkach narodowych występują dobra kulturowe, których obecność na terenie parków jest usankcjonowana prawnie. Duża grupa wśród obiektów kulturowych to obiekty sakralne. Stanowią one odzwierciedlenie życia duchowego społeczności zamieszkałej na tych obszarach. Autor postanowił prześledzić postrzeganie obiektów sakralnych najmniejszego polskiego parku narodowego wśród ludności miejscowej i przyjezdnej. Badania przeprowadzono w formie wywiadów kwestionariuszowych. Obiekty kulturowe znajdujące się w Ojcowskim Parku Narodowego są postrzegane przez mieszkańców i turystów w sposób zróżnicowany. Obie grupy respondentów dostrzegają te spośród nich, które są pewnego rodzaju wizytówką Parku. Gorzej jest z postrzeganiem w krajobrazie obiektów małej architektury sakralnej (kapliczek i krzyży przydrożnych) – przez większość ankietowanych osób są one niezauważane.

EN

In Polish national park there are cultural values, the presence of which is legally sanctioned. The large group of these objects are the sacred ones. They make the reflection of spiritual life of the community inhabiting this region. The author of this article has decided to investigate the perception of sacred objects by local people and tourists in the smallest Polish national park. The investigations in the form of questionnaire interviews were performed. The objects of cultural value located in the Ojcow National Park are perceived by local people and tourists in different ways. Both groups of respondents notice only these objects which are a kind of the Parks’s characteristic element (showcase). These is however a lack of awareness of the objects of small sacred architecture (wayside shrines and crosses) – the majority of respondents do not notice them at all.

3

Cadmium in Soils of the Ojcow National Park

Mazurek R., Zadrożny P.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

Vol. 18, nr 5-6

771-776

EN

The aim of the paper was to investigate cadmium contamination of soils of the Ojcow National Park and to evaluate influence of location, soil type and soil properties on contamination degree with this element. Investigations was conducted on soil samples from 24 profiles represented main types of the park soil cover: rendzinas (13 profiles), lessive soils (8 profiles), brown soils proper (1 profile), pseudogley soils (1 profile) and river alluvial soils (1 profile).Cadmium content ranged from 0.4 to 12.8 mg kg–1 in surface horizons of investigated soils. On the base of limit values proposed by IUNG and defined in Decree of the Minister of Environment of 9th September, 2002 on soil quality standards and earth quality standards, was stated that almost all soils (except 2 profiles of lessive soils) of the Ojcow National Park are polluted with cadmium. The highest cadmium concentration was analyzed in soils located close to the Czajowice village and the town of Skala. The higher content of analyzed element was measured in rendzinas than in lessive soils. In opposite was higher accumulation index in luvisols than in rendzinas. On the base of statistical analyze were state that soil reaction and below 0.02 mm fraction content are influenced on cadmium concentration in investigated soils.

PL

Celem badań było określenie zanieczyszczenia kadmem gleb Ojcowskiego Parku Narodowego i określenie wpływu położenia, typu i właściwości gleb na stopień zanieczyszczenia tym pierwiastkiem. Badania zostały przeprowadzone na próbkach glebowych pochodzących z 24 profilów glebowych reprezentujących główne jednostki typologiczne pokrywy glebowej parku: rędziny (13 profilów), gleby płowe (8 profilów), gleby brunatne właściwe (1 profil), gleby opadowo-glejowe (1 profil) i mady (1 profil). Zawartość kadmu w poziomach powierzchniowych badanych gleb wynosiła od 0,4 do 12,8 mg kg-1. Na podstawie porównania z normami zaproponowanymi przez IUNG oraz zdefiniowanymi w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z 2002 w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi, stwierdzono, że prawie wszystkie (oprócz 2 profilów gleb płowych) badane gleby (24 profile) Ojcowskiego Parku Narodowego należy uznać za zanieczyszczone kadmem. Zawartość kadmu była największa w glebach parku pobranych w rejonie Czajowic oraz Skały. W rędzinach oznaczono wyższą zawartość badanego pierwiastka niż w glebach płowych. Z kolei obliczony wskaźnik akumulacji był większy dla gleb płowych niż dla rędzin. Według przeprowadzonej analizy statystycznej stwierdzono, że zawartość kadmu w badanych glebach zależała od odczynu i zawartości frakcji < 0,02 mm.