Wyniki wyszukiwania - BazTech

1

Evaluation of the middle course of the Oder River contamination

Wolska Małgorzata, Urbańska-Kozłowska Halina

Instal

|

2023

|

nr 12

129--133

EN

Studies of water quality changes in the Oder River in its middle course near the city of Wroclaw, mainly concerning the content of organic substances, were conducted between the years 2017-2022. Over the period of five years, no significant worsening of the Oder River water quality has been observed with respect to the total organic carbon content, however, an increase in the concentrations of specific organic contaminants from the PFAS group was observed. An intense seasonal algae growth was found in spring and late summer, and the number of algae has increased with time. Diatoms are the most abundant algae type. Water from the Oder River contains large amounts of biogens (nitrates and phosphates), which promote microorganism growth in water.

PL

Badania zmian jakości wody Odry prowadzone były w środkowym jej biegu koło Wrocławia w latach 2017-2022. W okresie badań nie stwierdzono istotnych zmian zawartości substancji organicznych zarówno w zakresie ogólnego węgla organicznego, jak też analizowanych mikrozanieczyszczeń. W Odrze stwierdzono zakwit glonów w okresie wiosennym i późnego lata, a liczebność mikroorganizmów rosła w kolejnych latach, wśród których dominowały Okrzemki. Stwierdzona duża zawartość substancji biogennych w wodzie mogła przyczyniać się do rozwoju mikroorganizmów, w tym glonów.

2

Rozwój śródlądowych dróg wodnych w Europie - realizacje i plany

Banasiak Robert

Gospodarka Wodna

|

2023

|

Nr 7

8--13

PL

W artykule przedstawiono wybrane działania zmierzające do poprawy wykorzystania potencjału transportowego europejskich szlaków wodnych. Przedstawiono realizacje i plany we Francji, Belgii, Niemczech, Czechach i w Polsce z próbą wskazania najistotniejszych kwestii lub wyzwań technicznych i środowiskowych. Z dokonanego przeglądu wynika, że rozwój drogi wodnej może być atrakcyjną przyszłością dla danego regionu i jest łatwiejszy do przeprowadzenia na istniejących szlakach i kanałach lateralnych niż w przypadku rzek swobodnie płynących, gdyż rodzi to obawy o ich przyrodniczą degradację i sprzeciwy organizacji środowiskowych. Dotyczy to rzek Łaby i Odry.

EN

The article presents selected activities aimed at an improved use of the European waterways transport potential. The author describes the implemented projects and plans in France, Belgium, Germany, Czech Republic and Poland in an attempt at indicating the most important issues or technical and environmental challenges. The review indicates that the development of a waterway may be an attractive future prospect for a given region and is easier to implement on the existing routes and lateral channels than on the freely flowing rivers, as it raises concerns as to their degradation and protests of environmental organisations. It regards the Elbe and Oder rivers.

3

Plan działań „uzdrawiających” dla Odry oraz zwiększających bezpieczeństwo ekologiczne/hydrologiczne rzek

Żurek Roman, Dumnicka Elżbieta, Książek Leszek, Jasser Iwona, Ciężak Karol

Gospodarka Wodna

|

2023

|

Nr 1

8--15

PL

Miesiąc po zatruciu Odry przeprowadzono badania stanu ichtiofauny i makrobezkręgowców dennych (bentosu) na 18 stanowiskach - od Szczecina Podjuchy do jazu Lipki. Jest to odcinek ok. 400 km. Na podstawie tych bezpośrednich wyników połowów i zwartości prób oszacowano rozmiar zmian w ekosystemie. W dolnym biegu zginęły prawie wszystkie ryby, małże i ślimaki skrzelodyszne. W przestrzeniach międzyostrogowych z utrudnioną wymianą wody z rzeką przeżyły nielicznie, ale wszystkie gatunki ryb. Straty ryb oszacowano na 1,5-2,0 mln sztuk. Na podstawie tych obserwacji i wiedzy o biologii gatunków podano scenariusz powrotu rzeki do pierwotnego stanu i działania przyspieszające ten proces. Takie działania to zakaz połowów przez kilka lat na dolnym odcinku Odry i w miarę możliwości odblokowanie dopływów, aby ryby tam żyjące zasiedliły Odrę. Zaproponowano zakres automatycznego monitoringu rzeki i lokalizacje pozwalające na zawężenie lokalizacji ewentualnego źródła skażenia/zanieczyszczenia. Zwrócono uwagę, że wiedza wynikająca z monitoringu powinna służyć działaniom wszelkiego typu, poprawiającym stan rzeki, a nie być sztuką dla sztuki, jak dotychczas.

EN

One month after contamination of the Oder River, a research on the ichthyofauna and benthic macroinvertebrate community was carried out in 18 stations between Szczecin Podjucha and the Lipki weir. This section stretches over circa 400 km. These direct fishing and catch results were used to assess how seriously was the ecosystem affected. In the lower course of the river, almost the entire population of fish, bivalve mollusks and branchiate snails perished. In areas between groynes, where water exchange with the river is limited, few representatives of all fish species survived. It is estimated that 1.5 to 2 million fish were lost in the die-off. Based on these observations and the knowledge on the biology of species, a scenario of the river recovery is presented and including measures to accelerate this process. The proposed actions include a fishing ban in the lower course of the Oder and unlocking its tributaries, where possible, in order for the fish living there to populate Oder. The authors also propose automatic river monitoring allowing to narrow down the location of possible contamination/pollution source. The article points out that data from the monitoring should be used in actions of all types, aimed at improving the river status and not be an art for the art's sake, as it has been until now.

4

Katastrofa ekologiczna na Odrze latem 2022 r. Próba określenia przyczyny metodą analizy procesów korytowych

Babiński Zygmunt

Gospodarka Wodna

|

2023

|

Nr 1

4--7

PL

Minister Klimatu i Środowiska za przyczynę umierania ryb w Odrze uznała: (1) zrzut do rzeki substancji toksycznej przez któryś z zakładów pracy, (2) ewentualne przyczyny naturalne, tj. niski poziom wód połączony z wysoką temperaturą (zwiększenie stężenia zanieczyszczeń już obecnych w rzece) i (3) zrzucenie dużej ilości wód przemysłowych. Brak potwierdzenia zanieczyszczenia wód Odry latem 2022 r. przez rumowisko rozpuszczone (związki chemiczne pochodzące głównie z denudacji, pól i ścieków przemysłowo-komunalnych) wskazuje, że przyczyną katastrofy ekologicznej (śnięcie ryb) jest nadmierna dostawa zawiesiny pochodząca z resuspensji zakumulowanych przez wielolecia toksycznych osadów mułkowo-ilastych.

EN

The Minister of Climate and Environment considers the fish mortality event in the Oder River to have had three possible causes: (1) discharge of toxic substance to the river by an industrial facility; (2) natural causes, i.e. low water level combined with high temperature (increased concentration of pollution already present in the river); (3) discharge of large quantities of industrial water. Lack of confirmation of the summer 2022 Oder River pollution by dissolved debris (chemicals originating mainly from denudation, fields and industrial or municipal sewage) indicates that the environmental catastrophe (mortality) was caused by excessive load of suspension from toxic clayey silt deposits having accumulated for many years.

5

Zmiany średnich i niskich przepływów charakterystycznych rzeki Odry i jej dopływów

Banasiak Robert

Gospodarka Wodna

|

2022

|

Nr 7

10--14

PL

Celem pracy była aktualizacja oceny wielkości i tendencji zmian przepływów charakterystycznych niskich i średnich rzeki Odry oraz głównych jej dopływów. Badanie potwierdziło znaczące zmniejszenie się wartości niskich i średnich rocznych przepływów z wielolecia (SNQ i SSQ), zwłaszcza w ostatnich dwóch dekadach, dochodzące nawet do 30% na Odrze Środkowej oraz ok. 20% w dalszym biegu rzeki. Proces ten jest natomiast mniej widoczny na Górnej Odrze, od granicy z Czechami do przekroju wodowskazowego Racibórz. Główne dopływy Odry również znacząco zmniejszyły odpływy podczas niskich stanów, nawet o 50%, jednakże ich udział w redukcji SNQ Odry jest relatywnie nieduży. Stwierdzono przy tym, że trudno powiązać spadki przepływów charakterystycznych z rocznymi sumami opadów w dorzeczu Odry.

EN

The goal of the study was to update the assessment of the volume and trend in changes in low and medium characteristic flows of the Oder River and its main tributaries. The study confirmed a significant decrease in the low and medium values of annual flows in the multi-annual period (SNQ and SSQ), mainly in the last two decades, up to 30% in the Middle Oder and around 20% further downstream. This process is less visible in the Upper Oder, between the border with the Czech Republic and the Racibórz gauging station. Main Oder tributaries also registered a significant decrease in their the outflows during the low water stages, up to 50%; however their contribution to the Oder SNQ is relatively low. The article concludes that it is difficult to link the decrease in characteristic flows to annual precipitation in the Oder basin.

6

Przystosowanie śluz żeglugowych na Odrzańskiej Drodze Wodnej do klasy międzynarodowej

Majchrzak Artur, Mokwa Marian, Winter Jan

Gospodarka Wodna

|

2022

|

Nr 7

4--9

PL

W artykule przedstawiono stan istniejący Odrzańskiej Drogi Wodnej (ODW) w aspekcie jej przystosowania do osiągnięcia międzynarodowej klasy żeglowności i włączenia w europejską sieć dróg wodnych. Przeprowadzono analizę potrzeb modernizacyjnych poszczególnych śluz oraz wskazano na realizację zamierzeń inwestycyjnych dalszej kanalizacji Odry poniżej Malczyc. Pokazano koncepcję projektową przebudowywanych i nowych śluz odpowiadających klasie międzynarodowej. Przedstawiono autorski model numeryczny wspomagający projektowanie śluz.

EN

The paper presents the existing condition of the Oder Waterway (ODW) in the aspect of its adaptation to achieve international navigability class and its inclusion in the European waterways network. It analyses the modernisation needs of particular locks and indicates the implementation of investment plans for further channelling of the Oder River below Malczyce. A concept of designing redeveloped and new waterway locks corresponding to the international class was shown. The study presents an original numerical model to support the design of the locks.

7

25 lat historii budowy stopnia wodnego Malczyce - początki budowy

Winter Jan

Gospodarka Wodna

|

2021

|

Nr 5

15--16

PL

W artykule przedstawiono historię budowy stopnia wodnego Malczyce na Odrze. Przypomniano wcześniejsze, niezrealizowane dokumentacje projektowe oraz starania pokoleń hydrotechników o jego budowę. W szczególności przywołano postaci, niestety w większości przypadków nieżyjące, które przyczyniły się do rozpoczęcia inwestycji, i które były autorami realizowanego projektu. Omówiono początek budowy, dla rozpoczęcia której 25 lat temu pojawiło się zielone światło.

EN

The article presents the history of construction of the Malczyce water barrage on the Oder River. It recalls previous, unrealised project documentations and efforts of generations of hydro-technicians striving to get the project off the ground. It mentions persons, most of whom unfortunately passed away, who contributed to the commencement of the investment and were authors of the implemented project. The author describes the beginnings of the construction, which was given green light 25 years ago.

8

Uzyskanie na Odrze granicznej klasy żeglowności Va - badania modelowe koncepcji zabudowy stopniami wodnymi

Ewertowski Ryszard, Dybkowska-Stefek Dotota, Relisko-Rybak Justyna

Gospodarka Wodna

|

2019

|

Nr 12

15--25

PL

Przedstawiono analizę możliwych rozwiązań dla uzyskania na Odrze granicznej klasy żeglowności Va, w oparciu o koncepcję budowy stopni wodnych. Wykorzystano w niej wcześniej zbudowany i skalibrowany model hydrodynamiczny najnowszego środowiska modelowego HEC-RAS. W skład modelu wchodzą dwa osobne submodele, powiązane warunkami brzegowymi w węźle wodnym ujścia Warty. Pierwszy submodel, Odra_TO, obejmuje odcinek rzeki Odry od ujścia Warty do rozdziału na Odrę wschodnią i zachodnią poniżej przekroju Widuchowa. Drugi, Odra_T1-K, zawiera odcinek rzeki pomiędzy ujściem Nysy Łużyckiej a ujściem Warty, z uwzględnieniem kanału ulgi Kietz. W celu uzyskania klasy żeglowności Va na obu odcinkach Odry granicznej projekt koncepcyjny przewiduje, stopnie wodne w postaci jazów stałych. Zostały one wprowadzone do baz batymetrii obu submodeli jako osobne warianty, dla których przeprowadzono symulacje przepływów w różnych zakresach wielkości. Wyniki symulacji zostały porównane z rozwiązaniami uzyskanymi dla batymetrii rzeczywistej i na tej podstawie sformułowano wnioski dotyczące analizowanej koncepcji zwiększenia klasy żeglowności Odry granicznej.

EN

The article presents an analysis of possible solutions to improve the border Oder River navigation class to Va based on the concept of barrages construction. It uses the already elaborated and calibrated hydro-dynamical model of the HEC-RAS state-of-the-art model environment. The model is composed of two separate submodels related by the boundary conditions in the Warta River mouth water node. The first submodel, Odra_T0, covers the Oder River section from the Warta mouth to the conjunction of the Eastern Oder and Western Oder, downstream of the Widuchowa cross-section. The other, Odra_T1-K, includes the section of the river between the Nysa Łużycka mouth and the Warta mouth, including the Kietz flood relief channel. In order to acquire the Va navigation class in both sections of the border Oder River, the concept assumes construction of barrages in the form of solid weirs. They were introduced to the bathymetry databases for both submodels as separate variants, for which flow simulations were carried out in different volume ranges. Simulation results were compared to the solutions obtained for the actual bathymetry and this served as a basis for formulating conclusions on the analysed concept of improvement of the border Oder River navigation class.

9

Reduction of nutrient emission from Polish territory into the Baltic Sea (1988–2014) confronted with real environmental needs and international requirements

Pastuszak M., Bryhn A. C., Håkanson L., Stålnacke P., Zalewski M., Wodzinowski T.

Oceanological and Hydrobiological Studies

|

2018

|

Vol. 47, No. 2

140--166

EN

Eutrophication of the Baltic Sea is considered a major threat to its ecological status. We present and discuss Polish riverine flow normalized loads of total nitrogen (TN) and total phosphorus (TP) discharged into the Baltic Sea in (i)1988–2014, (ii) periods of maximum TN (1992–1994), TP (1988–1991) emission, (iii) the reference period (1997–2003) established by the Helsinki Commission (HELCOM), (iv) 2012–2014, last years of our study. Despite considerable nutrient load reductions prior to the HELCOM reference period, Poland is expected to reduce TN and TP loads by 30% and 66%, respectively. In the light of our historical and up-to-date findings defining ecological status of the Baltic Sea, we suggest that the proposed TP load reduction is overestimated and its realization may lead to (i) undesirable consequences for the Baltic ecosystem, (ii) would require a decline in TP concentrations to 0.067 mg P dm-3 (the Vistula River) and 0.083 mg P dm-3 (the Oder River), values reported for pre-industrial times. The current nutrient concentrations in the Vistula and Oder safely comply with the requirements of the Water Framework Directive. We also comment on the top-down and bottom-up effect resulting in quantitative and qualitative reorganization of the Baltic ecosystem, a phenomenon already observed in the Baltic Sea.

10

Powódź w lipcu 1997 r. na Odrze - weryfikacja przepływów maksymalnych

Banasiak R.

Gospodarka Wodna

|

2018

|

Nr 9

269--274

PL

W artykule przedstawiono weryfikację przepływów maksymalnych powodzi w lipcu 1997 r. na Odrze, ze szczególnym uwzględnieniem Wrocławskiego Węzła Wodnego (WWW). Weryfikację oparto na przeglądzie danych hydrologicznych, również tych z powodzi w 2010 r., oraz na obliczeniach dwuwymiarowymi modelami hydraulicznymi. Stwierdzono, że przepływ maksymalny we Wrocławiu wyniósł ok. 3900 m3/s wobec najczęściej cytowanego 3640 m3/s. Korekty wymagają również przepływy maksymalne powyżej i poniżej WWW. Znaczne zmiany dotyczą przekrojów w ujściu Nysy Kłodzkiej i Brzegu, dla których ten przepływ zweryfikowano do wartości w granicach 4300-4200 m3/s. Na odcinku Głogów-Połęcko przepływy maksymalne zawierają się natomiast w przedziale 2250-2100 m3/s. Były one dotąd zawyżone nawet o 50% ich wartości. Wskazano na wpływ zabudowy hydrotechnicznej i przerwań wałów na uzyskany rozkład przepływów maksymalnych wzdłuż biegu rzeki, także w odniesieniu do innych powodzi historycznych.

EN

The article presents verification of the peak flow rates of the 1997 flood on the Oder River, with particular consideration of the Wrocław Water Node. The verification was based on the review of hydrological data, including those referring to the 2010 flood and on calculations carried out with the use of two-dimensional hydraulic models. It has been found that the maximum flow rate in Wrocław reached ca. 3,900 m3/s as compared to the most often quoted 3,640 m3/s. The peak discharge upstream and downstream of the Node also need to be adjusted. Significant modifications affect the Nysa Kłodzka and Brzeg mouth crosssections, for which the flow was verified to reach the values ranging between 4,300-4,200 m3/s. In the section between Głogów and Połęcko the peak flows remain between 2,250 and 2,100 m3/s. They were hitherto overvalued by up to 50%. The article points out to the influence of the existence of hydraulic structures and the embankments failures on the achieved distribution of the peak flows, also with regard to other historicat floods.

11

A New Locality of Alien Oligochaete Species Branchiura sowerbyi in Upper Oder River in Poland

Cebulska K., Krodkiewska M.

Polish Journal of Ecology

|

2017

|

Vol. 65, nr 4

432--438

EN

A new locality of the Asian thermophilic aquatic oligochaete Branchiura sowerbyi Beddard, 1892 (Oligochaeta, Naididae) was recorded in the Upper Oder River. Until now, this species has been only noted in a few localities in Poland: in the Szczecin Lagoon at the mouth of Oder River to Baltic Sea, in the heated Konin lake system (West Poland) and in the middle course of the Oder River. In our study, B. sowerbyi was found on one site (108 km of the river course) that is located more than 400 km from its previous recordings in the Oder River. This finding may show that B. sowerbyi has spread upstream. It should be noted that, as a rule, low abundance of this species may be the reason for the small number of its recordings, so further studies related to distribution and impact of B. sowerbyi on native oligochaetes are needed.

12

Ocena poziomu geotechnicznych zagrożeń bezpieczeństwa eksploatacji wałów przeciwpowodziowych

Batog A., Hawrysz M.

Gospodarka Wodna

|

2017

|

Nr 12

379--382

PL

Przedstawiono oryginalną, autorską procedurę przeprowadzania oceny geotechnicznych zagrożeń wałów przeciwpowodziowych w warunkach wezbrania powodziowego. Autorzy, bazując na własnych doświadczeniach dotyczących analiz przebudowywanych i modernizowanych odcinków wałów przeciwpowodziowych, omawiają propozycję klasyfikacji istniejących wałów przeciwpowodziowych pod kątem bezpieczeństwa ich eksploatacji w czasie wezbrania powodziowego. Proponowana klasyfikacja może pełnić rolę wytycznych do programowania badań geotechnicznych, wykonywanych do rozpoznania warunków środowiskowych funkcjonowania tych budowli hydrotechnicznych, jak również wytycznych do projektowania ich modernizacji oraz doboru odpowiednich rozwiązań zabezpieczeń. Do jej opracowania wykorzystano zarówno zalecenia obowiązujących polskich uregulowań prawnych (rozporządzenia ministerialne), eurokodów, jak i uznane, a także stosowane w praktyce projektowej, aktualne wytyczne literaturowe projektowania nowych wałów przeciwpowodziowych. Jest to oryginalne opracowanie autorskie, które znalazło zastosowanie przy programowaniu badań oraz ocenie stanu technicznego wałów przeciwpowodziowych Odry, jej kanałów i polderów w granicach województwa dolnośląskiego z wyłączeniem Wrocławia.

EN

The article presents an original procedure for assessing geo-technical risks for the flood embankments’ functioning during high water stages. Based on their own experience concerning the analysis of the reconstructed and modernized flood embankment sections, the authors discuss a proposal of classification of the existing flood embankments in terms of the safety of their operation during floods. The proposed classification may be used as guidelines for programming geotechnical research, carried out in order to investigate the environmental conditions of functioning of these hydraulic engineering structures, as well as guidelines for planning their modernization and selection of the appropriate protection solutions. While elaborating it, the authors based themselves on the recommendations in the applicable Polish regulations (ministerial orders), eurocodes, as well as current guidelines for design of new flood embankments, recognized and used in designing practice, found in the literature of the subject. It is an original authors’ study that was applied in research programming and assessment of the technical state of flood embankments of the Oder River, as well as of its canals and detention basins within the territory of the Lower Silesian Voivodeship excluding Wrocław.

13

Śródlądowe terminale LNG i ich możliwa lokalizacja na rzece Odrze

Hapanionek N., Sobkowicz P., Ślączka W.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2017

|

R. 18, nr 6

1383--1388, CD

PL

W artykule omówiony został problem wyznaczenia lokalizacji śródlądowych terminali skroplonego gazu ziemnego (LNG) na rzece Odrze. Przedstawiono główne regulacje prawne dotyczące rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych w transporcie morskim i śródlądowym. Dokonano charakterystyki budowy i eksploatacji statków śródlądowych służących do przewozu LNG oraz przenośnych zbiorników do transportu gazu LNG. Następnie po przeprowadzeniu analizy warunków nawigacyjnych na rzece Odrze, dokonano próby wyznaczenia możliwych lokalizacji terminali LNG wzdłuż rzeki. Głównymi kryteriami podczas wyznaczania lokalizacji był dostęp do infrastruktury drogowej oraz potencjalni kontrahenci, którzy mogliby być zainteresowani eksploatacją terminali LNG.

EN

The article discusses the problem of determining the location of inland liquefied natural gas (LNG) terminals on the Oder River. The article shows the main legal regulations concerning the development of the infrastructure of alternative fuels in maritime transport and inland waterways. The article describe the characteristics of the construction and operation of inland vessels intended for LNG transport and portable LNG tanks. After the analysis of navigation conditions on the Oder River, attempts were made to identify possible locations for LNG terminals along the river. The main criteria in determining the location was access to road infrastructure and potential contractors who might be interested in the operation of LNG terminals.